|
2007
|
|
|
Bizitza erritmo azkar horretan, oso garrantzitsua da arina izatea ere, hegoek animalia airean mantentzeko ahalik eta energia gutxien behar izan dezaten.
|
Azken
batean, hegaztia zenbat eta astunagoa izan, orduan eta hego eta muskulu handiagoak ditu goratu ahal izateko, eta horiek mugitzeko energia gehiago. Pisua arintzeko, hegaztiek hezurretara jo dute:
|
|
|
Karbono dioxido gutxi isurtzen du duen tamainarako oso arina delako, eta, beraz, ez duelako erregai askorik behar bidaiak egiteko.
|
Azken
batean, hegazkinaren% 50 karbono zuntzez egingo dute; hegazkinetan, oro har, aluminioa izaten da nagusi, karbono zuntza baino material astunagoa. Ustez, Boeing 787ak% 20 karbono dioxido gutxiago isuriko du.
|
|
|
Baina fikzioa izateko arrazoi bat da gizakiak ez dituela garatu zientzia fikzioak iragarritako garun horiek.
|
Azken
batean, adimen artifizialaz ari gara. Gaur egun, robotak existitzen dira, baina adimen artifizial mugatua dute.
|
|
|
Pinuaren azal azpian bizi da, zura gogortu gabe dagoen zatian, aktiboen dagoen zatian alegia, zati horretako osagaiez elikatzen baita.
|
Azken
batean, enborraren ehun bigunenez elikatzen da.
|
|
|
Metastasi hitzak jatorri grekoa du; meta k beste leku bat esan nahi du eta stasis ek gelditu.
|
Azken
batean, tumore primario bat gorputzeko beste atal batzuetan zabaltzea baino ez da metastasia.
|
|
|
Diotenez, tumore primario batetik zirkulaziora pasatzen diren zelulen% 1 bakarrik da gai metastasia sortzeko.
|
Azken
batean, presio selektibo oso handia jasaten dute zelula horiek, eta kondizio okerrenetan bizitzeko ahalmena duenak bakarrik egin dezake aurrera.
|
|
|
Hain zuzen ere, substantzia horiek onuragarriak dira tumore zelulentzat, eta, haiei esker, tumore zelulen hazkuntza areagotu egiten da, eta baita zain berrien sorkuntza ere.
|
Azken
batean, tumore zelulak organo hartzaileko zelulekin hasi duen elkarrizketa horretan, horiei iruzur egitea lortzen du, eta, hala, hantura ingurune bat sortu eta tumorearen aurrerakuntza errazten da.
|
|
|
Garatu beharreko tratamendua, beraz, minbizi mota bakoitzarentzat espezifikoa ez ezik, askotarikoa ere izango da.
|
Azken
batean, botiken koktel bat izango da, eta koktel horretan, botika bakoitzak tumore zelulak duen estrategia jakin bat moztuko du. Egunen batean botiken bitartez minbiziarekin amaitzea edo kroniko bihurtzea lortzen badugu, botiken koktela izango da giltza, beste gaixotasun batzuetan egiten den moduan; baina beti kontuan izanda minbizi bakoitzak jatorri jakin bat duela, eta gaitasun eta baliabide desberdinak erabiltzen dituela, eta tratamenduek espezifikoak izan behar dutela, eta ez orokorrak.
|
|
|
Bumeran baten hegaldian efektu bera dago, baina, disko itxura ez duenez eta jaurtitzean oso errotazio asimetrikoa eragiten zaionez, ez du modu berean hegan egiten.
|
Azken
batean, bumeran baten ardatzak ez du guztiz lortzen kanpoko indarra orekatzea, eta orientazioa aldatzen du hegaldian (besteak beste, horregatik itzultzen da jaurtitzailearengana).
|
|
|
|
Azken
batean, ardatzean eragindako indarra bira osoan banatuko da, eta prezesioa sortuko du (ardatzaren mugimendua). Errotazioa oso azkarra bada, prezesioa oso txikia izango da; alegia, giroskopioak zutik irauteko joera izango du.
