|
2000
|
|
|
Bihotzekoak ez baitu dardarizo hori sortzen; are gutxiago oraindik, haragi erre kirats sarkor oro blaitzen duen hori. Nire ustea da arbel elektronikoaren bidez elektrokutatu zutela, hiltzaile gaizto bat bezala exekutatu zutela, arratoiaren
|
zerak
eta lasterraldiak eragin zituen nahaste borrasteak aprobetxatuz. Ez zen goxo joan Deereren azken txantxa zakurra.
|
|
|
Bekadunaren (A) lekukotasuna argi baino argiagoa izan da eta xehetasunik lizunena ere zehaztasunez azaldu du, begirada Danengandik bereizi ere egin gabe (argi dago orain arteko haren estrategiak huts besterik ez duela egin eta epaiketan ere ez duela ahantzi): noiz eta nola ezagutu zuten elkar, zer nolako klabeak zituzten elkarri mezuak igortzeko,
|
zer
eta nola egiten zuten (egunean zehar Tomekin batera gehiegi ez ikusi arren, Adelak ongi baino hobeki prestatua zuen bere jarduna). Baina azalpen horretan, eskolan hitz bat ehun bider kopiatzera zigortzen gintuztenean bezala, amodioa izan da Lewinskyk (A) behin eta berriro errepikatu duen hitza.
|
|
|
Zorroa zabaldu eta, barnean,
|
zer
eta gereziak topatu ez ditut ba!!! Ohar bat ere atera dut, izenperik gabea, baina honela zioena:
|
|
|
Espedientea zabaldu zioten hartan baino ez nuen ikusi Dabid loezak joa, autoestimua hutsaren hurrengoa zuela. Baina amildegiaren beherenean zegoela, lagun batek adoretua,
|
zer
eta ertzain sartzea erabaki zuen. Burugogorra izan, eta handik urte eta erdira ikurriña musukatzen ikusi nuen Arkauten, harro, lapur guztiak desafiatzeko moduko begirakune tinko eta geroztik ezpainetan finkatua geratu zitzaion irribarre biratsuarekin.
|
|
|
Eta Hilllaryk oilo urkatuaren begiradarekin haren damua nabarmendu nahi izan badu ere, kontua da gizon honek birritan hautsi duela bere zin egitea, eta birritan ibili dela gezurrak botatzen: engainatu gintuen kargurik gorena bereganatu, eta herriaren alde azkeneraino lan egingo zuela hitz eman zuenean,
|
zertarako
eta bekadun teenager batekin lardaxkan ibiltzeko; eta engainatu gaitu hori bere herriaren aurrean solemneki ukatu duenean. Gure herriak ez du merezi enbustekerian dabilen presidenterik, gure herriak bere hitzari eutsiko dion presidentea behar du, gero barkamen eske lotsagarri eta atxikopalatua ibiltzeko beharrik izango ez duena alegia adierazi du kasik" Gure Aita" otoizten den abiadarekin, baina ahots sendoz, eta herri tribunaleko kide guztioi banan banan eta tinko begiratzen zigula.
|
|
|
Ni, ordea, leher kaka egina senti  tzeaz gain, azken boladan bezain axolagabe nindoan, baina ez denbora luzerako. Kanpo aldera begiratu nuen batean,
|
zer
eta tigre bat ikustea iruditu zitzaidan..... Hotzikara batek buruko ileetatik oinetako behatz ttikiraino zeharkatu ninduen, baina, alde batera, neure burua taldean nabarmendu nahi ez nuelako (zer edo zer argi baldin badut, horixe da:
|
|
2001
|
|
|
Neure eginkizunera natorrela, bada,
|
zertara
eta zergatik natorren adierazi. Hainbat bider entzun edo irakurri diot zenbaiti, adiskide eta ez hain adiskideri, hobe nukeela isilik egon jendea hizkuntzalaritzari ez dagozkionez ari denean.
|
|
|
Hainbat bider entzun edo irakurri diot zenbaiti, adiskide eta ez hain adiskideri, hobe nukeela isilik egon jendea hizkuntzalaritzari ez dagozkionez ari denean. Hobe eta zehazkiago esan, probetxuzko litzaidakeela ez txintik ateratzea adituek ez dakizkidanen gainean diharduten bitartean, ez baita guztiz nabari
|
zertan
eta zertaz izan naitekeen ni jakitun.
|
|
|
Aldi honetan zenbaitek herri xeheari âpopuluariâ azken hitza eman nahi badio ere,
|
zertan
eta arte gaietan, ez litzateke harritzeko herri xeheak gai kaxkar eta belaxketara jotzea. Gure kritikarekin harrituko ginateke, harrimena aspaldi galduak ez bagina.
