|
2000
|
|
|
1930ean frontoi bat ireki zen Txinan.
|
Zuk
badakizu nolako borondate enpresariala behar den euskal pilota nora eta Txinara eramateko. Borondate ikaragarria behar da.
|
|
|
Nola pentsatzen zuen, bada, Giordano Brunok? —galdetu nizun, entusiasmaturik, su berri batek harturik sentitzen nintzela, zeren
|
zuk
zenekiena jakin nahi bainuen nik ere, eta zu bezalakoa izan nahi bainuen jadanik, denbora batean osaba Joanikot izaitearekin amestu izan nuen bezala.
|
|
|
Baina ene pena eta nekea ez zen, bertzeetan bezala, hartan akabatu... eta gaitzena eta okerrena biharamunekoa izan zen, noiz eta txankro mingarri haiek atera baitzitzaizkidan,
|
zuk
dakizun tokian, izterzokoetako gongoilak ere handitzen zitzaizkidala...
|
|
|
Zu zara idazlea,
|
zuk
jakinen duzu hori.
|
|
|
Ulertzen dut.
|
Zuk
badakizu zer den pasioa?
|
|
|
Herri zintzo baten askatasun deunaz ari nintzan.
|
Zuk
badakizu hori, ez eizuz kontuak nahas.
|
|
2001
|
|
|
" Zer, berriro!"" berriro zer?"" Zer?
|
Zuk
jakingo duzu zer egin duzun... joan zaitez harategira". Joan, eta sekulako kartela:
|
|
|
Eta
|
zuk
badakizu itxaroten?
|
|
|
(JESUSi)
|
Zuk
badakizu marrazten?
|
|
|
Orduan, zer eta, berea kontatzen hasiko da.
|
Zurearekiko
jakin mina entzulearekiko warming bat besterik ez da izango, eta horixe zen hasieratik egin nahi zuena, bere bizitza kontatu, estatu baten historia kontatzen den moduan:
|
|
|
Ez ditut gauzak bere onetik atera nahi, Vaclav, baina uste dut zeure burua engainatu nahian zabiltzala...
|
Zuk
badakizu ez garela inongo bidegurutzetan nahastu.
|
|
|
Orain, berriz, gazte maltzurrak direla medio edo, itsuski xamar dirudi horrela jarduteak.
|
Zuk
badakizu nor naizen, baina nik ez dakit nor zaitudan, edota, baldin badakit, zeharbidez dakit. Horren iritzi zorrotzak, horrenbesteko oihu eta deiadarrak, zorrotzagoak eta ozenagoak lirateke, azpian zure izen propioa baleramate.
|
|
|
Erantzunik gabe utziko dut galdera:
|
zuk
dakizulako zein den, nik dakidalako eta mundu zabal osoak dakielako, begien bistan baitago. Ez dute, beraz, gure hizkuntza hutsa higuinduko, hizkuntza guztiak izango dituzte higuin eta, beste biderik ez dutelarik, gogozko mutu bihurtuko dira, hain galgarri den mintzatzeko gaitasuna erdeinuz baztertuaz.
|
|
|
Beste edozeinek,
|
zuk
dakizunaren laurdenaren laurdenarekin sekulako teoria osatuko zukeen aspaldi. Zuk, ordea, ez dakit teoria gorrotatzen duzun, ala teoria egiteko joerari eutsi egiten diozun.
|
|
|
|
Zuk
badakizu larru urratua irakurtzen
|
|
|
Munduak
|
zutaz
jakin balu bezala
|
|
|
|
Zuk
badakizu hitz hauek
|
|
2002
|
|
|
Hemengo jendeak ez daki Xoldo magalean laku bat dagoenik ere.
|
Zuk
badakizu non dagoen. Eta non dagoen jakitea da bista onaren sekreturik handiena.
|
|
|
Aita,
|
zuk
jakin dakizu, gero!
|
|
|
Barre egingo duzu; bai, bai, egizu. Neronek,
|
zuk
dakizun honek, hiru basurde hatzeman ditut, eta ederrak, hala fede! «Nork, eta zeuk?», esanen duzu.
|
|
|
kukuka ibiltzea zen, beraz, heriotza deitzen dutena. Inondik irten orduko,
|
zuk
badakizu toki horretan  gelditu diren pertsonak eta gauzak bizirik daudela, baina ez dituzu ikusten. Aitona ez ikustea zen aitonaren heriotza, ez besterik.
