|
2000
|
|
|
‘Rosak zurekin ihes egiteko asmoa du, baina jakin nahi nuke zuk harekin joaiteko asmorik ba ote duzun... ’ Zaldizainak burua beheititu eta erran zuen: ‘Hobeki pentsatu dut, eta uste dut nahiago dudala egunorozko ogia, egunorozko miseria baino’
|
Zer
min eman zidaten haren hitzek, zeren zaldizainak promes egin baitzidan egun guti batzuk lehenago ezen zernahi egiteko prest zegoela, baita untzia hartu eta Espainiarat ihes egiteko ere, mila sakrifizio eta bertze hainbat buruhausteren artean, baldin zirkunstantziek hartarat bulkatzen bagintuzten! Ordea, ikusten duzu zertan geratu zen haren hitza eta haren promesa, eta asma dezakezu, halaber, nolakoa izan zitekeen ene dezepzinoa... halako moldez, non deliberatu bainuen ezen zuhurragoa izan behar nuela handik aitzina eta ezin gal nezakeela neure burua gizon bategatik... zeren pertsona bat behin eror baitaiteke traba edo behaztopa baten aitzinean, eror daiteke bi aldiz, baina ez hiru, eta ni hirugarrenerako bidean nintzen jada".
|
|
2001
|
|
|
Orain, hemengoak irakurri ondoan, hiztegiarekiko kezka behintzat baztertu beharrean naiz. Aldez aurretik badakigu segur aski
|
zertaz
min  tza daitezkeen Irakurraldiak, baina funtsezko batasunak ez ditu axaleko ñabardurak eragozten. Batez ere, gaiak agergarri bereziak eta aldian aldikoak eskatzen dituelako, eta agergarri horiek" exenpluak" dira maizenik, hitz jator bezain teknikoaz balia nadin.
|
|
2004
|
|
|
Se nos notara que somos vascas?". Badakizu
|
zer
min egin diguten! Gorroto ditut horiek!
|
|
2009
|
|
|
Ez daukat eta min ematen dit eta ez daukadalako min dut! Oi,
|
zer
min handia! –esan zuen Hamaikak barre zotinetan.
|
|
|
Beldurra. Zeuk ere sumatu zenuen, ordea, bai alafede, betseinetan ikusi nizun, eta neu nintzen eragile, hura samina nirea, ezin ulertu zerk izutzen zintuen nigandik,
|
zer
min egingo nizun ba, zer min, nire aingeru zinen eta, zure alde bizia emango nuen eta, zugatik elurraren lurraldea ere emango nuen eta, den dena. Beldurra.
|
|
|
Beldurra. Zeuk ere sumatu zenuen, ordea, bai alafede, betseinetan ikusi nizun, eta neu nintzen eragile, hura samina nirea, ezin ulertu zerk izutzen zintuen nigandik, zer min egingo nizun ba,
|
zer
min, nire aingeru zinen eta, zure alde bizia emango nuen eta, zugatik elurraren lurraldea ere emango nuen eta, den dena. Beldurra.
|
|
|
Lescunen ez zenuen txintik atera, Sara, afaria ukitu ere ez, eta lo gelara igo zinen, eta ni atzetik; jendea zegoen gelan, denen aurrean erantzi zenuen arropa, lotsarik gabe, badakizu
|
zer
min egiten didan horrek, badakizu ezin diogula ekin horrela bizimodu berri garbiari, nik ez diet begiratzen beste emakumeei biluzten ari direnean, zuk berriz badirudizu gizonek zure gorputza mirestea nahi duzula, okasioa ematen diezu, zuri zeharka begira egoten dira, uste duzu ez naizela konturatzen. Pijama hutsean, gero, gelatik irten zinen; atzetik jarraitu nizun korridorera, telefono kabinatik hitz egiten hasi zinen, begiradaz zulatu ninduzun eta logelara itzularazi; norekin ari zinen, zer ezkutatzen didazu, Sara, non geratu da bion arteko leialtasuna.
