|
2000
|
|
|
Une hartan, berriak genituen abertzale taldeen aldetiko autodeterminazio edo burujabetza eskari deiak. Eta, behin eta berriz, berak galdetzen zidan
|
zer
uste nuen horretaz. Arartekoaren betebeharretan ez zegoela holakorik eta ez nintzela sartuko gai horretan, erantzun nion.
|
|
|
–Ez zen berarentzat aukerarik errazena izango,
|
zer
uste duzu ba. Urte pilo bat elkarrekin, eta zer uste duzu, guztia balkoitik behera botatzeko arrazoiren bat ez zuela izango ala?
|
|
|
–Ez zen berarentzat aukerarik errazena izango, zer uste duzu ba? Urte pilo bat elkarrekin, eta
|
zer
uste duzu, guztia balkoitik behera botatzeko arrazoiren bat ez zuela izango ala?
|
|
|
Ergela izan behar du kristauak andrea pokerrean jokatzeko.
|
Zer
uste zenuen, Legg, karabanako puten antzera makurtuko zela Mary zure esanetara. Ba ez, eta maletak egin zituen, eta burua ondo altxatuta egin zuen alde, eta arrazoiz gainera.
|
|
|
" ikusten?", esan diot," ez dute hauek lan makala IRAko horien bila.
|
Zer
uste duzu. Furgoneta sinple bat osteagatik atxilotuko gaituztela ala?
|
|
|
Zerbait idatzi behar eta, aurreko hitz horiek idatzi ditut Derryri buruz. Baina
|
zer
uste duzu, Bitakora, asko inporta zaidala Derry txukuna den edo ez. Ba ez, ez zait batere inporta.
|
|
|
—Neska ergela!
|
Zer
uste du, bada, horrek, munduan bertze neskarik ez dagoela...?
|
|
|
" Erradazu numero bat batetik hamarrerat, zeren erraiten duzun numeroak sendatuko baitzaitu". Edo,
|
zergatik
uste duzu nagoela ni hemen...? —eta, isilune baten ondoren, segitu zuen—:
|
|
|
Eta nik ez dakit bera ere oso pozik ote zegoen, zeren, eskaileretan goiti gindoazela ere, bere burua zuritu bertzerik ez baitzuen egin: "
|
Zer
uste du saindujale horrek, ni hain inozoa eta hain inozenta naizela. San Jenarok napolitarrak izurritik libratu zituela...?
|
|
|
Eta nik ere maite dut:
|
zer
uste duzu, bada.... Eta maite dudalako gorrotatzen dut, hain zuzen ere!
|
|
|
—Horixe dela. Hiri honetan, asteazken triste batean,
|
zer
uste duk dagoela irekia goizaldeko bortzetan?
|
|
2001
|
|
|
‘Ez.
|
Zergatik
uste duzu ba izan behar dudala? ’
|
|
2002
|
|
|
Barre urduria eta kezkatia. Kokospekoa laztandu zuen, mugimendu azkar batez–
|
Zer
uste duk, gure atzetik etorriko zirela, horrela, kotxe eta guzti?
|
|
|
Alex begira zegoen, ezer esan gabe– Kaguendiola, Bronto...! Hik
|
zer
uste duk. Zer habil nire motxila irekitzen?
|
|
|
–Bueno –irribarrea atera zitzaion Imanoli ere– Zu horrela gainean izanda...
|
Zer
uste duzu?
|
|
|
–Imanol! Baina hik
|
zer
uste duk, ordea. Ez al nian garbi esan?
|
|
|
–Hik
|
zer
uste duk? –Alexek burutik heldu zion lagunari, brometan, eta lehen baino gehiago nahasi zuen haren ile kizkurra– Lasai:
|
|
|
–eta, nola nik are gehiago zabaldu nituen begiak, ustez ezkutuan erre bainuen, inoren begiradatik urrun, aitak erantsi zuen–:
|
Zer
uste duk, bada, ene espioi sareak ez duela funtzionatzen?
|
|
|
–Ez!
|
Zer
uste duzu, nahi bezala jolas dezakezula nirekin. Gainera, jakizu:
|
|
2003
|
|
|
Baita zerbait baino gehiago ere!
|
Zer
uste du honek, Parisen egon delako, berak dakien hainbat ez dakigula ala...?
|
|
|
–Tira, don Estebe...! Halakorik balitz,
|
zer
uste duzu, bada, tratu bat egitera ausartuko ginatekeela. Ezta pentsatu ere!
|
|
|
–Zertarako? Zuk
|
zer
uste duzu, bizitzak behin muturrekoa jo eta betiko etsi behar dugula?