|
|
|
Hizkuntzaren jabe da Etxaide, zeharo eta osoro. Baina, horretaz gainera, jabetu ote da honelako irudimen edo asma lanak eskatzen dituzten
|
zer
eta nola guztiez. Ez behar adina, oso oker ez banago.
|
|
|
kanpotik gero eta kaltegarriago etorri zaiguna baino, alegia. Azken finean,
|
zergatik
eta hargatik, geuregandikako legeekin batera ibili da euskara beheraka.
|
|
|
Ez, adiskide, zu zaude ene kontra, eta zuk duzu auzia enekin, ez direlako sakonagoek, jakintsuagoek eta gure hizkuntza hobeki erabil  tzen dutenek. Zuk erakutsi behar duzu
|
zertan
eta zergatik dauden kontra eta, oraingoak ez balira, zertan eta zergatik egongo liratekeen orain, egungo egunean, kontra. Inork baino hobeki ezagutzen ditut agertu ditudan iritziek dituzten alde txarrak eta okerrak.
|
|
|
Ez, adiskide, zu zaude ene kontra, eta zuk duzu auzia enekin, ez direlako sakonagoek, jakintsuagoek eta gure hizkuntza hobeki erabil  tzen dutenek. Zuk erakutsi behar duzu zertan eta zergatik dauden kontra eta, oraingoak ez balira,
|
zertan
eta zergatik egongo liratekeen orain, egungo egunean, kontra. Inork baino hobeki ezagutzen ditut agertu ditudan iritziek dituzten alde txarrak eta okerrak.
|
|
2002
|
|
|
" Ama nire zain". Eskaileretan gora egiten dut, amari
|
zer
eta nola esan asmatu nahian. Baina ez dut hitzik aurkitzen.
|
|
|
dirua biltzeko prozesio horietan parte hartzen duen jendea zertara joaten da jai horietara? Zu joan izan zarenean, joan baldin bazara,
|
zertara
eta zergatik joan zara. Hara joateak euskaldunago egin zaitu?
|
|
|
Beraz, hoberena norbera izatea da, norberaren buruarekin zintzo jokatzea; hau da, beste jendilaje horri jaramonik ez egitea, alegia, modaren eta merkatuaren orakuluei; ustez jendeari gustatzen edo komeni zaionaren eta ez zaionaren jakitun,
|
zer
eta nola idatzi behar genukeen aholkatzeko muturra dutenei.
|
|
|
Gure txanda ailegatu zitzaigunean, mugazainak begirada arina bota gure pasaporteei eta, luzamendu gehiagorik gabe, pasatzen utzi zigun. Eta aitortu behar dut lotsa apur bat ere sentitu nuela, nire aldamenean zeudenek hainbeste desiratzen  zutena, hau da, muga madarikatu hura igaro  tzea,
|
zertarako
eta Estatu Batuetan euren amets guztiak nola zapuzten eta zimeltzen ziren ikusteko, nik inolako eragozpenik gabe lortzen nuela Lehen Munduko pasaporte baten jabe nintzelako.
|
|
2003
|
|
|
Garrasiak direla eta ez direla, behin, ongi gogoan dut, Jeanne xaharra garrasi batean hasi zitzaigun ile apaindegian. Oinazez ikusi genuen, aieneka, baina gure harridurak goia jo zuen
|
zer
eta palankana bat, ur epela eta eskuzapi eske hasi zenean. Koitadua, burua galtzen hasia, guztiz sinetsirik zegoen erditzen ari zela.
|
|
|
Iaz, baina, hiriaren hazkundeari aurre egin nahian, etxebizitza gehiago non eraiki pentsa  tzen hasi zen udala, eta
|
zer
eta zezen plaza zaharra begiz jo zuen. Halatan, zezen plaza barrutik erabat hustu dute orain, eta eskabadorak dagoeneko hasi dira inguruko bazterretan lurra âhareaâ jan eta jan, auzo erdiko muino hori inguruko lurrekin berdintzeko.
|
|
|
–Eta barandatik salto eginez anaiaren parean jarri da. Honek poltsikora eraman du eskua, baina
|
zer
eta mukizapi bat atera du, lagunek espero zuten pegatina sorta koloretsuaren ordez.
|
|
|
Mendigoizale petralak... Eta
|
zer
eta hori esan dio semeari, krema potea eramateko, hark ederki zekien arren zer eraman behar zuen eta zer ez. Lotsa punttu bat sentitu du orain hori gogora  tzean.
|
|
|
Nola gorrotatzen duen egunero ematen dioten pure nazkagarri hori...
|
Zertarako
eta, gehienetan, goitik botatzeko. Ospitalean bezala.
|
|
|
Harri harri eginda geratu zen emazteak esan zionean beste neskame bat hartu behar zuela,
|
zertarako
eta umeekin laguntzeko! Ez zion zakar erantzun.
