|
2000
|
|
|
|
Zer
egin nezakeen bestela?
|
|
|
Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzara jotzea izan zuen lehen urratsa. Euskararen eta Euzkadiren alde ahal zuena egiteko prest zegoen, eta
|
zer
egin zezakeen argitzen hasteko modurik egokiena bere burua Euskaltzaindiari eskaintzea izango zelakoan jo zuen hara.
|
|
|
" Aberria ala hil!" esaten da, baina hil eta gero ere hezur hozten ez den maitasuna da abertzaleak aberriari diona, Lauaxetaren eta bion kasuek erakusten dutenez. ...cardo Reisi, edota ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan–
|
zer
egin lezakeen jakin ez arren. Tira, azken batean, egia esanda, nik neuk behintzat bizi nintzelarik ere ez nuen sekula oso ondo asmatu zer egin nezakeen ezeren alde.
|
|
|
Fernando Pessoak ez zion horretaz ezer aipatu Ricardo Reisi, edota ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan– zer egin lezakeen jakin ez arren. Tira, azken batean, egia esanda, nik neuk behintzat bizi nintzelarik ere ez nuen sekula oso ondo asmatu
|
zer
egin nezakeen ezeren alde. Inguratzen ninduen mundua gero eta hierarkizatu eta mediatizatuagoa zegoela argudia nezake aitzakia gisa, baina Lauaxeta ez litzateke ados izango.
|
|
2001
|
|
|
– Trantze larri honetan lagun bat behar nuen ondoan; kontsolatu eta hitz gozoez
|
zer
egin nezakeen belarrira xuxurlatuko zidana, eta nor etorri zait ordea. Txakur bat, txakur kuxkuxero madarikatu bat!
|
|
|
Zer nahi ote du niregandik?
|
Zer
egin nezake orain?
|
|
2005
|
|
|
– Ez dute denborarik galtzen putxas! Ez dakit Jainkoak
|
zer
egin dezakeen horrelako hamaikagarren orduko fidelekin.
|
|
|
Musikak bizi ninduen ni.
|
Zer
egin nezakeen esku bakarrarekin. Saint Saens eta Czernyren ariketak?
|
|
2007
|
|
|
Han ere ikus dezakezu Orsonek nola ateratzen zuen bere emaztea kalean gora eta behera, udaberriko jantzi arinak soinean.
|
Zertarako
egin zezakeen halako gauza bat gizonak. Eta zertarako jarraituko zion jokoa emazteak?
|
|
|
Zertarako?
|
Zer
egin dezaket nik neuk jasotakoa aitzina dadin?
|
|
|
–
|
Zer
egin dezakegu. Niri oraingoz gauza bakarra bururatu zait:
|
|
2009
|
|
|
Alegia eta
|
zer
egin genezakeen; alegia eta zer egin behar genuen. Hitz egiteaz aparte.
|
|
|
Alegia eta
|
zer
egin genezakeen, zer egin behar ote genuen.
|
|
2010
|
|
|
–
|
Zer
egin dezaket, Xabier. Zepoan nago.
|
|
|
– Badakik
|
zer
egin dezakean, Mikel. Badakik zer egin behar duan, Mikel –moztu zidan lehor.
|
|
|
" Badakik
|
zer
egin dezakean" esaterakoan" zer" azpimarratu zidan; eta" badakik zer egin behar duan" esaterakoan" behar" hitza zen nabarmendu zidana, letra larriz eta gorriz idatzita baleude bezala entzun nitzan.
|
|
|
– Badakik
|
zer
egin dezakean, Mikel.
|
|
|
Ziztuan alde egin zuen Ibainetetik, neskek halako malezia izan zezaketenik ezin sinetsita.
|
Zer
egin zezakeen. Txipez eta kableez betetako zerritoki hura erre, Lancrek sorginak erre zituen bezalaxe.
|
|
|
Galdetu nion:
|
zer
egin nezake
|
|
|
Kristo aurreko 73 urtean matxinatu ziren Spartacus buru izan zuten milaka esklabo, inoiz izan den inperiorik boteretsuena belaunikarazteko. Hankabikook Historia errepikarazteko ohitura dugun aztertzeko aukeratu dut, hankabikook boterearekiko dugun menpekotasuna hausnartzeko, boterea indarraren bitartez baino lortu ezin denetz galdetzeko, eta menperatuak indarra erabiltzerik ez badu
|
zer
egin dezakeen ondorioztatzeko. Galderarik?
|
|
|
|
Zer
egin zezakeen?
|
|
2012
|
|
|
Gutxienez saiatu ahal duzun informazio guztia biltzen. Gero ikusiko dugu
|
zer
egin dezakegun horrekin.
|
|
|
– Hortaz, Manuel,
|
zer
egin dezakegu kontatu dizudanarekin?
|
|
|
–
|
Zer
egin dezaket nik?
|
|
|
–
|
Zer
egin dezakegu?
|
|
|
Ilea moztera joatea erabaki nuen.
