|
2000
|
|
|
Gizarajoa! Ez, esan nion nik,
|
zure
amak esan nahi du ni Erreka Mariren lagun mina naizela. Kasetak salduz ez gara aberastu, baina behin etxe batean sartuta, betirako izaten da.
|
|
|
Gainera, berrogeita bi filmeren artean hautatu zuten nirea, aurreselekzioan baztertu ziren pelikulak kontuan hartu gabe. Ilusio handia ematen du, zure lagun bat edota
|
zure
ama ez den norbaitek ongi egin duzula esaten dizulako. Zinearen industrian ezagutzen ez zaituen jendeak zu ezagutzeko modu bat da, zapladatxo bat bizkarrean.
|
|
|
Eta, burutazio haiek nerabiltzala, sukalderat joan zen
|
zure
ama, urdaiazpikoaren pikatzerat, eta biok bakarrik geratu ginen bisitagelan.
|
|
|
Eta, besotik atxikitzen ninduzula eta manatzen ezen jar nendila berriro neure aulkian, atea ireki, eta zeure amari egin zenion dei. Eta
|
zure
amak urdaiazpikoa, ogia eta arnoa ekarri, eta halaxe mintzatu zintzaizkidan lehenengo ahamenaren ondotik:
|
|
|
—Baina, erran bezala, alferrikakoak dira ipuin hauek guztiak, nor bere buruaren gainean zentzatzen ez bada —eta,
|
zure
amak urdaiazpikoaren ondoren gazta puska batzuk zekarzkigula, gaineratu zenuen—: Baina orainokoan ni bakarrik aritu natzaizu hizketan, eta zuk ere izanen duzu zer erran...
|
|
|
Eta erotasun hori ez duk zuhurrak lukeen erotasun apurra, Virgiliok erraiten zuen bezala, baina ero baten erotasun handia. Zeren modu eta manera onik gabe eta gutieneko arau batzuk gabe ez baitago bizitza moldatzerik, eta zeren,
|
zure
ama Grazianak erraiten duen bezala, ez baitago goia behearekin nahasterik... —eta, aurpegia koadrotik urruntzen zuela eta behako luze batean ikusten ari zenaz laketzen zela, erran zuen—:
|
|
|
Zeren eta berriro etorri baitzitzaizkidan bururat, ez ordea handik alde egiteko, baina bertan errotzeko, aita Bartolomeren hitzak, egun batzuk lehenago aintzakotzat hartu ez nituenak: " Neskatoak eta emaztekiak bekatu iturri dira, Ama Birjina izan ezik... eta Ama Birjinaren pareko emazteki guti batzuk izan ezik, nola baita
|
zure
ama. Horregatik, jakizu ezen apez izaitea duzula gradurik gorena".
|
|
|
—Neskatoak eta emaztekiak bekatu iturri dira, Ama Birjina izan ezik... eta Ama Birjinaren pareko emazteki guti batzuk izan ezik, nola baita
|
zure
ama —erran zidan— Horregatik, jakizu ezen apez izaitea duzula gradurik gorena.
|
|
|
Baina, hasteko, zerbait argitu nahi nuke zurekin. Izan ere, lehengoan
|
zure
amak kontatu zidan nola egin zenituen, orain dela hilabete batzuk, komunioneari buruzko hainbat galdegite estrainio, eta zure ama, arrazoinezkoa den bezala, kezkaturik dago. Eta nik lagundu egin nahi nizuke, zuk hala nahi bazenu...
|
|
|
Baina, hasteko, zerbait argitu nahi nuke zurekin. Izan ere, lehengoan zure amak kontatu zidan nola egin zenituen, orain dela hilabete batzuk, komunioneari buruzko hainbat galdegite estrainio, eta
|
zure
ama, arrazoinezkoa den bezala, kezkaturik dago. Eta nik lagundu egin nahi nizuke, zuk hala nahi bazenu...
|
|
|
—Zerorrek piztu zenidan lehenbiziko susmoa, nahi gabe noski —jaulki zuen, aitzin-solasik gabe— Duela bi aste, Unairen bila etorri zinelarik,
|
zure
amarenera asteburu pasa joateko.