|
|
|
Norbait bahintzela erakutsi nahi hien, ezta, Sartre jauna? Zer esanik bahuela intelektualillo haien aurrean, eta
|
zer
eta" barruan badiat konfiantzazkorik" bota huen, bai, eta seriotan hartu zitean. Lehentasuna zuan hirian azpiegitura sendo bat izatea.
|
|
|
Patetikoa. Eta hara joan hintzen hi, koadrillako izarra izandakoa, garai bateko eszenategi berberera,
|
zertara
eta beste behin ere lotsagarri geratzera. Mariasunek ez zian-eta aukerarik batere eman James Bondena egin hezan.
|
|
|
" Idolo" horrentzat aukeratu duten irudia ikustearekin nahikoa da:
|
zer
eta" emakume zikin limuri" bat! Agirrek ondo gogoan duela dirudi, besteak beste, Baionan gertatutakoa; han, 1793an kultu kristaua debekatu ondoren, karmeldarren eliza" Arrazoia jainkosa" ri eskaini eta parrokian" Arrazoiaren festa" ospatu zuten:
|
|
2006
|
|
|
Baina onartu behar zaio ideia nagusiak indarra duela, eta taldean izan genuen eztabaida arras interesgarria izan zen. Agian irakurrita izango duzu eleberria, baina kontua da, gogoratuko ez bazenu, nobela horretako protagonistak, Winston Smithek, Egiaren Ministerioarentzat egiten duela lan
|
zertan
eta iragana aldatuz, hau da, gertakari historikoak berridatziz eta faltsutuz, Anaia Handiaren erregimen politikoa indartzeko helburuarekin beti. Ideia terriblea da berez, eta Anak saioan azaldu zigunez, Stalinen diktadurapean egindako faltsifikazio historiko zenbait izan zituen buruan Orwellek pasarte hura idaztean.
|
|
|
Gaur egungo etxe edota eraikin askok leiho bereziak dauzkate, modu ezohikoan irekitzen direnak edo ireki ere egiten ez direnak hainbat.
|
Zergatik
eta, horrela nahi dutelako arkitektoek. Sentsazio berriak bilatzen dituzte, hiritarrak harritzea, ez biztanleen bizitza erraztea edo etxe merkeagoak eskaintzea.
|
|
|
jeloskor zegoen, bera izan zen nire lagunaren salataria! Emakumeari ahaztu egin zitzaion nonbait
|
zergatik
eta zertarako ordaintzen nion eta, benetan nire emaztea zela sinetsirik, poliziarengana jo zuen. Hura sufrimendua, hura bihotz estura!
|
|
|
Eliz sartzea nozitutakoak denak. Ezkondu zen gajoa ostegunez, biajea egin Zaragozara, eta jaierako meza nagusira, kandela hartuta,
|
zertara
eta barkazioa eskatzera. Ezkondu eta eliz sartzeko kontua aitatu zidatenean, argi asko esan nion entzun nahi izan zuen guztiari:
|
|
2007
|
|
|
ETA agertzean, are ezkerretarago jo zuen abertzaletasunak, anitzen baitan" abertzale" eta" iraultzaile" berdindu arte. Navarrismoa beste muturrean dago, gehiago baita espainolismo atzerakoiaren ondorengoa liberalarena baino, eta haren osagai nagusi bat
|
zer
eta iraultzaren beldurra baita. Hiru hamarkada hauetan alimaleko polarizazio politikoa gertatu da Nafarroan, erdibideko abertzaletasuna oso ahula izan baita eta ezker espainiarraren zati batek, borroka armatua/ terrorismoa dela medio edo dela aitzakia, eskuin navarristarekin bat egin izan duelako.
|
|
2008
|
|
|
GBBko gai ardatz hau hasiera hasieratik erakusten da, antzinako gizakiek Barne aldetik Zarautzeko kostarainoko bidaia erakusten duen dokumentalarekin,
|
zertarako
eta jan ezin zitezkeen molusku batzuen bila; zertarako eta apaintzeko baino balio ez duten molusku batzuen bila. Motibo hau gero nobelan zehar hedatzen zaigu:
|
|
|
GBBko gai ardatz hau hasiera hasieratik erakusten da, antzinako gizakiek Barne aldetik Zarautzeko kostarainoko bidaia erakusten duen dokumentalarekin, zertarako eta jan ezin zitezkeen molusku batzuen bila;
|
zertarako
eta apaintzeko baino balio ez duten molusku batzuen bila. Motibo hau gero nobelan zehar hedatzen zaigu:
|
|
|
Idazleak eta eskaleak bai. Zerbait egiten dute,
|
zer
eta zer esan gabe. Zer idazten?, zer eskatzen?
|
|
|
Jakintsu ezjakinak: " ez da aise ulertzekoa, ikusirik nola bizi den han jendea, zenbat irabazten duen,
|
zer
eta zer dauzkan..."; eta ezjakin jakintsuak: " horrexegatik, horrexegatik beragatik:
|
|
|
Zerbait diren guztiek" oso garbi" jakiten dute beti
|
zer
eta zer egin nahi duten. Nik beti eta gaur ere beste zerbait egiteko gogoa daukat, eta ez dakit zer den.
