|
2016
|
|
|
|
Zer
esanik ez gorpuztu ezkero
|
|
2017
|
|
|
Oteizak esana da, pilotariek elkarri tranpa espazio tenporalak jartzen dizkiotela; norabidea eta abiadura da gakoa, iritsi edo ez iritsi. Bertsoan abiadurak ez dakit, baina norabideak badu garrantzia; eta iristeak,
|
zer
esanik ez.
|
|
2018
|
|
|
Hezkuntzan egundoko haur eta gaztetxo multzoari iristen zaio, ia astero, bertsolaritza lantzeko eta bertsotan gozatzeko abagunea.
|
Zer
esanik ez, horretarako, Unitate Didaktikoetan jaso den materiala egokitu, osatu, aberastu da, eta metodologia aproposarekin landuko duten irakasleen formazio beharrak asetzeko ahalegina egin dugu.
|
|
2019
|
|
|
Eta etxea maite bazuen, etxekoak
|
zer
esanik ez. Ez daukat nik aitaren irudi maitekor handirik.
|
|
|
Jarraitu aurretik nahitaez aitortu behar dizuegu jasotako informazioa mugatua dela, iturriak ere mugatuak direlako eta, ondorioz, nahi baino urriagoak direlako gugana heldu diren erreferentziak eta,
|
zer
esanik ez, bertsoak. Informazioa hain mugatua izanik, gainera, ezin izan dugu modu bateratuan ordenatu.
|
|
|
Bizitza errealean nekez entzungo dugu guardia zibil bat euskaraz; eta hika,
|
zer
esanik ez. Fikzioan, ordea, Arzallusek segur aski pertsonaiari ñabardura gehitu eta jantzi egin nahi izan zuen hitanoa erabiliz.
|
|
2020
|
|
|
Hasi ginen bertsotan, mutilzahar horren aipamenak egin genituen eta, saioa bukatu genuenean, etorri zitzaigun haserre, eta bazekiela, esan zigun, zein putasemek eman zigun informazio hura.
|
Zer
esan ez genekiela geratu ginen. Arratsaldean zehar beste pare bat saio egin behar genituen, eta bertsotan jarraitzeko gorputzaldi ederrarekin gelditu ginen.
|
|
2021
|
|
|
Sasi ideologia hotzen tresna, zenbait jenderen pedantekeriaren morroi bihurtzen ari zaizkigu (…) Batzuetan, berek esan nahi ez dutena, esan ezin lezaketena esatera behartuak izaten dira; beste askotan, txorakeriak jartzen dizkiete gaitzat.
|
Zer
esanik ez jokabide horrekin bertsolaria antzutu, alfertu eta gaizki hezi besterik ez dela egiten”.
|
|
2022
|
|
|
Hots, esparru txiki eta mehatxatu batean aritzeak, berez, ez dituela salbatzen giza naturaren berezko ustelkeriatik. Eta horretarako,
|
zer
esanik ez, bertsolaritzaren mundu ukroniko hipotetiko eta urritu horretaz baliatzen da, ispilu gisa. Ariketa bat, bide batez esanda, idazleek bertsolaritzari dioten bekaizkeria baino ez duena islatzen, azken finean:
|
|
|
Ekintzaren gehiengoa Bilbo eta Donostia artean kokatzen du Bolunburuk, harrigarria suerta daitekeena, egun Penintsulan oso bigarren mailako hiriguneak direlako, guztiz probintzianoak, eta haien esangura, euskararen historia sozialaren ikuspegitik, hutsaren hurrengoa delako Iruñea, Gasteiz, Toledo, Sevilla edo,
|
zer
esanik ez, Lisboarekin, Mexiko hiriburuarekin eta Urtarrileko Ibairekin alderatuta. Horietaz gain, Kantauri aldeko zenbait herri txikiagotan ere tartekatzen dira gertakariak, kontakizunari, bitxiki, aire –nolabait– baserritarragoa ematen dion zerbait.
