|
2005
|
|
|
Inoiz ez genuen inor dotrinatzeko ahaleginik egin. Ezin genuen egin eskuinari kritikatzen genion gauza bera, ezin genuen esan
|
zer
zegoen ondo eta zer gaizki. Genekiena egiten genuen, gure bizitzeko eta pentsatzeko moduarekin.
|
|
2009
|
|
|
Eredu bat izan behar dugu eta gutxieneko etika bat adostu behar dugu.
|
Zer
dagoen ondo eta zer ez zehaztu behar dugu. Apeza naizen aldetik, nik uste dut Jesusen hitzean dagoela aterabidea eta han aipatzen diren balioak eredutzat hartu behar direla; esaterako, elkar maitatzea.
|
|
|
Argi dago munduan gustuko dituzun eta ez dituzun gauzak izango direla, eta hori onartu behar da. Hori bai, norberak ahal duen guztia egin behar du gauzak ondo joateko; baina, horretarako, hasteko
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki jakin behar du.
|
|
|
Goikoak normalki minoria batek osatzen ditu, eta behekoak gehiengoa izaten dira, baina goikoak izaten dira botere politiko eta ekonomikoaren jabe eta, hortaz gain, beren pentsaera inposatzen diote gizarte osoari. Goiko taldeek definitzen dute
|
zer
dagoen ondo eta zer txarto, zerk balio duen eta zerk ez, zer den ederra eta zer itsusia. Marxek aspaldi eman zuen definizio batek balio digulakoan nago:
|
|
2010
|
|
|
Aita, ama ta haurrez gainerabeste jende askok osatzen du familia: ohaideak, bigarrenemazteak, bigarren senarrak, hirugarren senarrakâ? ¦Ez dagokit niri
|
zer
dagoen ondo edo gaizki esatea, gukgizartearen zati handi batean gertatzen dena ta nagusitzendena islatzen dugu, besterik ez. Txinan bada esaera bathonela dioena:
|
|
|
Zentzu morala portaera zuzentzen duten balioen multzoa da. Haien bidez, pertsonek erabakitzen dute
|
zer
dagoen ondo eta zer dagoen gaizki. Baina jaioberriarentzat ezer ez da ona edo txarra ikuspuntu moraletik.
|
|
|
Haur gehienek laguntzen zuen peluxea aukeratu zuten pertsonaiarik gogokoena, hau da, ondo egina. Emaitza horiek aztertu ondoren, ikertzaileek uste dute Freud, Piaget edo Kohlberg bezalako autoreak oker daudela, eta haurtxoak zenbait noziorekin jaiotzen direla, nahiz eta oso oinarrizkoak izan,
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki. Montserrat Conderen aburuz (Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionaleko (UNED) psikologia irakaslea), “sozializazio agenteen eta, batez ere, familiaren esku dago zentzu morala eta jokabide moralaren adierazpena eskuratzea.
|
|
2011
|
|
|
Blogean idatzi zuenez, serieko hiltzaileek ez dute normalean euren burua hiltzen; are gehiago, batzuk atxiloketaren zain egoten dira eta oso gutxik erakusten dute damurik egindakoaz. Hiltzaile mota horiek gehienak harro sentitzen dira eta miresleen gutunei erantzuten diete kartzelatik; psikopatak izanda ere badakite, ederki asko jakin ere,
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki.
|
|
|
Argazkia berak egin balu bezala ikusten ditu Maiderrek Churchill eta Jonathan elkarren ondoan.
|
Zer
dagoen ondo eta zer ez dagoen ondo.
|
|
2012
|
|
|
Orain arte azaldutako jokabideen ondorio izan daitezke haurrak ez bereiztea
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki, egoera ezkorrei aurre egiten ez ikastea, harreman sozialetarako baliabiderik ez garatzea, ezezko bat jasotzen ez jakitea eta frustraziorako gaitasunik ez izatea, heldutasunaren eta autonomiaren bidea ez jorratzea, sormena eta iniziatiba ez bultzatzea, joera beldurti, lotsati, ahul eta zalantzatiak sortzea…" Bi jarrera mota eragin ohi ditu babestuegi egoteak:... ondoko haurrak ez dienean harekin jolasten uzten, batzuk agresibo jarriko dira eta jo egingo dute, ez dutelako inoiz ezezkorik jaso.
