|
2000
|
|
|
Oinarri teorikoa, 1967an Filadelfia-n izandako familia terapeuten batzar bateanBowen ek (Bowen, 1989) eginiko aurkezpen, anonimo? batean aurki dezakegu.Bertan hainbat
|
urtetan
zehar eginiko lana azaldu zuen, bere teoriak bere familiariaplikatuz eta bere jatorrizko familiaren sistema emozionalak irentsia ez izatensaiatuz. Elkarloturik dauden sei funtsezko kontzeptutan oinarritu zen:
|
|
|
Hala ere, euskararekiko ikerketa gehienak euskaraz egiten dira azkeneko urteetan, eta horrela egingo dira datozen urteetan, espero daitekeen bezala gertatzen badabehintzat. Alde honetatik, aipagarriak dira euskararekiko eta euskaraz doktoregotesiak egiteko 1992 eta 1993 urteetan Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz PolitikarakoIdazkariak sorturiko bekak, horien laguntzaz zenbait tesi interesgarri egin direlakoeta egiten ari direlako; baina, zoritxarrez, bi
|
urtetan
zehar bakarrik iraun zueniniziatiba izan zen hori. Zentzu honetan, paradoxikoa dirudi, Euskal Herriandauden unibertsitate handietan gertatzen denarekin konparatuz gero, UEU barruanbultzatu eta/ edo bideratu direla gaur egunean dauden euskararekiko euskarazegindako zenbait ikerketa, hala nola, lehen aipatutako Txillardegik eta bestebatzuek euskararen erabilerari buruz eginiko ikerketak, edo baita horrenaipagarria den lau urtetik lau urtera euskararen kale erabileraren neurketarenikerketa aurrera eramatea ere (dagoeneko, hiru jasoketa aztertu edo aztertzen aridirelarik).
|
|
2001
|
|
|
1.1990 urterainoko epealdia, hogeita bost
|
urtetan
zehar egindako ikerketenazterketa ematen duena, gaiaren gaur egungo egoera noraino iritsi denazaldu nahian; horretarako, batez ere iturri hauek erabiliz: Hamers eta Blanc (1983), Gardner (1985) eta Gardner eta Clement (1990) autoreenak; eta baitaSkehan (1989) autorearena ere.
|
|
2002
|
|
|
Goi hezkuntzaren garrantzia berriroere 1914an jarri zen agerian Universidad Vasca delakoarekin, baina 1918ra arte ezzen proiektu bateratu bat gauzatu; Eusko Ikaskuntzen Oñatiko I. KongresuanAngel Apraizek Euskal Herriko unibertsitatearen beharra azpimarratzen zuen.Kongresu hartatik Eusko Ikaskuntza sortu zen eta hurrengo urtean Euskaltzaindia.Eusko Ikaskuntza Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroako Aldundiek sortua, euskal kultura maite zutenen bilgune iraunkorra izateko jaio zen. Sortu eta 1936raarte, euskal kulturaren ekarpena Eusko Ikaskuntzaren inguruan egituratu zela esanliteke, batik bat Euskal Unibertsitatea sortzeko proiektua lau
|
urtetan
zehar berebaitan eztabaidatu baitzen. Bere lehendakariak, Julian Elorzak, erregeari euskarazeskatu zion Unibertsitatea II. Kongresuan (Garzia, 1997:
|
|
|
Planak bost
|
urtetan
zehar garatzeko bost eredu desberdin planteatu zituen: Aereduan titulazio osoa euskaraz eskainiko zen; Slean, lehen ziklo osoa euskarazeta bigarren zikloko derrigorrezko ikasgaiak; B2an, Unibertsitate eskoletan lehenikasmaila osoa eta ondorengo derrigorrezko ikasgaiak euskaraz; C ereduan, Fakultateko lehen ziklo guztia euskaraz eta ereduan, Fakultateetan eta Unibertsitate eskoletan lehen ikasmailako irakasgai guztiak euskaraz.
