|
2023
|
|
|
Esku hartzea" Hezitzaileek asko egin dezakete" metodologian oinarritzen da, talde bakoitzaren errealitate zehatzera egokitzen dena. Talde bakoitzeko, beraz, esku hartze plan bat diseinatuko da, aipatu bezala, betiere taldeari erreparatuz, galdetuz eta erabakitzen
|
utziz
. Aurretiko plangintza bat edukiko den arren beti, plangintza hau beti aldatuko da ikasturtean zehar, haur eta gazte bakoitzaren eta taldearen nahi eta beharretara moldatu da eta.
|
|
|
Esanguratsua iruditzen zaigu% 30ak baino gehiagok errepikatzen dutela ondorioztatzea. Uste dugu egitasmo erakargarria dela 8 urte bitarteko gaztetxoentzat, gero eta ezagunagoa haien artean, eta, pandemia atzean
|
utzita
, gazteen
|
|
|
Egia esateko, oso pozik gaude Euskaraz Kilikak emandako emaitzekin. Doakoa izanik, haurrek eta gurasoek serio hartuko ez ote zuten beldur ginen, baina errealitatea izan da oso ume gutxik
|
utzi
duela ekintza eta talde guztiak mantendu direla.
|
|
|
Behaketak eman didan esperientziatik sortutako sentsazioek, burutazioek, emozioek eta arrazoiek harilkatuko dute artikulu hau, horiexek izango ditu abiapuntu eta ardatz, eta maila pertsonal hori gainditzen ez saiatzea da oraingoan egin dudan hautua. Berdin estilo aldetik ere, alde batera
|
utziko
ditut halakoei darien akademikotasunaren tonu edo erregistro zantzuak, maila pertsonalean aritu nahi baitut, Ane gisa, ni neu gisa baino ez, gaiarekin kezkatuta, oso kezkatuta dagoen euskal irakasle apal baten moduan.
|
|
|
Herriak berak duen egoeraren ondorio eta sintoma da euskararen egoera, eta erritmoak erritmo, denak hartuko ditu horregatik gainbeherak, analisiak eta diagnostikoak egoki egin ezean, eta neurriak hartzen ez badira. Aspaldi zaigu kezka iturri, euskaraz dakiten eta ikasten duten haur eta gazte euskaldunak ere euskaraz egiteari
|
uzten
hasi direla eskola eremutik kanpo, esate baterako.
|
|
|
Euskararen irakaskuntza eta euskal irakaskuntza politikoki testuinguruan jarri behar dela iruditzen zait, bestela ikasleen hautu pertsonal hutsen esku
|
uzten
baitugu erabakia, eta garbi dagoelako horrek zer dakarren. Izan ere, zergatik egin luke gaur egungo ikasle iruindar batek euskaraz, hobeki dakienean erdaraz eta inguratzen duen guztia erdaraz baldin badu?
|
|
|
Ikasleek aukera dezakete beste eredu batean izena ematea –ez dago haien esku, gurasoenean baizik, badakit–, baina ulertu behar dute gurean egoteak dakarren inplikazioa, gure identitatearen funtsa euskara dela argi adierazi behar diegu, hitzez eta ekintzaz, hala dela, eta ez dugula onartuko horren kontra doan jarrerarik. Ez dugula onartuko hori abstraktuan
|
uzten
dut, tokian tokiko erabakiak, proposamenak eta abar hartu direlako, bistan dena, baina hemen argi utzi nahiko nuke euskararen erabilerak (edo erabileraren auziak) helburu estrategikoa izan behar duela ikastetxe guztietan. Motibazio alderdiak landuz, noski, soziopolitikoak ere bai, jada aipatu dudan bezala, baina ez hori bakarrik.
|
|
|
Ikasleek aukera dezakete beste eredu batean izena ematea –ez dago haien esku, gurasoenean baizik, badakit–, baina ulertu behar dute gurean egoteak dakarren inplikazioa, gure identitatearen funtsa euskara dela argi adierazi behar diegu, hitzez eta ekintzaz, hala dela, eta ez dugula onartuko horren kontra doan jarrerarik. Ez dugula onartuko hori abstraktuan uzten dut, tokian tokiko erabakiak, proposamenak eta abar hartu direlako, bistan dena, baina hemen argi
|
utzi
nahiko nuke euskararen erabilerak (edo erabileraren auziak) helburu estrategikoa izan behar duela ikastetxe guztietan. Motibazio alderdiak landuz, noski, soziopolitikoak ere bai, jada aipatu dudan bezala, baina ez hori bakarrik.