|
|
|
Ondorengo galderak mutu utzi zituen denak: . Hiltzea gaizki badago,
|
zergatik
dago ondo Bin Laden hiltzea??. Mututasunak luze iraun zuen, baina aurki agertu zen esplikazio ofiziala, inperioaren arrazoia haur txiki haietako batzuen ahoan:
|
|
|
«Egiak» sortuko ditu, alegia. Horrela, jendarte konkretu batean hegemonikoa den diskurtsoak finkatukodu egiazkoa zer den eta zer ez,
|
zer
dagoen ondo eta zer ez, eta azkenik, zein helburupolitiko lehenetsi eta zein ez. Diskurtsoak, hortaz, ez dira deskriptiboak, errealitateaaldatu edo bere horretan mantentzeko tresnak dira.
|
|
|
«Egiak» sortuko ditu, alegia. Horrela, jendarte konkretu batean hegemonikoa den diskurtsoak finkatukodu egiazkoa zer den eta zer ez,
|
zer
dagoen ondo eta zer ez, eta azkenik, zein helburupolitiko lehenetsi eta zein ez. Diskurtsoak, hortaz, ez dira deskriptiboak, errealitateaaldatu edo bere horretan mantentzeko tresnak dira.
|
|
2013
|
|
|
haurrekin harremanak dituzten gainerako pertsonak ere garrantzitsuak dira txikiek zein balio mota garatuko dituzten zehazteko. Villarroelek azaldu duenez, adingabearen gizarte inguruneak arau esparru jakin bat garatzeko aukera ematen du, txikitatik iruditzen baitzaio
|
zer
dagoen ondo eta zein jokabide diren okerrak. «Hurbileneko senitartekoek eta eskolak hasieran mugatzen dute gizarte ingurune hori, baina, garapena aurrera doan heinean, ingurune hori zabaldu egiten da, eta, zalantzarik gabe, arau irizpideen garapenean eragina izan behar du», dio adituak.
|
|
|
Azterketaren emaitzetatik abiatuta, onartu daiteke familiakoek eta hezitzaileek adi egon behar dutela haurrei jarraibideak, hitzak eta adibidea bera eskaintzeko, beraientzat nahi den balio eskalaren araberako iritziak egin ahal izan ditzaten. «Komeni da jakitea oso garrantzitsua dela txikitatik haurrei jokabide ereduak eta irizpideak ematea,
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki, baita ingurumenari dagokionez ere. Zalantzarik gabe, jokabide eredurik eza eredu txarra izango da beti».
|
|
2014
|
|
|
|
Zer
dago ondo?
|
|
2015
|
|
|
Aztertutako egunkarietan ere irakasleek hainbat helbururekin lotzen dute haien berbaldia: ...nguratu eta prozesuaren berri ematearekin (adibidez, irakasleak ikasleei azaldu die gai baten inguruko debate bat egingo dutela, argudio testuak ekoizteko tresnak garatuko dituzte eta azken helburua da eztabaida batean parte hartzea); elkarrizketa kudeatzearekin ulermen galderen eta gaiarekiko galderen bidez; adostasunera gidatu eta esanahiak eraikitzen laguntzearekin (zer uste duzu?, ados zaude?,
|
zergatik
dago ondo/ txarto?...); ikasleei laguntza eskaini, ikasleen ikaskuntza erregulatu eta haien berbaldia aldamiatzearekin (ipuina hasten lagunduz, hitzaren hasiera emanez, hitzak errepikaraziz, erantzun osoak eskatuz, esaldiak osatuz, hiztegia eskainiz, baliabideak eta ereduak eskainiz...); ikaslearen hitza estimulatu eta zoriontzearekin (begira zer esan duen Jonek, entzun ondo, erantzun ona, Unai.....
|
|
|
Nire oinarriak eta zutabeak dardaratzeraino. Dagoeneko ez dakit
|
zer
dagoen ondo, zer oker. Zer den zeren itzal.
|
|
|
Modu berean, oligarkek ez dute zertan biolentzia erabili jendetzak mendean nahi bezala hartzeko. Errealitatearen pertzepzioa determinatzen duten narrazioak egokitu baino ez dute, gizabanakoek zer izan behar duten gustuko eta zer ez argitu,
|
zer
dagoen ondo eta zer ez, beti ere gizabanakoak berak askatasunean aukeratzen duela sinestarazten zaion bitartean.
