|
2008
|
|
|
Lehen teoria batek dio, Ilargia eta Lurra, biak, gorputz bat zirela eta Ilargia Lurretik banandu zela, Lurra bizkorregi biratzen ari zelako [8]. Teoria horrek azaltzen du
|
zergatik
duten Ilargitik ekarritako harriek eta Lurreko harriek antzinatasun geologiko berdintsua. Ilargiko harrien datazioak frogatu zuen 4.500 milioi urte inguru zeuzkatela, Lurreko harrien antzera; beraz, biek dute adin bera.
|
|
|
Bigarren teoria batek dio Ilargia beste nonbait sortu zela, beste orbita bat egiten zuela Eguzkiaren inguruan, eta, Lurraren ondotik pasatzean, Lurraren grabitateak harrapatuta geratu zela, osorik edo zati bat behintzat [9]. Teoria horrek azaltzen du zergatik den Ilargiaren masa proportzioa beste satelite naturalena baino askoz handiagoa, eta
|
zergatik
dituzten konposizio ezberdinak. Titanioa, vanadioa eta beste metal arin batzuk askoz ugariagoak dira Ilargiaren gainazalean Lurrean baino, eta, aldiz, burdina askoz eskasagoa da Lurrean baino.
|
|
|
Titanioa, vanadioa eta beste metal arin batzuk askoz ugariagoak dira Ilargiaren gainazalean Lurrean baino, eta, aldiz, burdina askoz eskasagoa da Lurrean baino. Teoria horrek azaltzen du, baita ere,
|
zergatik
duen Ilargiaren orbitak eliptikarekiko hain angelu txikia (5ยบ inguru), Lurraren ekuatorearekiko baino askoz txikiagoa. Hala ere, teoria horrek ere hutsuneak ditu:
|
|
|
Hirugarren teoria batek dio, espazioko eskualde berean edo oso hurbil sortu zirela biak batera, baina ez zirela elkartzera iritsi [10]. Teoria horrek saihestu egiten du zorizko harrapatzearen gertakizun probabilitate gutxiko hori, baina ez du azaltzen
|
zergatik
dituzten hain konposizio ezberdinak. Biak batera eta espazioko eskualde berean sortu balira, konposizio berdintsuak izan lituzkete.
|
|
|
Talka izugarri horrek hondakin multzo handia utzi zuen Lurraren inguruan eta, milioika urtean zehar, kondentsatzen joan ziren hondakin horiek Ilargia osatu arte. Horrek azaldu dezake zergatik den hain handia Ilargiaren masa Lurrarekin alderatuta,
|
zergatik
duen hain orbita inklinatua ekuatorearekiko eta ez hain inklinatua ekliptikarekiko, zergatik duen hain konposizio ezberdina eta zergatik duen Lurraren adinaren antzekoa. Hala ere, horrelako talka baten baldintzak oso zehatzak eta bereziak izan behar dute (bi planeten masak, abiadurak eta angeluak), eta azken xehetasuneraino ez badira zehazki betetzen, talkaren ondorioak oso bestelakoak izango dira:
|
|
|
Talka izugarri horrek hondakin multzo handia utzi zuen Lurraren inguruan eta, milioika urtean zehar, kondentsatzen joan ziren hondakin horiek Ilargia osatu arte. Horrek azaldu dezake zergatik den hain handia Ilargiaren masa Lurrarekin alderatuta, zergatik duen hain orbita inklinatua ekuatorearekiko eta ez hain inklinatua ekliptikarekiko,
|
zergatik
duen hain konposizio ezberdina eta zergatik duen Lurraren adinaren antzekoa. Hala ere, horrelako talka baten baldintzak oso zehatzak eta bereziak izan behar dute (bi planeten masak, abiadurak eta angeluak), eta azken xehetasuneraino ez badira zehazki betetzen, talkaren ondorioak oso bestelakoak izango dira:
|
|
|
Talka izugarri horrek hondakin multzo handia utzi zuen Lurraren inguruan eta, milioika urtean zehar, kondentsatzen joan ziren hondakin horiek Ilargia osatu arte. Horrek azaldu dezake zergatik den hain handia Ilargiaren masa Lurrarekin alderatuta, zergatik duen hain orbita inklinatua ekuatorearekiko eta ez hain inklinatua ekliptikarekiko, zergatik duen hain konposizio ezberdina eta
|
zergatik
duen Lurraren adinaren antzekoa. Hala ere, horrelako talka baten baldintzak oso zehatzak eta bereziak izan behar dute (bi planeten masak, abiadurak eta angeluak), eta azken xehetasuneraino ez badira zehazki betetzen, talkaren ondorioak oso bestelakoak izango dira:
|
|
|
Ez dakite
|
zergatik
dituzten ezaugarri horiek, ezta nondik ateratzen duten ere zorrotadek eratzeko behar duten energia: Eguzkitik iristen den erradiazioak ematen dien, Jupiterren barne energia handi bat den edo bien konbinazio bat den.
