|
2000
|
|
|
Egileak berak azpimarratu zuenez," Editoreak berak, bere militantzia ez du oso garbi ikusten, baina halaber, ikusten du egoerak horretara bultzatzen duela, ezin duela beste jarrerarik hartu. Liburuan,
|
zuri
eta beltzen arteko gerra izan beharrean, gris asko dago. Pertsonaiak ez dira antagonikoak." (Argia 1504) Are gehiago, gogoeta jarioak pertsonaia gatazkatsu honen sentsazioen berri emango digu:
|
|
2002
|
|
|
Azal urdiña be esan daroe gure baserritarrak. Azal urdiñau ei omen da azalik bikañena, fiñena; azal
|
zuria
eta leguna. Ta beti olantxe azal ederreko il arte guztian be, izan doiaz azal urdiñak.
|
|
2003
|
|
|
Lau plater eta bi katilu zikin askan; zortzi arrautzen oskolak sutondoko haitz
|
zurian
eta behean; bi platanuen azalak, lau ogi zati, apurrak, botila bat eta basu bat mahai gainean; gaztae azalak, ogi gogor zatiak, paper tximurtua, botila huts bat eta aulkitxoaren zatiak zolan.
|
|
|
Bost plater eta bi katilu zikin askan; hamaika arrautzen oskolak sutondoko haitz
|
zurian
eta zolan sakabanatuta; bi platanu eta laranja baten azalak, ogi zati ta apurrak, paper tximurtua, botila hutsa, gazta azalak, arrautz oskol zapalduak eta aulkitxoaren zatiak zolan; egunoroko bat, ogi apurrak, plater zikin bat, sardexka eta aiztoarekin, botiläa eta basua mahai gainean.
|
|
|
Nafarroako Erronkari xarmanteko seme argia, txalogarri guretzat euskera ikasten egin dituan ahalegin handiakaitik: ongi etorria, Kontseilari jauna, eta eskerrik beroenak
|
zuri
eta Eusko Jaurlaritzari.
|
|
|
Honela, lotan, aurpegiak aingeru batena zirudien, edo hura irakasten zebilen Errenazimenduaren ideala: azal
|
zuria
eta masailtxo gorrixkak. Bolantera itzuli eta motorea piztu baino lehen, musika jarri zuen, Anthraxen Among the living, soinua, neska ez esnatzeko, behera samar ipini bazuen ere.
|
|
2004
|
|
|
Ekidazuarrak, ordea,, eztabaidaka; pozik batzuk, poztasun maltzurrez; tristeturik beste batzuk, tristetasun saminez. Lehendarrak eta oraindarrak, eskuitarrak eta ezkertarrak, atzelariak eta aurrelariak,
|
zuriak
eta gorriak, aberatsak eta pobreak, zaharrak eta gazteak, haundiak eta txikiak, eta eztabaidaka ibili ziren ekidazuarrak Amaia izorra zegoela entzun zutenean; baina gutxi joan ziren Olazaharrera honi laguntzera; jakina: inoren ardura pago adarrean.
|
|
2005
|
|
|
Bildur horri gainetik egiteko hainbat salbabide erabili izango ziran, hamaika lan eder askoak irakurriak baikara, guk hori bildur hori sentitzeke. Hutsala dirudien arren, buruan aldez aurretik zerbait pentsaua eta idatzia balitz, paper berberori ez litzateke hain
|
zuri
eta hutsik agertuko. Milaka apunte, ohar eta paper punta, poltsiko zein kaxoi edota ustegabekoen lekuetan sakabanatuak lirateke horren adierazle.
|
|
|
Hainbat motatako idazmakina, baita noraino helduko dan ez dakigun teknologia barriak lekarkena be erabili daiteke baliabide gisa. Ez dakigu makinok
|
zuri
eta hutsik agertuko diranentz, eta makinoi deutsegun bildurra eta bildurron gainetiko bideak adierazteke eta erakusteke dagoz. Begoz hor beste belaunaldi batzuen zain.