|
|
|
Egiten ditugun gauzen artean, batzuk egiten ditugu arrazoiren bategatik, eta beste batzuk
|
zergatik
eta hargatik. Uste garaileak besterik badio ere, bigarrengo hauek dira eskuarki zinezkoenak eta baliozkoenak, eta ez egite arrazoidun eta asmodunak.
|
|
2009
|
|
|
gauetan, goizetan zein arratsaldeetan.
|
Zergatik
eta, minbizia aurkitu zidatelako joan den apirilean. Urdailean izan behar du bere gunea baina sustraiak zabalduta zeuzkan jada harrapatu genuenerako.
|
|
|
" Berez" esan dut; bueno, nik uste dut aitak igarri egiten didala noiz gertatzen zaidan zeozer edo noiz dudan zeozer esan beharra, eta bidea errazten ahalegintzen da. Estutasunik gabe, ba, azaldu diot bigarren jantzia eta paperon karpeta
|
zer
eta norentzat diren. " Ez izan ardurarik", erantzun dit," zeuk esandako moduan egingo da guztia".
|
|
|
Pozarren egon naiz, berez, arrazoi berezirik gabe, eta gogoa ere izan dut berarekin berba egiteko jantziez. Ahalegin handirik egin gabe ikusi dut, bide batez, gaurkoa zela paperon karpeta
|
zer
eta norentzat den berari azaltzeko unea ere. Gaur artean, paperok idazten ikusten ninduenean zertan ari nintzen galdetzen bazidan," neure gauzatxoetan", erantzuten nion.
|
|
|
Arratsaldean ez baina orain bai. Hiru aurpegi haiek elkarren antza eduki dute
|
zergatik
eta hirurek izan dutelako heriotzaren airea. Bai, arratsaldekoa bihozkada modukoa izan dut; orain, berriz, seguru nago.
|
|
|
Testuinguru horretan, 1983az geroztik indarrean dagoen hizkuntza ikastereduen sistema gainditzearen aldeko aldarrikapenak ere nagusitu egin dira [57]. Garrantzitsua bezain korapilatsua da, ordea, arazoa, eta, hobetu beharraren gainean kontsentsu handia badago ere, bistan da kontsentsutik urrun ikusten direla posizio asko, hobekuntza nola, zertan,
|
zertarako
eta zer denboratan egin finkatzerakoan.
|
|
|
Soilik euskara jakitun ala, gainera, euskal hiztun ere bai, zer dira elebidunak?
|
Zertaz
eta norekin jarduteko erabiltzen da nagusiki euskara. Euskaraz eskolatu diren elebidunak euskarazko hedabideen, euskal literaturaren eta, oro har, euskarazko produktuen kontsumitzaile al dira?
|
|
|
Izan ere, norberaren hizkuntzaz gain beste hizkuntza bat edo batzuk ikasterakoan geure buruari egiten diogun galdera ez baita (bakarrik) izaten" zergatik ikasi?", baizik eta (baita ere)" zertarako ikasi?".
|
Zergatik
eta zertarako, biak dira, beraz, joko zelaia zedarritzen duten marrak. Joko zelai horretan saihetsezina gertatuko da ingelesa ez beste hizkuntzen arteko lehia, eta bistakoa da lehia horretan arrakasta lortzeko aukera handiagoak izango dituztela hegemonikoak diren hizkuntzek eremu urrikoek baino.
|
|
|
4
|
Zergatik
eta zertarako behar da hizkuntza politika?
|
|
|
Eta ez daukagu horrelakorik; ez behar den beste, behinik behin. Ez dugu behar beste inbertitu
|
zer
eta nor garen horretan: ez da negozioa, ez da zementua, identitatean inbertitzea da.
|
|
|
jateko ona, zerbitzu aparta, gela erosoak. Bertako bizilagunak materialki aserik bizi izan dira, baina, pentsamendu hoztasunak eta zentzu krisiak jotako gaitza nozitu dute, lausoago bizi izan baitituzte azken
|
zertarako
eta zergatiak (sintomatologia horren hedapena eta sakonera sektore guztietan berdina ez bada ere). Zentzu horretan, Mendebaldeko jendarte asearen metafora borobila izan da.
|
|
|
Judutasuna: merezi al zuen, galdetzen du Steinerrek, milaka urte irautea,
|
zertarako
eta holokaustoa bizitzeko?
|
|
|
Urte hauetan guztietan zer gertatu zaien haiei, zer gertatu zaigun guri: adierazkorra litzateke bi ibilbideen kontakizun pare pareko bat egitea, garbi ikusteko eredu hari nola,
|
zertan
eta zergatik eman diogun bizkarra.