|
|
|
Hortz bat edo bat baino gehiago galtzeak, gaixotasun baten, ezbehar baten edo adinaren ondorioz, eragozpen funtzionalak, estetikoak eta psikologikoak eragin ditzake.
|
Azken
batean, hortzek gure ahoari eta gure aurpegiari itxura ematen diote. Beraz, hortzak osasuntsu edukitzea funtsezkoa da estetika egoki bat izateko eta asaldurak saihesteko.
|
|
|
Berez, konputuak egiteak ez dauka zailtasun handirik.
|
Azken
batean, arauak jarraitu behar dira, sistematikoki, arin, eta kito. Ez du zertan zaila izan.
|
|
|
|
Azken
batean, gure neurrira egindako formatua da MP3a. Gure belarrientzat propio prestatua.
|
|
|
Ustez, lagina gasarekin nahastea eta lagina bera gas bihurtzea, aukera hobea da likidoarekin nahastea baino.
|
Azken
batean, bolumen jakin bateko lagin batek molekula gutxiago ditu gasa bada.
|
|
2008
|
|
|
Filipinetako eliza katolikoak sexu harremanetan kondoia erabiltzeko baimena eman du bikotekideetako bat birusaren eramailea den edo hiesa duen kasuetarako.
|
Azken
batean, hori da behar duguna, agintarien borondateak diruak baino askoz gehiago laguntzen baitu.
|
|
|
Erakunde ofizialetatik kanpo, zientzia aldizkariek indar handia izan lezakete zenbat eta izen handiagoa izan aldizkari batek, orduan eta handiagoa.
|
Azken
batean, ikertzaile guztiei komeni zaie egindako ikerketa ezagutaraztea, ahalik eta gehien hedatzea lortutako emaitzak. Bada, aldizkariek ezinbestekotzat joko balute esperimentuetan emakumeak kontuan hartzea eta emaitzak sexuaren arabera bereiztea ikerketak argitaratzeko modukoak diren edo ez erabakitzeko orduan, zeharka bada ere, behartu egingo lituzkete zientzialariak esperimentuak modu horretan diseinatzera.
|
|
|
Garunak horren arabera sortzen du hiru dimentsioen ilusio optikoa (eta distantziaren sentsazioa) irudiak nahasten dituenean.
|
Azken
batean, triangelaketa mota bat da.
|
|
|
Osakako Expon ez ezik, Sevillakoan ere izan zen ikusgai 1992an, eta, une honetan, Europa osoko bakarra Futuroscope parke tematikoan dago.
|
Azken
batean, emaitza onak ematen ditu IMAX SOLIDOk, baina oso sistema garestia da.
|
|
|
Horrek dituen zailtasun teknikoak ez dira hainbeste.
|
Azken
batean, angelu handiak filmatzen duen objektibo bati esker lor daiteke. Arazoa da giza biologiak ez diola laguntzen zinema mota horri.
|
|
|
Beraz, landareek, oro har, biak egiten dituzte, fotosintesia eta arnasketa.
|
Azken
batez, atmosferaren eta bizidun guztien artean gertatzen den elkarrekintza garrantzitsuenetako bat, bizidunentzat bederen, arnasketa da.
|
|
|
Izpi ultramore horiek etengabe atmosfera zeharkatuko balute, DNAn kalte larria eragingo lukete eta proteinak desnaturalizatuko lituzkete, besteak beste, eta, hortaz, ez litzateke posible bizirik Lurrean.
|
Azken
batez, fotosintesia dugu Eguzkiaren energia digeritzeko bide nagusia. Izan ere, biziak energia behar du irauteko, eta duen iturri indartsuena eta garrantzitsuena Eguzkia da gehitu du Nuñez Beteluk.
|
|
|
|
Azken
batean, badirudi sinbiosia dela biodibertsitatearen aukera nagusia. Hasieran, prokariotoak ziren, eta 2.000 milioi urtez bakarrik bizi izan ziren Lurrean.
|
|
|
Hortaz, zenbat eta txoko gehiago egon, orduan eta biodibertsitate handiagoa egongo da eremu horretan.