|
|
|
Ontzi
|
zuria
eta urdina da urak harrotzen datorrena. Dagoan lekutik ezin dau haren izenik ondo irakurri, baina grafia berezia izan gura dauan hizkiz Marrazo Jr jartzen dauala esango leuke.
|
|
|
Apurka apurka eta orri
|
zuri
eta hutsaren aurreko bildurrari aurre eginaz, lorik bako gauetan sortutako gaiak, gaubeilako amesak papeleratuz, zirriborroak idazten hasi zan. Gauekoa ezezik, gauekoari egunez, egunerokotasunaren gurpil errukibakoan bueltaka eta jiraka asmautakoa gehitu eutsan, gaua eta eguna, batean zein bestean egindakoa, continuum baten antzera.
|
|
|
Bata azal
|
zurikoa
eta ule gaztaina kolorekoa, besteak baltza bai azala baita ulea be, batak dama lurrina zabaltzen eban, besteak dontzeilarena. Auzoan zabaldutako zurrumurruaren arabera, azal zuriduna aktorea zan, eta zurrumurrua sinesteko modukoa zan, auzo ingurutik argazkilari edo, aurpegi begiluze asko agertu zan eta eurekaz batera, auzoko bakea hautsiz.
|
|
2007
|
|
|
Era guztietako tximeletak: handi handiak eta txiki txikiak, baltzak eta urdinak,
|
zuriak
eta baltzak alde batetik, eta urdinak eta baltzak bestetik, naranja, marroia eta berde argia, loren antza daukie. Tximeletak haizearen ahotik ihesi doazan mosuak dira, Pako Aristik esan ebanez.
|
|
|
Paraguain klase biko jentea ei dago:
|
zuriak
eta indigenak. Taxian sartu nintzanean pentsau neban bera indigena edo ondorengoa zala, baina argi gura izan eban adierazo bera ez dala indigena, espainolen ondorengoa baino.
|
|
|
ur urdina, palmondoak, landaratzea, etxe txikiak eta koloretsuak, txalupatxu bat arrantzan. Zeruan hodei
|
zuriak
eta eguzki gozoa. Bertokoakaz berba egin, lagunakaz berba egin, irakurri, idatzi eta norberaren buruagaz egon.
|
|
2008
|
|
|
Soinu jotzaileak horixe dau, itxura danez, bere saria. Semea soinua joten burdi ganean, aita mutilei txarteltxo bat paparrean josi eta diru kopuru jakin bat kobretan eta ama, lapiko handi baten oilo salda egiten, beste seme alabek apal baten ganean ardao
|
zuria
eta baltza zerbitzen. Etxeko guztiak negozio berean.
|
|
|
Zentzun guztiek hartzen eben parte jai haretan igeri. Azkenerako oinak eta eskuak zuri
|
zuri
eta tximur tximur.
|
|
|
Gogoan dot, Elgoibarren izan nintzan lehen aldia zalako. Trenagaz konbinetan eban Ondarroako autobus
|
zuriak
eta haxe hartu genduan. Nik 10 urte izango nebazan.
|
|
2009
|
|
|
Lan hori egiten hasi aurretik ondo garbitzen zituzten oinak. Txakolin
|
zuria
eta beltza egiten zuten, mahats zuri eta beltzak erabilita.
|
|
|
Lan hori egiten hasi aurretik ondo garbitzen zituzten oinak. Txakolin zuria eta beltza egiten zuten, mahats
|
zuri
eta beltzak erabilita.
|
|
|
Herriko jaietan aurreskua eta dantzari dantza egiteko, gerriko gorria, fraka eta alkandora
|
zuriak
eta txapel gorria erabiltzen zituzten.
|
|
|
Okaranak, garagarrilean batzen ziren zuri edo beltzak; kerixek, gereziak, mota txiki bat eta kereix nagosi gorrik izeneko mota handiagoa. Mahats
|
zuri
eta beltzaz aparte baziran indi mahatsa, kolore granate antzekoa zeukana, eta asta mahatsa, garau handi eta lodia ematen zuena. Horietaz gain sidiri madari, gabon madari, mailukiak, eta mizperuk, ere hartzen ziren.