|
|
2010
|
|
|
are ergelagotzat hartuko duzu, jakiten duzunean zer nolakoa zen Simonek zu bezalako jendearekin zuèn jarrera, intelektualak, oro har, harrokeriaz betetako gizaki pribilegiatutzat baitzituen, eta horregatik ekiditen baitzituen bibliotekak, saloiak eta elkarrizketa espekulatiboak, nahiz eta berak, ez izatez, baina bai adimenez? hartarako dohainak zituen; sinetsia zegoen, bestalde, intelektualak behar beharrezkoa zuela lan gogorra, gogoa eta adimena bere baitan bilduta gera ez zitezen, eguneroko errealitatetik eta lurreko baztertuen arazoetatik urrun;
|
zer
min egin diezazuke, baina, Simone Weilek zuri, Damaso, zuk, zeure iritzien mende mendeko zaren horrek, ez baitago gizon dogmatikoagorik, zientzia jainkotzen duena baino!?, goitik behera begiratzen badiozu??; begiratuko ez diozu, bada, mistikoa ergela, kirtena eta eroa, hirurak batera bada!; eroa, batez ere, trauma, konplexu eta mota guztietako patologia fisiko psikikoek oinpean dutena, Simone Wei...
|
|
|
ergeltzat ere hartuko duzu... mistikoak ergeltzat hartu izan dituzu-eta, betiren beti: ...ibilegiatutzat baitzituen, eta horregatik ekiditen baitzituen bibliotekak, saloiak eta elkarrizketa espekulatiboak, nahiz eta berak —ez izatez, baina bai adimenez— hartarako dohainak zituen; sinetsia zegoen, bestalde, intelektualak behar beharrezkoa zuela lan gogorra, gogoa eta adimena bere baitan bilduta gera ez zitezen, eguneroko errealitatetik eta lurreko baztertuen arazoetatik urrun;
|
zer
min egin diezazuke, baina, Simone Weilek zuri, Damaso, zuk, zeure iritzien mende mendeko zaren horrek —ez baitago gizon dogmatikoagorik, zientzia jainkotzen duena baino! —, goitik behera begiratzen badiozu...?; begiratuko ez diozu, bada, mistikoa ergela, kirtena eta eroa, hirurak batera bada!; eroa, batez ere, trauma, konplexu eta mota guztietako patologia fisiko psikikoek oinpean duten...
|
|
|
Kanpoko jendeak despreziatu egiten gintuen! [...] Badakizu
|
zer
min egin diguten! Gorroto ditut horiek!
|
|
2011
|
|
|
Nik ohean sartuta itxoin nion, sukarrarekin nengoen plantak eginez.
|
Zer
min mota nuen galdetzen zidan bakoitzeko leku ezberdin bat seinalatzen nion, eta egia zen esan nahi niona, nolabait zehazten oso zaila baitzen nire mina. Sekula ez nintzela hain gaizki sentitu errepikatzen nion, intziri laburrak egiten nituen bitartean, eta bene benetan neuk ere pentsatzen nuen ez nintzela gehiago sendatuko.
|
|
|
Kanpoko jendeak despreziatu egiten gintuen. (?) Badakizu
|
zer
min egin diguten! Gorroto ditut horiek!
|
|
2012
|
|
|
Rafael Bengoa Osasun sailburuaren esanak gogorazi ditu, besteak beste, esan zuen Osakidetza bizkorregi ari zela euskalduntzen?: «Konturatzen da
|
zer
min egiten ari zaion euskararen normalizazioari?». Aldiz, lan eskaintza publikoetan euskarari buruzko baldintza batzuk eskatzea, agerraldi publikoetan euskara lehenestea eta halako erabakiekin urrats gehiago egin daitezkeela uste dute euskalgintzako kideek.
|
|
|
Ni gurtzen nuen Jainkoa baino hobea nintzela sentitzen hasi nintzen. Nola da posible, adibidez, infernu bat asmatzea nerbio sistema duen zerbaitentzat, jakinda segundo batean behatza erretzeak
|
zer
min eragiten duen?
|
|
|
Nola ulertu bere mina?
|
Zer
min baina. Zerk eragindako mina?