|
|
|
–Zuk
|
zer
uste duzu?
|
|
|
Zer arraio ari ote da hau postarioi dagokigun alorrean muturra sartzen?
|
Zer
uste du, ordea, muturluze honek?
|
|
2004
|
|
|
Muxu edo laztan kopuruarekin?
|
Zer
uste duzu, Iratiri ahoz ahokoa egin niolako asko maite dudala. Orduan ez nuen ezagutu ere egiten eta.
|
|
|
Joana joan zaik, guapo! Hik
|
zer
uste duk, denak atzetik dituala. Egon hadi horretan!
|
|
|
Atzo plantoia kafetegian, gaur beste bat telefonotik, arratsaldean beste horrekin pija arropak erostera. Hik
|
zer
uste duk, beste denak tontoak garela?
|
|
|
Irati delako pintamonas hori ere hire neska laguna izango duk, noski?
|
Zer
uste duk, ez haudala ezagutzen. Lehenago ere ikusi haut behin baino gehiagotan horren atzetik, motel.
|
|
|
–Enkantuak, enkantuak...
|
Zer
uste duk, subnormala naizela. Hik Iratiren tripatxoa ikusi nahi duk nirean, Aitor.
|
|
|
Barrenak lasaitzen.
|
Zer
uste duk, hire ermitau pinta horiekin adarra joko didaala. Adarra jo igual, baina adarrak jarri ez behintzat.
|
|
|
Irati beste zerbait duk, jode! Baina,
|
zer
uste duk, ez zaiala igartzen. Gutxienez, Pintamonas horrekin hagoen bakoitzean, kokotsean beheiti doakian lerdea lehortuko bahu!
|
|
|
Nahiago diat hire basamortuan oasia izan.
|
Zer
uste duk, nik ez dakidala filosofatzen. Nik ere leitzen ditiat pentsalarien liburuak.
|
|
|
Besterik ez.
|
Zer
uste duzu, curriculuma eskatzen diedala nire lagunei?
|
|
|
Eta inurrien erreginari lurreko ona igotzeko. Baina,
|
zer
uste duzu, beti lortzen dituztela zeruko eta lurreko on guztiak?
|
|
|
Baina, hik zein engainatu behar duk, ordea? Hik
|
zer
uste duk, hi bakarra haizela espabilatua eta besteok behatza txupatzen dugula. Ai, la ostra!
|
|
|
Eskerrak ez zineten bazkaltzeko gelditu. Baina hik
|
zer
uste duk, ni tonta naizela. Atzo horrelako plantoia eman eta orain hemen telefonoz lata eta zikina.
|
|
|
esan omen zuen, eta gu beti txundituta geratzen gara atzerritar ospetsuek gure hizkuntzari dioten begiruneagatik. Euskara hizkuntza sinbolikoa bihurtzen ari dela diotenei arrazoia eman nahi diet.
|
Zer
uste duzue ari direla egiten hitz bakar batzuk soilik erabiltzen dituzten milaka pertsona eta profesional horiek, hizkuntza goratzen. Ez, hizkuntza bajatzen, sinbolismo hutsera kondenatzen.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera sozialak gaurko egungo gizarte sisteman behinolako banaketaren mugarririk ez baldin badu, zertara datoz dikotomiaren aldeko aldarriak? Eremu formalean mamitu diren esperientzia makalen argitan mintzo zaizkigunak,
|
zergatik
uste dute beste aldean dagoela euskararen erabilera bermatuko duen gakoa. Zergatik planteatu aurkarizko modu horretan, era osagarrian irudikatu beharrean, euskarari zor zaizkion funtzio kontuok?
|
|
|
Entrenamendu batzuetan, hor zehar dabilenean, poliziaren kotxe bat alboan jartzen zaio eta pega pega eginda eramaten du hamabost kilometroan. Poliziek, leihatilak zabalduta, animatu egiten dute, edo esaten diote Coppiri muturreko on bat eman behar diola egunen batean, ea
|
zer
uste duen horrek, ea pentsatzen duen Gino baino handiagoa dela, e Gino?, galdetzen diote, ea pentsatzen duen horrek" monje hegalaria" baino handiagoa dela, e Gino. Egunen batean, muturreko on bat eman eta kito, orduan joango zaizkio handikeriak, gorri andrezale ateo mozkorti horri.
|
|
|
Edozein filmetan, edozein espioi liburutan besterik ez dago. Ba al dakizu
|
zer
uste dudan. Egoera hori eroso zaiela ahalguztidunei.