|
Azken
batean, biodibertsitatea, elkarren artean lehian, harraparitzan, elkarlanean... ari diren espezieen multzoa da.
|
|
|
Horrez gain, kontuan izan behar dira indigenekiko liskarretan izandako zauri eta lesioak eta hango elikaduraren ondorio medikoak, besteak beste.
|
Azken
batean, Europako janariarekin ohituta zeuden.
|
|
|
Gainera, ahalik eta argi gehien islatzeko, material horiek dielektrikoak izan behar dute, hau da, eroaleak ez direnak.
|
Azken
batean, argia uhin elektromagnetiko bat da, eta euskarri eroaleek uhin horien zati bat xurgatuko lukete. Euskarri erabilienak Pirex eta Zerodur izeneko materialak dira, besteak beste.
|
|
|
Higgs bosoia detektatzeko esperimentu baten simulazioa.
|
Azken
batean, protoien arteko talka baten simulazioa da. CERN
|
|
|
|
Azken
batez, arazo nagusia da estatu mailako lege esparrua ez dela egokia. Ingurumenaz, uraz eta meatze sektoreez arduratzen diren legeak taxutu dira, baina oraindik ez dira indarrean sartu.
|
|
2009
|
|
|
Kapilarrez osatutako sare trinko bat du, odolaren bitartez glukosa eta oxigenoa neurona guztietara iritsi ahal izateko.
|
Azken
batean, bi osagairi esker funtzionatzen du garunak: neuronak eta odol hodiak.
|
|
|
Odol hodiak eta neuronak komunikatzeaz gain, eta euskarri lana egiteaz gain, beste funtzio asko betetzen dituzte, gehienak gune horretako molekulen kontrolarekin zerikusia dutenak.
|
Azken
batean, garbiketa egiten dute, molekula arriskutsuak kanporatzen dituzte eta abar.
|
|
|
lehen erreakzioaren ondorioz lortzen den grafeno oxidatuak ere oso propietate interesgarriak ditu, materialak jaso duen oxigeno kantitatearen araberakoa baita haren jokabide elektrikoa.
|
Azken
batean, grafenoa ez ezik, grafenoaren deribatuak ere material berri interesgarriak dira.
|
|
|
Eta jabeek, oro har, ez dituzte oso begi onez hartzen muga horiek, Fernando Otazuak, Gipuzkoako baso jabeen elkarteko zuzendari teknikoak, dioenez:
|
Azken
batean, beste egoera batean aterako luketen baino onura ekonomiko txikiagoa ateratzen dute, eta egoera horren aurrean zuhur agertzen dira. Gainera, dio, jabeei ez zaie iruditzen beren lursail bat naturgune izendatzeak onurarik ekarriko dienik.
|
|
|
Giza zibilizazioa bezain zaharra da, izan ere, arazoaren sustraia.
|
Azken
batean, animalia eta landare askoren eboluzio genetikoa manipulatzea izan da gure zibilizazioa eraikitzeko baliatu dugun elementuetako bat, abeltzaintza eta nekazaritza haiek artifizialki hautatuta sortu ditugunez gero. Antzinatik eraldatu ditugu sistema naturalak, basoak soilduz, milaka espezie suntsituz eta, funtsean, ingurua gure nahierara moldatuz.
|
|
|
Batzuek moldaera bereziak dituzte, baina ez dira besteekin konparagarriak.
|
Azken
batean, espezie batentzat abantaila dena desabantaila izan daiteke beste batentzat.
|
|
|
Eta, beraz, gizarte irekiaren oinarriak eta zientziarenak berberak direla onartzen badugu, biak ipiniko dira kolokan.
|
Azken
batean, ebidentzia ez bada egia bilatzeko irizpide nagusia, zergatik onartu genuke, adibidez, gizabanako guztiok berdinak garela eta eskubide berdinak izan behar ditugula. Ondasun materialak ez dira jokoan dauden bakarrak.
