2008
|
|
Irizpideak zehaztean sailkapena izan da kontuan, orokorra baina lagungarria, ahozko materiala
|
zer
eta nola bildu, corpusaren tamaina (bai abiapuntukoa, bai gerokoa ere) eta, batez ere, azpicorpusak zehaztu dira. Hala ere, oreka mantenduz, edozein unetan gehi daitezke azpicorpus bereziak, irekia baita.
|
|
Beraz, soziologiaren ikuspegitik edo soziolinguistikaren ikuspegitik edo, hor
|
zer
eta nola egin behar den ez dut nik esango. Lantalde horrek, Jagon saileko Euskalkien> hor hitz egingo du, aztertuko du eta, halako adostasunik lortu eta onduz gero, Euskaltzaindiari proposamenen bat egingo dio.
|
|
Eta horiek ikertzean proiektuen helburu ustez erudituek gizarte mailan oihartzuna eta arrakasta izateko zuten bokazioa aztertuko da, bai eta eragin soziala lortze aldera bilatu zituen sostengu publikoak arakatu ere, modu horretara politikarekin izandako harremanak argituz. Beraz Azkueren jarduera intelektuala
|
zertan
eta nola konkretatu zen ikusiko da. Zentzu horretan, II. eta III. parteak bereiz landu dira, batean proiektuak eta bestean botere plataformak ikusiz.
|
|
Hau da, iraganari eta identitate kolektiboei loturiko idealak eta diskurtsoak, nola errepresentatu eta materializatu diren monumentuetan, banderetan, himnoetan, ospakizunetan, leloetan, literaturan, pinturan, arkitekturan, eta era guztietako sinboloetan. Beraz ideal abstraktuak
|
zertan
eta zelan konkretatzen diren prozesu historikoan; eta pertsonek nola inplikatzen diren ideal horien gauzapenean105.
|
|
bestelako aldaerak kontuan hartu beharra eta komunikazio egoeraren araberako euskara egokia erakustea eta erabiltzea hain zuzen. Horrexetara datoz, bada, txosten honetan jorratu nahi ditugun gaiak; batetik, bestelako aldaerak kontuan hartu behar direla, eta, bestetik,
|
zertarako
eta komunikazio egoeraren araberako erregistro egokia gauzatzeko, batez ere erregistro ez formala lantzeko.
|
|
euskara jaso bera beti erabiltzea: berdin dio norekin,
|
zertarako
eta non.
|
2009
|
|
Batzorde klasikoetatik egitasmoetara:
|
zergatik
eta zertarako?
|
2010
|
|
Zer ikasketa egin zuen? Ez dago datu zehatzik
|
zer
eta non ikasi zuen esateko. Haren aita Martin Agirrek Asteasuko alkateari bere seme Juan Bautistaren hidalgia froga eskatu zion 1762an.
|
|
Modalitateetan, badakigu ZuBe formak direla malguenak, izan ere,
|
ZER
eta NOLA galderak batera biltzen baitituzte. Ikus nola erantzuten diren bi galdera horiek ZuBe eta ZeBe erabiliz:
|
|
Uztarketa hori gertatzean, hots, diskurtso erretorikoa elocutio> terminotan ulertzean, hau da, estilistikarekin lotzean (paradoxikoki
|
zer
eta egia eta gertaerekiko hutsa eta azalekotzat jotzen denarekin) etorriko da, finean, tejné> klasikoaren dekadentzia XIX. mendean. Aristoteleseen erretorikatik urruntze horrek ekarri zuen erromantikoek arbuiatzea erretorika, adierazpidea senarekin lotu baitzuten eta ez normarekin (figuren zerrendak, eta abar).
|
|
Gero eta ezagunagoak dira euskararentzat halako ikerketak, hizkuntza bera nork, non,
|
zertan
eta zertarako erabiltzen den hori aurkezten digutenak esparru desberdinetan. Hartara, euskararen sustatze eta jagote zereginetan lanabes baliotsuak eskaintzen dituzte, Euskal Herriko lurraldeetan euskararen estatusa hobetzeko eta aitzinatzeko.
|
|
–(?) Hori zen garai hartan. Orain berriz, ba hor, ez dakit
|
zer
eta badakit zer, berria eta berririk ez, baino azkenik hirugarren sare baten atzetik. Ba ez jauna.
|
2012
|
|
Itzultzaileek, beraz, erantzukizun handia dute munduko literaturaren osaeran, idazleek berek adina, edo are handiagoa: itzultzaileek beren hizkuntzara
|
zer
eta nola ekartzen duten, horren arabera taxutuko baita hizkuntza horretako irakurleen, munduko literatura?.