|
|
|
–Zergatik daukat irudipena esaten duzuna baino gehiago dakizula?
|
Zergatik
uste dut hasieratik eduki nauzula gezurrezko laino batez estalia?
|
|
|
–Zuk
|
zer
uste duzu?
|
|
|
–Baina zuk
|
zer
uste duzu?
|
|
|
–Zuk
|
zer
uste duzu. Zoratuta nagoela?
|
|
|
Josebak besoak gurutzatu zituen.
|
Zer
uste zuen, benetan?
|
|
|
–Zer izango da ba? Zuk
|
zer
uste duzu. Gonzalok hogeita hamar urte bete ditu eta lehenengo aldia da etxera neska bat ekartzen duena.
|
|
|
–Zuk
|
zer
uste duzu?
|
|
|
–Nik ere ez zurekin,
|
zer
uste duzu, bada, harroputz horrek. Pobreok ere geure duintasuna baitugu, aberatsek sinetsi nahi ez baduzue ere!
|
|
|
–Hiretzat onena zelakoan egin nioan, ordea, neure buruari uko, aita utzi eta etxetik alde egin beharrean,
|
zer
uste duk, bada? –esan zidan, ahotsa dar dar, isilune baten ondotik berriro ekiten ziola–:
|
|
|
–Baina putak putazaleak baino putagoak dituk betiere –esan zuen aitak, bere soa niregana zuzendurik–, eta Bartzelonako puta hori ere berdin: horregatik sartu zian ziria,
|
zer
uste duk, bada. Eta behin ziria sartu zianak, bitan sartuko dik!
|
|
|
–Hi, Tourmaleta ere igo zitekek trizikloarekin,
|
zer
uste duk, bada?
|
|
2005
|
|
|
–Bai. Gaur jende asko primeran bizi duk, baina hori hala bada, mende eta mendeetan borrokatu izan diren langileen odol eta izerdiari esker izan duk, langileen eskubideak ez baitira zerutik erori, azukre euri gozo bat bezala,
|
zer
uste duk, bada. Eta aizak:
|
|
|
–Eta
|
zer
uste dun hik, hara joaten naizenean ez dudala telebista, kausaren, alde erabiliko?
|
|
|
–Ez zakiat zer duan buruan, agian ebakuntzaren ondorioa duk, baina zer dela-eta pentsatu behar duk inor hire atzetik dabilela? Urtebete erietxe batean eta
|
zer
uste duk egin ahal izan duala inork hitaz horrelako ardura hartzeko. Besteak ez zakiat, seguruenik jende arrunta zuan, eta hotelean dauden bi horiek agian ez dituk bezeroak, baina ez al da normala horrelako hotel batean seguritateko jendea ibiltzea?
|
|
|
Sartu zinenean begiratu ere ez zizun egin, eta gau osoan ezta kasualitatezko ukiturik txikiena ere. Baina
|
zer
uste zenuen. Haren begietan beti izan zara eta izango lehengusina txikia, babestu beharrekoa, umea, inoiz emakume egiten ez dena.
|
|
|
Piedadek dio beste arrazoia ere, aurrekoan zuri kontatu nizuna ere, arrazoi tontoa dela.
|
Zer
uste duzu zuk, Sorin. Eta Almak, zer uste du Almak?
|
|
|
Zer uste duzu zuk, Sorin? Eta Almak,
|
zer
uste du Almak?
|
|
|
–Agintzen gainera?! –aitak burrunbaka– Baina
|
zer
uste duk hik?
|
|
2006
|
|
|
Zoratu egin al gara denok ala?
|
Zer
uste duzue, medikuek baino gehiago dakizuela ala. On egingo diola...
|
|
|
–Zuk
|
zer
uste duzu, Geppert jauna? –galdetu zuen.
|
|
|
–Nik Ane –eta berriz ere galdetu zion–:
|
Zer
uste duzu. Aitona hiltzailea izan zen?
|
|
|
–Eta benetan zaharra balitz... zuk
|
zer
uste duzu?
|
|
|
Azalpenak bukatu zituenean, galdetu zion–: Tira,
|
zer
uste duzu?
|
|
|
Berunak ematen omen dio kolore berdexka hori. Tira,
|
zer
uste duzu?
