|
2000
|
|
|
Jainkoaren Piztuera? 26 zk. (1967), 49
|
Zergatik
eta zertarako euskaldun? (Intxausti adiskideari erantzun irikia, eta beste guztieri). 27/ 28 zk. (1967), 66 Kultura eta dogmatismoa (Nota laburrak).
|
|
|
AZURMENDI, Joxe Jainkoaren billa (leturia ta txillardegi). 20 zk. (1965), 38
|
Zergatik
eta zertarako euskaldun? (Intxausti adiskideari erantzun irikia, eta beste guztieri). 27/ 28 zk. (1967), 66 Karlos Santamariari omenalditxo gisa. 61 zk. (1990), 87 Filosofia pertsonalistaren maisu bat:
|
|
2001
|
|
|
arazoa ez da nola, edo zenbat edo noiz, baizik eta zergatik. Alegia,
|
zergatik
eta zertarako hizkuntz politika bat. Artetak berak ez dio burubiderik ikusten, espreski aipatzen dituen kasu gutxi batzuetan salbu.
|
|
|
|
Zergatik
eta zertarako hizkuntz politika. Horrela galdetuta oso teorikoa eta abstraktua ematen du arazoak.
|
|
2002
|
|
|
|
Zergatik
eta zertarako egin gogoeta?
|
|
|
Lehen esan bezala, horretarako daude egituratuak; eta gabezia, arazo eta behar handiak dauden arren, nik esango nuke irakastea dela hoberen egiten dugun unibertsitate jarduera. Baina ez dugu orain galdetu behar irakatsi behar ote den;
|
zertarako
eta nola irakatsi behar den dugu benetako gakoa. Goazen, beraz, zer, zertarako eta nola horiek erantzutera.
|
|
|
Baina ez dugu orain galdetu behar irakatsi behar ote den; zertarako eta nola irakatsi behar den dugu benetako gakoa. Goazen, beraz, zer,
|
zertarako
eta nola horiek erantzutera. Erantzunak ez dira bistakoak.
|
|
|
|
Zer
eta zertarako irakatsi behar dugu?
|
|
|
Unibertsitateek goi mailako profesionalak prestatu behar dituzte
|
Zer
eta zertarako irakatsi behar dugu?
|
|
2003
|
|
|
Deskuido batean hark orriren bat oso karlismoaren alde idatzi izan balu ere (Engels-ek behintzat franko negatiboki epaitu ditu), beti izango litzateke jakingarria, zer esaten duen Marxek, hori egia da, baina galdetu beharra legoke, zer informazio eduki duen gizonak Londresko bere langelan buru belarri sartuta, bigarren edo hirugarren eskukoa derrigor. Zenbat balio dezakeen guretzat, beraz, haren iritzi batek
|
zer
eta karlismoari buruz. Tamala da tirabira alferrotan grinatzea.
|
|
|
Izan ere, Donostiako Zinemaldiaren" trailerrak" nekez iritsiko lirateke telebistetako albistegi eta programetara baldin ETBren telezinea aukera maukeran ez balego eta, beti ere, bere ekarria eskaintzeko gertu ez balego. Donostiako Zinemaldiak badu, segurutik,
|
zer
eta zein omendu, baina Iurretako telezinea eta bere aingeru guardakoa, Karmelo Ezeiza, haren historia isilaren parte dira eta lukete, batak zein besteak, aipamentxoren bat.
|
|
|
Lanerako gogoa dugunok badugu, bada,
|
zer
eta non egin. Bakoitzak bere tokia bilatu, eta ekin, beharrezkoa ikusten duen horri.°
|
|
2005
|
|
|
Bi neurgailu behar dira, erabe rean, lurrikarekin: bat da lur azpi sakonean mugitzen den energia; bestea inarrosaldi horrek lur azal gainean
|
zer
eta nolakoa topa, batez ere nor eta zenbat, eta horiei egiten ahal dien astinduaren neurria.
|
|
|
Besterik ez. Ahantzi egiten dugu zer garen, nondik ari garen,
|
zertarako
eta zergatik gauden, iraungo dugun eta zertan dihardugun. Negozioak eklipsatu egiten duja rduna.
|
|
2006
|
|
|
Urtebete barru egingo dut errepaso orokorra,
|
zergatik
eta nola hasi eta zer nola moldatu naizen. Halaber, izan ditudan laguntzak, izan ditudan trabak, eta horiekin nahasian usteak, iritziak eta datuak.