|
|
Enuntziatu parentetikoen komunikazio eginkizuna aztertzen ari garen une honetan, ezin ditzakegu alde batera utzi intentzio ironikoa duten enuntziatu parentetikoak, ez eta berauen funtzio komunikatiboa ere. Hau da, enuntziatu parentetikoa esatariaren ikuspegiaren eta jarreraren zuzeneko isla izanik,
|
zergatik
eta zein efektu sortzeko asmotan jotzen duen esatariak zeharkako jokamolde honetara, esan beharrekoa zuzen zuzenean esan gabe.
|
|
Aldi honetan zenbaitek herri xeheari, populuari? azken hitza eman nahi badiote ere,
|
zertan
eta arte gaietan, ez litzateke harritzekoa herri xeheak gai kaxkar eta belaxketara jotzea. (ZIN:
|
|
Besterik litzateke ahozko hizkeraren ezaugarriak
|
zergatik
eta zertarako islatzen dituen aztertzea; hau da, hondarrean zein helburu komunikatibo dagoen aztertzea: naturaltasuna eta arintasuna idatziari txertatzeko helburu estetikoa, esatari norentzakoen arteko eragina eta hurbiltasuna erdiesteko helburu soziala, esatari norentzakoen arteko komunioa etab. Hori ere izango dugu azterkizun.
|
|
Horrek, hots, subjektibitateari edo norbanakoaren sormen aukerari ematen zaion esparru zabal horrek, zaildu egin du gure jomuga: komen, marren eta parentesien arteko erabilera
|
zerk
eta nola arautzen duen aztertzea.
|
|
Aldi honetan zenbaitek herri xeheari, populuari? azken hitza eman nahi badio ere,
|
zertan
eta arte gaietan, ez litzateke harritzeko herri xeheak gai kaxkar eta belaxketara jotzea. (ZIN:
|
|
Aldi honetan zenbaitek herri xeheari, populuari? azken hitza eman nahi badio ere,
|
zertan
eta arte gaietan, ez litzateke harritzeko herri xeheak gai kaxkar eta belaxketara jotzea. (ZIN:
|
|
Aldi honetan zenbaitek herri xeheari, populuari? azken hitza eman nahi badio ere,
|
zertan
eta arte gaietan, ez litzateke harritzeko herri xeheak gai kaxkar eta belaxketara jotzea. (ZIN:
|
|
Diskurtsoaren hari nagusia eten eta han eta hemen tartekatzen dituen, zerak? zer dira, nolakoak, non kokatzen, norentzat egiten, eta
|
zertarako
eta zergatik txertatzen ditu Koldo Mitxelenak. Galdera horiei erantzuteko ikerlana egin nahi zuela eta jo zuen niregana aspaldixko Agurtzane Azpeitiak, aspaldiago Euskal Filologiako ikasle argi, zintzo eta langilea izan nuenak.
|
|
Orrialde asko eskaini dizkio liburugileak atal honi; behar zituen. Izan ere, bat bateko itxura duten, askotan ahoz esandakoak letraldatuak diruditen, baina, antza, txoil landuak diren enuntziatu parentetikoak
|
zergatik
eta zertarako darabiltza Mitxelenak. Irakurlearekiko komunikaziorako bidea direlakoan dago liburugilea.
|
2013
|
|
zauritu eta eri zeuden bakoitzarekin karta joko baten heineko fitxa lodi batzuk dauzkate. Izen abizenak ageri dira (izena ez beti), erregimentua zein den eta noiz sartu zituzten ospitalean,
|
zergatik
eta, batzuetan?
|
|
Zeri esker, nori esker gizonak bere ontasunak goza ditzazke deskantsuan beldurrik gabe, bakeak dirauen ephe luze hartan?
|
Zeri
eta nori esker. Nazioneak direlakotz elgarretarik berech, azkarrenak geldirik dauzkala luzaz bat bertzearen beldurrak, ttipienak aldiz deskantsuan handienen gerizak.
|
|
Horrek erran nahi du, hain segur ez zutela den dena kontatzen edo gauzak ez zituztela zinez bizi zituzten bezala agertzen. Guk azter dezakegun bakarra da
|
zer
eta nola kontatu zuten, eta hortik ere hainbat ondorio atera ditzakegu, Eskualduna k gerlaz eman nahi zuen irudiaz eta mezuaz.
|
|
§. Lehen ikerketa galdera:
|
zergatik
eta zeren eraginez inplikatu zen
|
|
§. Hirugarren ikerketa galdera:
|
zertarako
eta zein motibaziorekin inplikatu zen Eskualduna gerlan, zein eragin izan zuten nortasunak eta erlijioak?
|
|
Fitxa horiek bete ondoan, datu basea laguntza handia izan da bilaketak nahi modu eta nahi zen konbinaketekin egiteko. Horrela ikusi izan dugu idazle bakoitzak zenbat idatzi duen,
|
zertaz
eta zein jarrerarekin. Jakin ahal izan dugu ere gai bakoitza zenbat aldiz agertzen zen, eta beste zein gairekin loturik eta abar.
