|
2000
|
|
|
Zer egin," eggeak" esaten jakin ez, eta zure txakurra Rasputin deitzen bada, zure logopeda Rosa eta
|
zure
aitak kirrimarroa zarela esaten badu. Ikastolako beste haurrei ahalik eta muturrekorik galantena ematen saiatu, hasteko.
|
|
|
–Hortaz zu Anttonen semea izango zara? Ezagutu nuen
|
zure
aita. Baita AitaItxaso ere.
|
|
|
" Mutila, ez didazu sinesten, baina erradazu: prest al zeundeke zu ere zeure oineko behatzaren ebakitzerat, baldin santaren behatzezurrez
|
zure
aita sendatuko banu. Zeren zure sinesterik gabe ezin egin baitezaket aitzina... eta zeren zure oferenda hori izan baitaiteke zure sineste faltaren ordaina"; eta, nola nik hain maite bainuen aita, erran nion:
|
|
|
Zeren eta jauzi batean eta dantza batean jaiki baitzitzaigun hil hurran zegoena, zeina baitzen, arestian erran dizuedan bezala, gure aita. " Horra hor
|
zure
aita sendaturik", mintzatu zitzaidan gizona; eta hala zen, zeren aitaren begiek orain dohatsu zeruratu berri batenak baitziruditen; haren hatsa haizearen hatsa zen, eta haren azala, berriz, guri guria zen, haur jaioberri batena iduri; eta mirakulu hura neure begien aitzinean nuela, ihardetsi nion gizonari: " Hala da, bai, sendatu duzu gure aita, eta ikus dezazun ezen ohorezko gizona naizela, oraintxe bertan trenkatuko dut behatza".
|
|
|
—eta segitu zuen honat ekarriko ez ditudan bertze mila titulurekin, eta hartu zuen gero, nekeak hartaraturik, jakina, atseden; eta, erabiltzen zuelarik atseden hura mihia kanporat ateratzeko eta ezpain lehorren hezatzeko, eni beha paraturik, eratxiki zuen—: Aitor dizut ezen arestian ustekabean harrapatu gaituzula, zeren, alde batetik, nola Avilakoa naizen, debozione berezia baitiot gure santari, eta zeren, bertzetik,
|
zure
aitaren sendatze mirakulutsuak neure nagusiaren alaba eriaganat eraman bainau... Eta neure begien aitzinean hilotz bat nuen, zeina baitzen jaun Lorenzo Cortés zeritzan zaldunarena, eta nik, halarik ere, ezin kendu nuen burutik bertze iduri hura, aipatu berri dizudan nagusiaren alabarena, zeinak urtebete baitarama ohean eri...
|
|
|
—Ote da munduan sufritu duenik eta ordaindu duenik zuk bezainbat, ama? Edo, ez ote zara ohartzen ezen zure hutsak eta zure faltak nihaurk eginak izan zitezkeela, zeren
|
zu
aita Bartolome Ziaurrizkoarekin inkontratu baitzinen hemen Ur biainen, eta ni jaun Andrérekin han Salamancan, eta hori izan da bion artean izan den aldea?
|
|
|
—Jakizu ezen ene ezteietakoa izan zela ene bizitzako egunik dohatsuenetarik, zeren
|
zure
aitaz amorosturik bainengoen, eta amorosiak egiten gaitu aldian behin jainkozko. Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik.
|
|
|
—Jakizu ezen ene ezteietakoa izan zela ene bizitzako egunik dohatsuenetarik, zeren zure aitaz amorosturik bainengoen, eta amorosiak egiten gaitu aldian behin jainkozko. Eta hain nengoen
|
zure
aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin zegoen arren enekin ez balego bezala.
|
|
|
—Jakizu ezen ene ezteietakoa izan zela ene bizitzako egunik dohatsuenetarik, zeren zure aitaz amorosturik bainengoen, eta amorosiak egiten gaitu aldian behin jainkozko. Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta
|
zure
aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin zegoen arren enekin ez balego bezala.