|
|
|
Hasteko, JoxeanMujikak megalitismoaren inguruko bere ikerketen ondorioak bildu dizkigu. Mujikak,
|
urtetan
zehar hainbat trikuharri eta tumulu industu ostean, ikuspegi berriakeskaintzen ditu megalitoen fenomenoak Euskal Herrian dituen ezaugarriez.Hurrengo artikuluan, Lourdes Herrastik, paleopatologia izeneko ikerketa ildointerdiziplinarrari heltzen dio. Arkeologia eta medikuntza konbinatuz, iraganekogaixotasunak ezagutarazten dizkigu.
|
|
2003
|
|
|
Eusko Ikaskuntza Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroako Diputazioek sortua, euskal kultura maite zutenen bilgune iraunkorra izateko jaio zen. Sortu eta 1936.era arte, goi mailako hezkuntza garatzeko ahalegina Eusko Ikaskuntzaren inguruan egituratu zen, batik bat Euskal Unibertsitatea sortzeko proiektua bere baitan eztabaidatu baitzen lau
|
urtetan
zehar. Gernikan bildutako III. Kongresuan, Eusko Ikaskuntzako lehendakariak, Julian Elorzak, erregeari euskaraz eskatu zion Unibertsitatea.
|
|
2005
|
|
|
ikuspegi juridikotik orain artean izan diren epai eta gertakari juridiko garrantzitsuenak eta interesgarrienak biltzea eta horien azterketa modu argi batean egitea, hiztegi juridikoaahal den neurrian alde batera utziz. Horretarako, dokumentazio ugaria erabili dut etairizpide jakinik gabe aurkeztu, hala nola, Arartekoak herri bietako udal agintarieihelarazitako gomendioak,
|
urtetan
zehar kaleratutako epaiak, 1999ko udazkeneantradizionalistek Irungo kasinoan antolatutako konferentzien barnean hizlariizandakoen zenbait pasarte, Maria Luisa Agirretxe zuzenbide irakasleak orain urtebatzuk Alardearen klabe juridikoak jendeari aditzera emateko asmoz prestatutakotxostena, egunkarietako kronikak, emakumeen parte hartzearen alde auzitegienaurrean lanean aritu diren abokatuen aburuak...
|
|
|
Horrela bada, emakumearen parte hartzearen auzia azaltzen denean, talde honek aukera ikusten du
|
urtetan
zehar galdu dituen prestigio eta ohore mailak berreskuratzeko. 1997 urtetik aurrera Alardea pribatizatu egiten da eta betikoek sortutako erakunde baten esku gelditu da.
|
|
|
Gaur egun, Lurraren biraketa ardatzak Iparrizarraren norabidea du (Polaris), baina urtero zertxobait aldatzen da. 26.000
|
urtetan
zehar aldaketa hau jarraituz gero, biraketa ardatzaren norabidea Iparrizarretik urrundu eta 47° ko errotazioa egin ondoren berriro Iparrizarrarekin lerrokatuko litzateke. Lurreko biraketa ardatzaren mugimendu motel horri Lurraren prezesioa deritzogu.
|
|
|
Holako eredu batek iradoki zuen ezen mantuan peridotita normalak baino 10 eta 100 aldiz biskositate handiagoko burbuilak flotatzen daudela (5.2.D. irudia). Biskositate ezberdintasunak mila milioi
|
urtetan
zehar biskositate ezberdineko mantuen arteko harremana eragotziko luke. Era horretan, gaur egun mantuaren% 35 eta% 65 arteko bolumena material primitiboa barneratzen duten burbuila horiek osatuko lukete.
|
|
2006
|
|
|
Eszedentzia aldia aintzat hartuko da langilearen antzinatasuna enpresan neurtzeko.Eszedentzian dauden bitartean, langileek lanbide prestakuntzarako ikastaroetarajoateko eskubidea daukate; enpresariak deitu behar die, batez ere berriz laneratzeadela eta. Langileak lehenengo
|
urteen
zehar bere lanpostuaren erreserbarako eskubidea izango du. Epe hori igarota, lanpostuaren erreserba lanbide talde berdinekozein lanbide kategoria antzeko lanpostuarena izango da (LEren 46.3 artikuluarenbosgarren pasartea).