|
|
|
Enpresa ikuspuntutik, errealitate bihurtutako ametsa izan zen; historiaren ikuspuntutik, luxuaren adierazgarri baten demokratizazioa; kimikaren ikuspuntutik, molekula sintetikoak egiteak duen potentzialaren eredua.
|
Azken
batean, istorio harrigarri bat izan zen.
|
|
|
Jendea laborategira joaten denean bisitan, brometan esaten diete detektagailu horiei kapera esaten dietela.
|
Azken
batean, kapera bat da, benetako fedea izan behar baita gertatzeko hain probabilitate txikia duen zerbait bilatzeko! , zioen, barrez, Villarrek.
|
|
|
|
Azken
batean, hortik ondorioztatu ahal izango lukete aztergai duten partikula elkarrekintzan egon dela detektagailuarekin. Eta, beraz, partikula hori existitzen dela berretsi ahal izango lukete, edo informazio hori erabili partikulari buruzko propietateak argitzeko.
|
|
|
Zenbait mikrosatelite aztertuta, beraz, jakin daiteke hilketa bat gertatu den lekuan aurkitutako ilea zein susmagarrirena den.
|
Azken
batean, hain eskualde aldakorrak izanda, oso aukera gutxi daude ilean dagoen DNAren mikrosateliteak eta ile horren jabea ez den pertsona baten DNArenak berdinak izateko.
|
|
|
Degradazioa modu askotara egin daiteke.
|
Azken
batean, degradatzea material batek berez dituen propietate fisikoak eta mekanikoak galtzea da. Esate baterako, argiaren bidez egin daiteke (fotodegradazio esaten zaio), edo uraren bidez (urak osagai baten loturak hausten dituenean) edo izaki bizidunen jardueraren bidez (biodegradazioa litzateke).
|
|
2010
|
|
|
Eta auskalo zer substantzia diren eta zer kalte eragiten duten.
|
Azken
batean, sintesi kimiko horiek ezkutuko laborategietan egiten dira normalean, eta oso nahasketa arraroak egiten dira, azaldu du Calladok.
|
|
|
Erregaiak sortzeko prozesu industrial horiek guztiak ezagunak dira jadanik.
|
Azken
batean, lehenagotik landareekin erabiltzen diren metodologia berak erabiltzen dira mikroalgekin ere.
|
|
|
Horren ondorioz, energiaren eta presioaren gradienteak sortzen dira amaraun osoan.
|
Azken
batean, egiturak kontzentratu egiten du hezetasuna, eta oso modu eraginkorrean kanporatzen du, atmosferaren kondizioak aldakorrak izanda ere.
|
|
|
|
Azken
batean, berritasunak, prezioak, itxurak, tratamenduaren frogaren bat ikusteak, aurreko esperientziak... guztiek dute eragina tratamendua hartzen duten pertsonen itxaropenean. Itxaropena, berriz ere.
|
|
|
DIPCrekin hasi ginen; gero, Fellows Gipuzkoa ideia sortu zen, kanpoan dauden hemengo ikertzaileek hona bueltatzeko plataforma bat.
|
Azken
batean, zientzia nazioartera zabaldu nahi genuen, mekanismo berri bat erabilita, munduko talde onenekin lehiatzeko aukera emango ziguna. Eta, nazioartera zabaltzeaz gain, helburua gizarteari transmititzea zen; horri garrantzi handia eman genion.
|
|
|
Baina birusaren helburua ez da energia aurreztea, dio.
|
Azken
batean, motorrak erabiltzen duen energia hori ez du birusak sortu behar, zelula ostalariarena da; hortaz, berdin zaio energia neurriz gain xahutzea.
|
|
|
Haien kontra egiteko ez ezik, motor molekularren mekanismoak zehatz mehatz ezagutzeak aukera eman dezake imitazioz nano eskalako tresna bioteknologikoak asmatzeko.
|
Azken
batean, mugimenduarekin lotuta dauden prozesu zelular guztietan, hala nola flageloen mugimenduan, zelulen bikoizketan eta muskuluen uzkurketan motor molekularren bat dago tartean sartuta. Hortaz, horrelako edozein sistema imitatzeko aukera izango dugu motorrak imitatzen edo manipulatzen ikasten dugunean, eta gai izango gara mugitu ezin diren zelulak, edo nano eskalako makinak, mugikor bihurtuko dituen motorrez hornitzeko.
