|
2010
|
|
|
Barrezka hasi zen— Ikusten duzu?
|
Zuria
eta beltza da. Gaur goizean jantzi naizenean ez dut imajinatu eskuetan edukiko nuenik.
|
|
|
Leihora joan eta gortinak zabaldu nituen. Hantxe zeuden zeru grisa, mendi berdea, diana
|
zuri
eta beltza, sukalde atariko txolarre arreak. Lehen bezala, aldaketarik gabe.
|
|
|
Liberia, 1847 urtetik formalki independentea, Estatu Batuetako filantropo zuri batzuen proiektua zen, Ameriketako esklabo ohiz betetzeko. Esklabotza ezeztaturik, beltzei etxera itzultzeko mesedea baino konfidantza eza zegoen oinarrian, nola biziko ziren elkarrekin
|
zuriak
eta beltz liberatuak. Esklabo ohiak ez ziren" sorterrira" itzuli, jakina.
|
|
|
Esklabotza bizi larri horren" humanizazioa" baizik ez zuten proposatu. Voltairek berak ere,
|
zurien
eta beltzen arteko diferentzia untxi txakurren eta erbi txakurren artekoarekin konparatzeaz aparte, honela arrazoitzen zuen:
|
|
2011
|
|
|
|
Zuriak
eta beltzak
|
|
2013
|
|
|
Blue, border collie arrazako txakur polit bat,
|
zuria
eta beltza, erne jarri zen bere izena aditzean, baina Izaskun eta Sararekin jostatzen jarraitu zuen segituan. Umeek adar pusketak bota, eta berak ahoan ekartzen zituen.
|
|
|
Igaro zen, ordea, aldi hura, igaro ziren beste sei urte, eta bere bizitzaren norabidea aldatu zuen zerbait gertatu zen. Egun batean, Bilboko Ingeniari Eskolara zihoala, enara bat ikusi zuen erorita hiriko parkeak zeukan urmaelaren aldamenean, eta txori dandy bat iruditu zitzaion, zetazko soineko
|
zuri
eta beltz urdinxkaz jantzia. Hasi zen hura eskuarekin hartzen udazkeneko lehen hosto hezeen azpian lurperatzeko asmoz, eta, ustekabean, enarak astindu bat eman zuen.
|
|
|
Berde dago oraindik han kontua eta ez du itxura onegirik: aipatu dudan lehia moduko hori konplexua da,
|
zuri
eta beltzik ez dago honetan, kooperatibagintzak muga handiegiak ditu bere berezko inertzia horretan, kooperatiben gaitasun eraldatzaile erreala nahiko koxkorra da, baina baditu potentzial mugatu batzuk eta bere bidea darama. Besterik gabe, ideia bat ilustratzeko balio digu:
|
|
2015
|
|
|
Igaro zen, ordea, aldi hura, igaro ziren beste sei urte, eta bere bizitzaren norabidea aldatu zuen zerbait gertatu zen. Egun batean, Bilboko Ingeniari Eskolara zihoala, enara bat ikusi zuen erorita hiriko parkeak zeukan urmaelaren aldamenean, eta txori dandy bat iruditu zitzaion, zetazko soineko
|
zuri
eta beltz urdinxkaz jantzia. Hasi zen hura eskuarekin hartzen udazkeneko lehen hosto hezeen azpian lurperatzeko asmoz, eta, ustekabean, enarak astindu bat eman zuen.
|
|
|
Begiak handitu ahala, gero eta gehiago galtzen dira bai xehetasunak bai beraien arteko harremanak. Pantaila esanahirik gabeko lauki
|
zuriz
eta beltzez bete da. Berriz lauzadura zuri beltza.
|
|
|
Pantaila batean gaur ezohikoa den elur efektua gogoratzeak denboran atzera narama, hagitz gibelera, antena txikien garai harantz. Diotenez, telebista pantailetako puntu
|
zuri
eta beltzen ekaitz horiek bing bang osteko erradiazioaren aztarna dira. Elur efektua.
|
|
|
Leitza libertitzen zen euskal nazionalisten eta karlisten artean,
|
zurien
eta beltzen. Hein batean, egungo Nafarroaren eskema.
|
|
|
" Leitza libertitzen zen euskal nazionalisten eta karlisten artean,
|
zurien
eta beltzen. Hein batean, egungo Nafarroaren eskema.
|
|
2016
|
|
|
Ez herri, gizarte edo taldeez, ereduez baizik. Eta haietan grisaren ñabardurak ezinbestean nagusi diren bezala, hauetan aise bereiz daiteke
|
zuria
eta beltza. Gizarte batean bestean baino elkartasun handiagoa dagoela, ezin da horrela braust jaurtiki.