|
|
|
Garai hartan(" denbora hartan" entzuten genuen meza nagusian, baina" denbora" deitzen badut badirudi orain dela bi mila urte gertatukoaz ari naizela eta hori ere soberaxko da), orain bezala, ederki saltzen ziren hiztegiak, gramatika osoak edo zatikakoak, eta aditzen koloretako paradigmak, baina, egun, gauzak aldatu dira pixka bat. Egun, erosleak aukerak egiten ditu,
|
zuk
badakizu hori, eta ez dizut hemen esan beharrik. Eta irakurleak zer esan ez, anitzez ere handiagoak, aski duzu ikustea zenbat liburu dauden etxean erosiak, eta zenbat irakurriak.
|
|
|
Baina
|
zuk
badakizu
|
|
|
|
Zuk
jakin zenuke nik baino hobeto:
|
|
2003
|
|
|
Zesta ona duzunean sekulako maila hartzen duzu, sasoia ere hobetu egiten duzu, edonora iristen zara. Maila horren arabera jartzen dizute hurrengo partida, eta bitartean
|
zuk
badakizu txistera aldatu behar duzula, zaharrari jada onenak atera dizkiozulako; han aritzen zara, 10 egunetan tiki taka, zesta berria puntuan jartzen, zaldi basati batekin bezala. Eta ezin jarri.
|
|
|
Askotan ematen zituzten telefonuek okerreko numeruak eta fitxa bat iruntsi zizularik zuk ezin zenezaken atzera eskatu. Milaka iresten zituzten honelako fitxak, bainan hau nahikoa etzitzaienean milaka aldatzen zizkizuten numeruak
|
zuk
jakin gabe, eta eurek egindako bilabidea ondo zegoelakoan numerua markatzen zenuenean kendu zizuten beste fitxa bat.
|
|
|
Ai Txomin, Txomin!...
|
Zuk
eztakizu bape bape... gauza asko paseu dira gure etxien zu joan zineanetik. Eeeee!... nora zoaz?
|
|
|
Indixaba zurixek!... berari atseginen zitzaiona!... " Aa Inasi, Inasi,
|
zuk
dakizu zer dan neri atsegin zaidana. Sinestu ere ezin leike nola ikasi duzun gauzak nere gustora egiten...
|
|
|
Zorigaitzeko artikulu berarengatik, Errepublikako presidenteak ere ez omen dezake, egia ala gezurra den, zoaz
|
zu
jakitera!. Europako hizkuntza gutituen eskubideak zaintzeko karta famatua, ez sina ez berma, beharragorik ere.
|
|
|
–Hamabost urte egin ditut anonimotasunaren gordelekuan, izenik gabeen linboan, idaztea beste nekerik gabe eta ez da gutxi,
|
zuk
badakizu hori, baina zakur amorratuak bezala ari zaizkit hurbiltzen, aurki gainera oldartuko zaizkit; irakasle eta ikertzaile andana bat komisario bat buru dutela, ez dute nire arrastoak aurkitzea beste obsesiorik, bost axola zaie zer egin dudan, nire lanari etekina atera nahi diote, gure bizkar gizendu nahi dute, azken batean –esan eta norabiderik gabe bezala, galduta geratu omen zen, Monik...
|
|
|
–Maitea,
|
zuk
badakizu nolakoa naizen.
|
|
|
Aurretik bazetorren.
|
Zuk
badakizu ederki asko.
|
|
|
|
Zuk
badakizu gure harremana ez zela azalekoa, arina, koadrilako guztiekin izan dezakezuna. Gure harremana oso zen estua:
|
|
|
Gu zuregandik eta zu guregandik. Hala ere, nik beti izaten zintudan gogoan, eta deitu nahi izaten nizun, besterik gabe buelta bat ematera edo zinera joaten ginenean ere, baina,
|
zuk
dakizun horrek jada ez zidan uzten. Ainhoak ez zuen zure izenik entzun ere egin nahi.
|
|
|
Ez dakit onak ala txarrak. Ez dakit
|
zuk
badakizun, baina atzo Ainhoak deitu zidan. Barkazio eske aritu zen telefonoz.
|
|
|
Ni Garazi naiz, eta ez gara berdinak.
|
Zuk
badakizu hori.
|
|
|
|
Zuk
badakizu.
|
|
|
Emeak beti katearen begi ahulenak ziren. Behialako sarekadan harrapatua izan zen Loli, eta zoaz
|
zu
jakitera emaxteki batek zer kantatzen ahal duen, polizia bortitzaren meneko dagoenean. Loli arrotza zen gainera.
