|
2000
|
|
|
Eta ni baino askoz ere okerrago hago hi inori ezer azaltzeko.
|
Zer
uste duk egingo dutela guardia zibilek hik gerra aurreko euskal olerkaria haizela esaten badiek, gerra garaian euskarazko lehen egunkariaren bultzatzaile suharra eta Euzko Gudarosteko intendentzia komandantea, 1937ko ekainean faxistek fusilatua eta 60 urte geroago bat batean Jaungoikoaren graziaz berpiztua. Barre egingo dutela uste duk?
|
|
|
Ez al dakizu erakundea bere azkenekotan dela, ez al zara ohartu?"; haren ezpain meheetan irribarre anker bat dibujatu zen;" edo beharbada", esan zuen," independentziaren kimera horrekin egiten duzu amets; he!
|
Zer
uste duzu, zuri horrek zer ekarriko dizu. Kondena igual igual beteko duzu"; aita doinu zuri, zital hura... puñal bat zen haren frase bakoitza; Xan ezpainak lotuta zegoen;" Etxezuriak", segitu zuen gizonak," lege onez eskaini zizun baimena aprobetxatuz ihes egin duzu; badakizu zer dakarren horrek...
|
|
2001
|
|
|
–Eta
|
zer
uste duzu zuk. Sinets ala ez, bi abentura bitxi eduki nituen Jeanekin plantatu aurretik; ile apaintzailea naiz ofizioz badakizu?
|
|
|
–Eta bai.
|
Zer
uste zenuen han geratuko nintzela ala? –ihardetsi nion gogorki, doinu berdinean jarraituz–:
|
|
|
|
Zer
uste zenuen, memelo horrek!, esan zidan Berlusgoñik, erdeinuz. Oihan honetan denok ezagutzen dugu elkar.
|
|
|
– Ez gaituk hona etorri denbora galtzera, pottoko!
|
Zer
uste duk ba hik. Beste zereginik ez dugula, hemen eseri eta izadiaz gozatzea baino?
|
|
2002
|
|
|
Azkenekoan, kapela bat.
|
Zer
uste dute horiek. Txoriburu baten antzera ibiliko naizela herrian?
|
|
|
– Ez egidazu txarto ulertu, Mentxu.
|
Zergatik
uste duzu beti gurago izan dudala Bilbo Portugalete baino? –emakumearen irri zabala ikusi zuenean berak ere begirada alaiagotu zuen– Ez dut uste ezer barregarririk esan dudanik, ezta?
|
|
|
– Halantxe gustatzen zaidak niri, jende azkarrarekin aritzea. Eta, hik
|
zer
uste duk, ikusleak eta kazetariak ere ohartu direla. Ez nikek gura hire familia taiu horretako eskandaluaz zipriztintzerik –buruaren abiada gaiztoari muga ipintzearren ahoskeraren larria arindu zuen– Hire informaziorako, borroka guztiak ez hituen hitzartuak.
|
|
|
Hiltzen direnean ere hemengo helbidea izaten ditek hil agiriek.
|
Zer
uste duk espero zutela aurkitzea?
|
|
|
– Hik
|
zer
uste duk, Fernando?
|
|
|
Humeren begi zoliek erreparatu egin zioten. Ea
|
zer
uste zuten, fededuna zen. Horregatik hasia zen otoitzean.
|
|
2003
|
|
|
Eta
|
zer
uste duk, Oxford Klubeko gizon horietakoren batekin edukiko duela zerikusia Jaioneri gertatutakoak. Urrutitxo joan eta itzulerarik gabeko lekuan gertatu zitzaiola hori.
|
|
|
Katalina, ez zaitezte nire etxera agertu neuk esan arte, ezta garbiketa egitera ere, bi ikasle daude hemen nirekin eta ez genuke nahi inork molestatzerik. Eskegi egin du ondoren telefonoa eta,
|
zer
uste zenuen, poliziari deituko niola, ala, esan dio mutil gazteari bekozkoz. Badaukat zer egiteko hoberik.
|
|
|
Saiatu naiz harekin ere.
|
Zer
uste zenuen, bada. Zuregana jo baino lehen, nahiago nuen nik beste edonorekin mintzatuta.
|
|
|
Zuk
|
zer
uste duzu.
|
|
|
Huts egin eta polizia zuten ondoren.
|
Zer
uste zenuen. Hori guztia banekien etxe honetan aurkitu nituenean.