|
|
|
Egiaz halako histeriarik ba al dago? Eta histeriarik balego,
|
zerk
eta nork sortzen du. Komunikabideek?
|
|
|
Beste kontu bat ere gogoratzen dut, alegia. Handik urte batzuetara, hasi naiz etxean zokomiran, eta
|
zer
eta armak aurkitu nituen. Karlista armatuak ziren haiek!
|
|
2007
|
|
|
1 Europa,
|
zergatik
eta zertako. Zer abantail aurki dezazke Ipar Euskal Erriak?
|
|
2008
|
|
|
Idazle baten independentziaren prezioa izan liteke hori —nire independentziarena bada, behintzat— Gurean, ordea, badago halako sentipen bat, idazlearen sobornagarritasunaren langa oso baxu ipintzen duena. Badirudi dozena bat mila euro jasotzen duena boterearekiko otzan bihurtzen dela,
|
zergatik
eta, zortzi hilabetez alokairua soluzionatzen diotelako, galdu egin lukeela boterea kritikatzeko aukera. Ez gaitezen xaloak izan:
|
|
|
Matematikariek ekuazio batean laburbilduko lukete... liburuen prezioa merkatuko balitz baina haien eskuragarritasuna zaildu... agian haiek eskuratzeko interesak gora egingo luke. Hala ere, erosketak internetetik egin eta etxeko ateraino iristen diren garaiotan zaila da pentsatzea jendea ezkutaketan jolasteko prest dagoenik,
|
zer
eta ipuin eder bat irakurtzearen truke... Amets baten kronika baino ez dut egin, baina zenbat urte dira liburu bat lortzeko" Ireki, Sesamo!" oihukatu beharrik izan ez duzuela?
|
|
|
Bestela jokatzera, akaso ez zen horrela zabalduko, lainoaren gisara, azkenean zabaldu den inpresioa: hainbeste denbora,
|
zer
eta hasierako susmo berdinak baieztatzeko?
|
|
2009
|
|
|
Zientziak eta teknologiak (Z&T) halako garrantzi eta ikusgarritasun publikoa erdietsi dutenez, handitu egin da zientziaren hautemate sozialari eta bere ulerkuntza publikoari buruzko gobernuen eta erakunde politiko eta sozialen kezka. 50eko hamarkadatik aurrera, hainbat ekimen politiko garatu dira norabide horretan, herritarren zientzi alfabetizazio eta zientzi kultura maila neurtzeko lanabesekin batera (sarritan sinonimotzat jo izan dira bi kontzeptuok, baina zientzia zer den eta berari buruz
|
zer
eta zertarako jakin behar denari buruzko ikusmolde ezberdinekin). Bultzada horretan eragin dute, baita ere, Z&Tren aurrerapenekiko gizarte mugimendu kritikoen agerpenak, horien onurekiko eszeptizismo gero eta handiagoak, eta gizarte aurrerapenaren eta zientzi aurrerapenaren arteko loturari buruzko ustea ahultzeak.
|
|
|
Alde horretatik, iruditzen zait euskarazko kultur espresioek inoizko leku gehien irabaziko dutela kanal berri honetan. Hasiera mantsoa izan du, aurrekontu aldetik mugatuena izango da, baina esperientziak erakutsi du
|
zertarako
eta zelan kudeatzen ari diren. Eta hor profesional onak ezagutu ditugu, ezagutzen ari gara.
|
|
2010
|
|
|
Orain, ikasgeletako errealitatera egingo dugu jauzi. Horretarako, Hego Euskal Herriko hogeita bat ikastetxetan Batxilergoan
|
zer
eta nola irakasten den ikusiko dugu7.
|
|
2011
|
|
|
Zer,
|
zertaz
eta zenbat argitaratu den interesatzen zaigu hemen. Ez da zuzenki bibliofiloaren ikuspegia, baizik eta soziologoarena.
|
|
|
Informazioaren eskuetan gaude, erakutsi eta ez erakutsi,
|
zer
eta non azaldu erabakitzen dutenen atzaparretan. Informazioa museoetan bezala erakusten zaigu:
|
|
|
Jardunaldiekin jarraituz, apirilaren 7 eta 8an Udaletako Euskara Zerbitzuen III. Topaketak antolatu dira. Euskara erdaldunentzat zer den eta erdaldunak euskarara hurbiltzeko udaletatik
|
zer
eta nola egin daitekeen izan da jorratu nahi izan den gaia. Topaketa ez ezik erakusketa eta azoka bat antolatu ziren.