|
|
|
Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen
|
zure
aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin zegoen arren enekin ez balego bezala. Eta egun batean morroi bat jarri nuen haren barrandan... eta morroiak Ubarnerat egin zuen aitaren gibeletik, eta ikusi zuena ikusi zuen, pentsa dezakezu zer...
|
|
|
Eta osaba Joanikot izarrez mintzatzen zitzaidan, eta nik izar haien artean egiten nuen amets... Eta bihotzez maite nuen osaba Joanikot, baina bihotzak erraiten zidana ez zuen ene buruak onartzen, zeren nik, gauza guztien gainetik, neure tokia eta neure kargua bainituen... eta
|
zure
aitaren emaztea nintzen... eta jauregiko anderea nintzen... eta ez zegoen goia behearekin nahasterik.
|
|
|
—Baina, ene buruak ene bihotzaren gutiziak ontzat emaiten ez zituen arren —erran zuen ene amak—, halarik ere,
|
zure
aita etxeratu eta harekin oheratzen nintzen bakoitzean, osaba Joanikot izaiten nuen gogoan, halako suertez, non gogoz eta arimaz harekin izaiten bainintzen, gorputzez zure aita besarkatzen banuen ere... Eta nik ez nuen bekaturik egin nahi, baina bekatu egiten nuen, erremediorik gabe... harik eta, halako batean, zutaz haurdun gertatu nintzen arte.
|
|
|
—Baina, ene buruak ene bihotzaren gutiziak ontzat emaiten ez zituen arren —erran zuen ene amak—, halarik ere, zure aita etxeratu eta harekin oheratzen nintzen bakoitzean, osaba Joanikot izaiten nuen gogoan, halako suertez, non gogoz eta arimaz harekin izaiten bainintzen, gorputzez
|
zure
aita besarkatzen banuen ere... Eta nik ez nuen bekaturik egin nahi, baina bekatu egiten nuen, erremediorik gabe... harik eta, halako batean, zutaz haurdun gertatu nintzen arte.
|
|
|
—Aitzinago zu Salamancarat joan zinen... baita hurrengo urtean itzuli ere, izurriak Urbiain hartua zuenean. Eta aita Bartolome bere sermoietan erraiten hasi zen ezen Pagabasoko leizea zinez zela infernuko ahoa, zeren, ba ote zen froga argiagorik eta ebidentagorik, han berean
|
zure
aitari tigrearekin gertatu zitzaiona baino?; eta erran zuen, halaber, ezen infernuko aho hartarik jalgi zela Luthero, deabruen printze berria, urbiaindarren etsaia eta galgarria, izen bereko osaba Joanikoten txakurraren baitarat egiteko, zeren deabruek ahal hori baitzuten, gizonen baitan edo animalien baitan sartzekoa eta itxuraldatzekoa, nola ikus baitzitekeen ebanjelioan ere, hainbat etsenpluta... Gero, badakizu zer gertatu zen osaba Joani ko ten eta don Bartolomeren artean, noiz eta aita jesuitak txakurra eskatu baitzion osabari, bere izenean eta herritarrenean, eta noiz eta txakurrak bere menerat hartu baitzuen aita jesuita.
|
|
|
Gero, argibideak eman nahi balizkit bezala, erran zidan: ‘Ez zara iduri batez amorosten den lehen pertsona, zeren hor berean baitugu Narzisoren historia, nahiz eta Narziso bere buruaz amorostu zen eta haren iduria ez zen olioz egina, baina urak islatua...
|
zure
aitak noizbait kontatuko zizun bezala, zeren baitakit ezen zure aitak literatura atsegin zuela eta etxean poema batzuk leitzen zizkizuela ozentki, edo autore handien hainbat obra. Eta ez zaude, bertzalde, ero, zeren sasoinez baitzabiltza... eta zureak badu erremediorik, eta berehala emanen dizut horren frogantza.