|
|
|
Baina zezeil haretan, urte guztietan lez, ikustaldi bat egitera joan nintxakonean, beste bat eginda aurkitu neban Jose Migel. Ohean zetzan; argal argal, kolore
|
zuriz
eta ezertarako gogo barik. Gizajoak gitxirako bizia eukan, itxuratik.
|
|
2011
|
|
|
Beheratxuago manantiala dago; erdia Madariagako terrenoetan eta beste erdia Kanteruenekoetan, Iturrizarre esaten jakona. Ur
|
zuria
eta metalura emoten ebazan. Geroago, udaletxeak Miñeko iturria egin eban, herriko uragaz.
|
|
|
Jente artera urteteko muga bat izaten zan lehenengo urtean, eta lutu jazkera hori modu mailakatuan kentzen zan: baltzik lehenengo,
|
zuri
eta baltzez gero, harik eta lehengora bihurtu arte. Andra alargunen kasuan bizi guztian gordeten zan lutua.
|
|
|
Gerra sasoian etxeetatik ostutako jaunartzerako erropen kasuak be batu doguz. Mutilak fraka laburtxuek eta mariñeru jantzitte eta neskatilak larrosa kolorez egiten ei eben jaunartzea batzuetan, baina gehienetan
|
zuririk
eta koroatxua buruan dabela. Batzuek eta besteek errosarioa eta liburutxua eroaten eben eskuetan.
|
|
|
12.3.6 Jaun
|
Zuria
eta Mari Anbotoko
|
|
|
Aita Emiliano Barandiaraneri esan neutsan egun baten: " Zu, zeuk egindako mezea abestu gura dogu, baina ezin daiteke hiru ahots
|
zurira
eta gizonezkoen ahots batera dala jarri?". " Ez" izan zan batbateko erantzuna.
|
|
2012
|
|
|
Egunero goizean zezenak kale artean prestatutako ibilbidea egiten dute eta jendeak karrera egiten du zezen plazaraino. Horixe da jai hauen irudia, jendea jantzi
|
zuriak
eta gerriko eta zapi gorriak jantzita, eta zezenen aurretik arineketan. Lesakan ere ospe handia dute San Ferminak.
|
|
2013
|
|
|
Bordaxar baserria bete betean egon zen sartuta
|
zurien
eta beltzen arteko liskarretan. Bordaxar baserria leku estrategikoan zegoen, San Marko eta Txoritokieta gotorlekuen ibarbidearen erdian, Gipuzkoako hiribururako bidearen ondoan, Frantziako mugetatik hurbil.
|
|
|
Bordaxar etxekoei karlisten armadaren eta gerrari liberalen artean egotea egokitu zitzaien urte batzuetan; garai hartan esaten zuten bezala,
|
txuri
eta beltzen tiro gurutzatuen erdi erdian. Bordaxar baserria borrokaldiaren erdigunean baitzegoen, han sarritan babesten ziren alde bateko zein besteko soldaduak.
|
|
|
Arantzan mozorro
|
zuriak
eta beltzak ateratzen dira, egun batean baserriz baserri ibiltzen dira; beste egun batean zrrriz jantzita dantzak egiten dituzte eta azkenekoan ateratzen dira beltzak, ikusleak ikaratzen saiatzen direnak.
|
|
|
Eskularru
|
zuriak
eta makila txikia, zintaz estalia hori ere.
|
|
|
Rosa Mari Zarate eta Conchi Castrejana aingeru jantzita, 60ko hamarkadan. esanetan eskunarru
|
zuriak
eta buruan koketa eta guzti. Komuninoko trajea ez eukanak, erropa barriakaz egiten eban.
|
|
|
Garizuman baba
|
zuriak
eta makailaoa ziran nagusi. dala, buldea (bulea) eleizan pagau ezkero, okelea jateko baimena eukien.
|
|
|
Artoagaz batera babea ipinten zan, gorakoa. Gure inguruan baba gorria,
|
zuria
eta tolosanea egon izan dira gehien, geroago etorri zan baba baltza. Iraila inguruan batzen ziran, sanmigel haizeak onak ei ziran sikatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Gero, sanjuanetarako okarana, klaudiak, hasten ziran. Okaran
|
zuriak
eta baltzak egozan.
