|
2008
|
|
|
Arrazoi horiekin guztiekin, Zenarrutzabeitiak ziurtatu zuen «ziklo aldaketa zakartasunik gabe, doikuntza gogorrik gabe eta kostu sozial onartezinik gabe» igaroko dela Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Eustaten datuen arabera,
|
urteko
lehen hiruhilekoan Barne Produktu Gordina %2, 7ko erritmoan handitu zen hiru lurralde horietan.
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, datuok aurkezteko orduan, Mirandak nabarmendu du Espainiakoak baino datu hobeak dituela Nafarroak. Izan ere, INE estatistika erakundeak aurreratu du
|
urteko
lehen hiruhilekoan %1, 8 egin duela behera BPGak; iazko datuekin alderatuz gero, berriz, urtebetean %2, 9 egin du behera. 1970 urtera atzera egin beharra dago tankera horretako ekonomiaren argazki bat ikusteko.
|
|
|
Hala ere, Jose Manuel Campa Ekonomiako Estatu idazkaria saiatu zen irakurketa positiboa egiten. Horrela, esan zuen gainbeherak erritmoa moteldu duela,
|
urteko
lehen hiruhilekoan uzkurdura %1, 6koa izan zelako. Lehen aldiz bost hiruhilekoan esportazioek gora egin dutela, kontsumoa eta inbertsioa gutxiago jaitsi direla, autoen salmentak gora egin duela eta interes tasen jaitsierak kontsumoaren hobekuntza, iradokitzen?
|
|
|
Hala ere, hiru aldeek hitzarmena sinatu dute. Datorren
|
urteko
lehen hiruhilekoan.
|
|
2010
|
|
|
Gobernuak iragarri du pentsio sistemaren moldaketa 2011
|
urteko
lehen hiruhilekoan onartuko duela
|
|
|
Aurrezki Kutxen lege aldaketaren eta lan erreformaren ondotik, mahai gainean dagoen moldaketa ekonomikorik garrantzitsuena pentsio sistemarena da. Heldu den
|
urteko
lehen hiruhilekoan izango dela aurreratu du Zapateroren gobernuak, gehiago zehaztu gabe, oraindik Toledoko Itunaren txostenaren zain dagoelako. Erretiroa hartzeko adina atzeratzea edo ordaina kalkulatzeko kontuan hartzen diren urteak igotzea daude Moncloak aztertu dituen aukeren artean.
|
|
|
Ez da Islandiako sumendiren baten aitzakiarik behar. AEBetako Citi(+ %2, 96) bankuak lez emaitza onak kaleratuta ere
|
urteko
lehen hiruhilekoan 3.300 euro irabazi ditu, Greziaren zorraren gaineko kezkak aireratu ezinda dauzka txerritxoak. %0, 53ko galera apalak izan zituen Ibex indizeak, eta Iberia (%2, 65) ez zen, espero zitekeenerako, hain gaizki ere moldatu.
|
|
|
Mozkin berriak. Aseguru negozioa %11 handitu arren, %4, 8 gutxitu dira Mapfreren(+ %2, 75) mozkinak
|
urteko
lehen hiruhilekoan: 273 milioi.
|
|
2011
|
|
|
Neurri gehiago hartuz gero, 5.000 milioi euro izan daitezke.Gobernuak BPGaren %2, 2ko hazkundea espero du aurten, eta %2, 25ekoa datorren urtean.
|
Urteko
lehen hiruhilekoan BPGaren %0, 9ko igoera izan zuen, baina hurrengo hiruhilekoan %0, 2koa edo %0, 3koa espero dute (bihar jakingo da). Benetako hazkundea espero baino apalagoa bada, zailagoa izango du defizita jaisteko helburuak betetzea: iazko %7, 1etik BPGaren %5, 7ra aurten, %4, 6ra 2012an eta %3ra 2013an.Horixe esan zion Nazioarteko Diru Funtsak (NDF).
|
|
2012
|
|
|
behera egin du nabarmen otsailaz geroztik, batik bat Alemanian. Indize horrek iradokitzen du euroguneko ekonomiak atzera egingo duela 2012
|
urteko
lehen hiruhilekoan. Burtsek jaitsiera handiekin hartu dute indizea.
|
|
|
Europako zenbait herrialde baziren egoera horretan, eta orain Hego Euskal Herria ere berriz atzeraldian da. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan
|
urteko
lehen hiruhilekoan BPGak izan zuen bilakaera hilaren 11n jakinaraziko du Eustatek, baina aurreikuspenak ez dira onak. Nafarroari dagokionez, urte arteko tasan %0, 5 egin du atzera ekonomiak.
|
|
2013
|
|
|
2013ko lehen sei hiruhilekoan 22 milioi euro irabazi ditu; iaz epe horretan 33 milioi euro galdu zituen.