|
Zer
egin nezakeen bestela. Hiru orduko ebakuntza izango zela azaldu zidaten, ezin nezakeela ezer egin ospitalean, ondo etorriko zitzaidala aire freskoa.
|
|
2013
|
|
|
Ohiko lekuan utzi zuenak, hurrengo posta eramatean, gutuna jasota dagoela ikusiko du. Gure iheslariak ez daki zer egin, niri ez zait etortzen
|
zer
egin dezakeen berak. Kale erdian jaurti?
|
|
|
|
Zer
egin lezake pendrivearen jabeak, etsi ezik, gogoratzen duenean sari desiratu eta madarikatu hartara aurkezteko izan zela agerian utziko zuten frogak bertan daudela, azken unean atzera egin bazuen ere?
|
|
2014
|
|
|
Aitaren mahaian enbidoka ari ziren, ez ziren handik ordu batzuetan mugituko.
|
Zer
egin zezakeen. Ez zion granadina bati ezetzik esango, une horretan Oreretara itzuli eta betiko bere bizitza galdua berreskuratzeko antsia sentitzen bazuen ere.
|
|
|
Une batez elkarri begira geratu dira, eta Xabik gogoa izan du amaren begiak atera eta begi zuloetatik barrura sartzeko, han barruan ama nolabait kontsolatzeko moduren bat aurkituko duelakoan.
|
Zer
egin dezake bestela?
|
|
|
Aitak pisu bat zekarren bizkarrean eta, etxean sartu orduko, zama semearen eskuetan jartzea erabaki du. Orain zama semearen bizkar gainean dago, baina semeak ez daki
|
zer
egin dezakeen harritzar horrekin.
|
|
|
Arazoa erakundea sortu eta berehala etorri zen,
|
zer
egin zezaketen bururatzen ez zitzaiela ohartuta. Armarik ere ez zeukaten!
|
|
|
Zeren eta Xabi sentimendu horietara iritsi berria zen. Erauntsia bizia izanik ere, ez zekien
|
zer
egin zezakeen barruko har gozo eta aldi berean samin eta alferrikako harekin. Bazekien, ordea, Oihana sentimendu haietan nahasirik zegoela, hark ez jakin arren, eta hura guztia neskari esan arte ez zuela bakerik izango.
|
|
|
Bertigo moduko batek harrapatu zuen orduan, ohartu zelako burua zela Irene Arrias batez ere, buruari begira egon zela hogeita hiru urtez, eta buruari begiratzea beste erremediorik ez zuela lanean hasten zenean ere. Imajinatu ere ezin zuen egin
|
zer
egin zezakeen burua okertzen bazitzaion, nahastuta jarraitzen bazuen orain bezala, pantailari begira, Paul Newmanen arropei begira.
|
|
2015
|
|
|
" Hasi zaitez zu zeure arropa eranzten ni neroni biluzten naizen bitartean!". Honek ere ez baitzion ulertu, isilik geratu zen burutik egindako emakumeari so
|
zer
egin zezakeen asmatu ezinik, eta sorospena eskatu zuen sakelako telefonoz, sorospena.
|
|
|
Begiluze ez izaten, inoren kontuetan muturra ez sartzen erakutsi diote umetatik. Angela Merkelek
|
zer
egin dezake ba, han goitik. Ezer gutxi.
|
|
2016
|
|
|
– Baina horiek jaun eta jabe dira hemen.
|
Zer
egin dezakezue, atxilo hartu?
|
|
|
Orain, hamabosna urte, hamabosna urte ernai zoro gaitz, gorroto txipiak sortuak zeuzkaten biek lagunen artean, Patxik kokotsa tente ageri zuelako arra bete soberako goitasunez, eta Kaskagorrik, alegia deus ez, fitxatzea lortu zuelako: baloia pirrilaka ikusi eta haren atzetik ekiten zion, ez zekien aiduru ernean egoten esferoideak
|
zer
egin zezakeen ikusteko, ez zen gauza aurkariaren jokoa aurretiaz asmatzeko edo zenbat aukera zeuzkan kalkulatzeko baloiaren jabe jarraitzearren. Arazoa oinetan zeukala hasten zen pentsatzen zer egin, atunburu alaena, ez zuen inoiz jokoa ikasi, entrenatzaileek ez zuten arbelik, gimnasia zeukaten, huraxe zekiten, eta edozein lasterraldi txalotzen.
|
|
|
–
|
Zer
egin lezake Land Rover batek. Lau kamioi gaituk!
|
|
2017
|
|
|
Axik amorantea bazuen –gero eta seguruago dago bazuela; ala ez? –, bi bekatu egin zituen eraiki zutenaren kontra: bat, izatea; bestea, larriena, ez esatea; ez, etorri eta esan “aizu, hau gertatzen ari zait; bizi nahi nuke;
|
zer
egin dezakegu. Nahi baduzu konpartitu egin dezakegu”.
|
|
|
Unibertsoaren mugimendu harmonikoa burlaize bihurriz urratzen ariko banintz bezala. Baina ez nekien
|
zer
egin nezakeen egoera hartan irauteko, nire ihesari arnasa ematen jarraitzeko. Horregatik, errepide ertzeko klubeko argi gorriak ikusi orduko sartu nintzen barrura.
