|
2010
|
|
|
Hezkuntzaren alorrean, independentziara arte frantsesez egin ondoren, 1965ean arabizazio horizontala hasi zen, urterik urte eta ikasgairik ikasgai behetik gora joan zelako arabiera frantsesaren ordez ezartzen. Lehen hezkuntzak hiru
|
urteko
epea izan zuen aldatzeko, bigarren hezkuntzak zazpi urtekoa. Hezkuntzaren arabizazio erabatekoa 1990ean eman zen lortutzat.
|
|
2011
|
|
|
Azken boladako emaitzari so egiteko 2004an abiatzen den lau
|
urteko
epearekin geratuko gara halere. Epe honetan bi estudioko lan argitaratu ditu:
|
|
2013
|
|
|
" Zahartua nago eta ilea erabat urdinduta daukat; eta, urteek errurik badutela onartuta ere, nire postu honek eta batik bat San Diegoko arduradun gisa betetzera noan bost
|
urteko
epeak erritmoa azkartu dute. Lur hau apostoluentzat baino ez da, eta hemengo jendea ni baino apostolu handiagoen beharrean dago; baina, Jainkoari eskerrak, osasuna badugu, eta probetxuzko gauzaren baterako erabiltzen saiatuko gara, herrenka bada ere". 237 Bizitzaren azkenetan dagoen norbaiten hitzak dirudite, eta hala ere, eskutitza idatzi zuenean, 1782an, Lasuenek 46 urte baino ez zituen.
|
|
|
Ordura arte, Serrak bakarrik izan zuen ahalmen hori, eta 5.309 pertsona konfirmatu zituen hamar urtean. Lasueni ere hamar
|
urteko
epea eman zioten, baina dokumentua ez zitzaion 1790 arte iritsi, eta hala ere bederatzi mila pertsona inguru konfirmatu zituen hurrengo bost urteetan. Gainera, 1795ean, Lasuen Mexikoko Inkisizioko komisario izendatu zuten (kargu horrekin lotuta, Mexikotik bidalitako edikturen bat argitaratzea beste ekintzarik ez zaio egozten).
|
|
|
Erakunde erlijioso gisa, aldi baterako izan behar zuten misioek. Teorian, hamar
|
urteko
epea betetzean, misioak apaizeria sekularraren eskuetara pasa, eta misio lurrak haien lehengo jabeei, indioei, itzuli behar zitzaizkien. Baina lege hori Mexikoko, Erdialdeko Amerikako eta Peruko biztanleekin izandako esperientziaren ondorio zen, eta epea laburregia suertatu zen Alta Californiako indioentzat, haiei buruzko albiste guztietan azpimarratzen den zibilizazio maila baxuagatik.* Aita Pablo Jose de Mugartegui markinarraren hitzetan, beste jentil batzuek zientziak eta arteak landu izan bazituzten ere, Kaliforniako indioen artean ez zen halakoen aztarrenik:
|
|
|
Jose Manuel de Martiarena errenteriarrak, adibidez, depresio sakona eta buruko min handiak pairatu zituen, eta Fermin Lasuenek, misioetako Aita Nagusi izan zen aldian, lanak izan zituen harentzako misio egokia hautatzeko. Hamar
|
urteko
epea bete orduko erretiratu zen San Fernando Kolegiora. Hamar urtez eutsi zion Francisco Jose de Arroitak ere (1752?), eta, erretiratu zenean, 1796an, Lasuenen hitzetan esanda," egindako ahaleginengatik leher eginda eta ahituta zegoen".
|
|
|
Martin de Landaeta y Berrenechea kortezubitarrari() hamar
|
urteko
epea bete baino lehen eman zion Lasuenek Alta California uzteko baimena," guztiz ezinezkoa zaiolako ministerioan jarraitzea aspalditik sufritzen ari den emozio nahasmenduagatik". 197 Beste gutun batean, Lasuenek izena jartzen dio Landaetaren gaitzari: hipokondria.198 Lasuenek askotan aipatzen du Landaeta bere eskutitzetan, baina ez osasun kontuengatik, baizik eta haren misioan, San Franciscon, sortutako arazo batengatik.
|
|
|
Ongietorri ospakizunak amaituta, lurraldea aztertzea izan zen Solaren lehenengo ardura, eta bi
|
urteko
epean alderik alde zeharkatu zuen probintzia, presidio eta misio guztietan geldituz. Bi mila eta laurehunen bat zuri bizi ziren Alta Californian une horretan, eta misioetako indioak hogeita bi mila inguru ziren.
|
|
|
Botoak egiteko prestatzen ari zela, herritar bat, frai Enrique Echasco, Habanatik pasatu zen etxerako bidean, misioetan hamabi
|
urteko
epea beteta. Harekin izandako hizketaldien ondorioz, Queretaroko kolegioan onartua izateko eskaera aurkeztu zuen Barrenechek, indioak ebanjelizatzera joan ahal izateko.