|
|
|
Zuen argumentuak iraina eta hutsa besterik ez baldin badira, bide okerretik zabiltzate.
|
Zuk
jakin behar zenuke, monsignore...
|
|
|
|
Zuk
jakin behar zenuke, aita Belisario, iraina bekatu dela...
|
|
2004
|
|
|
Ez, nik ez, Don Trifon.
|
Zuk
badakizu, Don Trifon, nik i...
|
|
|
Lehen gaizki atera bazen, berriro ere ez du iraungo zuenak.
|
Zuk
badakizu nolakoa den Beñat. Zure titiak gustatzen zaizkio, baina zu ez zaitu maite.
|
|
|
Ezen, isuri zaizun irizpena,, larrutik ordaintzeko zorian aurkitzen direnean?, zure eta nire guraritik hurbilago baitago gure auzo hizkuntzen egoeratik baino.
|
Zuk
badakizu, edonork bezain ondo jakin ere, hizkuntza inperialisten arteko estatus gatazkak ez direla berez ukagarriak, osagarriak baizik. Eta hizkuntza jarri dugun lekuan, bistan denez, Nazio estatua jar nezakeen lasai asko.
|
|
|
Badakizu, zure paperak hobeki egiteko. Denbora aldetik larri genbiltzanez,
|
zuri buruz
genekien apurra erran zien Lasartek: izugarri gustuko duzula musika klasikoa, alegia.
|
|
|
Uste dut zerbait iluna susmatzen zenuela, sekula ez baitidazu galdetu pistolaz. Baina bada gauza bat
|
zuk
jakitea nahi dudana: nik ez nekien zu espiatzera bidaltzen nindutenik.
|
|
|
Zuregatik esandakoak entzunda askok esango dute, batek ezpada besteak, zein exageratuak diren animaliak eta batez ere behiak! Baina
|
zuk
badakizu, ene etxe! ene baso!
|
|
|
hitzak sentimenduaren errainu apal direla, eta oihukatzen dudan" Biba Balantzategi" bakoitzagatik ehun biba gehiago dauzkadala bihotzean. Eta ez zure garai haietan den dena jolasa eta gozamena izan zelako, zeren,
|
zuk
badakizu, gerra osteko egun haietan poza adina izan genuen pena, eta askotan, pena hori latza izan zen. Bai, hamaika kolpe hartzeko jaioak gara.
|
|
|
" Miren,
|
zuk
badakizu...". Beldurrak lehentxeago zuen desioa irendu zion.
|
|
|
|
Zuk
jakin dezazun
|
|
|
" Horiek ordea, deklaratu behar dira;
|
zuk
badakizu hori, deklaratu behar dituzue... sarrera guztiak. Bestela santzioak izango dira.
|
|
2005
|
|
|
Ia sail guztietatik pasa zara irratian. Beraz inork jakitekotan
|
zuk
jakingo duzu: albisteak ez al dira beti berdinak?
|
|
|
baina ez etorri niregana lezioak ematen!
|
Zuk
badakizu zer den zure gizonak, maite maite zaituen senar kuttun ustezko horrek, alegia?
|
|
|
–Itxaron ez, itxura txarra hartzen diot honi.
|
Zuk
badakizu nora joan behar zuen, ezta. Goazen ba, ez naiz hemen geldirik geratuko.
|
|
|
Zer dira haginak gure edadean?
|
Zuk
badakizu zer den gure edadean intxaur bat jatea, señe. Martirio bat infernukoa.
|
|
|
Zelan fijatuko nintzen ni?
|
Zuk
badakizu zer den errugbi partidu bat han, ala. Zuk badakizu zer den bost mila lagun guri begira, ala?
|
|
|
Zuk badakizu zer den errugbi partidu bat han, ala?
|
Zuk
badakizu zer den bost mila lagun guri begira, ala?
|
|
|
Esaten zuen:
|
Zuk
badakizu zenbat disfrutatu dudan nik misterio bat asmatzen. Esaten zuen:
|
|
|
Esaten zuen:
|
Zuk
badakizu zenbat barre egin dudan nik armairu horrekin. Kontuak atera, señe.
|
|
|
–Eta
|
zuk
badakizu teatroarena?
|
|
|
Urte osoa izango genukeela horrela, ez uda bakarrik. Baina
|
zuk
badakizu zergatik ez garen ezkontzen, Sorin. Kontatu nizun zuri.
|
|
|
–
|
Zuk
badakizu euliak harrapatzen? –galdetuko dizu.
|
|
|
–
|
Zuk
badakizu euliak harrapatzen?