|
Urteko
lehen hiruhilekoko emaitza positiboa (zazpi milioiren mozkina) berretsi du horrela. Testuinguru zailean etorri dira emaitza horiek.
|
|
|
Akordio horiek, besteak beste, datu base informatikoen berehalako konexioa ahalbidetuko luke. Hiru foru aldundien arteko itunak 2014
|
urteko
lehen hiruhilekoa amaitu baino lehen negoziatzeko eta sinatzeko helburua ezarri dute. –
|
|
|
Atzeraldi teknikoaren bukaera gerturatzen ari da Hego Euskal Herrira. Eustatek atzo zabaldu zuen datu aurreratuaren arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako barne produktu gordinak %0, 1 egin zuen behera
|
urteko
lehen hiruhilekotik bigarrenera. Zortzi hiruhileko jarraian daramatza ekonomiak jaisten? 2011ko hirugarren hiruhilekotik?, baina jaitsiera asko apaldu da apiriletik ekainerako tartean, horren aurreko bi hiruhilekoetan %0, 5 jaitsi baitzen.
|
|
|
Atzeraldia moteltzeko joera ikusi da Nafarroan ere. Nafarroako Estatistika Institutuaren arabera,
|
urteko
lehen hiruhilekoan BPGa %0, 6 jaitsi zen, eta %0, 4, berriz, bigarrenean. Urte arteko tasak ere hobera egin du:
|
|
2015
|
|
|
Akziodunen batzarrak joan den astelehenean onartu zuen Euskaltelen mugarria jarriko duen erabakia. Uztailerako hasiko da kotizatzen, burtsaratze prozesuan aparteko oztoporik ez bada.Bilbo, Madril, Bartzelona eta Valentziako burtsetan kotizatzeko eskaera egin du Alberto Garcia Erauzkin presidente duen enpresak;
|
urteko
lehen hiruhilekoaren «emaitza sendoek» Euskaltelen «hazkundea» berretsi eta gero heldu da burtsaren urratsa abiarazteko erabakia. Kutxabankek (%49, 9), International Cablek (%48, 1) eta Iberdrolak (%2) osatzen dute euskal telekomunikazio enpresa.
|
|
|
Gaindegiak eman du datu hori, Inseeren eta Pole Emploiren datuetan oinarrituta. Hori bai,
|
urteko
lehen hiruhilekoari dagokiona. INEren datuen ordez, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Eustaten datuak hartuz gero kontuan, 6.700 langabe gutxiago leudeke Euskal Herrian:
|
|
2018
|
|
|
2017ko lehen erdian %49, 9ko kuota lortu zuten motor horiek, baina %37ra jaitsi da aurten; joera horrek jarraituz gero, %35etik behera izango da urtearen amaieran.Europa osoan gertatzen ari da dieselaren gainbehera. ACEA patronalaren arabera,
|
urteko
lehen hiruhilekoan %17 gutxiago saldu dira. Aldi berean, %14, 6 handitu dira gasolina autoak.
|
|
2020
|
|
|
Zerga
|
urteko
lehen hiruhilekoan 174 milioi euroko galera izan du haize erroten konpainiak. Hala ere, eskariak %82 handitu ditu, eta inoizko eskari poltsarik handiena du, 28.000 milioi eurotik gorakoa
|
|
|
|
Urteko
lehen hiruhilekoan %6, 8 txikitu da Txinako barne produktu gordina.
|
|
|
Datu ofizialen arabera,
|
urteko
lehen hiruhilekoan %16 txikitu da inbertsioa, eta maila horretan ere kontsumo ondasunen salmenta ere. Langabezia handitu egin da, baina ez asko:
|
|
|
Koronabirusak ekonomiari kalte egingo diola baieztatu dute nazioarteko erakundeek, eta OCDEk ohartarazi du
|
urteko
lehen hiruhilekoan atzera egin dezakeela zenbait eremutan, tartean eurogunean. Edonola ere, Eusko Jaurlaritzak ez du oraindik 2020rako bere iragarpena aldatu, 2019eko irailean egindakoa.
|
|
|
COVID birusa energiaren eskaeran izaten ari den eragina izango da bileren funtsa, eta petrolioaren prezioetan nola eragingo duen aztertuko dute. Hamar urteren ondoren, eskaera hori jaitsi egingo da 2020
|
urteko
lehen hiruhilekoan, Energiaren Nazioarteko Agentziaren arabera. Eguneko 435.000 upeleko apaltzea aurreikusi du energiaren erakunde horrek.
|
|
|
Hamar urte igaro eta gero, munduko herrialdeen petrolio eskaria apaldu egingo da
|
urteko
lehen hiruhilekoan. Jakina zen koronabirus kutsakorraren auzia ekonomian eragiten ari zela, eta petrolioaren eskariak eragin hori islatuko du argi eta garbi martxoan.