|
|
2010
|
|
|
Amonaren hipotesia izena du emakumezkoek menopausia
|
zergatik
duten azaltzen duen hipotesi onartuenetako batek. Haren arabera, eboluzioaren ikuspuntutik, taldearentzat onuragarria da emakumezko helduenak antzutzea; hartara, taldeko haurrez arduratzeko oztoporik ez dute, eta eme gazteak lan horretatik arintzen dituzte.
|
|
|
Baina, zientzialari batzuentzat, multibertsoaren teoria ez dago benetan fisikaren barruan. Beste batzuek argudiatzen dute hori gabe ezin dela azaldu ez energia ilunaren eragina, ez eta
|
zergatik
dituzten konstante unibertsalek neurtzen ditugun balioak eta ez beste batzuk ere. Ez dago beste azalpenik, eta horregatik oso gai interesgarria dela iruditzen zait.
|
|
2011
|
|
|
Ikertzaileen esanean, esperimentua lagungarria da ulertzeko
|
zergatik
duen musikak hainbesterainoko eragina pertsonongan. Hain zuzen, dopamina jarioak azal dezake erritualetan, marketinean edo terapian musikak duen eraginkortasuna.
|
|
2012
|
|
|
Zertarako edo
|
zergatik
dute emakumezkoek orgasmoa. Aditu asko saiatu dira galdera horri erantzuten, biologiaren eta eboluzioaren aldetik.
|
|
2013
|
|
|
Begira: nik jakin nahiko nuke zergatik emakumezko batzuek hilekoaren asaldurak dituzten, zergatik izaten dituzten neurriz kanpoko isuriak,
|
zergatik
duten endometriosia... Gaixotasunen zergatiak jakin nahi nituzke.
|
|
2017
|
|
|
Niretzat, izaki emozionalak gara. Emozioak eta gorputza elkarri lotuta daude; beraz, emakume baten gorputzean horrelako sintomak agertzen direnean, aztertu behar da zer gertatzen zaion, jakiteko
|
zergatik
dituen hileko mingarriak edo irregularrak. Hormonak ematea ez da irtenbidea.
|
|
|
30.000 km inguruko diametroa du, eta hexagonoaren alde bakoitzak 13.800 km inguru ditu, Lurraren diametroa baino gehiago (12.700 km). Oraindik inork ez daki
|
zergatik
duen forma hori. Arg. NASA/ JPL Caltech
|
|
|
1980an Voyager misioan aurkitutako Ipar poloko hexagonoak han jarraitzen zuela ere erakutsi zuen Cassinik, eta gertutik aztertzeko aukera eman du. Hexagono formako korronte bat da, baina inork ez daki
|
zergatik
duen forma hori. Saturnoren misterio handietako bat da dio Sanchez Lavegak.
|