|
|
|
Ez duela barre ez negarrik, ez portaera gaitzesgarri edo goresgarririk zugan pizten bere gomutak; zer, esango banizu, berak zugan utzi duen arrasto bakarra keinu bat dela. Gaur ere, urte asko pasa direnean,
|
zuk
jakin gabe egiten duzun berari ikasitako zerbait. Berarekiko sinpatiaz, beragana hurbiltzeagatik eta berarekin bat izateagatik nahi gabe lapurtu zenion keinu bat, konturatu gabe errepikatzen duzuna.
|
|
|
Berarekiko sinpatiaz, beragana hurbiltzeagatik eta berarekin bat izateagatik nahi gabe lapurtu zenion keinu bat, konturatu gabe errepikatzen duzuna.
|
Zuk
jakin gabe betikotzen duzun bere mugimendu single hori. Berak kutsatua eta zure bidez beste neskatila batzuek ikasiko dizutena, munduak bere izena galtzen duen egun hartarainoxe.
|
|
|
Inoiz ez duzu gauza horietan pentsatzen.
|
Zuk
jakin behar zenuke hainbeste. Polizia zara, edukiko duzu armaren bat, ala?
|
|
|
|
Zuk
bazenekien heldu haiek ez zirela karramarroarenak, Damian. Kaka zaharra, benetan zenekien ez zirela inondik inora karramarroek egindakoak.
|
|
2006
|
|
|
«Masajea hartu, deskantsatu, afaldu ondo, gauean ohera joan, deskantsatu berriz, eta bihar beste egun bat izango da, eta gauzak alda litezke...». Askotan gezurra ere esan behar izaten da,
|
zuk
badakizu ondo ez dabilela, ez duela bukatzeko aukerarik izango, baina saiatzen zara gezurra esaten. Tira, gezurra ez, baina egia ere ez.
|
|
|
|
Zuk
badakizunez entzuten, landareek zer esaten dute guri buruz?
|
|
|
Agian
|
zuk
bazenekien
|
|
|
|
zuk
bazenekiela
|
|
|
– Sentitzen dut Imanol, nik atzo arte ez nuen honen berri eduki eta iruditu zait
|
zuk
jakin behar zenuela.
|
|
|
Lehenengoz ikusi esan dut, lehen ere askotan ikusia zintudan arren, eta ez dago alferrik esana: aurreko ikuste haietan ez bezala, orain banekien, eta
|
zuk
bazenekien banekiela, eta horrek desberdina egiten zuen dena; lehenengoz ikusi bazintut bezala, hain zuzen ere. Arretaz begiratu nizun, begi berriekin.
|
|
|
Eta bestalde, gauza guztiek ez dute zentzu beterik.
|
Zuk
badakizu Ipar Poloan ez dagoela iparralderik.
|
|
|
entzumenarekin.
|
Zuk
badakizu hori egiten, ama. Leihoan tarte luzea eman ostean, mahaian eseriko ginateke, eta zuk tea eta nik kafea hartuko genituzke bioi hainbeste gustatzen zaizkigun izebaren gozotegiko pastekin.
|
|
|
Hain zen bortitza nire baitan harrotasunaren eta bakardadearen arteko borroka, ezintasunaren ekuazioan murgilduta bainengoen. Pertsona hotzaren ospea dut, baina
|
zuk
badakizu zer uste dudan nik, sentipenen eremuko inkognita duten ekuazioak ebaztea dela zailena. Eta, bestalde, norbaiten aurrean biguntzeko eskubidea izango dut neuk ere, ezta?
|
|
|
Zer deritzozu?
|
Zuk
badakizu Einsteinek berak aitortu zuela erlatibitatearen teoriari buruz baino ehun aldiz gehiago hausnartu zuela teoria kuantikoari buruz.
|
|
|
Etortzen nintzen alditan konpainia egiten zidan, eta nire eginbeharretara joaten nintzen momentutik kalean gora, kalean behera ibiltzea baino gauza garrantzitsuagoak izaten nituen nik buruan.
|
Zuk
badakizu hori. " Dena ez da estudiatzea" esateraino.
|
|
|
Ezagutzen nituen nik mutilak, ama.
|
Zuk
badakizu hori. Eta badakizu, gainera, ikasketak zirela niretzat gauzarik garrantzitsuena.
|
|
|
Horren guztiaren jakitun ulertzekoa da
|
zure
jakin mina. Estimatuko nizuke hemendik aurrerakoa gure artean geratuko balitz, ez diodalako gajoari inolako kalterik desio.