|
|
|
–Badakit
|
zer
eta zertarako diren txorimaloak, baina bakar bat ikusi orduko, beldurrak airean jartzen nau.
|
|
|
Kanta batzuetan antolaera hori elikatzen duten sinbolo eta diskurtsoak eraikitzen dira. Nor zen, adibidez, katalana/ euskalduna zentzu hertsian, eta
|
zeri
eta nori kontrajarrita mugatzen zituen nolakotasun horiek. Genero honen bidez agerian geratzen da berriro nazio nortasunaren eraikuntzaren alderdi sinboliko eta sozialen arteko harreman dialektikoa.
|
|
|
Hizkuntzez eta haien aldaerez egiten diren zehaztapen zientifikoak eta hierarkizazio sozialak nazionalismoen boterearen eta itxaropenen erakusgarri nabarmenak dira. Nagusitasuna lortzeko borroka, nazio modernoen asmaketa eta sorkuntzarekin besoz beso, hizkuntza definitzeko ahalmenean islatzen da?
|
zer
eta zein izango diren eredu estandarizatua ezartzeko erabiliko diren dialekto edo elementuak.
|
|
|
Gauzak halako muturreraino eraman dira, non, egun, estatu nazioa egiteak zera esan nahi baitu: Soldados de Salamina bezalako literatur lan bat argitaratzeak sekulako zalaparta eragin dezakeela,
|
zergatik
eta norabide bakarreko genesi historikoa duen estatu baten iragan hurbileko gertaera batzuk kontatzeagatik, historia 1975 urtean hasten da, eta aurreko guztia ezkutuan eta gordean geratzen da sistematikoki. Halako punturaino non, RTVEk koproduzitutako telesail batzuetan ere, Espainiako Gerra Zibilari buruz hitz egitean, ideologia desberdineko bi alderdiren arteko gerra batez hitz egiten da, eta ez Espainiak berrehun urtean izandako bigarren demokrazia aldia erorarazi zuen mugimendu faxista batek eragindako estatu kolpeaz.
|
|
|
Egunari...
|
zer
eta, bri llu a... ateratzen... jai bezpera izaki... Hauekin beti ikasten baita...
|
|
|
" txula" hori euskaraz dago, noski, txuloz josita, moko xorrotxaz baliatuz, alde guztietatik oihalari ahal zituen txima guztiak atera baitzizkion kaxkabeltx nagusiak, beste aldamenekoak mokoka bidaltzen zituenak. Eta, lan hori dena
|
zergatik
eta zertarako. Leihora goizero ni baino lehenago iristen zelako, eta goserik iritsi ere.
|
|
|
Gero, Arantzazuko basilika aurrera irten, gorantz doan bidean eseri, eta... apostolu gutar anitz horien hutsune altu zabala galdera atergabez ziztatzen saiatu nintzen,
|
zergatik
eta zertarakoka barrua torturatzeraino... Galderen ziztada etengabeak luzatu dio lepoa han goreneko Amari ere.
|
|
|
Maixealari eta maixeatzaile guztiek eskubide osoa dute tamaina horretako burugabekeria (xuabe esatearren) argudio onenak medio larrutzeko.
|
Zer
eta, garia,
|
|
2010
|
|
|
–Ez dakit
|
zer
eta nola esan. Joxe Ferminek esan duen bezala, ez gara animalia hutsak.
|
|
|
Honetaz bakarrik ez omen zuten hitz egin. Anizetok esan zidanez, gure artekoaz ere hitz egin zutela ziur zegoen, emazteak hala izan zela aitortu ziolako, baina ez zuen lortu Magdalenari
|
zer
eta nola komentatu zuten ateratzea.
|
|
|
Lehen aste osoa igandea iritsi zain pasatzen banuen, handik aurrera ez zidan etxetik ateratzeko gogorik ematen. Eta neguan zer esanik ez, orduko neguak ez ziren oraingoak, ibili beharra zegoen bide txar haietan, labana bezalako hotz harekin,
|
zertarako
eta Jaunaren hitza baino etsaiarena entzuteko. Behin baino gehiagotan gelditu nintzen etxean hilekoaren aitzakian edo dena delakoan.
|
|
|
Berehala zabaldu ziren zurrumurruak.
|
Zergatik
eta nola gertatu zen hilketa hori. Hainbat urte igaro dira eta orduan esandakoek hor jarraitzen dute.
|
|
|
Dena den, esango nuke ez dela erraza, nazio edo leku batzuetan, euskaldun bezala bizitzea eta are gutxiago euskaldun kazetari bezala lan egitea. Baina egia da, baita ere, badugula geure berezitasuna, eta galdera asko egiten dizkigutela
|
zer
eta nolakoak eta nongoak garen jakin minez.