|
|
|
Gero, argibideak eman nahi balizkit bezala, erran zidan: ‘Ez zara iduri batez amorosten den lehen pertsona, zeren hor berean baitugu Narzisoren historia, nahiz eta Narziso bere buruaz amorostu zen eta haren iduria ez zen olioz egina, baina urak islatua... zure aitak noizbait kontatuko zizun bezala, zeren baitakit ezen
|
zure
aitak literatura atsegin zuela eta etxean poema batzuk leitzen zizkizuela ozentki, edo autore handien hainbat obra. Eta ez zaude, bertzalde, ero, zeren sasoinez baitzabiltza... eta zureak badu erremediorik, eta berehala emanen dizut horren frogantza.
|
|
|
—Aitortzen dut ezen osabak bekatu egin zuela eta gaztigua merezi duela, baina ez nuke hura sutan ikusi nahi... eta horregatik natorkizu, ama,
|
zuk
aita Bar tolomerengan izan dezakezun itzala eta eragina baliatu ahal izan ditzazun... —erran nion.
|
|
|
—harri eta zur behatzen zidan amak—: Ahantzia ote daukazu zer gertatu zitzaien
|
zure
aita anaiei, eta ahantzia ote daukazu, bada, zure aitaren eta tigrearen arteko borroka Pagabasoko leizean. Baina, froga gehiagoren beharrean bazaude, berehala izanen dugu bertze bat, zaude segur...!
|
|
|
—harri eta zur behatzen zidan amak—: Ahantzia ote daukazu zer gertatu zitzaien zure aita anaiei, eta ahantzia ote daukazu, bada,
|
zure
aitaren eta tigrearen arteko borroka Pagabasoko leizean. Baina, froga gehiagoren beharrean bazaude, berehala izanen dugu bertze bat, zaude segur...!
|
|
2001
|
|
|
|
Zure
aitaren 25 urteurrena dela kari hainbat ekitaldi burutu zen Bilbon iaz. Zer nolako urtea izan da zure familiarentzat.
|
|
|
|
Zure
aita bezala, euskaldun berria zara. Euskal filologia ikasten ari zara orain.
|
|
|
Handiak.
|
Zure
aitaren eskuak handiak ziren, eta beltzak. Lantokitik beti ekartzen zituen zikinak, eta makinetako iluna sekula ez zitzaion joaten azazkaletatik, ez xaboiz, ez lixibaz ezta amoniakoz garbituta ere.
|
|
|
Lantokitik beti ekartzen zituen zikinak, eta makinetako iluna sekula ez zitzaion joaten azazkaletatik, ez xaboiz, ez lixibaz ezta amoniakoz garbituta ere. Baina niri izugarri gustatzen zitzaizkidan
|
zure
aitaren eskuak. Handiak eta beltzak zirelako.
|
|
|
‘Hau da
|
zure
aita! ’ esan zuen, Goiori erretratu horitu bat erakusten ziola.
|
|
|
‘Eta
|
zure
aita non bizi da? ’
|
|
|
‘Eta
|
zure
aita non dago? ’
|
|
|
‘Maite behar duzu, ze orain
|
zure
aita izango da.’
|
|
|
‘Badakit ez dela
|
zure
aita, baina zure aita lakoa izango da, ’ esan zuen.
|
|
|
‘Badakit ez dela zure aita, baina
|
zure
aita lakoa izango da, ’ esan zuen.
|
|
|
Gauez, aita oheratutakoan, mutikoa ohetik jaiki egiten zen ezkutuan aitaren lana jarraitzeko, eta betazalak batu arte aritzen zen helbideak kopiatzen. Hurrengo goizean aitak esaten zion, Hara, mutiko,
|
zure
aita ez da uste den bezain baldarra, atzo ohi baino berrehun helbide gehiago kopiatu nituen. Eta mutikoa hurrengo gauean berriro jaikitzen zen aitari lanean laguntzeko, nahiz eta lorik apenas egin, eta ondorioz gero egunez nekatuta ibili, eta eskolan gauzak gaizki egin, eta aita horregatik mindu...