|
|
|
Inori minik ez egiteko ezkutatzen nuela gezurren atzean bion artean eraikitako zorion oasi hura. Inori ez ziola
|
zertan
minik egin, geure artekoaren berri ez zeukan artean. Plazerak garunaren alde batzuk ezgaituta nengoen, agidanez.
|
|
|
Egun, hamasei urteren buruan, Pierre Hegi-ren aurrean nago, ene bertsu paperra eskuetan. Berritan gogoratu zaut
|
zer
minak jo ninduen zazpi urte nituelarik, auzoko Luis, gaztetxo batek erran zautanean: Aste huntako kasetan pertsu berriak badituk: zuen aitak agertu dituenak ongi jorratzen ditie, ahatze buru gogoan eman bertsuak direla eta... nik dakita ze?..
|
|
2013
|
|
|
A
|
zer
mina.
|
|
2014
|
|
|
–Eta
|
zer
min mota da. Ziztada baten modukoa?
|
|
2015
|
|
|
Min dugu gorputz osoan; baina burua osasuntsu dago; gorputza minez dagoelako, buruak ez du
|
zertan
minik izan.
|
|
|
Tira, iruzurtiak izango dira, baina
|
zer
min egin dezakete?
|
|
2016
|
|
|
Handik oinez etorri naiz, hiru hilabete behar izan ditut, txo; behatz lodiko azazkala erori zait bidean. Ostia, ez dakizu
|
zer
min egiten duen. Beste bidaia batean beste hankakoa erori zitzaidan, baina nik uste dut muskerren modukoa naizela, txo, ze berriz sortzen zaizkit».
|
|
|
Eta orain hau egiten didazu. Ez dakizu ondo
|
zer
min ematen didazun.
|
|
|
|
Zer
min duzu?
|
|
|
Mina dut
|
Zer
min. Jaiki, gora.
|
|
2017
|
|
|
|
Zer
min zait, baina, handiagoa higuin izatea baino?
|
|
|
–Baldin baheki
|
zer
min ematen duen...
|
|
|
Eta nori ez? Argitu egin nahi zion ez zuela
|
zertan
minik sentitu. Ez ziola senarrari jolasa jarraitu.
|
|
|
Ez dakit inori esango ote zion ezer. Ez dakit
|
zer
min sentituko ote zuen momentu hartan, eta ondokoetan. Ez dakit ordutik edo ordurako zen mutu.
|
|
2018
|
|
|
Biek irmoki defendatzen dute hilekoak berez ez duela
|
zertan
min eman eta estutasuna sentiarazi: " Sistema da min ematen duena".
|
|
|
Hizketaren atarian apur bat leun aritu nahi izan bazuen ere, nahiz eta esango ziona esan beharrak min handia ematen zion, eta ongi jakin arren berari Elbari
|
zer
min emango zion esango zionak, baina hala ere nahi eta nahi ez esan beharrean aurkitzen zela esanez, azkenik, braust! bota zion kontatu behar ziona.
|
|
|
–Jeneralak kontatu zigun alardearen egunean musika bandako emakumeak goizetik ateratzen zirela, diana jotzen zutela, eta auzoz auzo ibiltzen zirela, bandan jotzen, normal, baina Gernikako Arbolara iristen zirenean bakoitzari lore sorta bat ematen ziola, eta emakumeak negarrez joaten zirela, ezin zutelako alardean parte hartu. Konturatuta zegoen
|
zer
min ematen zien alde egin behar izateak?. 1993an Hondarribiko alardeko agintariekin izandako bilera hartaz oroitzapen gardenak ditu Ana Mari Aristondok.
|
|
|
Zer uste duzue sentitzen dutela horiek? Orain lagun baten bideoa denean jabetzen zarete
|
zer
min eman dezaketen. Ez daukazue lotsarik!
|
|
2019
|
|
|
Amak masajea egiten zion sorbaldetan, hura ez zela-eta benetakoa, falta zitzaion atalak eragindako iruzurra baizik, segituan arinduko zitzaiola. Aitita isildu egiten zen neuri begira eta nik baiezkoa egiten nion buruarekin, arrazoia emanez, neuk ere ondotxo nekielako
|
zer
min klase zen hura ezker begia erauzi zidatenetik.