|
|
|
Mendebaldeak latinezko meza katolikoak jasan ditu mila
|
urtetan
zehar: Jainkoakagindu, agintari eskudunek eman eta herriak ulermenik gabeko sinestez menderikmende errepikaturiko erritoak, otoitzak, litaniak...
|
|
|
Egutegi mota hau bi aurrekoen tartekoa da. Kasu honetan, ilargi hilek garrantzia dute, baina 3
|
urtetan
zehar 37 hil sinodiko kokatzen dira. Horrela, urtean egun bateko desfasea sortzen da urte tropikoarekin.
|
|
2007
|
|
|
Eskola
|
urteetan
zehar ere, haurrek, neskentzat, edo, mutilentzat?
|
|
|
Erretorika lana, gure eskuetara heldu den moduan, ez ei da une bakar batean, dena segituan, hasi eta amaitu, idatzitako lana (Bernabé, 2002). Antza denez, bost bat
|
urtetan
zehar sortutako materialak biltzen dira lan horretan, eta bertara ekarriak izan dira filosofoaren pentsamenduak argudioei, dialektikari eta erretorikari buruz.
|
|
2008
|
|
|
Beste Mendizabal batek ere. Juan Andrések? 1794an esan zion agur udalkide izateari, bitartean sei
|
urtetan
zehar herri diputatuaren kargua bete ostean. Xehetasun hauek panorama nahasi bat irudikatzen dute Konbentzio Gerraren ostean.
|
|
|
Napoleonek espainiar errege familiaren barneko tirabirak erabili zituen bere helburuak lortzeko, eta maisutasunez gainera. Karlos IV.ak ez zuenez sentitzen gobernu kontuetarako grinarik, erresumaren gidaritza Godoyren eskuetan utzia zuen 1792tik, eta 16
|
urtetan
zehar,, valido, ak bere erara gobernatu zuen, betiere frantziarrenganako adiskidetasun politikan oinarrituta. Baina Godoyk eskuratutako botereak handi mandi askoren inbidia eta haserrea sorrarazi zituen363, eta etsai horiek Fernando printzearen inguruan bildu ziren.
|
|
|
Baina udalak zor guztiei tratamendu berdina eman nahi zien, eta azkenean Tapiak eta Ibarzabalek bezala, akordioa onartu ez zutenek onartu zutenek baino lur gehiago lortu zituzten. Hartzekodun nagusien nortasunak argitu baditugu ere, lurrak bahian zituzten biztanleen zerrendarik ez dugu aurkitu, sei
|
urtetan
zehar urtero 60.000 erreal ordaintzeko hitza eman zutenak?. Horietarik gehienak nekazaritza eremuan bizi ziren, eta ez zuten onartu bigarren seirena ordaintzerik.
|
|
|
Hartzekodunen salaketen ondorioz Bergarako epaitegiak udalaren diru sarrerak bahitu zituen, eta dirua lortzeko era bakarra lurrak bahian zituztenei jabetza eskaintzea zen. Azkenean bigarren seirena barik, sei
|
urtetan
zehar 60.000 erreal ordainduta lortu zuten jabetza. Erosi gabe gelditu zen lurra lotetan banatu eta saldu egin zen.
|
|
|
1846 eta 1847 urteetan zehar Eibarko Udala zipriztindu zuten ika mika hauek lotuta zeuden 1845eko. Ley de Ayuntamientos? delakoak ezarri nahi zuen ereduaren inguruan piztu zen eztabaidarekin876 Gipuzkoako Diputazioaren erresistentziak legea indarrean jartzea luzatu zuen, pare bat
|
urtetan
zehar. Baina 1847an sistema berria ezarri zen Gipuzkoan ere.