|
|
|
Am (aitari lepotik helduz): Gaur
|
zure
aitaren urtebetetzea da! (Musu emanez):
|
|
|
Guk elkar ezagutzen ez dugun arren, nire lagun handia izan zen Andres Montillaren bidez izan dut zure aditzea. Lehenengo eta behin,
|
zure
aitaren heriotzaren berri tamalgarria eman beharrean nagokizu. Kabulen nengoela, gizon mendebaldar bat ospitale batean sartu zutelako xurrumurrua entzun eta, zenbait ospitaletan bilatu ostean, nire lagun aspaldikoa eta zure aita zena aurkitu nuen hilzorian zegoela.
|
|
|
Lehenengo eta behin, zure aitaren heriotzaren berri tamalgarria eman beharrean nagokizu. Kabulen nengoela, gizon mendebaldar bat ospitale batean sartu zutelako xurrumurrua entzun eta, zenbait ospitaletan bilatu ostean, nire lagun aspaldikoa eta
|
zure
aita zena aurkitu nuen hilzorian zegoela.
|
|
2002
|
|
|
«Baina ez nintzen jaioa». «Beraz, alajaina,
|
zure
aitak madarikatu ninduen». Eta honela, hartu eta zatitu egin zuen bidegabeko heriotzaz.
|
|
|
eta
|
zure
aitaren edo neure belarrietara; eta eduki geldirik bederatzi urtetan,
|
|
|
–Beraz,
|
zure
aita multimilionarioa da.
|
|
|
Eta penagarritzat jotzen zuen burgesik handienak langileak izatea, espirituz bai behintzat. Eta Pantxikeren iruzkin konplazientearen azpian ere –" beraz,
|
zure
aita multimilionarioa da" –, burgesa baino burgesagoa den langilearen espiritua ikusi zuen ezkutuan. Horregatik, iruzkinak eztenkatua sentitu zelako, esan zuen:
|
|
|
Hori ere euskaraz.
|
Zure
aita edo amak eskolako autobusera eraman zaitu urteetan zehar, eta zure heziketa euskaraz egiteko aukera izan duzu, horretaz baliatu zaren edo ez besterik da. Ez hori bakarrik:
|
|
|
– Ni ez naiz gurasoaren lanetan sartuko.
|
Zure
aitak jakingo du noiz eta zertarako zagozen nahikoa gizon.
|
|
|
Joseluren mandatuarekin pozak bizkortuta ematen zuen Lucasek, eta Santos –"
|
zure
aita santu hori", bere berbetan– gero eta gutxiagotan ikusten zuela esan zion. Garai batean desberdina zen, astean behin edolabere izan ei zen garraiorik, baina azken aldion hilero baino ez.
|
|
|
–
|
Zure
aita ezagutzeko zortea izan nuen –Luigi izan zen aurrerantzeko solasgaiak hasieratu zituena, eta Rafari zuzendu zitzaion, ukondoak mahaitik jaso barik–, hil baino bizpahiru urte lehenago, laurogei urtetik gora zituenean.
|
|
|
–
|
Zure
aita. Gaixo dago.
|
|
2003
|
|
|
|
Zure
aitak zer estilo lantzen zuen?
|
|
|
Ba" kizu zer esa" usten?... separasinoa eskatuteko... Eta ba" kizu zer pentseu doten e" ittie?... habitasino bat billetu, habitasinoa con derecho a cocina, eta joan etxetik zeugaz... bueno, baldin zuk nigaz etortie gure b" ozu, eta Iziartxuk eskua xamurki oratu eta maitetasunez betetako irrino gozo batekin baietz esaten diola, eta gehixa" u barik egon... egon
|
zure
aitte damututa gure bila etorri arte. Makinie eroan eta atarako" gu bixontzat nehikoa bizitteko.