|
|
|
Handik gutxira hasten zen egiazko saltsa, zereko zera zertzeko ordua, badakizue zertaz ari naizen; eta musika aldaketak adierazten zigun guri, goiko bizilagunoi, zezenketako bandaren turutaren moduan, tertzio aldaketa. Izan ere, lehengo soinu kañeroaren ordez doinu gozoago bat hautatzen baitzuen Hankapalok, beti abesti bera gainera, faenaren amaiera biribila eta plazaren itzulia ziurtatuko zizkion talismana bailitzan;
|
zer
uste duzue entzuten zuela eta genuela une berezi horretan? " Je t’aime, moi non plus", Serge Gainsbourg eta Jane Birkin en klasiko sentsuala.
|
|
|
–Ez dugu zertan inoren esperoan egon bahituak libratzeko eta hobendunak preso hartzeko.
|
Zer
uste izanen dute gutaz Pauen, Nafarroan hau bezalako su ezdeusa itzaltzeko gauza ez bagara. Eta aski dugu, bizigarri istorio!
|
|
|
–Zuk
|
zer
uste duzu? –zer esan ez dakidala geratu naiz une batez.
|
|
2007
|
|
|
Eta
|
zer
uste duzue eskaintzen diola. Hordiri
|
|
|
Hamaika buelta emanda joan nintzen zuregana ere.
|
Zer
uste duzu. Niretzat ez zara kaka zaharra, e!
|
|
|
–Gustatu, gustatu. Eta
|
zer
uste duzu, niri ere ez zitzaizkidala beste neskak gustatzen zurekin nenbilenean. Eder askoak bai, maja.
|
|
|
Konpromisoa. Edo
|
zer
uste duzu, ni ere hasi izan banintz ikusten nuen neska eder bakoitzarekin tonteatzen ez nintzela maiteminduko. Ez nintzela besteren batekin txoratuko?
|
|
|
Eta non daude nire sentimenduak?
|
Zer
uste duzu, hark ezetz esango balit, zureganako maitasuna berriz piztuko litzaidakeela. Nik zurekin garbi jokatu nahi dut, Iker, eta neure buruarekin ere bai.
|
|
|
Ze, nik ere baditut sentimenduak. Edo,
|
zer
uste zenuen. Zuk bakarrik zenituela?
|
|
|
–Eta zuk
|
zer
uste duzu. Brometan ari naizela?
|
|
|
–Eta
|
zer
uste duzu, ni pozez txoratzen nagoela Iker niregatik horrela ikusita. Nik daukat penarik handiena, Olaia, eta gainera errudun sentitzen naiz.
|
|
|
Hirugarren eta bigarren pisuen artean geratu zen, txantxazalea halakoa.
|
Zer
uste zuen, jolasean ibili nahi nuela, besteetan bezala. Ostikoa eman eta bat batean arrazoibidean sartu zen, heldua balitz bezala.
|
|
|
–Gortina gorriak.
|
Zer
uste duzu?
|
|
|
Berak beti bezain maritxu jarraitzen zuela. Baina
|
zer
uste zenuen, June. Ni emakume batekin maitemindu?
|
|
|
Barre egin nuen, aizu, Irene, zertan zabiltza,
|
zer
uste duzu?, hain erraza dela?, pelikula gehiegi ikusi dituzu zuk!, baina momentu batez lortuko zuela pentsatu nuen. Bi harri horietatik pindartxo bat aterako zuela, bai horixe, eta pindartxo hori gure zigarroak pizteraino haziko zela.
|
|
|
Eta zertarako nahi du dirua Onofre gaixoak?
|
Zer
uste duzu. Dirua gastatzeko tokiren bat ikusten duzu inguru honetan?
|
|
|
–
|
Zer
uste zenuen. Nitaz libratuko zinela horrela, besterik gabe?
|
|
|
Eta nor da Oscar?
|
Zergatik
uste du ni Oscar naizela. Zergatik ez dit sinesten ni Oscar ez naizela esaten diodanean?
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu. Tontoa naizela?
|
|
|
Galdetu diezaioket.
|
Zer
uste duzu, ezin dudala konfirmatu oraintxe esan didazuna?
|
|
2008
|
|
|
–
|
Zer
uste duzu, ez diogula galdetu. Aspaldiko laguna dugu Txibu.
|
|
|
–
|
Zer
uste duzue, zerutik bidaliko dizkizuela Jainkoak janariak, alferkerian ibilita gero. Mundu honetan, ordea, ume umetatik egin beharra zagok lana, gogor gainera, bestela jai!
|
|
|
–Nire anaia, gerrara joateko erabakiak egin zian gizon, hamabost urterekin? eta ni ere halatsu, hamabost urterekin ebaki bainuen kana bateko pago enborra mendian, ongi kostata, hori bai, korapiloz josia baitzegoen enborra eta ni ez bainaiz Altzoko erraldoia,
|
zer
uste duzue, bada??