|
|
Lehen Mundu Gerraren denboran izan zuen jarrera aztertzeko eta ulertzeko, lehenik astekaria bera hobeki ezagutu behar da.
|
Zergatik
eta zer testuingurutan, bereziki, zein testuinguru politikotan?
|
2014
|
|
|
zer
eta, poesia zibila? –penatu itxuran.
|
|
erratz bat, sarreran jausita. ?
|
zer
eta erratza prezisamente?, pentsatu dut, superstizio tanta batek eragindako zirrara menderatu nahian.
|
|
agertzen da, antzinako liburuen katalogo batean, Antonio Xavier Pérez y López bat, 1781ean tratatu bat idatzi zuena
|
zertaz
eta legezko ohoreaz eta desohoreaz. Anekdota polita, jakinik zenba teko garrantzia zuen ondrak Arestiren poetikan.
|
2016
|
|
Aita greban daude langileetariko bat da. Aitak ezin du hau onartu, azaltzen du
|
zergatik
eta erretoreak bakearen izenean ari dela dio:
|
|
Baina zein ziren helburuak? Antzerkia,
|
zertarako
eta nola?
|
2017
|
|
|
Zergatik
eta zertarako ikasten eta mintzatzen da hizkuntza bat. Zein dira hizkuntza bat ikasi, landu eta erabiltzeko arrazoiak?
|
|
Idatzizko iritziez gain, jendaurrean ere azaldu dut jarrera hori, hala Baigorrin 2016ko urrian antolatu zen mahai inguru batean nola 2017ko azaroan Baionan gertatu ziren Jagon jardunaldietan.
|
Zergatik
eta erakunde honen kontura kritiko agertu naizen. Erantzuna argi da.
|
2019
|
|
Jardun auek
|
zergatik
eta zertarako?
|
2020
|
|
Azurmendi, Joxe (1967). " Baina
|
zergatik
eta zertako euskaldun?", Zeruko Argia.
|
|
Behialako bauer laidoztatuak herri katolikoaren askatasuna lortzeko oinarri soziala bilakatu ziren, independentzia ekonomikoa eta aberriaren lurraldearen garapena gogoan.201 gehiago, atalkako aletze xehe baten agerpena da: zein diren nekazariaren onak eta gaitzak, zer lur mota noiz erabili behar duen, abereei
|
zer
eta nola janarazi behar zaien, hots, nekazaritzan eta abelzaintzan segitu beharreko urrats tekniko guzti guztiak. Ikus:
|
|
"
|
Zergatik
eta zertako euskaldun?" ez da galdera erretorikoa. Kezka baten isla da:
|
|
167 Azurmendi, Joxe (1967). " Baina
|
zergatik
eta zertako euskaldun?", Zeruko Argia (1967ko ilbeltzaren 29a): 3.
|
2021
|
|
Bilbao). Determinatzaile honek bi aldaera ditu,
|
zer
eta ze, esan bezala. Bestetik, erdialdeko euskalkietan maizago erabiltzen da zein.
|
|
Paralelismoa nabarmena da hor korrelazioz moldaturiko erlatiboekin, baina formazko diferentzia handi batekin: adibide horietan
|
zer
eta zein izenordainak galdera batean dira eta zinezko galdera izenordainak dira. Aitzitik, aurreko perpausean ez da horrela:
|
|
Tirano bakarrari ez dago [zertan borroka egin], ordea, ez dago [zertan hura hil] (Igerabide); Ez duzu [zertaz kezkatu] (Goenkale); Ez dago [zertan hasi nor gehiagokoan] (Mitxelena); Ezta [zer mintzaturik] (Axular); Ez dago [zeresanik [biziko diradela aingeruak bezala Don Jose eta andra Joseparen konpañian] (Apaolaza). Baina
|
zertan
eta zeren ez baitira erabiltzen, ez komunzki behintzat, kausaz edo arrazoiaz galde egiteko, galdera izenordainaren eta parafrasiaren arteko korrespondentzia ez da hain argia. Bestalde, hemen eman ditugun adibideetan, zer izenordainak, zertan edo zeren izenordainen balioa du.
|
|
Zertako zen, Juduak fedegabeko jendeen artean bizitzea? Jende berei Jainko egiazkoaren ezagumendua emateko (Ubillos); Eta, dena
|
zertarako
eta galtzeta orratzak eta tronpa puntak egiteko (San Martin); Zerendako euskara. Munduan, burua tente eta goiti ibiltzeko (Herria).
|
|
Baizen ere erabiltzen da adiera honetan: Eta ematen ez badute, bihotz gogor badira, ez dira hargatik aberastenago, pobretzenago baizen (Axular);
|
Zertako
eta norentzat egin ote nau Jainkoak. Ez bertzerentzat, beretzat baizen...
|
2023
|
|
Prestakuntzaren helburua:
|
zer
eta nola
|