|
|
|
Jakina, jakina.
|
Zure
amaren intziriek larrua lazten zidaten, Towsend doktorea, negar beltz batean jartzen ninduten...
|
|
|
Lester txikia zen, John, arima garbia, kerubin inmakulatu bat... Eta gure aitak kanpaia jotzen zuen, guri bizkarra emanda,
|
zure
amaren suspirio espasmodikoen kontura.
|
|
|
Anjel, ez kezkatu. Neuk esango diot guztia
|
zure
amari. Hobe da!
|
|
2001
|
|
|
" Eta
|
zure
Ama ispilu arteko pasilutan ahantzi zitzaidan" (E, 81)
|
|
|
Anton nauzu. (Pausa)
|
Zure
amak ordu asko ematen du nirekin...
|
|
|
Zer moduz dago
|
zure
ama?
|
|
|
(Hitzik gabe)
|
Zure
ama ere bai...
|
|
|
‘Gerran hil eta gero
|
zure
ama izorratzera itzuli zen hogei urte geroago! ’
|
|
|
Josten ikasteko behar diren bost erreminta  erakusteko eskatu deust
|
zure
amak. Esan deutsat  josteko lain egiten zarenerako trapu zahar bat zintzilika ipinita nahikoa izango dozula, eta horretarako ez dagoela josten ikasteko  premiarik Â.
|
|
|
Demagun
|
zure
ama naizela eta zu nire alaba. Demagun jaiotzear zaudela eta 2012 urtean 18 urte izango dituzula.
|
|
2002
|
|
|
–Pertseo, esan zion Polidektes erregeak, irribarre maltzur batekin?, mutiko ederra eta ausarta zara. Zuk eta
|
zure
amak esker asko jaso dituzue uharte honetan, bai nire eskutik, baita nire anaia arrantzalearenetik ere. Uste dut ondo legokeela guk egindako mesede horien ordezkoak eskaintzen ahaleginduko bazina.
|
|
|
|
Zure
amak aitzitik
|
|
|
–gero, haserretuarena egiten nuela, halaxe esan nion–: Emakume guztiak berdinak zarete, baita
|
zure
ama ere: ez dakizue sekreturik gordetzen...
|
|
|
Zen maitagarri bat, eta parapentean sartu zen, eta zure gelako argazkiko emakumea bezalakoxea zen. Izan ere,
|
zure
ama zen sorgin hura: Sara!
|
|
|
Eta ez dakit sorgin onak besterik esan zuen edo isildu zen, baina ni ez naiz gehiago gogoratzen. Bakarrik
|
zure
amak irri egiten zuela, eta irri harekin gauza asko esaten zituela.
|
|
|
– Pozik dabil
|
zure
ama, eguenean topatu nuen zihoala. Susmoa dut aitari zakarkeriak apalduz doazkiola urteen poderioz.
|
|
2003
|
|
|
Eta
|
zure
ama pozik...
|
|
|
Une batez hitzek hegan egin zioten pentsamenduarekin batera, begirada hain tolesgabea aurkitzerakoan. E... A, bueno ba, mmm... atzo
|
zure
ama etorri jatan hona eta berbetan egon ginan...
|
|
|
Ni zuri laguntzeko nago, hori bai zin egiten deutsut, baina laguntzen itxi behar deustazu, bestela... ordurako Ainhizek burdin jantzia zeraman soinean, eta irribarre ernagarria eskaini zion. Badakizu zer lortuko dauan
|
zure
amak, neskak ezezka buruaz, zuk gitxien gura dozuna, bera lako alabea egitea.
|
|
|
Hobe dogu dutxea ahalik eta arinen hartzea,
|
zure
amak ezer igarri ez daian. Mugi eperdia, eroan egin behar zaitut eta baina hitzok samurtasun osoz ahoskatu zituen.
|
|
|
Ainhizek bihotza gelditzen zitzaiola sentitu zuen. Datorren astetik aurrera neure etxean emotea eskatuko deutsat
|
zure
amari, ondo baderitxazu.