|
|
|
Kasu horretan ere jardunaldiaren izenburuari erreparatzea oso interesgarria da: " Zer da euskara euskaraz ez dakitenentzat?" eta" Haiek euskarara hurbiltzeko,
|
zer
eta nola egin daiteke udaletatik?".
|
|
|
Horrez gain, euskara ezagutzaren derrigortasun mailak errealitate soziolinguistikoaren arabera jartzeko irizpide murriztailea ez dator bat inkestetan herritarrek emandako iritziekin.10 Dena dela," denbora luzea d [el] a osasun zerbitzuak proportzio altuan euskaraz ere jaso ahal izatera iristeko" iragarri du sailburuordeak (236 or.). Hori zuritzeko herritarren hizkuntza eskubideak" ez direla absolutuak" argudiatu du, eta" hizkuntzagatik diskriminatuak ez izateko eskubidea" (303 or.) kontrajarri du. Testuinguru horretan, enplegu publikoa eskuratzeko hizkuntza ofizialetako bat ez jakitea
|
zer
eta eskubide bihurtzea erran nahi du horrek. Horregatik guztiagatik zaila da erretolika kutsurik ez atzematea Baztarrikak Espainiako Gobernuari aurpegiraturiko zenbait kexutan.
|
|
|
Hizkuntza aniztasuna kudeatzeko ereduak ezin zakarrago ezaugarritu ditu sailburuordeak,
|
zertarako
eta Espainiako Erresumako marko juridiko linguistikoa zein EAEko gobernuek egindako garapena hoberena dela ondorioztatzeko. Baztarrikaren aburuz, lurralde ereduak nahiz eredu pertsonalak" hizkuntza ordezkapenen logika"" elikatzen" dute, eta ez dute balio hizkuntza aniztasuna bermatzeko (60 or.). Lurralde ereduari dagokionez, egia da estatuaren lurraldea hizkuntza eremuka antolatzean datzala, barruti bakoitzeko hizkuntza ofizial bakarra ezarriz (156 or.). Hortik, ordea, ez da eratortzen ahal lurralde ereduak herritar elebakarrak sortzen dituela, eredu hori indarrean dagoen herrialdeetako biztanleen hizkuntza ezagutzei buruzko datuek frogatu dutenez.
|
|
|
Orduan sortu da ere AEK, 1966an. Oroit naiz Rikardo Arregik erran zuelarik
|
zer
eta nola egin behar zen euskaraz mintzatzen ez zekitenek edo idazten ez zekitenek ikas zezaten. Berehala sartu ziren Satrustegi, San Martin, Zearreta, Lizundia eta horiek guztiak, eta hedatu zen behar den bezala.
|
|
2012
|
|
|
1967 urtean euskaldun izateari buruzko eztabaida harrotua zebilen euskal intelektualen artean. Testuinguru horretan jaulki zuen Joxe Azurmendik bere"
|
Zergatik
eta zertarako euskaldun?" galdera, eztabaida zabal eta latza piztu zuena. Garai hartakoa da Txillardegik Jakin aldizkarian argitaratu zuen" Gure eginkizunaz" artikulua (24 zenb.), non muzin egiten baitzion" absolutugintzan eta sasi kritikan" jarduteari, eta lan praktikora deitzen euskaltzaleak.
|
|
2014
|
|
|
Pentsamendu kritiko eta eraikitzailean sakontzeko garaia dela sinetsita gaude.
|
Zer
eta nola egin hausnartzeko unea dela, herrigintzaren bidean urratsak zehaztu eta ematekoa, nazio kultural etendua, hizkuntza gutxitua, geografia zatikatua eta administrazio politiko irendua osatuz eta sendatuz joateko. Euskalgintzak, kulturgintzak eta herrigintzak azken hamarkadetan indarra eta jakinduria metatu du.
|
|
|
2 2010etik hona, hainbat plataforma eta elkartetan antolatutako gizarte zibilak hartu du prozesu subiranistaren gidaritza, alderdi eta erakunde politikoak bide horretara ekartzea lortuz.
|
Zergatik
eta nola iritsi da gizarte zibila antolaketa maila eta erakarpen indar hori izatera. Hiru puntu dira galdera horren inguruan kontuan hartu beharrekoak:
|
|
|
Espainiako Estatuan prozesu aitzindaria da, baina oraindik martxan dagoena, zer bilakaera izango duen epe motzean eta nola bukatuko den ez dakiguna. Bitartean, egoera bertsuan dauden herriek oso adi begiratu behar dute kasu hori aurrerantzean
|
zer
eta nola egin erabakitzeko.