|
|
|
Betor, Jauna, zure erreinua gugana,
|
zure
Aitaren erregetza, egiaren, zuzentasunaren, bakearen eta maitasunaren erreinua, zeure erreinua, oraingo ta betikoa. Amen.
|
|
|
Nik ere nahiko nuke etxerat itzuli. Oya, erantzun zion amak, hemen da zure etxea.
|
Zure
aita eta ni biziki arranguratuak gara ikustean nola bizi zaren hemen. Ez duzu uste hobe dela zuretzat eskolarat gehiago ez joatea?
|
|
|
Ikusiko duzu segidan Ahmet ri usatuko zara zure buruan sartzen baduzu zure senarra dela. Baina ama, zertako Ahmet hautatu duzue, anaia bat bezala da niretzat! Justuki, horiek baldintza hoberenak dira familia baten fundatzeko. Ikusi
|
zure
aita eta ni, gu ere gure sortzetik hitzemanak ginen bata besteari. Baina, ez dut maite Ahmet. Ez da batere maitasun sendimendurik gure artean. Neska, horrek ez du axolarik.
|
|
|
|
Zure
aitak hain segur gutuna irakurri nahiko duenez, espres beste gutun bat idatziko diot aurkituko duzuna, aski diozu hori emaite.
|
|
|
Alfer samar zaude gaur, hala eta guztiz ere, alfer inteligentea zara zu, lan gutxirekin etekin handia ateratzen iaioa den horietakoa.
|
Zure
aitaren arabera alferra edo gezurtia denak inteligentea izan behar du derrigor, gaizki ibiliko omen da bestela. Esan beharra dago, semea ez daukala alfertzat, era guztietara ere, artabero samarra zarela esaten dizu sarri.
|
|
|
1 baina ona da jakin dezazun/
|
zure
aitak ez zuela hitzik atera/ edo garrasi egin zuela zoro moduan/ isilik egoteko era polita hori ere// zure aitak zenbaki guztiak ahantzi zituela/ (horregatik ezin zizun lagundu biderketetan)/ eta horrenbestez telefono guztiak// eta karrikak eta begien koloreak/ eta ileak eta orbanak/ eta zein bazter/ zein taberna/ zein geltoki/ zein etxetan
|
|
|
1 baina ona da jakin dezazun/ zure aitak ez zuela hitzik atera/ edo garrasi egin zuela zoro moduan/ isilik egoteko era polita hori ere//
|
zure
aitak zenbaki guztiak ahantzi zituela/ (horregatik ezin zizun lagundu biderketetan)/ eta horrenbestez telefono guztiak// eta karrikak eta begien koloreak/ eta ileak eta orbanak/ eta zein bazter/ zein taberna/ zein geltoki/ zein etxetan
|
|
|
Bien bitartean atzamarrak bibotetik pasatu eta pasatu hasi da, oso berea duen jarrera handiuste horrekin. Kosta egiten zaizu imajina  tzea zer ikusi ote zuen
|
zure
aita gixajoak eminentzia horrengan. Txepela, txiki mozkotea, gorbatak ezin dio inolaz ere arindu astopito itxura hori.
|
|
|
Beraiek hor daude, ordea, zinegotzi, irakasle, tertuliano... Funtsean ulertzen diot
|
zure
aitari...".
|
|
2004
|
|
|
|
Zure
aita ere argazkilaria zen. Kamerak zertan elkartzen zintuzten aita semeak?
|
|
|
|
Zure
aitak euskara ikasi zuela esan zenidan beste batean.
|
|
|
" Patxi
|
zure
aitak Navalean lan egin zuen eta zuk itxiko duzu" dioten kartelak ikusi ditut eta hori oso mingarria da. Nik ez dut ixteko gaitasunik, aitzitik, nire ahalmen guztiekin ari naiz ontziolak irekia segi dezan.
|
|
|
Nola dago nire alaba Leena? Eta
|
zure
aita. Eta nebak?
|
|
|
Nik ez nuen lehiarako asmorik, baina
|
zure
aitak, nik egiten dudana egiteko joera du.