|
|
2018
|
|
|
Eserlekutik altxatu eta hotelera joan da. Berez, hitzaldia errepasatu behar du, baina ez dauka gogorik, eta arratsaldean
|
zer
egin dezakeen galdetu dio harreran bera baino gazteagoa den emakumeari.
|
|
2019
|
|
|
Takoiek hor jarraitu dute jantzi gabe ere. Ez dit min egin izan etiketak, baina hortik kanpo
|
zer
egin nezakeen bilatzen ibili naiz, boladaka. Horren harira, pentsatu izan dut naizena baino azalekoago ikusiko ninduela zenbaitek".
|
|
|
Bazkalostean normalean baino denbora gehiago egin dute hizketan. Ematen du ez dutela leihotik begiratu nahi, beldurra ematen diela, ez dakitelako garbi
|
zer
egin dezaketen familiak han jarraitzen badu, zuhaitz artean, euren tapakien azpian. Ematen du euren buruak engainatu nahi dituztela etxekoek, leihotik begiratzen ez badute, familiak alde egin duela pentsa dezakete.
|
|
2020
|
|
|
|
zer
egin dezaket nik
|
|
|
“Aizu, mediku anderea, nire lagunari sugegorri batek egin dio zizt zakilaren puntan.
|
Zer
egin dezakegu?
|
|
2021
|
|
|
Hausnar jostariari ekin nion bidean, autoen zarata eta nanopartikula likitsen itsasoan urturik: eta nik
|
zer
egin nezakeen dirua asko eta agudo irabazteko lehian, ez nuen abiltasun berezirik, autoko bateriaren kanbiatzeko ere koinatuaren laguntza behar nuen, une horietan emazte batek gizon baten premia zeukala ondorioztatzera iristen nintzela. Porrota zen enetzat, ohikoan, urguiluz hanturik, emazteak ez zuela gizon premiarik errepikaz nenbilelako, aldamenean Joana Garralda bezalako butch bat zeukano.
|
|
|
– Tira, ba ekologiaren alde zure egunerokoan
|
zer
egin dezakezun kontatuko dizut.
|
|
|
Rosika ez zen Estatu Batuetako herritarra eta ezin zuen inor jaso etxean, ezta familiakorik ere.
|
Zer
egin zezakeen. Besteei eskatu bere izenean onar zezatela infernutik ihesi zetorren norbait.
|
|
2022
|
|
|
Pribilegioen ardura nola hartu, hor dago beste gako bat.
|
Zer
egin dezakegu zuri bezala egiturazko indarkeria arrazistaren aurrean?
|
|
|
Autonomiaz jokatu nahi izan dugu une oro. Boteretu gara teknikariekiko gehienetan gizonekiko harremanean, aurrez aipatu bezala karga deskarga guztiak geure eskuz egin ditugu, leku txikienetara generamatzan fokuak fundituz gero
|
zer
egin genezakeen ikasi dugu eta Beatrizek gidatzearekiko zituen beldurrak gainditu ditu, hein batean behintzat. Leku batera iritsi, taula gaina behar bezala atondu, emanaldia egin, atzera guztia jaso eta nor bere etxera iritsi artekoak partekatu ditugu.
|
|
|
Egia. Orduan
|
zer
egin zezakeagu?
|
|
|
ESTRAGON: Eta orduan
|
zer
egin zezakeagu. Luze joaten dituk hemen orduak.
|
|
2023
|
|
|
LUIS: Eta
|
zer
egin nezakeen nik?
|
|
|
dirulaguntzak gure interesei begira prestatu behar lirateke, garatzen ari garena eta momentu honetan gure alorrean, kasu honetan arte eszenikoetan, garrantzitsua dena kontuan hartuta. Dirulaguntzen arduradunek ez lukete zer gertatzea nahiko luketen pentsatu behar, baizik eta dagoeneko zer dagoen, eta dagoen horrekin
|
zer
egin dezakegun. Ahal dugun heinean gure nortasuna mantentzen dugu, baina dirulaguntzak oinarri hartuta hori egitea oso zaila da:
|
|
|
Udalarekin borrokan ibili ondoren, lortu dugu Antzerki Astea industriagunean dagoen poligono bateko nabe batera eramatea. Desafio bat izan da, beraiek ez zutelako imajinatzen bertan
|
zer
egin genezakeen. Ikusi duten arte.
|
|
|
Hamabost antzezlan egin ditugu dagoeneko, areto bat sortu dugu, programazioa aurkeztu. Nahikoa demostratu dugu
|
zer
egin dezakegun. Nire ustez, gakoa da produktu horren irakurketa nola egiten den:
|
|
|
Testuak eta istorioak zuten indar poetikoaz ohartuta, beste zerbait egin behar nuela iruditu zitzaidan. Buruari bueltaka hasi nintzen,
|
zer
egin nezakeen hain testu ederrarekin. Erritual bat egitea bururatu zitzaidan.
|