|
|
|
Zuk izan dezakezu iritzi arrazoitua Hego Afrikako apartheidari buruz, egon zintezke hango
|
zuri
eta beltzen arteko eskubide berdintasunaren alde, izan dezakezu funtsezko iritzi bat Siriako gerraren inguruan, Mediterraneoan hiltzen diren etorkinei buruz edo koka dezakezu zeure burua Afrikan ablazioa pairatzen duten emakumeen alde. Horretarako ez duzu bertakoa izan behar, aski duzu informazioa, hausnarketa eta ideologia pittin bat.
|
|
2017
|
|
|
Geltokiko tabernako txokoan zegoen emakumea begirada sakonaz agurtutakoan, Irunerako trena hartuko du Luisek eta maleta karratua bagoiko egurrezko aulkian utziko du inork esertzeko eskatu arte. ...ako itsas portuan jaitsiko da, Atlantikoa zeharkatuko duen sekula ikusi gabeko itsasontzia, bakailao ontzia, hain justu, hartuko duelako eta sei hilabetetarako arrantzan joango diren arrantzaleei eguneroko bizimodu gogorra animatuko die eta bestelako lanik ere egiteko prest egongo da eta ez da kexatuko eta gaixotuko den aitari botika berriak erosteko diru pixka bat bidali ahal izango dio eta baita
|
txuri
eta beltzezko argazki pare bat ere, non irudi batean, neke itxuraz, akordeoia jotzen agertzen den, izterrean utzitako trapu baten gainean soinu handia bermatzen duela eta beste irudian seiko mahai biribil batean azaltzen den, irribarrez, jaten ari direla, eta... Altsuondoko tren geltokian ezpain gorriko irribarrea eskaini zion emakumeari bihotza musikaz beteko dio lurralde exotiko batean, euskaldun ailegatu berriei herriminaren zapore gazi gozoekin arima arinduko dien bitartean.
|
|
|
Kokyanguritik kolore desberdineko lurrez gizakiak sortu zituen: horiak, gorriak,
|
txuriak
eta beltzak. Sotuknangek mintzoa eman zien, kolore bakoitzari bat, eta beren desberdintasunekiko begirunea zabaldu zuen.
|
|
2018
|
|
|
beltz beltza zen. Gure etxeko telebista
|
zuri
eta beltzekoa zenez, ordura arte ez nekien gizaki beltzak hain beltzak zirenik... Gure telebistan grisak agertzen zirelako, asko jota.
|
|
|
Elefant zuria urrezko hodei baten gainean zen. Beherago, beste hodei batzuetan giza arimak biltzen ziren, onak eta gaitzak,
|
zuriak
eta beltzak, adierazteko bezala Amidak gizajendearen egitateak oro endelegatzen dituela, eta barkatzen. Irudiak hondo ilunetik jalgitzen ziren, kandeletako gar higikorren argira Amidak bizirik zirudiela, dar dar hura elefantaren abioak eragiten balio bezala.
|
|
2019
|
|
|
Eliseok kutxaren tapa altxatu eta esku batekin hartu zuen txoria, eta gero bestera pasa. Aurreneko begiratuan
|
zuria
eta beltza zen, zuri oso zurikoa bularrean eta beltz oso beltzekoa buruan, lepoan, bizkarrean, hegoetan eta isatsean; bigarrenean, irisazio urdinak antzematen zitzaizkion hegoetan, eta berdeak isatsean. Isatsa luzea zen proportzioan, sei zortzi zentimetrokoa, eta etengabe astintzen zuen, zirin bat edo beste botaz tarteka.
|
|
|
Nire oroitzapenik, UPV EHUn irakasle moduan hasi nintzenetik, onenetariko bat, Maricruz Mina eta Periko Ibarrarekin partekatzen nuen bulegoko horma batean zegoen kartel lauki gorria da. Bertan, Marxen 30 aurpegi
|
zuri
eta beltz lerrokaturik zeuden eta beheko azken koadroan ispilu txiki bat. Afitxak, 1984 urtean eta Marxen heriotzaren mendeurrenaren harira (1883) gure unibertsitatean ospatutako jardunaldiak iragartzen zituen.
|
|
2020
|
|
|
—Gaia beste bat da bota zidan Albertok ardo
|
txurien
eta beltzen zorroak hartu eta sukalderantz joanez.
|
|
|
Begi arre argiekin so egin zidan Izarbek.
|
Zuriz
eta beltzez jantzita egon arren, emakumeak ez zirudien, Benjak ez bezala, atera berria hirurogeita hamarreko hamarkadarekin konektaturiko denboraren tuneletik. Galdetu nion ea euskalduna edo euskaldunen alaba zen.