|
|
|
Gainerako udaberri anuntzioak ere, gehientsuenak guztiz iratzarriak genituen.
|
Zergatik
eta nolatan hori?
|
|
|
–Horixe behar genian! Erdaraz ez dakien baserritarrari erdara itzulian ematea,
|
zer
eta gehien inporta zaizkion haize kontuak, eta gaizki: " Goizean hegoa eta arratsaldean iparraldera egingo du!"...
|
|
|
Gaur erein arto transgenikoak ekarriko du, sobra ere, zer amainatu!
|
Zertan
eta zenbat ernegatu eta geurezkotik galdu ote dugu. Auskalo!
|
|
|
Baina, barkatzekoa ere bada; atzoko goiza ez zen kanturakoa:
|
zeri
eta zeini kanta zitekeen ordu ilun busti narratx haietan. Gaurkoan, tira!
|
|
|
|
Zer
eta zenbat etor datorkeen geure baitara haurtxo bakoitzarengan usna eta isla genezakeen biziturri nagusiaren opari etenbakotik. Jaioberriarengan sumatzen baita egokien, heldu eta adinduengan hagitz disimulatu den biziturri agorrezin horretatik.
|
|
|
Duela bost mende, merkatu mundialak Amerika osoa zurrupatu zuenean, orduan gainera gainezka etorri zitzaien zibilizazio aurrerakoiak juzku egin eta erabaki zuen, han bertakoen ekologia idolatria hutsa zela. Naturarekiko komunio gertuenekoa,
|
zer
eta, bekatua zela. Eta, noski, zigorra zegokion.
|
|
2011
|
|
|
Emakumea gaizki sentitu zen; polizia ona izateko, ama txarra izatera kondenatuta zegoen: Marieren urterik onenak galtzen ari zen,
|
zertarako
eta... zoroen eta putasemeen atzetik ibiltzeko.
|
|
|
–Bai, inozokeria. Horixe besterik ez da haurtzaroko lagun batekin ezkontzea, ordura arte adiskide bat besterik izan ez dena, lehengusu bat bezala edo horrelako zerbait,
|
zer
eta gerrara doalako. Ez badakizu ere, nik...
|
|
|
Baina hainbeste urtez elkar ikusi gabe egon eta gero, nola esan Jesusi zurekin gelditu behar nuela,
|
zertan
eta afaltzen. Bazegoen, ordea, Jesusekin jatetxeren batera ez joateko beste arrazoi bat, ia zurekin afaldu nahi izatearena bezain fundamentuzkoa:
|
|
|
Oinaztarrek poz handiz jaso zuten ganboarren onespenaren berria, izugarrizko mesedea baitzen eurentzat elikagaien bidea libre uztea. Baina, aldi berean, susmo txarra ere piztu zen euren baitan, ze aski sinesgaitza egiten zitzaien euren betiereko etsaiak, urteetan eta urteetan odola isurarazi zienak, orain errukizko jarrera hori agertzea,
|
zertarako
eta, oinaztarrak gosez hil ez zitezen. Ummm!
|
|
|
Tomasek bertatik pasa zen batetik ezagutzen zituenez, nola edo hala azaldu zien egoera, eta kafea eta gosaltzeko zerbait ere eskatu zien. Kaferik ez bazuten ere, eraman zieten zer edo
|
zer
eta gero hizketan hasi ginen. Iriartetarrak oso pertsona onak ziren, baina ez zeuden lasai.
|
|
|
Hedabideak ugaltzen ari ziren, baina geroz eta murritzagoa zen islatzen zuten ideia aniztasuna. Gaur egungo munduan, jendeak denbora laurogeitazak telebista katetan surfean ematen duen honetan(
|
zertarako
eta lau aukera besterik ez zeuden garaietan baino gauza gutxiago topatzeko), batek edo bestek Marcusek aro teknologikoaz zeukan ikuspegiari oratuko zion honezkero; jendeak, bitartean, uste du aukera gehiago dauzkala, baina ez dago funtsezko alderik aukeron artean. Ugaritasunaren garaian, teknologiak pertsonok izugarri eraginkor bihurtu gaituen honetan, zergatik ematen dugu oraindik denbora gehiago lanean?
|
|
|
Lehenengo gauean mandarin chinese jatetxe batean afaldu genuen, eta, janari kaskarra gorabehera, betiko gaiaz mintzatu ginen, patxadaz, apurka apurka botila ardoa hustu ahala: identitateari eutsi beharraz, gizarte irekien bertuteez(
|
zeren gain
eta zeren bizkar eraiki dira ordea gizarte ireki aberatsok?) eta ustez ideala den bikote horren itxura bateko uztarrezintasunaz. New Yorken eman zuen denboraldiari buruz jardun zuen Txemak, hangoen irekitasunaz:
|
|
|
Mariannek kontatu zigun, halaber, zelan eroan zuten gerora Kundera autoz Heidelbergetik (hango unibertsitatean ari baitzen gizona une hartan) Belgikako kostalderaino, asteburu bakarrean eta bazterrak kilometro eginez, eta dena
|
zer
eta txekiar idazleak itsasoa ezagutzeko sekulako irrika zeukalako, eta kontatu zigun zelan itsasbazterrera heldu bezain laster Kundera biluztu egin zen eta dzanga egin zuen salto uretara...