|
|
2020
|
|
|
Barrura itzuli da Amaia eta bere mahaian eseri da. Arturo mahaiaren beste aldeko aulkietako batean jarri arte itxaron du, eta bekain kolpe batekin
|
zer
min duen kontatzeko gonbita egin dio, bururik altxatu gabe.
|
|
|
Leiho joka dabiltza, bi, lau, zortzi aldiz. Zer nahi duzue jakin, zer iragarri,
|
zer
min nahi dute zuen mokoek nire gorputzetik erauzi.
|
|
2021
|
|
|
Horregatik, ez dute inoiz ezagutuko zer nolako plazera ekar dezakeen disko jogailu zahar bat eta disko bilduma bat berreskuratu eta etxera eroandakoan, atzamarren artean desegiten diren kartoizko zorroetatik atera, jogailuan jarri, biraka ikusi eta orratza ia hiru mendeko oihartzunak berritzen aditzeak. Ezustean, jazz saxo baten nota epelak, biolontxelo baten dei sakon etsia, ahots hautsi baten ezinegona, gitarra elektriko baten amorrua... botilan sartu eta zure gela denboraren itsasora jaurtitako zer mezuk, zer premiak,
|
zer
minek beteko duen jakin gabe, orratzak lehen ildoak laztantzen hasi arte. Are diskoaren azalean pilatutako hautsak, hari eta ile ikusezinek sortu eta bozgorailuek handitzen dituzten zarata txiki horiek.
|
|
|
Kaskagorri hura? Zuk ez dakizu
|
zer
min egin zidan egun hark, oso gaizki sentitu nintzen urteetan, mutil gizagaixo hari egin genionagatik. Besteak beste, horregatik sartu nintzen polizia, bekatu hura ordaintzeko, ez nuen hurkoa egurtu zuen morroia berriz izan nahi.
|
|
|
Eta egun guzia parpaila xuriz beztitua egoiten ginen. Haatik, badut oroitzapen mingarri bat ere egun hartaz,
|
zeren buruko
min handi bat ukan bainuen, elaztikoa sobera tinkatua izanik. Guk garajan jan ginuen eta beti bezala egun hartan janari eta edari hoberenak baziren maiaren gainean.
|
|
|
Irikinea desagertu zen 1956 urtean, suak errerik!
|
Zer
min jasangaitza denendako. Aitak utzi zituen beste obra guziak, etxe baten egiteko bere arreba eta anaiendako
|
|
2022
|
|
|
–Tira,
|
zer
min asmatu duzu? –dio medikuak, Jefimengana makurtuz– Uf, aspalditik al daukazu hau hemen?
|
|
|
haurdun geratu eta ondorengoak izatea. Horri uko egiteak berekoi bihurtzen gaituela epaitzen gaituztenek ez dakit jakitun diren
|
zer
min egiten duten hori esatean. Dikotomia horren aurrean (umeak eduki ala gizarteak berekoitzat hartzen zaituen zamarekin bizi, alegia), gehiengoak lehendabizikoa aukeratzen du, aurre egiteko errazagoa delakoan.
|
|
2023
|
|
|
Guretzat testuinguru hori hotza da», azaldu du Ibargurenek. «Egin ditugun elkarrizketetan, sentitu izan dugu jendeak
|
zer
min sakona duen oraindik. Ikusten da agian ezin dela gauza batzuez hitz egin.
|
|
|
Inguruak eta etxeak berebiziko garrantzia dute euskararen osasunean. Haurrak euskara hutsezko eredu batera eraman ditzakezu, baina gelatik kanpo erdara besterik entzuten ez badute, haien artean erdara nagusitzen bada… Getxoko lagun batek azaldu zidan
|
zer
min hartu zuen semearen ahotik mamá hitza lehen aldiz entzun zuenean. Noiz eta umea ikastolatik etxera joan zenean.
|
|
|
Euste ariketa bat egin behar da. Pentsatu ondo zeinentzat ari zaren lanean eta
|
zer
min eragin dezakeen, zer alferreko min eragin dezakeen datu hori edo bestea publikatzeak. Eta uste dut hor oso oso garbi ikusi genuela gure funtzioa zein den.
|