|
|
|
Gorakada horren arrazoi nagusia, ziur asko, aduanen leku-aldaketa izan zen, Ebrotik iparraldera ekoitzitako gaiek ez baitzuten jada muga zergarik ordaindu beharrik Gaztelan sartzeko, eta ondorioz lehiakorragoak ziren espainiar merkatuan. ...erdi eta Sebastian Alberdik sarrailagintzako tailer bat egiteko Untzagako errekatik ur kopuru bat desbideratzeko baimena eskatu izana890 Udala ados agertu bazen ere, industria gizonen interesek Azpiri, Azaldegi, Sagarbieta eta Agirre Goikoa baserrietako jabe eta maizterren eskubideekin topo egin zuten, eta uztailean, errekaren emaria normala baino gehiago jaitsi zela igarrita udalera jo zuten, 178
|
urtetan
zehar gozatzen zuten erreka zegoen bezala uzteko eskatzera. Adineko eibartarrei galdetu ostean, udalak baserritarrei eman zien arrazoia, eta aurrekari legez ezarri zuen891 Bi aste geroago, baserritarrek errekaren ustiapena baserriei zegokiela zioen XVI. mendeko eskritura bat aurkeztu zuten, errekaren sorburua Santa Kruz Solobarrenan zegoela zehaztuz892.
|
|
|
Teorian alkatea eta sindikoa ere bi urterik behin berriztu behar baziren ere, aurreko diagraman ikusten denez, Antonio Larrañagak lau
|
urtetan
zehar bete zuen alkate kargua. Udala berrizten zenean, bigarren alkateak alkate kargua hartzen zuen, eta hauteskundeetan boto gehien lortzen zuen zinegotzia bigarren alkate izendatzen zuten, hau da, handik bi urtetara alkatea izango zena.
|
|
|
Zorionez hori egiteko supererabiltzailea izan behar da, baina, administratzaileak kontua irekita uzten badu, aipatutakoa minutu batean egin daiteke. Eta ondorioak hiletan edo
|
urtetan
zehar paira daitezke.
|
|
2009
|
|
|
Bere emagina izanik, gerrak baldintzatu zuen autonomia berri horren atal multzoa. Estatutua baitzen, errepublikako
|
urtetan
zehar, eztabaidatu zirenen artean, laburrena. Baina gerra egoerakzabaldu zuen estatutuaren eragina eta eskuduntzak idatzita zeudenak baino askozharantzago garatuak izan ziren.
|
|
|
Gernikako desmasiaren tamaina zela medio, eta ondoren gorpuztu zenoihartzun mediatiko artistikoa, aipaturiko hegazkin eraso horien guztien katebegimingarrienetakoa suertatu zen. Gertaera, frankistek
|
urtetan
zehar zabaldu zituztengezur andanaren gainetik, arras ezaguna dugu egun. 1937ko apirilaren 26an, astelehena eta ohikoa zuten legez, azoka eguna zuten gernikarrek eta ingurukoek. Hirihorretan ez zegoen helburu izan zitekeen eraikuntza militarrik eta gerra frontetikaldenduta zegoen.
|
|
|
Nahaste desintegratiboa. Nahaste honetan bi
|
urtetan
zehar (normalean hiru edolau) garapen arrunta gertatzen da, eta ondoren gaitasunen galera esanguratsua izaten da ondorengo arloetan: ulertze eta adierazte lengoaian, jokaera egokitzailean, besikula eta hesteen kontrolean, jolasean eta gaitasun motorretan.
|
|
|
Edozein gauza berri ikasterakoan gure buruanlotura sinaptikoak sortzen edo/ eta aldatzen dira, aldaketa horietariko batzukiraunkorrak izango dira eta haiei esker hurrengo beste batean gogoratzekogaitasuna izango omen dugu. Hau da, segur aski, minutu gutxietan gertatutako neuronen arteko loturen aldaketak
|
urtetan
zehar gordeta geratuko dira.
|
|
2010
|
|
|
Prozedurazko oroimenak zerikusia du gauzak nola egitearekin, esaterako bizikletaz ibiltzea, patata tortilla egitea edo ordenagailuz idaztea. Hala, jarduerahoriek behin ikasi ondoren, hainbat
|
urtetan
zehar gauzak nola egin oroitzekogaitasuna mantentzen da, ondorioz, beste oroimen prozesuekin konparatuz gero, oroimen mota honetan zahartzaroan gertatzen den narriadura arina da.