|
|
|
2 2010etik hona, hainbat plataforma eta elkartetan antolatutako gizarte zibilak hartu du prozesu subiranistaren gidaritza, alderdi eta erakunde politikoak bide horretara ekartzea lortuz.
|
Zergatik
eta nola iritsi da gizarte zibila antolaketa maila eta erakarpen indar hori izatera. Gizarte zibilaren indarra aztertzeko, bi dira nire ustez aztertu beharreko gaiak:
|
|
|
2 2010etik hona, hainbat plataforma eta elkartetan antolatutako gizarte zibilak hartu du prozesu subiranistaren gidaritza, alderdi eta erakunde politikoak bide horretara ekartzea lortuz.
|
Zergatik
eta nola iritsi da gizarte zibila antolaketa maila eta erakarpen indar hori izatera. Aldez aurretik esan dezadan, egiaren mesedetan, ez dela dudarik alderdi batzuk, ERC eta CUP, kasu, lehendik independentziaren alde zeudela.
|
|
|
" Euskeraren batasuna egiten astera goaz...".
|
Zertan
eta nolakoa" erriak erakutsiko digu". " Erria" esatean, hau esan nahi da:
|
|
|
Jardun auek
|
zergatik
eta zertarako. Euskal urduritasuna sentitzen degun guztiok elkartzeko, edo bata bestearekin al dan neurrian urreratzeko.
|
|
|
Dio Charriton jaunak egun batean, harek
|
zergatik
eta zertarako eztakielarik, euskaltzain urgazletzat izendatu zuela Euskal Akademiak. Baina, duda haundirik gabe, Euskaltzaindiaren diploma bat errezibitu zuen, urgazle guztiok errezibitu dugun bezala.
|
|
|
Baina, duda haundirik gabe, Euskaltzaindiaren diploma bat errezibitu zuen, urgazle guztiok errezibitu dugun bezala. Bertan esaten zaio
|
zergatik
eta zertarako: Zergatik?
|
|
2015
|
|
|
Aitaren jaiotetxera sarri joaten nintzen. Anai arrebak jaiotzera zihoazenean, amak nota txiki batekin aitaren jaiotetxera bidaltzen ninduen, eta han esaten zidaten ama hau eta beste eta ez dakit
|
zer
eta hemen egingo duzu lo, eta umea jaio eta etortzen nintzen etxera.
|
|
|
Eta ezinbestean, neure buruari galdetu diot
|
zergatik
eta zertatik babesten dituen bandera horrek, noiz eta marcaespaña erabat gutxietsita dagoen 2013 honetan, zinegile progreenak ere bere aldeko propaganda egiten jartzeraino. Neure kautan, galdetu dut, halaber, prekarietatera zigortutakoei bandera horrek zer ematen dien bizitza murriztearen ordainetan.
|
|
|
Are, ‘bagara’ hori, nola edo hala, euskararen gainean altxatzen dela sentitzea orain hain esangaitz; zergatik hartzen diegun zaharminduaren antza, zergatik eransten zaigun lizun gustua eztarri eta mingainean esaten ditugunean.
|
Zergatik
eta zeren arabera sentitzen dugun bagarela, eta zergatik zaigun hain ezinezkoa garen horri izena jartzea.
|
|
|
Torrealdaik, Egunkariaren sorreraren errepasoarekin, erakundetze autonomikoaren garaitik gaur egunera arte euskal kulturgintzak bizi izan dituenen historia harilkatzen du.
|
Zer
eta zergatik gertatu zen gertatu zen dena. Zenbat zailtasun, zenbat akusazio interesatu, zenbat oztopo eta boikot jasan zuen Egunkariak bere sorreran, eta baita, bestaldera, zenbateko sostengua jaso zuen milaka herritar eta irakurleren aldetik.
|
|
|
Eta ideologia diglosikoei dagokienez, lehengo lepotik burua jarraitzen du EAJ/ PNVk, haren menpe aritzen diren aholku erakundeek, eta zenbait adituk. Izan ere, 2009ko urtarrilaren 29an onetsitako txostenean,
|
zer
eta" diglosia atxikigarria" 14 ezartzen zuen etorkizunerako helburu Eusko Jaurlaritzako EAB Euskararen Aholku Batzordeak, honako hau argudiatuta: " gurean, diglosiarik gabe, nolabaiteko konpartimentazio funtzionalik gabe, ez dagoela biziraupenik". 15 Hizkuntza politikarako irizpideei dagokienez," uxatu behar da helburuen multzotik ‘euskaraz ez dagoelako’ arrazoi soiltzat zerbait ekoiztera urtetan eta urtetan eraman gaituen konplexua"," babes publikoak ezin duela [ko] euskal kultura ekoizpena merkatuaren bideetatik urrundu". 16 Agi denez, txostena idatzi zuten EABko batzordekideentzat euskara komunikazio arlo guztietan sarraraztea ez da, berez, helburu nahikoa, merkatuen leIdeologia diglosikoei dagokienez, lehengo lepotik burua jarraitzen du EAJ/ PNVk, haren menpe aritzen diren aholku erakundeek, eta zenbait adituk gea betetzeko bitarteko hutsa baizik.