|
|
|
Enpresariek aurreikuspen okerragoak dituzte
|
urteko
lehen hiruhilekorako
|
|
2021
|
|
|
AHTarekin batera, Bilboko eta Gasteizko tranbia sarea eta Donostiako metroa ere bultzatu nahi ditu Arriolak. Gainera, ziurtatu duenez, Mugikortasun Jasangarriaren Legea datorren
|
urteko
lehen hiruhilekorako egin asmo dute.
|
|
|
|
Urteko
lehen hiruhilekoan kolpe handia hartu du landunen kopuruak. INEren biztanleria aktiboaren inkestaren arabera, 2021eko lehen hiruhilekoan 1.179.100 lagunek zuten enplegua lau lurraldeetan:
|
|
|
Iragan maiatzaz geroztik, herrialdetik pixkanaka ateratzen ari dira Afganistango Gobernua babesten duten nazioarteko tropak, eta talibanak hutsune hori baliatzen ari dira etenik gabekoak diruditen konkistak lortzeko. Aurrerakadak nabarmenak izan dira, integrista sunitek herrialdeko barrutien erdiak bereganatu baitituzte dagoeneko; nazioarteko erakundeek egindako kalkuluen arabera, datorren
|
urteko
lehen hiruhilekorako herrialde osoaren kontrola izan lezakete, ezer aldatu ezean.
|
|
|
Neurri berean handitu da asilo eskatzaileena ere: 9.000 lagunek eskatu zuten asiloa martxoan, UNHCR Nazio Batuen Erakundeko Errefuxiatuen Laguntzarako Agentziaren arabera, eta, iazko datuekin alderatuta, %31 handitu da eskaera hori egiten dutenen zenbatekoa
|
urteko
lehen hiruhilekoan.
|
|
2022
|
|
|
Behin behinekotasuna gutxitzea du helburu araudi berriak, eta, horregatik, sinplifikatu egin dira kontratu motak. Espainiako Gizarte Segurantzako Ministerioaren arabera,
|
urteko
lehen hiruhilekoan, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan 12.300 behin behineko bihurtu dira finko, bere hiru modalitateetan: lanaldi osoko finkoak (6.171), lanaldi partzialekoak (4.711) eta aldizkako finkoak (1.500).
|
|
|
Ukrainako gerrak ez du, oraingoz bederen, ekonomiaren hazkundea eten. Eustatek aurreratutako lehen kalkuluaren arabera, 2022
|
urteko
lehen hiruhilekoan %1 hazi da Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako barne produktu gordina, aurreko hiruhilekoarekin alderatuz gero. Motelaldi txiki bat da aurreko hiruhilekoko hazkundearekin konparatuta —%1, 2 hazi zen 2021eko hirugarrenetik laugarrenera—, baina erakusten du ekonomia COVID krisitik irteten ari dela oraindik ere.
|
|
|
Ukrainako gerrak ez du Hego Euskal Herriko esportazioetan ondorio negatiborik izan, ez behintzat
|
urteko
lehen hiruhilekoan. Are gehiago:
|
|
|
Edonola ere, sailburuak ziurtatu du iristen diren datuek ez dutela erakusten ekonomia asko moteltzen ari denik. Iaz Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ekonomia %5, 6 hazi zen, eta %5, 7ko erritmoan hazi da
|
urteko
lehen hiruhilekoan.
|
|
|
Urteko bigarren hiruhilekoan, euskal ekonomiak hazkundeari eutsi dio —zazpigarren hiruhilekoz jarraian—, baina hasi da nabaritzen prezioen gorakada handiaren eta Ukrainako gerraren ondorioak. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako barne produktu gordina (BPG) %0, 9 handitu da
|
urteko
lehen hiruhilekoarekin alderatuta, eta, 2021eko bigarren hiruhilekoarekin konparatuz gero, %4, 3, Eustatek emandako datuen arabera. Hazkundea mantendu den arren, moteltze txiki bat nabari da:
|
|
|
Sexuen arabera, andreen artean murriztu da gehien langabezia.
|
Urteko
lehen hiruhilekotik bigarrenera 4.300 gutxiago (tasa %8, 8 da), eta 44.400 dira guztira. Gizonetan, 1.700 langabe gutxiago daude:
|
|
|
|
Urteko
lehen hiruhilekoaren datu bera da —hura ere zuzendu du Eustatek—, baina, harekin alderatuta, bada aldaketa esanguratsu bat: 2021 amaieran eta 2022 hasieran industria izan zen hazkundearen motorra, pandemiaren unerik gogorrenetan galdutako ekoizpena berreskuratzen ari zelako.
|
|
|
|
Urteko
lehen hiruhilekoaren datu bera da —hura ere zuzendu du Eustatek—, baina, harekin alderatuta, bada aldaketa esanguratsu bat: 2021aren amaieran eta 2022aren hasieran industria izan zen hazkundearen motorra, pandemiaren garairik gogorrenetan galdutako ekoizpena berreskuratzen ari zelako.