|
|
|
Orain, zu lotu hemetik mobidu barik,
|
zure
amagaz berba egiten dodan bitartean. Seguru nago konbentziduko dodala, zu agertzen ez bazara.
|
|
|
" Adeline, zure izena idatzi berri dut Dalai Lamaren aldarean. Goraintziak
|
zure
ama maitagarriari ere. Bere erreumak hobera egingo zuela espero dut.
|
|
|
Hemengo indigenek mandiokaren grasa gomendatzen dute erreumarentzat. Esan iezaiozu
|
zure
ama maitagarriari". Ez du neskaren ama inolaz ere ahazten bere postaletan, ez eta egoera larrienetan ere.
|
|
|
Bidaiari guztiak bat datoz horretan.
|
Zure
ama maitagarriak hezetasuna dela-eta ez duela asko sufrituko espero dut". Beste postal batean honako hau dio:
|
|
|
Eta nik amonari galdetzen nion ea nire gurasoek zein koloretakoak zituzten begiak. "
|
Zure
amak berdeak zituen", erantzuten zidan," Gretarenak bezalakoak". Aitaren berri ez nuen inoiz izan.
|
|
|
Kartzelara egindako bisita batean aitari esan zenionean Juanan Iriarte irakasle zenuela, ez zuen Kromagnon izenik aipatu, ez erdeinuzko keinurik egin ere. Ordurako jada urteak zeramatzan,
|
zure
amak esaten zuen bezala, nebulosa hartan sartua. " Juanan...", horrela esan zuen, besterik gabe.
|
|
2004
|
|
|
–Zurea ulertzen dut, Beñat.
|
Zuk
ama ere salduko zenuen berriro ere Joanaren bularren goxotasuna bertatik bertara sentitzeko. Eta ongi egin duzu, aukera etorri denean aprobetxatu.
|
|
|
Aizu, seme,
|
zure
ama oso lanpetuta dago.
|
|
|
|
Zure
amaren arima da.
|
|
|
Ez, ez dut Elurrengatik esaten,
|
zure
amarengatik baizik.
|
|
|
Aizu, non dago
|
zure
ama?
|
|
|
Hori al da
|
zure
amari hitz egiteko modua?
|
|
|
|
zure
amaren gutunak!
|
|
|
Hara, badut gauza bat erraite ko:
|
zure
amak eta nik pentsatu dugu gerla ez zela gauza ona zuretzat eta, beraz, nahi ginuke joan biz pahiru urtez Ameriketara eta...
|
|
|
Harik eta, hirugarren fasean, arrapalan gora hasten zinen arte, eta orduan ama oihuka hasten zen, eta bere aurretik baziren beste bostehun ama zarataka, eta atzetik beste bostehun marmarka edo muxuka, eta zarata haien guztien erdian
|
zure
ama hasten zen oihuka, ordura arte esan gabeko guztia esaten. Eta amek esaten zituztenak harrigarriak izaten ziren, kontuan edukita hura momentu historikoa zela, eta igual ez zutela semea edo alaba gehiago ikusiko.
|
|
|
–Bettina... –hasi nintzen– Frau Str... zera,
|
zure
amak hemen zarela jakinen balu...
|
|
|
Baina merezita daukat. Bertan behera utzi zintudan, baita
|
zure
ama ere, eta merezi dudan ordaina jaso dut azkenean.
|
|
|
Soldata ez zegoen gaizki eta, batez ere, lanak Alemaniara itzultzeko aukera eskainiko zidan.
|
Zure
amari erran nionean, erotu egin zen. Ez zuen inondik ere Iruñetik atera nahi.
|
|
|
Baina nik banekien bidaia hartatik ez nintzela sekula itzuliko. Alemanian kokatu nintzelarik, eskutitz bat idatzi nion
|
zure
amari, gauzak apur bat baretzearren. Baina haren erantzuna izugarria izan zen:
|
|
|
Idatzi zizkidan azken gutunetako batean, Anak jakinarazi zidan Euzko Alderdi Nazionalean eman zenuela izena.