|
|
|
Kondizio horietan, granitoa bezain gogorra da izotza, eta izotzarekin lotuta geologia konplexua dago Europan:
|
Azken
batean, izotza beste mineral bat da, eta, kondizio horietan, kriomagmatismo deritzon jarduera bolkanikoa eragiten du: sumendiak egon badaude, baina sumendietatik ateratzen den magma ez da hemengoa bezalakoa, silikatozkoa, baizik eta izotzezkoa, dio.
|
|
2011
|
|
|
|
Azken
batean, liburua ez da fisikari buruzkoa, fisikariei buruzkoa baizik. Batez ere, Richard Feynmani egiten dion omenaldia da, eta horregatik du liburuak Feynman' s Rainbow izenburua.
|
|
|
Erabiltzaileak eragiten dion mugimenduari jarraitzen dioten gailuak dira.
|
Azken
batean, goialdea eta behealdea non dauden esaten dio azelerometroak telefonoari. Eta informazio horren arabera kudeatzen du pantaila telefonoak.
|
|
|
Galdera ona da hori, gauean loa eragozten didan galdera.
|
Azken
batean, nire bizitzaren azken bi hamarkadetan zubiak eraikitzen saiatu naiz zientziaren eta medikuntza alternatiboaren artean (antizientzia edo pseudozientzia). Orduan, Simon etorri zen eta esan zidan liburua idazteko.
|
|
|
Iparraldean ere askoz gauza gehiago egiten dira kontserbazioaren alde azaltzen du Aihartzak.
|
Azken
batean, haren ustez, kontserbazioan dirua sartu litzateke, gaur egun sartzen dena baino gehiago.
|
|
|
|
Azken
batean, CIRCEko ingeniariak saguzarrei begira egiten dute lan. Haien lanaren emaitzak benetako saguzarraren ezaugarriekin alderatu behar dituzte.
|
|
|
Eta hil egin behar dugu zahartze prozesuari aurre egitea baino eraginkorragoa delako geneen transmisiorako.
|
Azken
batean, informazio genetikoa hilezkorra da, baina, horretarako, informazio genetikoa transmititzen dutenek, bizidunek, alegia, hil egin behar dute.
|
|
|
Eta ez luxu bat delako, ezta aukera bat delako ere, gure bizirako ezinbestekoa delako baizik.
|
Azken
batean, gure bizitza oxigenoa ematen diguten sistemetara lotuta dago; arnasten dugun oxigenoaren% 70 ozeanotik dator, itsasoan dauden bizidun berde eta urdin berde txiki batzuetatik. Oxigenoa sortu ez ezik, karbonoa harrapatu ere egiten dute.
|
|
|
Merezi al du astronautak bidaltzea, oso robot sofistikatuak bidaltzea askoz merkeagoa bada?
|
Azken
batean, robotek ez dute zertan Lurrera itzuli.
|
|
|
zientziaren oinarriei zegozkienak eta geroko hamarkadetan gailenduko zen ideologia liberalaren oinarrian daudenak.
|
Azken
batean, berberak dira ebidentzian oinarritutako ezagutzaren oinarriak eta gizarte ireki eta demokratikoenak: zalantza, askatasuna, tolerantzia eta baikortasuna dira oinarri edo balio horiek.
|
|
|
Gero, gainera, proposamen horiek praktikara eramaten direnean, haien emaitzak ere ebalua daitezke, eta, ebaluazio horren ondorioz, politika horiek mantendu, aldatu edo baztertu egiten dira.
|
Azken
batean, gertatuko denaren inguruko aurreikuspenetan oinarritzen dira politika guztiak. Eta politika tankera batzuk edo besteak ezarri ondoren, aztertu, ebaluatu eta kritikatu egiten dira haien emaitzak.