|
|
2023
|
|
|
2022 urtearen hasierako datuekin alderatuta, ordea, motelaldia izan da.
|
Urteko
lehen hiruhilekoan, %6, 5 handitu zen BPGa, eta %3 baizik ez urteko azken hiruhilekoan. Bada, ordea, kontuan hartu behar den faktore bat:
|
|
|
2022 hasierako datuekin alderatuta, ordea, motelaldia izan da.
|
Urteko
lehen hiruhilekoan, %6, 5 handitu zen BPGa, eta %3 baino ez urteko azken hiruhilekoan. Bada, ordea, kontuan hartu behar den faktore bat:
|
|
|
Guruze Gorriak Irunen daukan Hilanderas I zentroak 100 leku ditu, eta joan den
|
urteko
lehen hiruhilekoan bete ziren gehien; 850 etorkin artatu zituzten bertan. Urteak aurrera egin ahala, zentroan aterpe hartu zutenen kopurua erdira jaitsi zen.
|
|
|
%10, 2 uzkurtu zen, eta %4, berriz, soldatapekoena, itxialdiko asteetan langile gehienek soldatari eutsi ziotelako, haien enplegatzaileetako askoren diru sarrerak amildu ziren arren. Baina 2021
|
urteko
lehen hiruhilekoaz geroztik beti handitu da gehiago haien irabazia soldatapekoena baino, eta 2022an are gehiago handitu da batzuen eta besteen arteko aldea.
|
|
|
Ekonomia %0, 4 hazi da
|
urteko
lehen hiruhilekoan EAEn
|
|
|
BBVAk 1.846 milioi euro irabazi ditu
|
urteko
lehen hiruhilekoan, iazko epe berean baino %9, 4 gehiago, nahiz eta Espainiako Gobernuak bankuei jarri dien ezohiko zergarengatik 225 milioi euro ordaindu behar izan dituen.
|
|
|
«Energia berrikoak» egiten ditu soilik — Txinan kategoria berean sartzen dituzte hibrido entxufagarriak eta elektrikoak— BYD hazkunde marka guztiak hausten ari da.
|
Urteko
lehen hiruhilekoan herrialdean auto gehien saldu dituen konpainia izan da — errekuntzakoak barne hartuta —, eta Volkswagen gainditu du lehen aldiz, Txinako merkatuan historikoki nagusi izan den marka. 541 milioi euroko irabaziak izan ditu —iaz epe beran baino %411 gehiago—, eta Bloomberg eko analisten arabera, ezustekorik ezean, aurten hiru milioi unitate salduko ditu.
|
|
|
Sexu askatasunaren aurkako 154 delitu salatu dira
|
urteko
lehen hiruhilekoan Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta 25 ziberdelitu sexual. Horren harira, Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak adostu dute martxan jarriko dutela sexu indarkerien prebentziorako lehenengo plan estrategikoa.
|
|
|
Bizkaian, berriz, langabeziak nabarmen egin du behera: 42.800 daude guztira,
|
urteko
lehen hiruhilekoan baino 7.900 gutxiago, eta tasa %7, 63ra jaitsi da. Nafarroak ere bilakaera positiboa izan du alor horretan:
|
|
|
Langabeziarekin bezala, landunen kopuruan ere 2008ra egin behar da atzera antzeko datuak ikusteko. Guztira, 1.273.600 langile daude,
|
urteko
lehen hiruhilekoan baino 44.400 gehiago.
|
|
|
Euroguneko berotegi gasen isuriak %2, 9 murriztu dira
|
urteko
lehen hiruhilekoan
|
|
|
Ez dira gutxi azken urteotan berotze globala murrizteko iragarri diren neurriak, eta, euroguneko azken datuen arabera, baliteke horien emaitzak uste baino lehen nozitzen hastea. Iazko datuen aldean,
|
urteko
lehen hiruhilekoan %2, 9 murriztu dira euroguneko berotegi gasen isuriak; hots, 969 milioi tona gas kutsakor isuri ziren orduan, eta 941 milioi tona aurten.
|
|
|
Eta datuak ez dira hain baikorrak. Iazko datuekin alderatuta, isuriak %4 handitu dira Txinan
|
urteko
lehen hiruhilekoan, eta %10 bigarrenean. Berotegi efektuko gasen artean gehien isurtzen dena da CO2a edo karbono dioxidoa.
|
|
|
Enpleguari dagokionez, inkestan parte hartu duten hamar enpresatik zortzik uste dute datorren
|
urteko
lehen hiruhilekoan mantendu egingo dela. %9, 3k iritzi diote langile kopurua handitu egingo dutela, eta kontrakoa erantzun dute %10, 7k.
|