|
|
|
Egun Miren egoitza batean bizi da. Bost
|
urtetan
zehar eguneko zentrobatean egon ondoren, egoitzara eraman behar izan du Pellok, etxean ezinbaitzuen gehiago zaindu, beharrezko baliabiderik ez zuen-eta. Mendekotasunhandia du Mirenek eta dena egin behar zaio.
|
|
2011
|
|
|
1987an zuzendari aukeratutako Josu Ortuondoren helburua taldea osatzen zutenhedabide guztien mezuak, euskaraz zein gaztelaniaz, berdinak izatea zen. Une hartanEuskadi Irratia eta Radio Euskadirentzat eredu komun bat egituratu zen, eta horrelamantendu izan da
|
urtetan
zehar (egituratu diogunean, irrati bakoitzean ezarritakoformatuei buruz ari gara). Beraz, behin gutxieneko audientzia kuota erdietsita, Gorordok ezarritako irrati formula horri amaiera eman eta aurreko garaietakoprogramazio plan tradizionalei ekin zieten (Ortuondoren garaian).
|
|
|
Urteko lau aleek tomo bat osatzen dute. Elhuyar zazpi
|
urtetan
zehar argitaratu denez, aurtengoa 7 tomoa izango da. Urte oso batetan zehar orrialdeak jarraiki zenbatuko dira, hau da, lehen aleko lehenengo orrialdeak 1 zenbakia izango du eta laugarren aleko azkenekoak, ale bakoitzak laurogei orrialde baditu, 320 zenbakia452.
|
|
|
Material horrekin gurasoek jolastu egin behar dute euren seme alabekin egunero 15 minutu. Monitore kultural bat da lanketa honen arduraduna, eta astean behin egiten dira saioak, bi
|
urtetan
zehar. Proiektu honetan parte hartzen duten gurasoak elkartu egiten dira beren esperientziak kontatzeko.
|
|
|
Psikosi paranoidea detektatzeko zailtasunak alde batera utzita, literaturak aditzera eman du paranoia betidanik presente egon den nahastea dela, eta, maiztasun baxua izan arren, egonkor mantendu dela
|
urtetan
zehar (Dourdil, 2001). Gauzak horrela, Espainiar Estatuan biztanleriaren% 0,025ek paranoia nozitzen duela estimatzen da, eta, AEBn adibidez,% 0,032k (Block eta Pristach, 1993).
|
|
2012
|
|
|
Zoritxarrez, gure arduradun politikoek ez dute izan adore nahikoa, lehenik etabehin, gure egitura publikoen eta hezkuntza egituren egoera alderatzeko Europakolehen mailako egiturekin, eta ondorioz jarduteko. 30
|
urtetan
zehar, beren buruagoraipatu dute «beste espainiar autonomi erkidego batzuk baino hobeto» kokatzeko.Europa mailan konparazio azterketak zabaltzen hasi diren unetik agerian geratu da, hain zuzen, minimoen azpitik dagoela gure erakunde publiko, hezkuntza sistema, unibertsitate eta ekologia orekaren errespetuari dagokien egoera.
|
|
|
Eta Euskal Herriak zer? Milaka
|
urtetan
zehar Pirinioetako bi aldeotangaratutako eta belaunaldiz belaunaldi transmititzen den identitate kolektiboarenondorioz (euskara, kultura, ohiturak, ekonomia, zuzenbidea...), XXI. mendean, nazio nortasun eta nazio kontzientzia duen herria izanik, zergatik ez estatu propioa. Nazio orori ez al dagokio estatu bat, lehena azpiegitura (gorputza), eta bigarrenagainegitura (arropa) bailiran?...
|
|
|
Humanismuz beteriko berbea dogu.
|
Urteak
zear, oso antigualetik gure gurasoengurasoak zentzuna ta indarra emonekoa, guganaiño eldu direan arrastoak, sozialbizimodu eta oiturak, kutsatua.
|
|
|
Are gehiago, elikagarri aurkako gehienek beren efektua beroarekin galtzen dutenez, elikagai erantzulea gordinik edo oso gutxi berotuta jan behar da efektu ez desiragarria izateko. Hala ere, dieta landare elikagai zehatz gutxitan oinarritzen duten populazio batzuetan elikagarriaurkakoen efektu kaltegarriak nabariak eta larriak izan daitezke, batez ere
|
urtetan
zehar mantentzen badira.