|
|
|
Baina zer nahi duk? ...kutitzean, Falangearen definizioa –eta solemne jarraitu nuen– Falange, abnegazio handiz eta sentimendu onen aldekoa zen gazteriaz beterik jaio zen partidua da; baina era berean Falange justizia hotz eta motz egiteko ere sortu zen; hala bada, ni orain ordezkari nauten Juezen aldetik, berori zigortu edo errugabe aitortu behar duten Juezen aldetik, inongo bidegabekeriarik izango denik ez du
|
zertan
uste izan behar berorrek.
|
|
|
–Eta
|
zer
uste dute, ba. Gosez hilda hobeto egongo ginatekeela, ala?
|
|
2004
|
|
|
Aliziaren ahots ttattarrak, ordea, burla egin zion: " Baina
|
zer
uste duzu, munduko jendea gu bezain kezkaturik dabilela nongokeriekin. Bai zera!
|
|
|
Ez zihoan abagunerako egoki jantzirik. Gehiagotan ere gertatua zitzaion, eta bazekien gauean behin baino gehiagotan sentituko zela preso trajearen barnean, besteak berari buruz
|
zer
uste zuen etengabe galdezka.
|
|
|
" Bazter ez zuan hangoa jada, Bazter hemengoa zuan; ez haiz ohartzen, bera izateko, homosexuala izateko ere handik ihes egin behar izandu zuela.
|
Zer
uste duk, bazeukala lekurik han?".
|
|
|
" Garesti?
|
Zer
uste duk: guri ogi zakuak debalde ematen zizkigutela, ala?
|
|
|
"
|
Zer
uste duk, espainolez entenditzen duela, ala!"
|
|
|
"
|
Zer
uste huen ba, esan zuen burlari Pikutak; betiko egina zela, ala?"
|
|
|
" Horixe;
|
zer
uste duk ba. Dena kalkulatuta zagok."
|
|
|
hots egin zion Mikaelak; ondo begiratu...
|
Zer
uste duzu! Ni, azken hemeretzi urtean bertan bizi naiz eta, ez dut ezer berririk ikusi, ezta bista neukanean ere, eta zuk, oraintxe jainkoak daki nondik etorri eta, uste duzu zerbait bilatuko duzula!"
|
|
|
" Nagusiek ere orduak ematen ditiztek, esan zuen Anek,
|
zer
uste duk hik?, gu nola puteatu sistemak asmatzen."
|
|
2005
|
|
|
– Eta guk ez dugu familiarik ala?
|
Zer
uste duzu plazerez zaitugula tinkatzen?
|
|
|
– Errazu emaztekia, lekuak badira trebeskatzeko!
|
Zer
uste duzu ala zure kanpaina zokomoko haietan zirela oraino?
|
|
|
Gainera, barregarriagoa iruditu zitzaion nirea, idazle izan nahi nuela, alegia. Ea
|
zer
uste nuen, idazle izateko Adria kabaretean horditu eta Zodiac kafea hartzea aski zela pentsatzen ote nuen. Kontua da, egun hartatik aurrera elkarrekin ibiltzen hasi ginela Vistula ertzean, eta nire lepoak ezkerretara jiratuz jarraitu zuela berari begiratzeko –nire ezkerrean oinez ibiltzea gustatzen zitzaion, mania hura zeukan– eta bere lepoak eskumara jiratzen jarraitzen bazuen ere, oraingoan ez zuen kanelazko kapeluetara edo Panama estiloko opiletara begiratzeko egiten, bera ere nigana jiratzen baitzen jada; ni jarri nintzen bere eskuin aldean, sonbrailu denda eta opilen ordezko bihurtu nintzaion, kalearen zokorik ilunenera ailegatutakoan bere muxuak jasotzen zituen sonbrailu ibiltari neroni –badakit ez nukeela sekula hain samur jarri behar, baina maiteminduta nengoen, zer egingo zaio–.
|
|
|
–
|
Zertaz
uste duk hori?
|
|
|
– Itxurak itxura, ni bezalako oilo koloka huen Senpe ere.
|
Zer
uste duk hik, oraiko jendearena baizik ez dela gu bezalakoon kontua. Halaxe uste duzue dena, zeuek ezagutu duzuen artio, ez dela izan ja ere munduan.
|
|
|
– Zuk
|
zergatik
uste duzu aukeratu zuela Rivasek gure herria?
|
|
|
|
Zer
uste zuen, ez nintzela hazi ala. Barrea luzatzen saiatu zen.