|
|
|
Serio antzean hartu nuen kontua; horrenbesteraino non, epaile soinekoa jantzita, txarto iritzi bainion hurbileko ama batek 12 urteko bere alabarentzat Olentzeroren opari modura eginiko hautuari: eskuko telefonoa ekarri zion alaba nerabeari,
|
zergatik
eta ia lagun guztiak banaren jabe zirelako ordurako, eta gogoan dut hautu ganorabakoa begitandu zitzaidala.
|
|
|
" niri kontu horrekin ez etorri, folloia besterik ez duzue armatu hainbeste urtean eta zer da aberria eta zer da nazioa? Hori agure batzuen nostalgia besterik ez da, gerra egin zutela 36an eta gero ez dakit
|
zer
eta Franco bat izan omen zenuten, inork ezagutu ez duena gazteen artean eta rollo horrekin basta, aski, kitto". Beldurra diat hori gertatu ote litekeen, nazio ttiki honen baitan sinesten baitut eta uste dut elkarrekin genukeela lan egin gure egoera hobetzeko eta gauzak konpontzen joateko.
|
|
|
Ondorioz, psike indibidualak daude trantsizio handiaren hondoan, baita giza premien gaineko ezbai funtsezkoa ere:
|
zer
eta zenbat behar dugun hanka bikook. Castoriadis lagunak esan zigun bezala, gaurko gizaki mendebaldarren muin psikosoziala aldatu behar, bizitzaren aurrean duen jarrera ordeztu behar, bere imaginarioa irauli behar.
|
|
2012
|
|
|
Kafea amaitu, eta barraren gaineko platertxoan utzi du kikara?. Erail
|
zergatik
eta abiapuntuan, hitz gutxitan esanda, demokraziarengatik, justiziarengatik edota aberriarengatik. Eta hemen hamarkadetan ez ikusiarena egin dugu hezur haragizko gizon, emakume eta haurrek jasan dituzten heriotzen, bahiketen, torturen, mehatxuen eta gutxiespenen aurrean.
|
|
|
Ikerketa bat egitera joana zen hara, skate boarding eskola bat eratzeko asmoa zeukan lagun batekin. Hango kirol nazionala talibanek debekaturiko kometak aireratzea omen da, eta gizonezkoen zaletasun nazionala, galeperren borrokak; bada, eskola bat sortu nahi zuten halako herrialdean,
|
zertarako
eta skatean irakasteko neska mutikoei, irtenbideren bat aurki zezaten gerraren erdian etorkizunerako. Xabierrek berak ere barre egiten zuen azaltzerakoan, gauza serioa zela azpimarratuz.
|
|
|
Ez zion ukatzen alde guztietan ezaguturiko sufrimendua, hala ere beharrezkotzat jotzen zuen jendearen sufrimenduaren arrazoiak zeintzuk izan ziren eta gertatutakoaren sorburua non egon zen ezagutzea eta onartzea, ez baitago ahazterik hemen hila izan zela jendea. Hila
|
zergatik
eta abiapuntuan aberriarengatik, eta ondoren nork bere arrazoiengatik, hasi erlijiotik eta mendeku, inbidia edo dena delako aitzakiarainokoengatik. Hortik aurrerakoak:
|
|
|
Chapelain zaharra, bere sukaldariarekin ezkondu zena, elkarri hitzik egin gabe hamalau urte daramatzaten Montrifaut bi ahizpak, kale berean bizi diren arren,
|
zer
eta batak besteari marmelada egiteko barrinoia utzi nahi izan ez ziolako; emazteak alde egin zion notarioa, saltzaile batekin Parisera bizitzera joateko, eta... Herri txikietako ezteiak...
|
|
|
Harriturik uzten nauzu, Hélène. Nola liteke zuk, hain arima zuzena eta garbia daukazun horrek, ez ikustea zenbateraino den doilorra ekintza txar bat ezkutatu nahi izatea,
|
zer
eta horrek gure lasaitasuna asaldatuko lukeelako?
|
|
|
Minbizia lehendabizikoz erabili zuenari buruzko fikzioa.
|
Zergatik
eta nola etorri zitzaion min hitzari bizia eransteko premia, sufritzen ari zena hitzen zehaztapenarekin leuntzeko larritasuna...