|
Zure
ama kezkaturik zegoen. Ni, egia erran, poztu egin ninduen berriak, hura baitzen Euskal Herrian gure ideietatik hurbilen zegoen alderdia.
|
|
|
Neu arduratu nintzen egoitza berria abiatzeaz. Eta hantxe ezagutu nuen
|
zure
ama...
|
|
|
Aitak are gehiago zabaldu zuen irribarre herabetia–: Bai, orain sinesgaitza gertatzen bazaizu ere, Gerra Handian borrokatu nintzenean, baita
|
zure
ama ezagutu nuen garaian ere, ni sozialista porrokatua nintzen. Nire heziketak eta ikasketek kultura maitatzera eraman ninduten.
|
|
|
Badakit oraindik ez dugula elkar ezagutzen, gure artekoa aspaldiko oroitzapen eder batzuetara mugatzen dela. Eta badakit huts egin nizuela, zuri eta
|
zure
amari –ahotsa apur bat dardaratu zitzaion, baina laster berreskuratu zuen sendotasuna– Azken egun hauetan horretaz guztiaz pentsatu dut. Sekula baino gehiago pentsatu dut, Oskar.
|
|
|
–Sentitzen dut. Ana... zera,
|
zure
ama izugarri tematu zen kontu hartan. Nire ustez, bestela egin genitzakeen gauzak, baina ezin izan nuen iritziz aldarazi.
|
|
|
–Maiatzeko zenbaki berezian, seguruenik –erantzun zion Del Vallek– Dena den, jauna, zuen egoitzaren helbidea ematen badidazu, pozik bidaliko dizkizuet ale batzuk. Baita
|
zure
ama zoragarriari ere, jakina.
|
|
|
Asko falta da, asko falta da. Eta azkenean betiko legez
|
zure
amaren etxera joango gara eta kito. Eta nik?
|
|
|
–Aizu –galdetu zidan–,
|
zure
amak ez al zuen sabelean zerbait partikularra sentitu, ostiko berezi batzuk edo, zure etorkizuna iragar zezaketenak?
|
|
|
" Bai. Esan didazu... hortaz,
|
zure
amak asegururik ez zuen?" Hobeki aditzeko bezala, sudurraldea zimurtu zuen, ardura eta arreta seinale.
|
|
2005
|
|
|
Euskara omen zen
|
zure
ama hizkuntza.
|
|
|
Teresak esana zion Tomasi zeinen moldagaitza zen bere ama, baina, nola Tomas bere buruan konfiantza zuèn gizona baitzen, emakumeekiko tratuan arraina uretan bezala sentitzen zena, bere taktika hutsezina jakinarazi zion Teresari, futbolarekin lotua zegoena, terminologiari dagokionez, Tomas Errealaren bazkide sutsua baitzen, azken batean: ?
|
Zure
amaren zelaian jokatu, eta partida irabaziko dugu, ikusiko duzu: Moskuko Kontxi Ulianovek, 0; Donostiako Tomasenek, 3?.
|
|
|
–Baina
|
zure
amak bai, beharbada? –erantzun Tomasek.
|
|
|
Posibilitateak geure nortasuna gauzatzeko, laborategi batean ez dira ematen, baizik ematen dira harreman kontaktuetan. Orduan, zure morala zurea da, baina zure morala eraikita dago zure aitarekin,
|
zure
amarekin, borrokan, zure anaiarekin, zure lagunekin, beraz, harremanetan dago. Baina klaro, zuk kasualmente harremanak dauzkazu batzuekin eta ez dauzkazu Indiako batzuekin.
|
|
|
Zer nahi gisaz, ez genion obeditu: Wendyri bisita bat egin genion, zeren gaizki zenean
|
zure
amak beti dena erraiten baitzigun. Eduardok egia zuen, Wendy zinez gaizki zen, baina mehatu ordez potolotu zen.
|
|
|
Hau
|
zure
amaren aldeko familiaren argazkien albuma da.