|
|
|
Tomasek eta Antxonek, harritzekoa, panpandoja bana zeukaten beso artean, ez oso urrun.
|
Zer
uste zenuten. Zuei beha geldituko nauk!
|
|
|
Bakarra, hogeita hamar urte laster. Elkarri beha gelditu ziren,
|
zer
uste duk ari zitzaion bekozko harekin emaztea. Une ederra iruditu zitzaion Laxarori, neska txipiño hura beso artean estutzeko gogo handia etorri zitzaion, jaso zituen besoak irri handiagoan, noiz ere Anak ahoa zabaldu baitzuen, bazekien horrela eskertzen al didak edo amaren esana egin banu ez nian kukurutxo bat gaztaina erdi bana janen hirekin esan behar zuela haserre, hartze on hargatik haserreago menturaz, eta bertan behera utzi zituen besoak, barkatzeko eskatzen badidan ordainekoa emanen dinat.
|
|
|
–
|
Zergatik
uste duzu zauzkatela almazenean. Merkantzia hutsa zarete.
|
|
|
|
Zer
uste duk egin niola. Bostekoa estutu nioan.
|
|
|
Bagoien baskulan halako tenorean, Eustakiok beti leku berezitan biltzeko usarioa zeukan garai hartan. Papera txirtxilatuta komunetik beheiti botatzera nindoala uraren asotsa dutxetan, nor ari da ordea, denak ordu estrak sartzen gelditzen dira, ni naiz zortzi ordukoa bertzerik egiten ez duena, eta eguerdian, inor ez gara dutxatzen bazkalaitzin, norbait ari baitzen dutxatzen han barnean, ez da egia izanen,
|
zer
uste du horrek, bera da izan ere, horiek ez dira makinista batenak, sobera lirainak dira zangar horiek, bera zen, kokotsandi hura, zazpigarren garabiko kabinan ez baina gure aldagelan sartua.
|
|
2006
|
|
|
Ergelak ote gara ba?
|
Zer
uste duk hik: sinetsi egingo dugula bi urteko lan neketsuaren ondorena dela hire kaka mokordo kirasdun hau?
|
|
|
|
Zer
uste duzu zuk ordea?
|
|
|
|
Zer
uste duzu naizela?
|
|
|
|
Zer
uste duzu zarela?
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu. Zurekin zoratuta zebilen neska hura naizela?
|
|
|
– Berdin ziok, hik probatu eta esango didak. Lagunen artean baino ez diat marka hau ateratzen,
|
zer
uste duk –eta atzera egin du baso handi pare baten bila– Alemaniarra duk, ez zakiat nongo komentutan abade alfer potrozuri batzuek egina; hauxe ei duk euren plazer lurtar bakarra.
|
|
|
Aizu!, gose handia zegoen urte haietan, gose larria... Baten batek amaginarreba bera ere salduko zien ahal izanez gero,
|
zer
uste duzu!
|
|
|
– Bai, hori izan da dena, pentsatu dut zuek jarritako gaiari ondo zetorkiola, gurean ere halakoak gertatu direlako...
|
zer
uste zenuten, ba. Tira, utzi egingo zaituztet, larregi egin dut berba eta nekatu samar sentitzen naiz.
|
|
|
– Baina
|
zer
uste duzue, babo halakook. Zeri egiten diozue barre?
|
|
|
Marinel hura, Candidaren gizona, berriro ikusi nuen, handik urtebetera, baina hilda, astelehen euritsu batean, La Najako arkupeetatik, noraezean, uretan bere aurpegia ikusten ez zuelako arduratuta... Eta zer gura dok?, esan nion, hi Pitxitxi futbolari txapeldun hura baino hilago hago, hire bila joango dozak laster batean,
|
zergatik
uste dok ez dagoela inor hire inguruan. Ondo baino hobeto dakitelako hilotz ibiltaria haizela, hire bila joango dozak, baina infernura betiko bidaltzeko... dagoeneko, La Palanca ondoan bizi den Soledad kubatar beltzaran harekin hasi dozak tratuan, halako edabe bat hiri emateko, tabernaren batean edo hor nonbait, eta, esan deuat, infernura bidaltzeko...
|
|
|
– Hi, hago isilik, oilartxo sasi iraultzailea! Ondo ezagutzen haut hi ere,
|
zer
uste duk. Ez hadi sartu beste korta bateko kontuetan!
|
|
|
– Hi boxealaria izango haiz, baina Anjel honek idi pare baten indarra zaukak oraindik –estuago tinkatu dio eskua–
|
Zer
uste duk ba?