|
|
|
Jateko mahatsa, ostera, parrakoa, astamahatsa izan da beti. Batzuek gorriagaz egiten eben txakolina, eta baten batzuek nahastau egiten ebezan
|
zuria
eta gorria.
|
|
2018
|
|
|
Gaineko maindirea bezalako, lino zuri
|
zuriz
eta hegaletan puntilladuna zen oheburuaren goian burua aratinik ageri zen kuman muñekoa. Txupetea alboratuta zuen, eta paparrean, amabirjinaren medailarekin, urregorrizko katea zuen.
|
|
|
Hain eman zioten enpagu handia faltsukeria haiek, non berak ezetz esan baitzuen, ez zela beltzik joango, zuririk joanen zela. Zeukan jantzirik
|
zuriena
eta politena hartu zuen armairutik, eta hobeki ezin prestatu zuen elizkizun aurretik. Dotore eta guaparik joan behar zuen jende aurrera.
|
|
|
Eliza barrura sartu eta batera, hotz zegoela nabaritu zuen. Aurre aurrean eseririk, ataute zuriari begirik kentzen ez ziola, soinean
|
zuriz
eta eskuetan dalia lore zuriz jantzirik, hotz zen bera ere. Ez zuela ulertzen zertan zeuden han denak pentsatzen hasi zen, eta ez zuela ulertzen ere azkenean zergatik onartu zuen haurra ikuskizun hartara eramatea.
|
|
|
Orduan nagusiak, hartu bere hauts
|
zuriak
eta multzo beltza erabat zuritu dit; gerora, eromenean miazketan ekin diolarik," Uso zuria... hegan egin, hegan egin... uso zuria", isildu barik ibili delarik, behin eta berriz atorra beroari amorruz hurrupaka ezin gelditurik.
|
|
|
Eta pentsatzen nuen kaleetatik ibilian, urrezko eguzkiak eta zilarrezko ilargiak margoturik, daudela inguruak hemendik paregaberik; egunak urregorriz eta gauak urrezuriz. Ilargi
|
zuriak
eta bazter guztietako zuriaren ikusteak zirrara eragin zidan neure bihotzeko ilunbeltzean; sentiaraziz nik neuk gaua emateko, nahiz eta lagunak bezala nituelarik, ez nuela gatzik ez piperrik.
|
|
2019
|
|
|
Hasiera batean, goizetan dutxapean fado bat abesten hasten da," o amor, o meu amor". Ez daki ziur fado edo bossanovak ote diren berak abesten dituenak," nolanahi ere, o amor, o meu amor zioten kantak kantatzen zituen, ahots oso
|
zuri
eta era berean, oso beroaz" (85). Hasiera batean, beraz, bere harridura erakusten du honelako abesti motak abesten hasten delako, baina Senarrak emaztearen amorantearen postala aurkitzen duen momentuan ulertzen du abesti horiek abestearen eta postal horren atzean Adolfo akordeoilaria dagoela.
|
|
2020
|
|
|
Laguntza jasotzen zuenak bazkari, merienda edo afaria eskainiz eskertzen zien laguntza ekarpena egiten zutenei. Lekukotasun batean, lekukoak dio babarrun
|
zuriak
eta bakailaoa prestatu ziela emaileei eskerrak emateko. Nafarroako herri batzuetan, axuri bazkaria esaten zioten gonbit hari. axuri bazkaria.
|
|
2021
|
|
|
Gogoan daukat Albaceteko Chinchilla izeneko basamortu batera joaten ginala, maniobrak egitera. Han, bera eta beste ofizialentzako kanpin edo karpa handi bat montau behar izaten genduan, eta gauetan, haraxe joan eragiten euskun euskaldunoi, eta beragaz kantau eragiten euskuzan aitatutako kanta biak, eta Salamankara, Uso
|
zuria
eta beste batzuk, orain gogoratzen ez dodazanak. Tragoren bat be eskaintzen euskun, baina guk, geure menpekotasun eta bildurretik, ez genduan askorik edaten.
|