|
|
|
Esnatzen naizenean bera adi adi dago, eta halaxe segitzen du, adi adi, loak hartzen nauen arte, eta badakit lotan nagoenean ere nire ametsak zelatatzen dituela. Ez dakit zer pentsatzen duen,
|
zertarako
eta norentzat egiten duen lan, zein den ni horrela zaintzeko arrazoia, baina hor dagoela jakiteak nire bizitza osoa baldintzatzen du. Hau egingo nuke, baina hura egiten dut susmo txarrik har ez dezan; gauzak haren gustura egiten saiatzen naiz; esaten dudana kontrolatzen dut; begiradak zaintzen ditut.
|
|
|
–Bai, ama, badakit
|
zer
eta zertarako diren zepoak, bakar bat ikusi orduko beldurrak airean gelditzen naiz neu ere, baina goseak nago, zu ez?
|
|
2018
|
|
|
Argi dago zergatik ez duen bisitarik jasotzen emakume honek...
|
Zer
eta pelikula bat ikusi nahi duelako??!! Aitzakia hobea jarri balio bederen!
|
|
|
Horretarako aurretik gizakiaren lana beharrezkoa da, ordea. Gure berezko baliabideak erabiliz aurkitu behar dugu, makinei
|
zer
eta nola irakatsi. Hori egindakoan, makinek trilioika aldiz gainditzen dute gure ahalmena, maneia dezaketen datu multzoaren tamainari dagokionez, eta ez hori bakarrik, eskerga da aldi berean exekutatu dezaketen programa kopurua, eta hori dena nolako abiaduraz egiten duten ez hitz egiteagatik...
|
|
|
Gorputz osoa eta gorputz osoko gihar guztiak liskar, eskrima, eta ehizaldietan zailduak neuzkan.
|
Zertaz
eta zergatik kezkatu behar ninduen baldarkote hark. Arrotzaren janzkeraz gain, haren beso eroriek, alderokako ibilerak eta bizkar okertuak gehiago gogorarazten zuten ogi mutur baten eske herriz herri, etxez etxe, mandioz mandio bizitza osoan ibilitako baten traza, ezpataz trebatutako soldadu batena baino.
|
|
|
Erromerietan eta, hi beti neska laguntzen joaten hintzen bitartean, nik beti etxera itzuli behar izaten nian, txakurren antzera, buztana hankartean nuela. Eta oraingoan ere
|
zer
eta maitasun gutun bat...
|
|
2019
|
|
|
Laleren iritziko, emakume guztiak ederrak ziren, eta uste zuen ezer txarrik ez zegoela haiei hori esatean. Amak eta arrebak erakutsi zioten, modu subliminalean bada ere, gizon batek emakume bat nahi duenean,
|
zer
eta nolakoa nahi duen hura izatea. Eta, harrezkero, ikasgai haien arabera bizi izan zen.
|
|
|
Kafe beroaren lurrina gozatuz, Santiagori
|
zer
eta nola kontatu pentsatzen hasi zen, baina esku artean zuen aferaren korapiloa askatzearen meritu denak berarentzat gordeta.
|
|
|
Gelakoon artean oso giro ona sortzen zuen mintzamen saio haietako batean, ezustean, Aurore ikaskideak
|
zer
eta Italiako Aviazzione Legionaria ekarri zuen hizpidera, zehazkiago 1937ko martxoaren 31n Durango gainean egindako bonbardaketa: 300 herritar baino gehiago hilik, herria suntsitua...
|
|
|
Ez nuen argitaratzeko izkiriatuko. Niretzat baizik, Carmen eta biontzat, non,
|
zer
eta nola geunden paperean iltzatzeko. Ezer ez zen sakratua, ez nire lana bistan dena, are gutxiago iraganak utzi zigun herentzia zitalaren mamia.
|
|
|
Egoera errazagoak ezagutuak zituzten, egiazki. Halatan,
|
zer
eta nola egin orraztuko zuten hiruek batera. Manuari ez zitzaizkion asaldatuko, nehondik ere ez.
|
|
|
Argazkiak baizik ez nituen jartzen; testurik ez. Jendeak argazkiak komentatzen ditu, eta gustatu egiten zaizkiela esaten didate, eta ez dakit
|
zer
eta badakit zer. Aber, garbi utzi nahi dut, gauzak diren bezala:
|
|
|
Baina prosaren belazeetara mugatuta ere: akordeoiak soinu eta aukera asko ematen segitzen du, eta hor ere aukeratu egin behar
|
zertaz
eta nondik jardun. Tonu eta gai askotako testuak dira.
|
|
|
|
Zergatik
eta nolatan asmatu dute hori gure asabok. Asmakeria hu  tsa, bati hala kaskotik irten zitzaiolako?
|
|
|
Nondik datoz?
|
Zergatik
eta zertara doaz. Laino gaxteak dira, sortuberriak, fronte txiki edo formalago baten aurretik, fronte beroaren, aurreko horren ziri edo mingain gisara datozenak.
|