|
|
|
...01d deitzen zietenak, bertsolaritza tabernazulotik antzokietara eraman behar zela aldarrikatzen zutenak, “autore bertsolaritza” planteatzera iritsi zirenak–, eta despistatzen dituela beste zenbait egun –hala holako formula hibridoei fede apurtzailez erreparatzen dietenak eta abar luze bat– Demagun, diot, kode bakar bat duela esatea asko erreduzitzea izan daitekeelako, eta,
|
zer
esanik ez, ibilian ibilian kode horrek propio izateari utz diezaiokeelako –zer da propioa, izan ere? – Baina uler gaitezen: demagun bertso espazioak, jendaurreko ikuskizun bezala egonkortzen den unetik, sortzen dituela tradiziozko joko arau konbentzional batzuk, denboran zehar moldatu arren oraindik antzeratsu irauten dutenak –eta, itxura guztien arabera, aurrerantzean ere halatsu iraungo dutenak– Eta demagun joko arau horien funtsa dela bertsolarien eta entzuleen arteko adostasun inplizitu bat, arrazoiketa entimematikoan gauzatzen dena:
|
|
|
Gurasoei ere bai. Asmamen indefinitua hitz eta neurri zehatzetan mamitzeko trebetasuna lantzen duen gazteak nabarmen jotzen du aurrera Filosofia eta Historia bezalako ikasgaietan,
|
zer
esanik ez Euskaran; are Biologian.
|
|
|
Kirol Jokoa lehenbizi, txappela.eus ataria berriki: Joseba Zulaikak jokoa bertsoaren aberraziotzat jo zuenetik hiru hamarkada baino gehiago igaro diren honetan, ez du ematen konplexu handirik dagoenik kinielak kantu errimatuarekin lotzeko –eta,
|
zer
esanik ez, sailkapenak, kanporaketak, puntuak eta puntu erdiak– Besterik gertatzen da, ordea, hitzezko lehiarekin. Ahozko inprobisazioak bere bereak ditu konfrontazio dialektikora daramaten mekanismoak, baina beste kultura batzuetako inprobisatzaileen aldean aski zibilizatua izan da bertsolari jendea, oro har.
|
|
2023
|
|
|
Egia da Juan Odriozola hor jaio arren, Itzira Handira joan zela bizitzera, baina Itzira Haunditik ere Itumeta oso eskura geratzen da eta
|
zer
esanik ez Santa Engrazia. Azken leku horretan ere erromeriak egiten ziten eta baita Txillarramenditik Odria auzora bidean dagoen Orkazarren ere.
|
|
|
sudur kako hori, betirako geratu zaion herren hori… Ez naiz itxuraz ari, ez itxuraz bakarrik behintzat. Esan nahi dudana da zazpi deabru ikusitakoa dela Indalezio, eta bat umetan eskaileretatik behera erorita muturra okertuta gelditzen bada, eta gero sokamuturrean zezenak adarkatu eta pausoa ganoraz luzatu ezinik, betirako lainotzen zaiola kopeta, eta
|
zer
esanik ez arima. Eta horixe da kontua:
|
|
|
Hori da lehen bertsoa botatzeko muga eta, ziurrenik askoren harridurarako, azken hamar segundoak iritsi arte zeri buruz kantatu jakin gabe egon liteke bertsolaria.
|
Zer
esanik ez, bertsoa bota ahala osatzen du gero. Badira egunak dena oso garbi ikusi eta bertsoak ere irudika litezkeenak, baina nork bere buruari bi minutu horietan sartzen dion presioak lan hori osatzeko denborak bi kasuetan oso antzerakoak izatea dakar.
|
|
|
Nire ustez bertsoak behar du jarraikortasun bat, jario bat, eta askotan Txapelketak jariodun bertsolarien bertsio slow motionak ematen dizkigu.
|
Zer
esanik ez puntu erantzunetan, kale ala baleko ariketa ia definizioz eta bere zentzua galtzeraino adulteratu izan duguna. Gaia ematearena beste baterako utziko dut.
|