|
|
|
Zientziaren eta ebidentzian oinarritutako ezagutzaren aurkako jarrerak gero eta hedatuago daude gure gizartean, eta dogmatismoa eta fundamentalismoa gero eta indartsuago bilakatzen ari dira.
|
Azken
batean, zientziaren oinarriak zalantzan jartzen badira, gure gizartearen printzipioak geratzen dira kolokan. Horrekin ez gara nahastu behar, etorkizuneko ongizatea baitago jokoan, bai ongizate materiala, bai ongizate politiko eta intelektuala ere.
|
|
|
Aldatu daiteke, hala ere; ur molekulek, esate baterako, puskatu egiten dituzte zisteinen arteko lorturak, eta horregatik, ilea bustitzean lisatu egiten da, baina gero zisteinak elkarrekin lotuko dira berriz, eta ile kizkurrak jatorrizko itxura berreskuratuko du.
|
Azken
batean, beraz, ezin da aldatu betiko ilearen itxura.
|
|
2012
|
|
|
Eta berriz ere, airea beherantz bultzatzearen ondorioa da.
|
Azken
batean, hori da hegan egitearen sekretua.
|
|
|
Nik uste dut kritika bat egin behar dela.
|
Azken
batean, eta asko sinplifikatuta, NBEk planteatu duen irtenbidea da naturari prezioa jartzea. Baina hori ez da nahikoa.
|
|
|
Monopolo magnetikoaren bilaketa argia baino azkarrago mugitzen diren neutrinoen kasuarekin parekatu daiteke.
|
Azken
batean, neutrinoen kasuaren zirrara Albert Einsteinen pertsonaian datza; litekeena da zientzialari ospetsuenaren teoria handia zalantzan jartzea, eta horrek morbo puntu bat eragiten du.
|
|
|
Konferentzia baino lehenagoko eta ondorengo lanak ere aztertzen ditu, fisikaren esparruaren testuinguru osoa aurkezteko.
|
Azken
batean, mekanika kuantikoaren iraultza eta haren protagonista izan zirenen bizitzak daude jasota liburu horretan. Liburu batek baino gehiagok aztertu ditu Einsteinen eta Bohrren arteko eztabaidak; Kumarrek idatzitakoak duen abantaila da oso oreka ona lortu duela kontatzen duen fisikaren eta datu biografikoen artean.
|
|
2013
|
|
|
Oso poliki, baina estadio osoan aldi berean.
|
Azken
batean, eraikinaren egitura egonkorra askatu egin behar zuten, eta bere kabuz zutik iraun behar zuen, geometria jakin eta zehatz batekin. Une berezia izan zen.
|
|
|
Eta zatikiei buruz eta zenbakien beste propietateei buruz.
|
Azken
batean, Fibonaccik zenbakien idazkera sistematiko eta ahaltsu bat aurkeztu zien europarrei. Eragiketa aritmetikoak egiteko aproposak ziren, eta prezioak, pisuak, neurriak, zergak eta beste edozein magnitude erabiltzeko ezin hobeak ziren.
|
|
2018
|
|
|
Orduan, labar artea haien imajinarioaren isla bada, haien imajinarioak eta ehizatzen zutenak ez zuen zerikusirik.
|
Azken
batean, gizaki hauek gu bezalakoak ziren, espezie berbera baikara.
|
|
2020
|
|
|
Jakin min hutsez trebatutako makinak, berriz, gizakion antzeko emaitzak lortu ahal izan zituen!
|
Azken
batean, objektuak eta gela bakoitzeko txoko arraroak esploratzera bultzatzen du jakin minak makina, eta hor dago gakoa.
|
|
|
Litio metala, ordea, oso erreaktiboa da, eta arazoak eragiten ditu elektrolito likido sukoi eta lurrunkorrekin konbinatzeak.
|
Azken
batean, errazagoa da erreakzioak gertatzea likido eta solido baten artean, bi solidoren artean baino. Hori dela eta, Li0 elektrodoarekin batera elektrolito likidoak erabiltzen direnean, aukera handiagoa izaten da albo erreakzioak gertatzeko.
|