|
|
|
Anitz sufritu du zure izebak, bere ahizpak?
|
zure
amak dena ebasten zion. Eduardo zure amarekin erotu zen; batzuetan, bere emaztea baino gehiago maite zuen alaba.
|
|
|
Anitz sufritu du zure izebak, bere ahizpak, zure amak dena ebasten zion. Eduardo
|
zure
amarekin erotu zen; batzuetan, bere emaztea baino gehiago maite zuen alaba. Horregatik, Wendy-k, ttipitatik, amaren eta ahizparen amodioak galdu zituen.
|
|
|
Marie: Josianek, orduan, zin egin zuen ez gehiago nehorekin ezkontzea. Garai hartan
|
zure
amak hamasei urte zituen. Inguruetako neskarik ederrena zen.
|
|
|
Bitxiki, Eduardo, oraino abilago zen Wendyrekin. Sei hilabetez Eduardo eta
|
zure
ama Frantziara joan ziren. Eduardok familiakoei erran zien Wendy sendatzeko joan zirela Frantziara.
|
|
|
|
Zure
ama, txakurraren putza. Semearen maitasuna zertarako behar dut nik ba.
|
|
|
–Oso itxura ona du
|
zure
amak, ehun urte harrapatuko ditu horrek –entzun nuen kanporako bidean, Monikaren ondotik igarotzean. Begiratu ere ez nuen egin, ez dakit zer egingo niokeen une hartan haren irribarrea ikusi izan banu.
|
|
|
Zure ahotik ez zen kexu bat atera, argi suma bazitekeen ere nork bere bizitza egiten duzuela... Astean zehar, ordutegi ezberdinak direla-eta, ez duzue ia elkar ikusten; larunbat arratsaldeetan,
|
zu
amaren etxera joaten zara eta bera musean jokatzera jaisten da tabernara; eta igandean, kalera joaten zara alabarekin eta zure gizona telebista kodetua ikusten gelditzen da etxean.
|
|
|
Alemaniara zindoazela jakin nuenean(
|
zure
amak esan zidala gogoratzen dut, eta oraingoan ere berak eman dit zure helbidea), berebiziko poza sentitu nuen. Arnasa hartu nuela esango nuke, itota bizi bainintzen.
|
|
|
Poztu egin nintzela alde egin zenuenean. Izugarri poztu nintzen baita ere,
|
zure
amak lodituta zeundela esan zidanean...
|
|
|
Are txarrago!
|
Zure
ama sentitzen naiz. Zure babesle, hezitzaile, zaindari...
|
|
|
–
|
Zure
amak lagun bat behar du. Ez al duzu ikusten gorputz horrek oraindik gerra behar duela?
|
|
|
" Ama ona da
|
zure
ama. Ez beldurrik izan, seme.
|
|
|
Eta mozorroaren barrutik are amultsuago heltzen zen.
|
Zure
ama Cambados eko neskarik bizkorrena ere bazen, eta ni, egia esan, sakelan orbelik ez zeukan hankandi bat.
|
|
|
Pirata eta sorgina –zure ama zen pirata, sorgina neu nintzen– hilerrian aitzina galdu ziren, Euskal Herriraino oinez joan nahi izan balute moduan,
|
zure
ama ere aspertua zegoen hutsaren truke lan egiten Barrosotarren eskabetxetegian.
|
|
2006
|
|
|
Naiara ote zara? Ni Pat naiz,
|
zure
amaren gaztetako laguna... Erran dizu zain egonen nintzaizula?
|
|
|
– Ez beldurtu,
|
zure
amaren gaztetako laguna naiz... Ez dizu sekula hitz egin nitaz?... tira begira argazki honi...
|
|
|
– Hau zure amatxiren etxea zen,
|
zure
amari utzi dio, baina zure amak nahi ez badu horrela egonen da eta herrixkako abantzu beste etxe guziak bezala galdua izanen da... orai, zatoz! Auzoak presentatuko dizkizut!