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera,
|
zer
uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera a... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
Ez dut pretenditzen inori sinetsaraztea santu bat naizenik. Baina
|
zer
uste duzu, bakarrik bizio hutsez edaten dudala?
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu. Nik ere telebista daukat –defenditzen zen Armando, konbentzionalismoaren aurkako borrokan muga non ipintzen zuen adierazten ariko balitz bezala.
|
|
|
– Hori, hori! –animatzen zuen Mikelek–
|
Zer
uste zuten ba! Erreibindikatu zure eskubideak!
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera,
|
zer
uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera a...
|
|
|
–
|
Zer
uste duzue Irakeko gerraz? –galdetu digu.
|
|
2007
|
|
|
– Baina honek
|
zer
uste du. Nor dela berau?
|
|
|
Hori uste bazenuen, zergatik jokatu duzu horrela?
|
Zer
uste zenuen, zuri begira geratuko nintzela nire bizitza hondatzen zenuen bitartean? (...) Niretzat Mallorcako eta Alpeetako etxeak, eta zuretzat Leipzigekoa eta denda".
|
|
2009
|
|
|
Gero beretzat gorde zuen Jainkoaren lekua, zein surtara bidali eta zein salbatu erabakitzeko.
|
Zer
uste zuen. Utzi egingo niola koitadu hura urka bilurrera bidaltzen?
|
|
|
– Zer nahi huen kontatzea?
|
Zer
uste duk pentsatuko duela. Arratoiak akabatzeko behar dudala?
|
|
|
–
|
Zer
uste duk, astoaren pausajeari begira egoteko nagoela ni?
|
|
|
Begietan ikusten dizkiot pentsamenduak, hain ditu argiak. Baina,
|
zer
uste du letradun bizargabe honek. Astogabetu egingo nauela numeroak eta letrak irakatsiz?
|
|
|
Badakit amarrua izan zela.
|
Zer
uste duzu. Ez nuela nabaritu nola kraskatu zuen zotza?
|
|
|
"
|
Zer
uste dute moro zar oiek:
|
|
|
– Eguzkia jartzen ikusten ez zuen inperioa, esaten zioten.
|
Zer
uste duzu pentsatuko dutela erreginak eta haren ministroek orain?
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu pentsatuko dutela Kuba eta Filipinak galduko dituzten egunean?
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu pentsatuko duela erreginak, Kubaren independentzia sinatu eta, hurrengo ilunabarrean, leihotik begiratu eta eguzkia erortzen ikusiko duen goizean. Badakizu zer pentsatuko duen?
|
|
|
– Ez dea hala? Lamda,
|
zer
uste duzu zuk. Erraza edo zaila delako ezkutatzen duela batek, demagun, bere sexuera?
|
|
2010
|
|
|
Ez al nuen haiengandik babestu txikitatik?
|
Zer
uste nuen gertatzen zela arrebarenean Arazo Jaunak hozkailuko garagardo guztiak hustean, zeharo hordituta gehiagoren eske hasiko zenetan, edota besterik gabe garagardoa bere gusturako epela aurkitzen zuenetan. Zer zitzaion hari gauerdian saltegi guztiak itxita egotea edota garagardoak izozkailuan sartuta ere hozteko denbora behar izateak?
|
|
|
Idazleak ezin du aldez aurretik esanda dagoena esan, gauza berriak asmatzeko hautsi behar du burua.
|
Zer
uste duzu egiten dutela idazle handiek. Henry Millerren liburuetan bezala gela ilun batean alu bati harramazkak egiten dabiltzala uste al duzu?
|
|
|
Aski da.
|
Zer
uste du ba ume honek?
|
|
|
– Ostia... –murmuratu du Borjak, badaezpadako ahots apalaz–
|
Zer
uste duzu, Iturriotzekin ari zela hizketan?
|
|
|
– Horixe jakingo dutena!
|
Zer
uste duzu, gora adi egoteko dituztela poliziak eta komunikazio arduradunak soldatapean?
|
|
|
Zergatik epaitzen dun horren merke?
|
Zergatik
uste dun besteak ez direla hi bezain militante?
|
|
|
– Zuk esan barik ere ondo dakit.
|
Zer
uste duzu egiten dugula emakumeok gizonok mundua kakazten duzuen bakoitzean. Garbi garbi uzten ahalegindu.