|
|
2016
|
|
|
I. Uria: Mendebaldeko gizon zuriak arrazionalak, objektiboak, neutroak, gardenak dira,
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki esaten dutenak. Beraz, mendebaldeko emakume zuriek, ez badute ezer zalantzan jartzen, uste dute beraiek ere gardenak, neutroak eta arrazionalak direla.
|
|
|
TRENETIK jaisteko jaka jantzi nuen. Poltsikoetan betikoak, ohi nuen bezala guztietan eskua sartuz errekontua egiteko,
|
zer
zegoen ondo nekien arren. Gaztetan, poltsikoren batean beti olerki edo ipuin bukatu gabeko bat neraman.
|
|
|
Egiazki, Iztueta eta Kortazar ez daude lehenengoak dioen bezain desados, biek ezartzen baitute debatea modu antzekoan, klasikotasunaren inguruan. Kortazarrek Lauaxetaren klasiko kontzeptuan
|
zer
dagoen ondo adierazten du, baina ez du garatzen kontzepzio horrek zer suposatzen duen; ez du garatzen, Iztuetak ondo intuitzen duen bezala (nahiz eta desados egon), kontzepzio hori ez dela ezbaia terminologiko bat soilik; aldiz, hondoan Orixeren eta Lauaxetaren poetiken arteko errotiko ezberdintasun bat dagoela dio, estetika klasiko eta estetika moderno baten arteko aldea, hain zuzen ere....
|
|
2017
|
|
|
–Nork jartzen ditu mugak? Nork erabakitzen du
|
zer
dagoen ondo eta zer ez. Guri ez digu inork horri buruz ezer galdetu, eta beraz, ez dakit zergatik errespetatu behar ditugun besteek asmatu eta ezarritako limiteak, oso arrotzak dira guretzat.
|
|
2018
|
|
|
|
Zer
legoke ondo?
|
|
|
Haien ezaugarriak ezberdinak dira, bai; baina, denak bat datoz kontu batean: ez dira gai beren ekintzen gaiztakeriaz jabetzeko, ez dutelako bereizten
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki; ematen du ez daukatela bihotzik, ez dutela sentitzen emoziorik, ez daukatela sendatzerik.
|
|
2019
|
|
|
Baina ez du ematen aitak eta amak gaizki dagoela uste dutenik, ez baitute ezer esaten. Hasia naiz neure kasa jakiten
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki, eta neure erabakiak hartzen ere bai. Uste dut hiztegiari aurre egiteko adorea izan dudalako gertatu dela hau dena, ausarta izan eta hitzen egiazko esanahiaren bila ibili naizelako.
|
|
2020
|
|
|
–Baina, zuk ez duzu ez lotsarik ez ezer? Nola ausartzen zara guri
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki esaten. Nola ausart zaitezke aitari buruz gaizki hitz egiten?
|
|
2021
|
|
|
Hitz egin nahi didazu
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki?
|
|
2022
|
|
|
Zuk uste duzu kontzientziak abisatzen digula esateko
|
zer
dagoen ondo edo txarto?
|
|
|
Honen arabera, gehiegikeria eta nagitasuna txarto ikusita daude eta gorpuzkera lodiak bi lotura zuzena du' pekatu' bi horiekin. Kristautasunak moralki
|
zer
dagoen ondo edo zer txarto epaitzen du, eta kasu honetan loditasuna moralki ere txarto ikusita dago. Sexualitateari buruz ere aurreiritziak daude gizartean.
|
|
2023
|
|
|
Konturatu da aldagai askok eragiten dutela emanaldi bakoitzean: " Hasieran ez nintzen kapaz identifikatzeko
|
zer
zegoen ondo eta zer gaizki, zergatik ateratzen ziren saio batzuk besteak baino hobeto. Seinale horiek irakurtzen ikasi dut, eta konturatu naiz saio bakarretik ezin direla mila ondorio atera".
|
|
|
ANDEREÑOAK: Erlijioak, adibidez, portaeretan
|
zer
dagoen ondo eta zer gaizki irakatsi ohi du eta baita, kasu bakoitzean, arrazoitu ere. Erlijioak bizitzarako ereduak eta adibideak ematen ditu eta haien zergatiak azaltzen dizkigu.
|
|
|
Gorka Azkunek gehitu du badirela beste entrenamendu mota batzuk ere: «Makinak erantzuna eman ostean, pertsonek esaten diote erantzun hori ondo dagoen edo ez,
|
zer
dagoen ondo eta zer ez». Polemikarik ere izan da horren inguruan:
|