|
|
2021
|
|
|
|
Zuriak
eta beltzak ikusi
|
|
|
(Egun batez galdu ginen mendian eta
|
zuriak
eta beltzak ikusi genituen etxeko bidea antzeman beharraz.)
|
|
|
(
|
Zuriak
eta beltzak ikusi ditu horrek.)
|
|
2022
|
|
|
zuria eta urdin beltza fresko goxoa, sakona fresko, lehorturik ogia, ozpinetakoak, likoreak lehortu, txigorturik okintza, oliogintza hazia ehorik, halva eta tahini egiten da txigorturik kafe, hurra, ilargi erdiaren itxurakoa ziapea (Brassica juncea) zanpaturik gozo min bizia ziapea, oliogintza bi barietate:
|
zuria
eta beltza fresko, lehorturik berezkoak, bata eta bestea freskoa, postre eta ozpinetakoak; lehorra, curry
|
|
|
• Tabernan, ardo
|
zuria
eta beltza, koñaka, anisa, uxuala. Jatetxean, arrain zopa, eltze zopa, potajea, arrain frijitua, tripakiak, xerra, gazta eta fruta.
|
|
|
Gurean ugaltzen eta, eskuarki, gordinik kontsumitzen dira, hala nola: ...rana (Prunus domestica), banana edo platanoa (Musa sapientum), basaran gorria (Prunus spinosa), datila (Phoenix dactylifera), gaztaina (Castanea sp.), gerezia (Prunus avium, P. cerasus), hurra (Corylus avellana), intxaurra (Juglans regia), irasagar edo kodoina (Cydonia oblonga), kakia (Diospyros kaki), kiwia (Actinidia deliciosa), klementina (Citrus reticulata), laranja (Citrus x sinensis), mahats
|
zuri
eta beltza (Vitis vinifera), mandarina (Citrus reticulata), marrubia (Fragaria vesca), masusta (Rubus fructicosus), meloia (Cucumis melo), mertxikaa (Prunus persica), mingrana edo granada (Punica granatum), mizpira (Mespilus sp.), mugurdia (Rubus idaus), paraguaioa (Prunus persica, var platycarp, var nucipersa), piku zuri eta beltza (Ficus carica), sagarra (Malus sp.), udarea (Pyrus communis), et...
|
|
|
Gurean ugaltzen eta, eskuarki, gordinik kontsumitzen dira, hala nola: ...iciosa), klementina (Citrus reticulata), laranja (Citrus x sinensis), mahats zuri eta beltza (Vitis vinifera), mandarina (Citrus reticulata), marrubia (Fragaria vesca), masusta (Rubus fructicosus), meloia (Cucumis melo), mertxikaa (Prunus persica), mingrana edo granada (Punica granatum), mizpira (Mespilus sp.), mugurdia (Rubus idaus), paraguaioa (Prunus persica, var platycarp, var nucipersa), piku
|
zuri
eta beltza (Ficus carica), sagarra (Malus sp.), udarea (Pyrus communis), etab. fruta tropikal edo exotikoak
|
|
|
Gurean, zapoa ez zen jaten 1950 arte; geroztik, beltza baizik ez da kontsumitu. Egun,
|
zuria
eta beltza, biak daude salgai; beltza (hesteak biltzen dituen mintza beltza duena), zuria baino goxoagotzat jotzen da gurean. Kontsumitzaile zorrotzak osorik aukeratu nahiago du, buru eta guzti, horrela bereizten dituelako bata eta bestea. suk Egostean arrunt uzkurtzen eta trinkotzen delarik, erreta edo prestakuntza soiletan agertzen da ederki, are gordinean ere:
|
|
|
Pasaiako itsas portuan jaitsiko da, Atlantikoa zeharkatuko duen sekula ikusi gabeko itsasontzia, hain justu, bakailao ontzia, hartuko duelako. Sei hilabetetarako arrantzan joango diren arrantzaleen eguneroko bizimodu gogorra arinduko die eta bestelako lanik ere egiteko prest egongo da eta ez da kexatuko eta gaixotuko den aitari botika berriak erosi ahal izateko diru pixka bat bidali ahal izango dio eta baita
|
txuri
eta beltzezko argazki pare bat ere, non batean, neke itxuraz, akordeoia jotzen agertuko den eta bestean seiko mahai biribil batean azalduko den, irribarrez, jaten, eta
|
|
2023
|
|
|
" Zebra: 1 gobernariek zebra beltza zerrenda zuriekin edo zuria zerrenda beltzekin den eztabaidatzen duten bitartean, animalien biltzarrean argi dute errealitatea ez dela beti zuria ala beltza izaten; 2 zerrenda
|
zuri
eta beltzez marratua, errepidea beste alderaino igarotzen duen bidea, konfiantza osoz, seguru asko."
|