|
2004
|
|
|
Begi tapek tona bana zeukaten bakoitzak. Ez nekien
|
zeri
zor zitzaion horren pisutsuak izatea. Hala ere, ahaleginak egin nituen berriro eror ez zitezen; non nengoen jakin behar nuen, zer gertatzen zitzaidan kamaina antzeko baten etzanda egoteko.
|
|
|
Hala ere, neure burua engainatzen saiatu nintzen: , ez zaio gertatuko ezer, bazkalorduan etxean ikusiko dut eta bere jarrera arraroa
|
zeri
zor zaion galdetuko diot?.
|
|
|
Zeren argitan azaldu behar dugu euskal hiztunaren gaitasun komunikatiboaren, esan nahi eta ezin esana??
|
Zeri
zor zaio euskarazko trebetasunetan komunikazioaren berbaldia behar bezala taxutzeko daukan ezina. Izan ere, euskarazko berbaldiak eraikitzeko orduan sumatzen dugun ezintasunean ahozko kodearen izaera murritza nabarmentzen zaigu hitzetik hortzera:
|
|
|
Erabileraren giltzarriak beste atal batean jorratuko ditugunez, hemen alderdi zehatz eta jakin bati lotuko gatzaizkio: euskal gazteriaren euskara erabilera edo erabilerarik eza
|
zeri
zor zaion alegia. Irazuren ustez hiztun gazteen ideologia erak548 eragin zuzena du erabilera horren nondik norakoan:
|
|
|
Aldiz, lurraldetasuna balitz abiaburu, komunitatea joko genuke hizkuntza eta kultura aniztasunaren sortzaile, ondare eta subjektutzat. Ezertara baino lehen, beraz, munduak oraindik zorionez bere baitan duen pluraltasuna
|
zeri
zor dion jakin genuke lehen lehenik. Eta horretarako, abian jarritako galdera andanari lotuko gatzaizkio atzera ere:
|
|
|
Euskara hutsezko hezieraren eta trebakuntzaren soka etenda geratzen dela gogoratu dugu. Ondoren, berriz, sokaren etena
|
zeri
zor zaion arrazoitu nahi digu Pello Salaburuk: –Unibertsitatean euskararen aldekoak eta kontrakoak daude gizarteko beste arlo batzuetan bezala, ez gaude kristalezko kutxa batean sartuta.
|
|
|
–Berez, hizkuntza, gutxitan aukeratzen da. Eta mitoaren kontra, hau ez da gizabanakoaren askatasunari inolako erasorik egitea, beste gauza bat baizik?. 588
|
Zeri
zor zaio hain zuzen hizkuntza jokaeraren jarraibideak egitura soziolinguistikoan kokatuak egotea, banakoaren eskumenetik haratago. Testuinguru komunikatiboaren izaera soziolinguistikoak omen du azken hitza:
|
|
2006
|
|
|
Hiria uztearekin batean, utzi egin nituen doktorego ikastaroak ere. ...en; ikasle batekin zeunden baina, ni ikusi orduko, hari mesedez eskatu beste batean etortzeko, gaiarekin jarraitzearren, eta niri eskaini zenidan hura egondako aulkia; harrituta zeunden, eta ulertzekoa izan liteke, lehenengo aldia baitzen zure bila ezertara jotzen nuena; distira antzeko bat zerien zure begiei, irriaren eta irrikaren artean, eta ezinegona ezkutatu ezin zuen ahotsez galdegin zenidan
|
zeri
zor zitzaion halako ohorea; zeremonia eta artegatasun haiek ikusita, ez dakit zer imajinatu zenuen: kostata baina, azkenean nire baitan maitasun ernamuin bat sortu eta hura aitortu behar nizula akaso?
|
|
2008
|
|
|
Ikus dezagun nahasmen hau
|
zeri
zor zaion. Lehenik eta behin zera aurreratu genuke:
|
|
|
Bai horixe! Orain aren agindu pragmatikoa eta errealista ezagutu dugu?
|
zeri
zor ote zaio, bidenabar, auzi politikoetan hain tinkoak izanik, euskarari dagozkionetan horren pragmatikoak eta errealistak izate hori??, errealismo linguistikoaren aholku zuhurra. Euskal hitzaren lantegia, bien bitartean, itxita; aski ditugu nonbait erdararen hitzak eraikitako politikagintzaren orubea eta etxea.
|
|
|
Nazioaren benetako balioak eta itxurazko errituak bereizi nahian gabiltza azken orrialdeotan.
|
Zeri
zor gatzaizkion euskaldun garen aldetik. Zer dugun eginkizun eta xede nagusi, eta zein ez.