|
|
|
28 J. Fishman, The Sociology ofLanguage, 98 or. Geroagoko artikulu batean, egoera horren hedadura zabaldu egingo zuen: " we must recognize political or governmental diglossia whereby two or more differently monolingual entities are brought together under one political roof", eta
|
zer
eta Belgika eta Suitza, besteak beste, jarri horren adibide (Joshua A. Fishman, ‘Bilingualism and Biculturism as Individual and as Societal Phenomena’, Journal of Multilingual and Multicultural Development, 1 zk., 1980, 7 or.). Belgikari dagokionez, 1970eko abenduaren 24an 1831ko Konstituzioaren 2 artikulua erreformatu zutenetik, lau hizkuntza eremutan dago banatua lurraldea:... nederlanderazkoa, frantsesezkoa, alemanezkoa, eta nederlandera frantsesezko elebiduna (Bruselako eskualdea).
|
|
|
Batzorde atal bereziko kideen ekarpenak, Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, Gasteiz, 2008, 201 orr. bereziki. Txosten hori, hain zuzen, aipatu du Zalbidek, baina ez omen zuen" batere ase",
|
zergatik
eta Mendigurenek" [d] iglosiarik gabeko etorkizuna opa" ziolako euskarari (M. Zalbide, ‘Diglosiaren purgatorioaz... ’, 15 or.). Zalbideren burutazioa argitaratu dutenek jakingo dute zergatik, haren testuari buruz zenbait adituri bere iritzia emateko parada eskaini zieten arren, ez zioten Mendiguren Bereziarturi gizalegez zegokion erantzuteko aukera eskaini ere egin, halako aip...
|
|
2017
|
|
|
Poliziek hiru aldiz arrastatu ninduten baina hiru aldiz berehala utzi ninduten libro.
|
Zeri
eta nori zor nion mirakulu hori: geroztik pentsatu dut, Liberazioa hurbiltzearekin, polizia haiek gaullistak bilakatu zirela, oportunismoz, idealismoz baino, baina zer nahi den, enetzat sekulako xantza izan zen!
|
|
|
Zer da klasea gaur egun?
|
Zertan
eta zertara mudatu da klasearen kontzeptu klasikoa gurean. Zenbat aurpegi ditu prekaritateak?
|
|
|
Pentsa. Korporazio transnazional erraldoien zerbitzuak eta esklabotzazko baldintzetan mihiztatutako gailuak erabiltzen ari gara
|
zer
eta gure hitzaren kirol nazionalari oihartzun sozial berriak aurkitzeko (noski, inguruko hizkuntza, kultura eta herri hegemonikoekin alderatuta burrunbatxo entzunezinak baino ez direnak).
|
|
2018
|
|
|
Ez dago dudarik, noski, batua dela euskararen aldaera estandarra. Beste kontu bat da behar bezain argi ote dagoen
|
zer
eta zertarako den batua, zer eta zertarako euskararen beste aldaerak. Eta prest ote gauden, prestatu ote garen eta prestatu ote gaituzten aldaera bakoitza bere tokian senez eta geurez ari garen ustean erabiltzeko, beste hizkuntzekin egiten den bezala, eroso.
|
|
|
Ez dago dudarik, noski, batua dela euskararen aldaera estandarra. Beste kontu bat da behar bezain argi ote dagoen zer eta zertarako den batua,
|
zer
eta zertarako euskararen beste aldaerak. Eta prest ote gauden, prestatu ote garen eta prestatu ote gaituzten aldaera bakoitza bere tokian senez eta geurez ari garen ustean erabiltzeko, beste hizkuntzekin egiten den bezala, eroso.
|
|
|
Hizkuntza komunikazio tresna den heinean, zein esparrutan
|
zer
eta nola erabiltzen den kontziente izan behar gara. Antzerkian euskara batua entzuten ohitu behar gara, eta normalizatuz joan behar da euskara batuaren ahozko erabilera.