|
|
|
Txikitan,
|
zure
aita herriko onena zen globo arrantzan.
|
|
|
dautzut: duela zazpi urte, nire lagun baten emaztea hil zen zuri sortzea emanez,
|
zure
aitak, tristurak joa, gurekin utzi zintuen. Ordutik, guk gure biho tzean zuretzat leku bat atzeman dugu eta zuk gu zure egiazko burrasoak bagina bezala maitatu behar gaituzul
|
|
|
Bibolin bat da.
|
Zure
aitak utzi zidan desa... hil
|
|
|
Zurekin pentsatzen eta negarrari eutsi ezinik.
|
Zure
aitak hitz egin zuelako, bestela oraindik egongo ginateke Udalaitz puntan geldi.
|
|
|
Jendeak ez du bere begiek dakusatena ikusi nahi izaten, Oskar –amaren ahotsak negar egiten zuen– Nahiago izaten du begiak itxi eta bere buru barnean baizik ez dagoena ikusten jarraitu. Halakoa zen
|
zure
aita. Baita zeu ere, batzuetan.
|
|
|
–Nor naiz ni zu emakume batekin bizitzera behartzeko, ni
|
zure
aitarekin hain zoritxarrekoa izan banaiz urte luzeetan. Zuek gustura bazaudete, hori da inportanteena, eta zuek ikusi duzue...
|
|
|
Ez da espazio ito bat.
|
Zure
aitak lehengoan esan zidanez, gainera, hormak eta intsonorizatuak daude, eta telebista ere baxu egoten da, futbol partidak entzuteko ez bada, edo faunari buruzko dokumentalen bat noizean behin... zure aitak ahotik ahora doan hitza maite baitu eta bezeroak nahi baititu protagonista. Mahaiak, bestalde, ongi bereizita daude, izkinan dagoen mahai hau zer esanik ez...
|
|
|
Ez da espazio ito bat. Zure aitak lehengoan esan zidanez, gainera, hormak eta intsonorizatuak daude, eta telebista ere baxu egoten da, futbol partidak entzuteko ez bada, edo faunari buruzko dokumentalen bat noizean behin...
|
zure
aitak ahotik ahora doan hitza maite baitu eta bezeroak nahi baititu protagonista. Mahaiak, bestalde, ongi bereizita daude, izkinan dagoen mahai hau zer esanik ez...
|
|
|
–Bada, zera esan zidan, kontsulta profesional bat egin nahi zidala. Izan ere,
|
zure
aitak ez du ulertzen nola zure adineko mutil bat oraindik ere lotara daitekeen, neska bat bezala, pelutxe batekin, pelutxea arauzko baloia bada ere. Eta beldur da, zera, badakizu...
|
|
|
–Ikusiko duzu, beste munduan ni
|
zure
aita banaiz...!
|
|
|
"
|
Zure
aitak jakin izan balu!".
|
|
2005
|
|
|
Leporatzen zitzaiena:
|
zure
aita hil izana. Zer sentitzen da aurpegi horiek epaitegian ikustean?
|
|
|
Jesusek ere gomendatzen digu hori: " Otoitz egiteko, sar zaite zure gelan, hets atea, eta egizu otoitz gordean dagon
|
zure
Aitari." (Mt 6,6)
|
|
|
–Terrorista
|
zure
aita, Pepelu Pepetegi, Errepublikaren gobernu legitimoaren aurka altxatu zelako armak eskuan, eta terrorista zu, zure partiduaren politika neoliberalak inoiz baino jende gehiago hiltzen duelako, gerra bat piztuz hemen eta beste bat han, zuen dirutxoen eta zuen interesen arabera! Eta zu ere berdin, sor Purísima:
|
|
|
–Lehen ere kartzelan izan zara, emakume, komunista izateagatik, eta orain honekin zatoz?? Hori,
|
zure
aitarena ez aipatzeagatik, jakina. Beste bi urtean giltzapean egon nahi duzu ala??