|
|
|
Badakit zein arriskutsua den.
|
Zer
uste duzu ez daridala kakarik poliziak ikusi orduko?
|
|
|
– Fanonegaz horrenbeste urtean ibilita horrelakoak esatea ere! Ogia ekartzeko ardura...
|
zer
uste duzu, zu barik hil egingo ginatekeela neskak eta hirurok?, ez ginatekeela ogia lortzeko gai izango. Zertzat gaituzu ba, besamotz hankabakotzat, ala?
|
|
|
– Bekaitzak jota?
|
Zer
uste duk, hire semearekin ari haizela?
|
|
2011
|
|
|
Bazeukan uste ez genuen malgutasuna, arkupeetan erakusten ez zuen alderdia ezagutu genion show hartan, bazekien mikatza sortzen ematen, zurbil blai zimelkote. Ezin izan genion debekatu gure buruari GazteArteak antolatzeko talenturik ukan ez zuen probokazio polita, aurkezpen publiko hura bazen gure gaizki esan guztien ezeztatzea ere, neuk zaukaat artea aho eskuetan,
|
zer
uste duk Pi de la Serra.
|
|
|
–
|
Zergatik
uste duzu badudala?
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu zela hau laurogeietan. Gobernuaren delegatu izan nintzen...
|
|
2012
|
|
|
– Zuk
|
zer
uste duzu, enpresa hau bera bakarrik eraiki dela?
|
|
|
– Zuek
|
zer
uste duzue. Orain jende guztiak nik baino hobeto al daki nik zer pentsatzen dudan?
|
|
|
Komedia egiten banekien nik neuk ere!
|
Zer
uste zuen! Xingarrari berrekin zion, herabe:
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu, andere Ezpeldoi! " Gerlan gerlan bezala" zioen Frantziaren aldeko hiru mobilizazio orokorretarik bizirik ilki gure aitatxi Pierranok.
|
|
|
–
|
Zer
uste du Frantxoa astapito horrek. Hola eta hala kanporatuko nauela?
|
|
|
Horretan Yachvili gaitza da. Miarriztarren onak ezagutzen badakigu,
|
zer
uste duzu. Kontatuko dizut zerbait.
|
|
|
|
Zer
uste huen besteak baino azkarragoa hintzela. Zer uste huen hemen gelditu eta Poliziaren atzaparrei ihes egingo hiela?
|
|
|
Zer uste huen besteak baino azkarragoa hintzela?
|
Zer
uste huen hemen gelditu eta Poliziaren atzaparrei ihes egingo hiela. Linboan hago, txo, ez zeruko ez infernuko.
|
|
|
– Esan diat bada irakurtzen ikasi nuela, Dupont! Hik
|
zer
uste duk, ergela naizela, ala?
|
|
|
|
Zer
uste huen bada, usaindu eta gero urruntzerik izango huela. Behin erabakia hartu ostean atzera egiterik izango huela?:
|
|
2013
|
|
|
Neskak bakean uzteko erran, eta orduan eta gehiago tiratzen haiek.
|
Zer
uste zuten. Akabo gure dantza!
|
|
|
Urrabia orroka heldu zen, espantuka. "
|
Zer
uste duk. Iñauteriak direla?", atera zitzaion isilka," Nor ikaratu nahi duk hik?".
|
|
|
|
zer
uste dute hauek!
|
|
|
Eguraldiaren apetei aurre egin eta etxera itzultzea lortu zuen.
|
Zer
uste duzue egiten duela soldaduaren emazteak horrelakoetan. Berriak txarrak direnean gaur eta bihar ere bai?
|
|
2014
|
|
|
– Hik
|
zer
uste duk, erakundeak bulego bat daukala, harrera gelarekin, idazkariarekin eta halakoekin, halako eskariei kasu egiteko. Zer mundutan bizi haiz?
|
|
|
Baionatik" À Berlin!" partitu ziren lau adiskideetarik bera baizik ez dela bizirik gelditzen erran dio Lurori. "
|
Zer
uste duzu zuk?", galdegin dio bertze egun batez: " Hemen hiltzen diren arima hauek guziak zerurat iganen dira?".
|
|
|
Guzia erre zuten arte. Koronelak egin omen die otoitz bat atsegina,
|
zer
uste duten eta, bestarentzat jinak ote diren gerlarat? " Bestarentzat, hor ditugu Maizyko egunak", pentsatu du Battitta Garatek,
|