|
|
|
–Hoa, ni neu arduratuko nauk-eta baserriaz!
|
Zer
uste duzue, bada, emakume bat ez dela baserri bat eramateko gai. Zarateko Iñaxi ere bakarrik gelditu zuan, ezkondu eta hiru urtera hil baitzitzaion senarra.
|
|
|
–
|
Zer
uste zenuen, bada? –erantzun zion kontsulak, harro eta haidor.
|
|
|
–Doña Normak niri esan asko hitz egin behar nuela, gaztelania ongi ikasteko, lotsaren gainetik, eta nik hori besterik ez egiten,
|
zer
uste dun? –desenkusatu zen Regina, buru bihotzetan zeuzkanak Faustiri ahal moduan jakinarazten zizkiola.
|
|
|
–(?) Errudunak bilatzerakoan, ez jo ene emaztearengana eta ez jo kalonje jaunarengana, nik neuk baitaukat guztiaren errua;
|
zer
uste duzu, bada, ene emazteak jokatu duen bezala jokatuko zuela, histeriak jota zuk diozun moduan, nik huts egin izan ez banio. Baina zu zeu ere ez zaitut errudun egiten, kontsul jauna, ziur nagoen arren ez ginela orain arduratzen gaituen gaiaz mintzatzen egongo, baldin eta zuk gizon emakumeon arteko harremanei buruzko iritzi ausart haiek eman ez bazenizkit?
|
|
|
–
|
Zer
uste zenuten, zeuenarekin aterako zinetela?? –esan zion Nataliak, bere ahulezian irri hala moduzko bat eginik, garaipen ikurtzat har zitekeena, baldintza haietan.
|
|
|
Halakoxe koldarra haiz hi heu ere, ausart itxura horren azpian?
|
zer
uste duk, bada???, lantegiaren kanpoaldeko hondakin soberakinen artean zeudèn bizpahiru sokatatik bat aukeratu, eta lantegiaren horma batean gora egin zuen. Ola ondoan bazegoen pago tantai bat, adarrak batera eta bestera zabaltzen zituena?
|
|
|
–Hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!?, tonu gutxiesgarrian, esaldia bukatzearekin batera begiak itxuragabeki zabaldu eta argi ezin argitsuago batez betetzen zitzaizkiola; esan nahi baita Beñardo Nazarioren balizko irudiarekin asaskatzen ari zela etengabeko erretolikan: etxeko azkenputza izango nauk, baina azkenputz honek putz egiten dik hiri eta putz egiten ziek etxeko guztiei,
|
zer
uste duk, bada, Nazario?, izeba Ursulak ematen zidak pena pixka bat, egia esan, baina zer egin behar dut nik, hura ere aurka jarri bazait eta hireganako gorrotoa harenganako maitasuna baino handiagoa badut?, izan ere, hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario! Hire fabrika eta hire fabrikaondoak hortik pasatzen zaizkidak, hire handinahia bezala, ulertzen didak, ezta?, ni eroriko naizen bezala eroriko baitira haiek, baita hi heu ere noizbait!, etxeko lotsa nauk, bai, baina hi heu utziko haut oraingoan lotsagarri, sekulorun sekulotan!, izan ere, hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!
|
|
|
–Baina hori naturala da,
|
zer
uste duzu, bada, Millan? –esan zion ikasketaburuak?.
|
|
|
–Hik
|
zer
uste dun?
|
|
|
–Halabehar moduko bat sumatzen duk, adierazi zuen, nik bukatutakoan?. Une oro, bizia salbatzen diguk; eta,
|
zer
uste duk, hik heurea galtzea ametituko dugula. Ordain eskasa, motel.
|
|
|
–
|
Zertan
uste duzu zabiltzala. Nori eskatu diozu baimena?
|
|
|
AFALOSTEANMeredidek hilarriko kontu horri eutsi zion berriz ere, zergatik jorratu behar diren beti bide berdinak,
|
zergatik
uste den gauzak era batean egin daitezkeela bakarrik. Gauza bera literaturan.
|
|
|
" Gogoratzen al haiz bare batek umetan eragin zian hotzikaraz, Nazario? Halakoxe koldarra haiz hi heu ere, ausart itxura horren azpian...
|
zer
uste duk, bada?" –, lantegiaren kanpoaldeko hondakin soberakinen artean zeudèn bizpahiru sokatatik bat aukeratu, eta lantegiaren horma batean gora egin zuen. Ola ondoan bazegoen pago tantai bat, adarrak batera eta bestera zabaltzen zituena... adar bat horma gainera ere bai:
|