|
|
|
–
|
Zuk
badakizu zenbat kobratzen duen igeltsero batek, orduko?
|
|
|
–
|
Zuk
badakizu zer preziotan dauden hotelak Londresen?
|
|
2007
|
|
|
" Esteroideak erostea oso arriskutsua izan daiteke! Mesedez, jakin ezazu esteroideak erosteagatik kartzelara joan zaitezkeela, lana gal dezakezula, etxe komertzialek nahita batzuetan eta nahigabe besteetan,
|
zuk
jakin gabe esteroideak dituzten produktuak sal diezazkizuketela. Guk biderik seguruenak aurkitu ditugu arrisku oso gutxirekin emaitza handiak lortzeko!
|
|
|
hori dena
|
zuk
badakizu, seguruenik, eskolan inoiz kontatu dizutelako, edo telesaio batean ikusi duzulako, etc., baina teknologia horrekin ez zara bizi, adibidez, zure aitona amonak bizi diren edo bizi ziren modu berean.
|
|
|
–Baina
|
zuk
badakizu kontu horiekin ni ez naizela kontsolatuko. Zure barruan, zure barruan.
|
|
|
Momentuan sentitzen nuena esaten nizun.
|
Zuk
badakizu hori. Nik ez nizun sentitzen ez nuen gauzarik esan.
|
|
|
–Nik?
|
Zuk
dakizu-eta nik baino gehiago. Segi, segi.
|
|
|
Kontu hauek ez dira jolasean ibiltzeko, Olaia.
|
Zuk
badakizu hasiera hasieratik oso serio ari naizela.
|
|
|
beti jakina da. Munduak ordena bat duena,
|
zuk
badakizu zientziaren a priori bat dela, eta arazorik ez duzu, munduan dena denarekin loturik dagoela eta bere logika duela onartzeko; beraz, zure haurtzaroa edo zure klase partzuergoa loturik dagoela, oraintxe egiten ari zarenarekin. Txinan euria ari du eta ni hemen idazten ari naiz; biak loturik daudena, ez dut auzikatzen.
|
|
|
–Ni ez naiz kuxkuxeroa, Maria del Carmen,
|
zuk
badakizu hori. Ni ez naiz hor zehar mihia dantzatuz ibiliko atzeko kaleko dendariak Marisaren hamalau urteko alaba haurdun utzi duela-eta.
|
|
|
Zein da bi elementu berdin eta ezberdinon arteko erlazio zehatza? «La lengua y el pensamiento son, en sentido estricto, lo mismo», esango dizu batek1378; eta
|
zuk
jakin gura zenuke, zentzu estriktoan zer
|
|
|
Hain maitea zenuenaren faltsukeria, heriotzaren ezustea, medikuen albistea... malkoak isuri dira zure begietatik, barneko minaren tantoak. Maitasuna ederra dela diote, baina
|
zuk
badakizu ez dela hala. Bi pertsonen arteko maitasuna, ederra izan daiteke, baldin eta biek bienganako sentimendu berdina badute.
|
|
|
–Putz egin zion indarrez ile xerloari?.
|
Zure
jakin mina ase dut?
|
|
|
Gure arteko harreman ona gauza horien guztien gainetik dago.
|
Zuk
jakitea besterik ez dugu nahi.
|
|
|
Baina berdin dio, pilotek sarea gainditzen dute, 200 kilometro orduko.
|
Zuk
badakizu zer den hori?
|
|
|
Irribarre egin dio kazetariari: zuk ulertzen duzu, zuk nire ardurarekin bat egiten duzu,
|
zuk
badakizu 700.000 euro balio duen etxe bateko terrazara ezin irtetea zer den.
|
|
2008
|
|
|
|
zuk
jakingo duzu noski"...
|
|
|
–
|
Zuk
bazenekien?
|
|
|
Lotuta daramatzazu nire begiak noranahi zoazela.
|
Zuk
badakizu. Jakingo ez duzu, bada!
|
|
|
–eta, espazioaren beste ardatzari begira jartzen zela, honela mintzatu zitzaion taldetik bereiz zirauèn moja bakarrari?:
|
Zuk
badakizu zer edo zer, sor Ernestina?
|
|
|
Ez diot inoiz nahikoa eskertu baina arratsalde bat berarekin egin nuen.
|
Zuk
badakizu Mikel Lasa kritikoa dela, kritiko ona dela, falta zaizkigun kritiko literario horietakoa baino, kritiko literatoa. Kriterio oso onekoa eta informazio onarekin.
|