|
|
|
Halere, inbidia edota miresmen puntu batekin egiten diote erreferentzia herri txikietako gazteei.
|
Zergatik
eta horiek hitanoa edota euskalkiren bat erabiltzeko gaitasuna erakusten dutelako.
|
|
|
San Telmon, Erkiziaren hausnarketekin batera, Parisen 1900ean jasotako gizon eta emakume haien kantu eta irrintziak entzun ziren. Azoulayren lana oraingoz ezagutzen dugun euskarazko lehen grabazioa izan zen, eta, Erkiziak aipatu zuen moduan, han geunden" 118 urte beranduago, antropologia jardunaldi baten aitzakian, gure zaratek gutaz
|
zer
eta zenbat eta nola konta dezaketen ikasi nahian".
|
|
|
Jardunbide pragmatikoari jarraituz gero, pragmatismo iraultzailean iraultzaren gurari utopikoa hartuko dugu hipotesi gisa, hura gauzatzen eta egikaritzen ahaleginduko gara, egoera eta eskumenak tentuz aztertuta.
|
Zertarako
eta hipotesiari egia praktikoa dela gerta dakion, praktikan utopia gauza dadin. Orduan, praktikari gertatuko zaio esangura edo gurari utopikoa bere zentzua dela.
|
|
|
Euskararen militantziaz hitz egitea gauza nahiko desfasatua bihurtu da zuretzat ere. Zuri ere konplexua agertzen hasi zaizu beti bide beretik ateratzeko joeragatik,
|
zer
eta beltzez margotzera ateratzeko, gainera.
|
|
|
Bi aktore oholtza gainean guztia eta gehiago ematen, publikoa sutan.
|
Zer
eta pieza labur batekin, zer eta teatro fisikoarekin, zer eta topikoak apurtuz emakumezkoek kode basa baten menpe sortutako lanarekin, zer eta bi kolektiboren arteko elkarlanaren bidetik. Izaera laburragatik antikomertziala (alegia, ez salgarria) izateko boleto guztiak dituen lan bat.
|
|
|
Bi aktore oholtza gainean guztia eta gehiago ematen, publikoa sutan. Zer eta pieza labur batekin,
|
zer
eta teatro fisikoarekin, zer eta topikoak apurtuz emakumezkoek kode basa baten menpe sortutako lanarekin, zer eta bi kolektiboren arteko elkarlanaren bidetik. Izaera laburragatik antikomertziala (alegia, ez salgarria) izateko boleto guztiak dituen lan bat.
|
|
|
Bi aktore oholtza gainean guztia eta gehiago ematen, publikoa sutan. Zer eta pieza labur batekin, zer eta teatro fisikoarekin,
|
zer
eta topikoak apurtuz emakumezkoek kode basa baten menpe sortutako lanarekin, zer eta bi kolektiboren arteko elkarlanaren bidetik. Izaera laburragatik antikomertziala (alegia, ez salgarria) izateko boleto guztiak dituen lan bat.
|
|
|
Bi aktore oholtza gainean guztia eta gehiago ematen, publikoa sutan. Zer eta pieza labur batekin, zer eta teatro fisikoarekin, zer eta topikoak apurtuz emakumezkoek kode basa baten menpe sortutako lanarekin,
|
zer
eta bi kolektiboren arteko elkarlanaren bidetik. Izaera laburragatik antikomertziala (alegia, ez salgarria) izateko boleto guztiak dituen lan bat.
|
|
|
Egile berri idazle gazte ezinbestekoa dirudien binomioa hausten dute, era berean; nahiz eta aipatu idazleei idazle berri esatea zuzena ez izan eta binomio hori, noski, faltsua den funtsean. Egiletasuna
|
zerekin
eta nola identifikatzen dugun liburu bat argitaratzeak egiten ote duen bat idazle, eta idazletze hori nola ematen den, nola bizi duten egileek: hori ere ez da auzi makala, hemen aipatuko ditudan liburuetako askotan lantzen dena, hain zuzen ere.