|
|
|
nolakoa zura, halakoa ezpala! Edukazio handiko gizona izan baitzen
|
zure
aita ere: ez al dakizu, bada, berak Francoren politika egiten zuen bitartean espetxeratu nindutela ni bi urtez, langileen eskubideen alde aritzeagatik?
|
|
|
Bueno, ez dute lortu, ez dute lortu baina bai hori da. Oso kuriosoa da nola azkeneko urteetan zelan aldatu den diskurtsoa: . Por España y la unidad sagrada de España??, ze ni umea nintzanean, eta oraindik
|
zure
aita ere, guk entzun dugun bokabularioa falangista zen eta guzti hori. Klaro, orain oso kuriosoa da, diskurtso bera da eta hartzen duzu baina lau hitz kanbiatu dira praktikamente.
|
|
|
Orduan, guk eduki behar dugu memoria, baina memoriaren kontra joateko ere bai. Honek esan nahi du, zuk eduki behar duzu
|
zure
aitaren memoria, baina aitaren kontra joateko ere bai ze joaten ez bazara aitaren kontra inoiz ez zara izango Josebaitor, izango zara Joseba, cópia numero dos?. Hau psikologia problema ere bada, eta herri baten historian berdin berdin.
|
|
|
Posibilitateak geure nortasuna gauzatzeko, laborategi batean ez dira ematen, baizik ematen dira harreman kontaktuetan. Orduan, zure morala zurea da, baina zure morala eraikita dago
|
zure
aitarekin, zure amarekin, borrokan, zure anaiarekin, zure lagunekin, beraz, harremanetan dago. Baina klaro, zuk kasualmente harremanak dauzkazu batzuekin eta ez dauzkazu Indiako batzuekin.
|
|
|
. Egun on, berri txar baten mezulari gara; otoi, erranen dizuguna entzuteko prestatu... prest zara? Hara,
|
zure
aita eta ama auto istripu batean hil ziren atzo arratsean...
|
|
|
Bere bizkarrean musika ozena entzuten zen– Alex! Jaitsi ezazu behingoz zarata hori edo
|
zure
aitarekin bizitzen bidaliko zaitut bihar bertan! –musika berehala jaitsi zen.
|
|
|
Nik ez nuen hala ikusi nahi, bederen.
|
Zure
aitak, eta batez ere nireak, sekulako ahaleginak egiten zituzten berdinak izan gintezen. Zuk zeuk ere ni bezalakoa izan nahi zenuela esan zenidan behin.
|
|
|
–Barregarria iruditzen zaizu, melokotoi pusketa? –galdetu zion Lurdisek haserre bizian– Zergatik ez diozu
|
zure
aitaren kioskoari barre egiten?
|
|
|
–Baina,
|
zure
aita...
|
|
|
Zuzena zara,
|
zure
aitaren oroimena gordetzen duzulako, bera errege loriatsua izan baitzen neurtu ahal diren gauza guztien gainetik, eta Zerorrek haren ildoari eutsi baitiozu. Zuzena zara, zure anaiari era guztietako hezkuntzak eman dizkiozulako, zure eredua baino heziketa hoberik ez badago ere.
|
|
2006
|
|
|
Albistea Pennaodek, zure lagun bretaniarrak, ekarri euskun. Auzoan danok sentitu dogu, Oianonek eta Raymondek berehala mugiarazo ebezen besteak, Havana Cafe tabernako zerbitzariek eta emagalduek dirua batu eben
|
zure
aitari lora txorta bat bialtzeko; atsekabetuta egozan, Las Cortesen ez zan besterik jentearen ahotan. Dan dana egin eben hobeto sentitu zeintezan.
|
|
|
Eta mingarria izan gabe, Victoria oso berezia zen, pixka bat eroa eta ez zuen senarrik sekula ukan... Orduan, segur aski,
|
zure
aitari bizia emanez hil zen. Baina oso zaharra zen haur bat ukaiteko, berrogei urte inguru ukan behar zituen.