|
|
|
– Hau zure amatxiren etxea zen, zure amari utzi dio, baina
|
zure
amak nahi ez badu horrela egonen da eta herrixkako abantzu beste etxe guziak bezala galdua izanen da... orai, zatoz! Auzoak presentatuko dizkizut!
|
|
|
Akabo penak!
|
Zure
ama hartu eta Frantziara joango gara, kostaldera. Iturgin hasiko naiz, edo arotz, edo jainkoak daki zer.
|
|
|
Azkeneko berrehun urte honetako historia.
|
Zure
ama, bere larogeita hamalau urterekin, euskara besterik ez dakielako, lotsamindurik joaten da klinikara. Bera jaio zenean euskaldun huts hutsa zen eta gaztelaniaz inork hitz egiten ez zuen eskualdean.
|
|
|
–Garai horretan hasi zen
|
zure
ama mahaiak zerbitzatzen. Ez zitzaion zerbitzatzea gustatzen, berari errekaduak egitera joatea gustatzen zitzaion.
|
|
|
Horrela ezagutu zuen zure aita, mahaiak zerbitzatzen. Paulo askotan etortzen zen gurera bazkaltzera,
|
zure
ama ikusteko aitzakiarekin, eta Bittorik hura zerbitzatzera bidaltzen zuen. Barran egoten zen lore-ontzia zure aitaren mahai gainean jartzeko agintzen zion beti.
|
|
|
Eramaiozu, neska, eta egiozu irribarre behintzat! esaten zion
|
zure
amari. Begi onez ikusten zuen gazte hura zure amarentzako.
|
|
|
esaten zion zure amari. Begi onez ikusten zuen gazte hura
|
zure
amarentzako.
|
|
|
–Eskerrak euskaldun batekin batera dagoela han, esaten zuen
|
zure
amak, hain dira tristeak Ingalaterrako neguak. Horrela esaten zuen zure amak, Ingalaterrako neguak oso tristeak direla, bera Ingalaterran inoiz egon ez bazen ere.
|
|
|
–Eskerrak euskaldun batekin batera dagoela han, esaten zuen zure amak, hain dira tristeak Ingalaterrako neguak. Horrela esaten zuen
|
zure
amak, Ingalaterrako neguak oso tristeak direla, bera Ingalaterran inoiz egon ez bazen ere. Filmen batean ikusiko zuen, edo hainbeste gustatzen zitzaizkion nobela erromantiko haietako batean, nik al dakit.
|
|
|
–Lur jota ibili zen garai hartan, eta ez dakit nik nahikoa egin nuen
|
zure
amari laguntzeko; orduantxe hasi nintzen ni ere Sebastianekin eta ez neukan denbora nahikorik... Hainbeste urteren ondoren...
|
|
|
Hainbeste oroitzapen piztu dizkidate Luisaren hitzek... Orain dena urrutitik ikustean, inoiz baino argiago ikusi dut zenbat sufritu zuen garai hartan
|
zure
amak eta zein gutxi lagundu nion.
|
|
|
–Iragana ez, Nerea, baina oraina bai. Eta guretzat iragana dena oraina bihurtu da
|
zure
amaren buruan. Konturatzen zara?
|
|
|
Buelta eta buelta ibili naiz, eta posible da, Nerea, posible da, baina laguntzen badidazu bakarrik.
|
Zure
amari orduan eman ez nion laguntza eman nahi diot.
|
|
|
–Hala delako. Nork zainduko du
|
zure
ama bada. Zuk?
|
|
|
–Baina konturatuko litzateke
|
zure
ama ezertaz. Konturatzen al da ezertaz?
|
|
|
–Bueno, nahiko nahastuta ibili zara, ezta? Ez dugu elkarrekin hitz egiteko aukerarik ere izan
|
zure
amarena hasi zenetik.
|
|
|
Bera ere itsasoarekin haserre balego bezala. Eta ez dakit beraien artean handik aurrera zer gertatu zen, baina gogoratzen dut
|
zure
amak ez zuela German ikusi nahi. Garai hartan gauero entzuten nuen bere negarra alboko ohetik, eta noizbehinka Germanen izena aitatzen zuen ametsetan.
|