|
|
2019
|
|
|
Gizartearen bizimoduari forma emateko erabakietan arkitektura inplikaturik dagoenez, automatikoki baiezta dezakegu arkitektura egitea politika egitea dela. Non bizi, zer zerekin erlazionatu eta zer zerekin banatu, nondik sartu, non debekatzen den sarbidea, zer egin ikusgai eta zer ezkutatu,
|
zer
eta nondik den zeharkagarria, zein leku lehenesten den eta zein jartzen den bestearen zerbitzupean, zertan dirua inbertitu, non jarri interes berezia, zein erabilerari ematen zaion azalera gehien, zerk osatzen duen zentro bat, nola hierarkizatzen diren espazioak... Errealitate materialaren eta gizartearen
|
|
|
Tolosaldeko Galtzaundi Euskara Taldearen webguneak dioenez," saretuz, azokak, euskarak eta kulturgintzak irabaztea dute helburu antolatzaileek"," sormenaz eta kulturaz gogoeta egitea, sormena eta kultura hizketagai izatea: zer,
|
zergatik
eta zertarako sortzen da sortzen den hori?". Zehatzagora joanda:
|
|
2020
|
|
|
Trukean, bere garaian inor gutxik ulertu zuen soinu gordinak diskoaren alde egingo du denborarekin, eta Roadrunner zigilu mitikoaren katalogoan euskarazko ale bat agertuko da, XXIV. mendeko arkeologo eta filologoen gozamenerako. Irudika dezaket euren harridura, diskoko lehendabiziko hitza Etxepare dela deskubritzen duten unean,
|
zer
eta Folklore izeneko kantu batean. Ez horregatik, etorkizuneko ikertzaileok.
|
|
|
Bereizketa horrek xenofobiatik ez du ezer, baizik eta curriculum jatorritik. ‘Kanpoko/ bertoko’, bestalde, ez da bereizketa geografiko hutsa, huskeria litzatekeena, baizik eta nork non duen erabakigunea,
|
zertan
eta hezkuntza kurrikularrean. Motzenak ere garbi ikusten du gai horren garrantzia.
|
|
|
jdejadme con este curita! Nik
|
zer
eta zergatik idatzi nuen azaldu nion, eta bertan moztu zen azterketa: jLlevaos a este curita de mi vista!
|
|
|
Nik kezka ideologiko x batzuk izan ditut, gainera, oso markatuak izan zitezkeenak edo identifikagarriak etiketen bidez. Baina, ez dut inoiz sentitu" hau idatzi behar dut" modukorik. [...] Nahiko libre aritu naiz, nahiz eta egia den azken urteetan... zaila zait esaten nola,
|
zertan
eta zergatik, baina... oraindik eta libreago sentitu naizela sorkuntzan. Bihotz handiegia idazten inoiz baino libreago sentitu naiz.
|
|
|
bere zer da (ti estin)? itaun famatuak, funtsean,
|
zergatik
eta zertarako galderak plazaratuko lituzke. Sokratesek edozein tradiziori, adibidez, kontserbadoreen tradizioari edo sofistek sortzen duten tradizio berriari, baina oro har, edozeini, aldarrikatzen duen hori erabat justifikatzea eskatuko lioke.
|
|
|
Gure nazio ezaren inguruan eraikitzea komunitatea, elkarrekiko komunikazioan. Konturatu behar dugu ez garela nazioa, eta jakin behar da
|
zergatik
eta zelan ez garen nazioa.
|
|
|
Zenbat topiko oker behin eta berriz erabiliak geratzen diren begi bistan. Renan, adibidez, zenbat babokeria irakurri dugu eta idatzi dugu Renanen esaldi bat edo beste kontestutik aterata, harik eta Azurmendi heldu arte argitzera Renanek zer esan zuen,
|
zergatik
eta zertarako...
|
|
|
Arestian aipatu dugu poesiaren apaltasuna, eta azken lerrootan bere iraultza aipatu dugu, zeren
|
zer
eta ez da bada iraultzaileago, hitzek daukaten esaten duguna delako, Parmenides zaharraren araberanahia errealitatearekiko. Poesia errealitateari hurbilketa bat delako.
|
|
|
Planteamendu horrek, halabeharrez, galdera batzuk pausatzen ditu.
|
Zergatik
eta zertarako kooperatu behar dugu pertsonok. Zer dio eboluzioak kooperazioari buruz?