|
|
|
– Ulertzen dut, haren begiak ilundu ziren?, baina
|
zure
aita izan arren ez da biziki inportanteaene kontaketan, edo beharbada bai, baina ikusiko... Hasi aitzin, nahi nuke jakin nolakoak diren, zuzen, zuen ametsak.
|
|
|
Nanyrenkasuan ni naiz, ene ama Bilbon baita eta Irlandatikarrunt moztua. Zure kasuan, segur aski, Victorrenada; bere arrebaren baitan sartu dena (zure amatxiren baitan) eta gero
|
zure
aitarengandik zuregana.
|
|
|
Baina oso zaharra zen haur bat ukaiteko, berrogei urte inguru ukan behar zituen. Eta badakizu noiz hil zen
|
zure
aita Alexander?
|
|
|
– Badakizu, nik ere uste dut
|
zure
aita ez dela hila eta nahi baduzu berriz atzematen lagunduko zaitut.
|
|
|
esaten zion. Horrela ezagutu zuen
|
zure
aita, mahaiak zerbitzatzen. Paulo askotan etortzen zen gurera bazkaltzera, zure ama ikusteko aitzakiarekin, eta Bittorik hura zerbitzatzera bidaltzen zuen.
|
|
|
Paulo askotan etortzen zen gurera bazkaltzera, zure ama ikusteko aitzakiarekin, eta Bittorik hura zerbitzatzera bidaltzen zuen. Barran egoten zen lore-ontzia
|
zure
aitaren mahai gainean jartzeko agintzen zion beti. Eramaiozu, neska, eta egiozu irribarre behintzat!
|
|
|
–Bai, zu hasi
|
zure
aita bezala. Paulok ere horixe esan zigun zure ama eta bioi, autoan eraman gintuen lehen aldian –burua mugitu du goitik behera eta ez du une batez ere begirada aurrean duen errepidetik altxatu, gidatzen bera balego bezala– Behin, nobioak zirenean, gidabaimena atera berria zuela, Paulok kostako errepidetik eraman gintuen biak.
|
|
|
Horregatik ezkutatu zen hemen eta horregatik alokatu zuen posta kutxa bat etxetik hain urrun. Inork
|
zure
aitaren helbidea aurkitu eta zure aitonari bidaltzen zion posta kontrolatu arren, ezin izanen zuen haren ezkutalekua asmatu. Pila honetako eskutitz guztiak kutxatila berera bidaliak dira.
|
|
|
–Noizbait
|
zure
aitari edo Frantziako bere lagunari idazten baldin bazien, uste izatekoa da haien helbideak edo telefonoak nonbait idatzita edukiko zituela. Adineko jendea ez da bere oroimenaz fidatzen.
|
|
|
Tira, bazuen Lluis Muntanerren semearen zenbakia... baina zer erran behar zion? Barkatu, baina susmoa dut aitonak
|
zure
aita hil zuela. Aitzakiaren bat asmatzen ahal zuen, baina ez zuen gustuko gezurra erratea.
|
|
|
Gure aitona berriki hil da, eta haren etxean dokumentu eta paper ugari aurkitu ditugu. Horien artean,
|
zure
aitari buruzko zenbait... agiri. Uste dut biek elkar ezagutzen zutela.
|
|
|
–Uste dut aitonak
|
zure
aita ezagutzen zuela –azaldu zuen Anek– Haren heriotzari buruzko albisteak edukitzeak hala iradokitzen du. Baina ez dakit non ezagutu zuten elkar.
|
|
|
Aitona hor agertzen da, fusila eskuan. Baliteke gizon horietako bat
|
zure
aita izatea.
|
|
|
Badakit bere adiskideetako batzuek ere izan zituztela halako iruditxoak.
|
Zure
aitak ez zuen halakorik edukiko?
|
|
|
–Baina... –oraindik ez nuen hiru hariko korapilorik lotu–, zer zerikusi zuen
|
zure
aitak?
|