|
|
|
Haragian larbaz betetako kisteak daude. Kiste horiek bideragarri egon daitezke hilabete edo
|
urtetan
zehar. Haragia jatean, kisteak digeritzen dira eta larbak heltzen dira hesteetara, non zizare heldu bilakatzen diren.
|
|
|
Ingurunean dauden substantzia toxiko batzuk elikagaietara heltzen dira bide ezberdinen bidez. Toxiko horien jatorria naturala izan badaiteke ere, kutsaduraren iturri nagusia gizon emakumeen aktibitatea da, bai jarduera industrialen bidez, bai erregaien bidez. Substantzia horiek intoxikazio kronikoei lotuta daude normalean, hau da, kutsatutako elikagaiak jateagatik
|
urtetan
zehar pilatutako toxikoen efektuei. Normalean biometatze efektu bat dago, non landare edo animaliek toxikoa biltzen duten, eta substantziaren iturri kontzentratu bat bihurtu.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, ezinezkoa da ikustea noiz gertatzen den lehenbizikoz aldaketalinguistikoa, noiz hasten den hiztun hori aldaera berri hori erabiltzen. Horretarako, hiztuna hartu genuke, eta 10 edo 20
|
urtetan
zehar segitu eta ikusi ea aldaera«berri» hori bizirik dagoen urte horietan guztietan. Bertzaldetik, ez gara inoiz ziuregongo aldaera hori lehenbizikoz noiz gertatzen den.
|
|
|
Eskola
|
urteetan
zehar, umeek aurrerapauso handiak egiten dituzte indukziozko arrazoiketaz jabetzeko prozesuan. Gero eta gaitasun handiagoa lortzen dute gertaera zehatzetako eta beren esperientzia pertsonalean metatutako ezaguerak erabiltzeko, eta, objektuekiko esperientzia praktikoetan oinarrituz, ondorio sendoetara, pertsonengana, gertaera naturaletara eta eskola gaietara iristen dira.
|
|
2015
|
|
|
1769 urtean Von Kempelen baroiak, makinen historiako inbentziorik handiena bezala aurkeztu zuenXake Jokalari Automata, gerora itxuragatik Turkiarra ezizenaren jabe egingo zena. 80
|
urtetan
zehar, Europan eta Estatu Batuetan barrena xakean bere abilezia erakutsi zuen Turkiarrak, jokatutako partidagehientsuenak irabaziz. Aurkarien artean, garaiko xake jokalari onenez gain, Napoleon Bonaparte beraere topa dezakegu.
|
|
|
Azken 50
|
urtetan
zehar nabarmen ugaritu dira gai honi buruzko lanak. Eta ikerketa hauekgauzatzeko metodologia guztien artean desberdintasun handiak egon arren, denak oinarrikontzeptual berberaren arabera garatu dira.
|
|
2017
|
|
|
odol hodiberrien sorrera (Sirevaag et al., 1988), neurogenesiaren sustapena (During eta Cao, 2006) edoneurotrofinen adierazpena (Pham et al., 2002), esaterako. Beraz, paradigma honen efektumesedegarri hauek berrestu egin ostean, ez da harritzekoa
|
urtetan
zehar, zentzumen anitzekoterapia edo tresna neurobabesle gisa aldarrikatu izana. Izan ere, ezagunak dira dagoenekoAlzheimer (Cracchiolo et al., 2007), Parkinson (Herring et al., 2008) edo Huntington (Nithianantharajah et al., 2008) bezalako gaixotasun neuroendekapenezkoetan IAk eragindakoosasun hobekuntzak.
|
|
2019
|
|
|
Motibazioa informatika ikasketetara iristen diren emakumeen kopuru urriaren jatorria aztertzea izanik, lan honetan hiru
|
urtetan
zehar Euskal Herriko hainbat eskoletan 10 urte arteko gaztetxoei egindako inkesta batzukbaliatu ditugu, adin horretan haiek duten iritzia aztertzeko. Datu meatzaritzako prozesu oso bat egin behar izan
|