|
|
|
Hirugarren ardatzak, azkenik, orientazio soziokomunitarioa, pertsonaren alderdi transpertsonala azpimarratzen du. Hala, komunitatean
|
zergatik
eta zertarako izan eta egin azaltzen du hirugarren ardatzak; hau da, pertsonak komunitatean eta komunitatearekin jokatzen duen rola. Kategoria horrek beste hiru maila barnebiltzen ditu:
|
|
|
... aitortu beharrekoa ematen du: hasteko, inbasorerik ez zegoela; gero, herriaren altxamendu espontaneoa, elizak eta nobleziak xaxatu eta antolatua izan dela; eta, amaitzeko, gerra krudel hori, independentzia gerrarik edo baino, gurutzada erlijioso bat izan dela, Errege Katoliko eta Filipe Il.aren tradizio espainolik hoberenean,
|
zer
eta" impos, incredulos, destas, atestas, herejes, apostatas de la Francia y de la Europa toda", hots, pentsamendu ilustratu jakobino modernoaren inbasioaren aurka. (Ibid.:
|
|
|
Bestalde," pentsamenduaren marruskaduraz" ere arituko gara, etikak praktikatik
|
zer
eta nola hartzen duen aztertuz. Izan ere, esamolde hori hartua da Marina Garces filosofoaren ibilbide akademikoa azaltzen duen liburu batetik:
|
|
2021
|
|
|
Aurreko zenbakian idatzi nuen lehenengoz txoko honetan, eta estreinatutako zapatekin nola, pausoa motelago eta kontu handiagoarekin ematen ibili nintzen. Kultura
|
zer
eta zertarako galderei aurki desados egongo naizen erantzuna eman nien, eta, aireportuen antzera (inork dagoeneko ahaztu baditu), behin kontrol gunea arnasaz justu baina zaratarik gabe pasata, libre (ago). Bi gairi heldu nahi nieke oraingoan.
|
|
2022
|
|
|
Eta ez zen hala. Nik idazle ibilbide bat egina nuen harekin hasterako, neure bizitza ere bai, baina uste dut ez gaituztela kontuan hartu,
|
zergatik
eta emakume izateagatik.
|
|
|
Bueltatu dira gurasoak Landetatik Getariara 1938an, joan da gure ama mezetara, eta apaiz kabroi batek
|
zer
eta jaunartzea eman ez, haurdun ezkondu izanagatik bekataritzat zeukalako.
|
|
|
EAEko aurrekontuak:
|
zertan
eta zenbat gastatzen da kultura deitzen dioten horretan?
|
|
|
Poesia eta hitz jolas merkeak erabili izan ditut izenburuetarako orain arte, baina, ikasturte berrian beteko ez ditugun asmoei heltzen diegu eta kontu serioez aritzeko gogoa sartu zait ba; eta hori da politika, eta hori da ekonomia.
|
Zertan
eta zenbat gastatzen da kultura deitzen dioten horretan? (Barkamenak aurrez, Euskal Autonomia Erkidegoa izango dudalako aztergai).
|
|
|
Euskararekiko atxikimendu garrantzitsua dugun bezala, euskal dantzarekiko atxikimendu berezia ere sumatzen du Slavecek. Ikerlariari iruditzen zaio pasatu garela gordetzea eta zaintzea garrantzitsua zen berreskuratze fase batetik,
|
zertarako
eta nola hitz egin edo dantzatu nahi dugun ardatz duen beste garai batera, paralelismo argia irudikatuz gure berbazko hizkuntzen eta gorputz hizkuntzen artean.
|
|
|
Umore absurdoa eta bufoiaren teknika lagun, kritika sozial eta ironiaz bete du lana.
|
Zer
eta lehenengo pertsonan bizitza bera taula gainera ekarri du gernikarrak. Oraingoan ikusleoi begiratu gaitu zuzenean eta hainbat gai ekarri dizkigu.
|
|
2023
|
|
|
Ondotik, bilduma horren arabera, politika horien joera edota ezaugarri nagusiak ikusita, epealdi desberdinak identifikatzen saiatu gara, horrela, epealdi horietako bakoitza
|
zerk
eta nola ezaugarritu duen definituz. Beraz, sintesi lan guztien modura, halako ariketa batek zehaztasunak eta ñabardurak galtzeko arriskua dakarren arren, ikuspegi orokor bat eskuratzeko baliagarria delakoan, hona emaitza:
|
|
|
Zuri beltzera eraman ditu argazkirik gehienak, nolabait, adierazpen askatasun falta irudiak berak ere izango balu lez. Eta galdera egiten du nola heldu garen horraino,
|
zer
eta nola erantzuten dien arkitekturak hirigintzak konpondu ezin izan dituen arazoei.
|
|
|
Etengabeko errebisioa behar du horrelako proiektu berritzaile batek. Hausnarketa hori Euskal Herriko mugimendu feministak ere egin luke, etxeetan
|
zertarako
eta zergatik parte hartu nahi duen pentsatuz eta hainbat herritako esperientziak taxuz alderatuz eta aztertuz.
|