|
|
|
Bere etxera inola ere ez. Sumarreta garai bateko tisikoen etxea da, eta gaixo haiek hildako gelak itxirik diraute oraindik, berrogei
|
urteko
epean. Sumarretak ez dauka baldintzarik arreta guztiak behar dituen elbarriarentzat.
|
|
2014
|
|
|
Iturburua metatze prozesuan (eta apeta espekulatzailean) datza. Oreka berrezarri arte, hamar
|
urteko
epeak lirateke ezaugarri nagusi. Hala ere, Marxentzat krisi arruntak ziren hauek, krisi orokorraren aurrekari.
|
|
2015
|
|
|
69. Adibide xume bat, Bilboko populazioa honela hazi da azken mende eta erdian 40
|
urteko
epeetan: 10 234 lagun 1842an, 50 772 1887an, 161 987 1930ean, 410 490 1970ean.
|
|
|
Afera itsusia zen: hoditeria berriak zapartatzen ari zirela, eta Artetako emariagatik guztiagatik ere, ez zen sekula aski izanen lau
|
urteko
epean.
|
|
|
Gaztetasun haren sinbolo, eraikin nagusi berria altxatzeko asmotan orubea erosia zeukan. Aurreikusi zuen bi
|
urteko
epean han ziratekeela. Bertan kokatuko zituzkeen zuzendaritza, bulego nagusiak, propaganda sailak, sukurtsalen koordinazioa, mailegu zerbitzua, baloreak, kontrola, auditoria, kontaduria, obra soziala, Kontseilua eta beste.
|
|
|
Afera itsusia zen: hoditeria berriak zapartatzen ari zirela, eta Artetako emariagatik guztiagatik ere, ez zen sekula aski izanen lau
|
urteko
epean.
|
|
|
Hala ere, emailez badaezpada Saurori aipatu diot. Duela egun batzuk apur bat kargu hartu nion, HPSko Patxi Baztarrikarekin eta Eusko Legebiltzarrarekin antzekoa gertatu delako bi
|
urteko
epean: hitzarmena sinatzeko aukerarekin mekanismoak aktibarazi, eta gero kasurik egin gabe bertan behera utzi.
|
|
|
Nafarroako Kutxak berak sortutako lau sozietateri saltzen zizkien bulegoak, eta dirua jartzeko eskaintza egiten zitzaien bezero jakin batzuei. Inbertsioa errentagarria zen, hamar eta hamabost
|
urteko
epeetan bulegoaren balioaren %6 ordaintzea proposatzen zielako. Behin epea amaituta, Nafarroako Kutxak bulegoekin geratzeko aukera zuen.
|
|
2016
|
|
|
Bitartean egin dut lan, idatzi dut bizpahiru liburu, maitasuna jaso eta eman dut, zaindu dut, galdu dut ama, lagun berriak egin ditut, ez zaizkit lehengoak aldendu, saiatu naiz ahal izan dudan guztia ikasten. Eta zahartu egin naiz, hogei
|
urteko
epean bilakatzen da gazte loratu jaioberria, zahar heldua. Zahartzaroak, ordea, ez dakar berez eta erremediorik gabe etsipena.
|
|
2017
|
|
|
Alabaina," erokeria bat bide zen Argentinan paratutako Gales Berri batekin amestea", eta Hezkuntza Kontseilu Nazionaleko arduradunek —batez ere Raul B. Diaz-ek, 1895ean— interbentzio estrategia bat planeatu zuten, hogei
|
urteko
epean edo egoera hori irauli eta hizkuntza nazionala hegemoniko bilakarazteko. Hortaz, irakasle galeseradunak ezinbestekoak ziren hasiera batean, baina gerora irakasle gaztelaniadunek ordeztuko zituzten, umeen" hizkuntza nazionalarekiko gaitasuna" handitu ahala.
|
|
2018
|
|
|
Lana euskaratu ahala lapurteratu ahala, zehatz esanez, Londresera igorriko zuen, printzeak atalka argitaratzeko bertan. Hitzartu zuten lana bost
|
urteko
epean amaituko zuela, baina sei izan ziren egiatan.
|
|
|
Giro horretan, Korrok aldizkaria sortu zen Iruñean, 1984an, Auzolan liburu dendaren eskutik. 1989ra arte iraun zuen eta bost
|
urteko
epe labur horretan lan handia egin zen euskal literaturaren arloan. Nafarroa euskal literaturaren buruan kokatu zen, aitzindari eta lotsarik gabe igan zen" bertze ororen gainera".
|
|
2021
|
|
|
Fotograma arin horiekin azaldu gura izan dut gure kostaldearen eraketa, hirurogeita hamar bat milioi
|
urteko
epean obratutako prozesua. Horrelaxe edo gauzatu da Saturraran eta Mutriku, Deba eta Zumaia arteko erregistro geologiko jarraitu eta konpletoa, gure planetaren historiako tarte horren lekukotasuna damaiguna.
|