|
|
|
abiatu gaitezen dakiten euskara" apur" horretatik, ez gaitezen saiatu eduki gramatikal gehiago erakusten, ez bada egunero klaseko ahozko jardunean agertzen diren akatsak zuzentzeko helburuarekin, eta kontuz honi dagokionean ere: beharbada
|
utzi
behar diogu hainbeste zuzentzeari, dosi egokiak bilatuz, eta adierazkortasunari garrantzia eman. Euskara ikasgaia izan dadila euskaraz (gainerako ikasgaiak) ikasteko behar duten laguntza hori, eta bereziki eta nagusiki, egunerokoan jario pixka bat handiagoz egiteko luketen tresneria hornitzearen funtzioa izan.
|
|
|
Esaldi osoak esanarazi, ezer zintzilik
|
utzi gabe
. Adjektibo bat zer den jakin beharrik ez dago" nolakoa imajinatzen duzu iglu bat hitz bakarrean?" galderari erantzuteko, eta erantzunekin adjektiboak txirikordatzeko adjektiboak direnik jakin gabe:
|
|
|
Neskaren jardun jariotsuak eta galderaren bat egin dutenen patxadak ahoa bete hortz
|
utzi
du nirekin den laguna. ‘Hori, Euskal Herrian, ezinezkoa! ’, atera zaio.
|
|
|
Izango dira berrogeita hamar urte esaldi horixe bera eta ia hitz horiexekin esaten genuela irakaskuntzari buruzko eztabaidetan. Aspaldi
|
utzi
nuen irakaskuntza eta oso oker egon ninteke, baina errezeloa dut hausnarketa horrek ez ote duen orduan baino gehiago esaten. Euskarazko musikarekin esanda:
|
|
|
Euskaldunek elkarren artean hartu emanak izateko duten sarea oso ahula, indargabea bada, eta gaur, gizartean, haurrak eskolatik atera orduko beste ekintza batzuetara eramaten baditugu, elkarrekin jostatzeko aukerarik gabe
|
uzten
ditugula askotan, bestelako jardun antolatu horietan nola aritzen dira. Euskarazko eskaintzarik ba al dute?
|
|
|
Beraz, euskaraz komunikatzeko baliabide nahikorik ez duen hiztunak bi bide hauetako bat aukeratu behar du: euskarari eutsi, komunikazioa (eta, ez ahaztu, gizarte harremanak) kaltetzeko arriskua onartuta, edo komunikazioaren eraginkortasunari lehentasuna eman, ongi menperatzen duen hizkuntza erabiliz eta euskara bazterrean
|
utziz
. Bigarren aukera horretan erabiltzen ez duen euskararekiko atxikimendua eta aldekotasuna apalduko ditu, egoera beste modu batez ezin ebazteak sortzen dion barne gatazka baretzeko.
|
|
|
2016 urtean Bigarren Hezkuntzako Nafarroako 12 institututako gazteekin egindako ikerketak hori bera
|
utzi
zuen agerian (Olasagarre eta beste, 2019: 56) 12:
|
|
|
17 Gure kulturan jokabidea pertsonari egozteko joera dugu eta inguruaren eragina alde batera
|
uzten
dugu. Hau da, ohikoa da" eragozpenaren funtsezko errakuntza", jokabideen kausa (borondatea eta agentzia) pertsonaren baitan jartzeko joera erratua (Apodaka, 2004:
|
|
|
Ikastetxean ikasturtean zehar egiten diren ekitaldietan 4 edo 5 bikotek (hirukotea ere izan daiteke, txistearen pertsonaien arabera) txisteak kontatzea. Ikasleek prest izanen dituzte txisteak, eta tarte bat
|
utziko
zaie kontatu baino lehen gogora ekartzeko.
|
|
|
Orduen banaketa taula hauek agerian
|
uzten
duten bezala, eskola orduez kanpoko ekintzak eskolako curriculum eremuak hartzen duen adina denbora behintzat suposatzen du. Horri oporraldi eta asteburuak gehitu behar dizkiogu.
|