|
|
2009
|
|
|
Mutilak hauxe esaten bide dio: bere sentimenduekin jokatu dela eta zer edo
|
zer
zor diola: ezkontza.
|
|
|
ezkontza. Hau da, elkarrekin egoteak eta gorputzez batzeak bien artean lotura sortu duela, neskatxak zer edo
|
zer
zor diola.
|
|
|
–
|
Zer
zor eta zer liztor, Justino! Zeren ez diguzu kobratu nahiko eman diguzun bazkari zabor hau, ala?
|
|
2011
|
|
|
|
Zeri
zor ote zaio, zehazki, legearen elkortasun hori. Inondik ere, itxurazko onarpen ofizial formalaren azpitik eratua dagoen sistema soziolinguistiko errealean ez dago indarrik aski ofizialtasuna egia bihurtzeko.
|
|
2012
|
|
|
–Nik despreziatu nion liburu hau astrologoari, baina hasi naiz tonto tonto irakurtzen, eta hau oso determinantea izango da nire bizitzan?. Nik Krishnamurtiri
|
zer
zor diot. Ni martxan jarri izana, baina modu erabakigarrian.
|
|
|
Oraindik ez dut ikusteko astirik izan, baina seguru iritsi dela.
|
Zeri
zor diot zurekin berriz hitz egiteko plazera?
|
|
2013
|
|
|
–Hala izan litzateke; hala izan behar da, bere senean den artean. Baina beharbada halako txoraldi batean zeure jukutria eta xarmek ahaztarazi egingo zioten
|
zer
zor dien bere buruari eta familiari. Sareratu egingo zenuen agian.
|
|
2014
|
|
|
1890ean, hil baino bi urte lehenago, 1848an idatziriko bere L. Avenir de la science argitaratzeko hitzaurrean, idazki horretan arrazei behar zuen adina inportantzia ez eman izana da gaztetako obrari ikusten dion akatsa(, je ne me faisais pas une idée suffisamment claire de l, inégalité des races?) 507 Zentziaren aurrerapenak bitartean zibilizazioaren, lege orokorrak? argi betean ipini baititu, orain ba omen dakigu zein arrazari
|
zer
zor dion gizadiak, eta arrazen ezberdintasuna ebidentzia bihurtu omen da. –Le processus de la civilisation est reconnu dans ses lois générales.
|
|
2016
|
|
|
Jesusek hamabi apostoluak izendatu zituenean izen ezagunak zirudizkien. Aholkuz aholku adi egon zitzaizkion, hauxe egin behar zutela, beste hauxe ez, nori beldur izan behar zioten, nori ez, eta berari
|
zer
zor zioten adierazten hasi zitzaien.
|
|
|
Gehiago ere izango dira, solairuak eta erraldoiak, eta ezin ditut izen guztiak buruan hartu. Galdera daukat mihiaren puntan, nora hain gora, zertarako den garaipen hau, ea
|
zer
zor klase darabilten, halako itaunak. Baina lanean ari denari bakean behar zaio utzi, enbarazurik sortu gabe, eta ni isilik geldituko naiz.
|
|
|
–Faborez, har ezazu aulki hori.
|
Zeri
zor diot bisita honen atsegina. Nola duzu izena?
|
|
2018
|
|
|
–A, baina, orduan,
|
zeri
zor zaio irribarre pikaro hori zure aurpegian?
|
|
2019
|
|
|
Amaren begietan, balioak lehendik ezarrita daude guztiz, eta naturatik eta iraganetik etorriak dira; ez du aintzat hartzen konpromiso librearen balioa. Semeak bizia zor dio berari;
|
zer
zor dio, ordea, atzo ezagutu ere egiten ez zuen emakume horri. Emakume horrek sorginkeriaren batez sartu dio buruan semeari badutela loturaren bat, lehen existitzen ez zena; azpikaria da, interesatua, arriskutsua.
|
|
|
–galdetu zion Felisa Castelaori, emakumeak jarrera hantustea mantentzen zuela ikusita?. Esango didazu
|
zeri
zor zaion zure jokaera. Zergatik halako seta errugabe bat akusatzen?
|
|
2023
|
|
|
Zalantza handi bat zulo bat bezala hazten bere baitan. Nork nori
|
zer
zor. Eta azken aldiz zintz.
|
|
|
Edo, haatik, arrakastatsua izatea hizkuntzaren baitan ere ba al dago? Euskaraz arrakastatsua izan denak
|
zeri
zor dio meritua. Talentuari, lanari, zorteari edo hizkuntz komunitatearen trinkotasunari?
|