|
2002
|
|
|
Espainiako Osasun Ministerioak prestatua du Tabakismoa Prebenitu eta Kontrolatzeko Plan Nazionalaren zirriborroa. Plan horrek, besteak beste, 18
|
urtetik beherakoei
tabakoa saltzea debekatzen du (gaur egun 16 urte dira), baita zigarroak kontsumitzea ere irakaskuntza, osasun, publiko eta aisialdiko lantokietan, ministerioko iturriek jakinarazi dutenez. Plan honen helburu nagusiak dira, besteak beste, Zuzendaritza Batzorde Intersektoriala eta Batzorde Betearazlea, erretzaileen kopurua murriztea, tabako mendekotasuna duten pertsona berriak sartzea saihesteko, hasiera adina atzeratzeko eta ohitura uztea errazteko ekimenekin.
|
|
2004
|
|
|
Aurreproiektu honen helburua tabakoaren salmentari eta hornidurari mugak jartzea da, bai eta tabakoaren kontsumoari eta publizitateari, sustapenari eta babesari ere, kontuan hartuz tabakoak osasunean dituen ondorio kaltegarriak eta eragiten dituen heriotza tasa (50.000 hildako urtean). Hala, arauak debekatu egingo du 18
|
urtetik beherakoei
tabakoa saltzea edo “entregatzea”. Horrez gain, “erretzeko erabateko debekua” ezartzen duten lekuen zerrenda bat ezartzen du:
|
|
|
Horrez gain, orain arteko debekua ere onartu du, aireko bidaietan eta garraio publikoetan (hirikoak zein hiriartekoak) tabakoa kontsumitzea galarazten baitzuen. Errusia Irlandako urratsei jarraitzen ari da, leku publikoetan, kirol instalazio itxietan, hiri garraioetan, establezimendu ofizialetan eta medikuntza, kultura eta irakaskuntza zentroetan erretzea debekatu baitu, baita 18
|
urtetik beherakoei
tabakoa saltzea ere. Bestalde, lege errusiar batek enpresaburuak behartzen ditu bulegoetan eta bestelako lantokietan erretzaileentzako leku bereziak sortzera, aldi berean ezin baita lan egin eta erre.
|
|
2005
|
|
|
Datu epidemiologikoak kezkatzeko modukoak dira oraindik ere: gizonezkoetan, 16
|
urtetik gorakoen artean
tabakoaren kontsumoa %64tik (1978 urtean) %42ra (2001ean) jaitsi den bitartean, emakumeetan %17tik %27, 2ra igo da denboraldi berean. Horrek bere eragina izan du biriketako minbiziagatiko heriotza tasetan ere.
|
|
|
Bestalde, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) ere txalotu egin du ekimena, baina adierazi du tabakoaren salmenta estankoetara mugatu litzatekeela, tabakoa makina saltzaileetan, auzoko janari denda txikietan edo tabernetan debekatzeaz gain, nerabeen erosketa saihesteko neurri osagarri gisa. Ildo horretatik, erakunde horren iturriek Gobernuari eskatu diote zorroztasun handiagoa izan dezala gazteek tabakoa eskuratzeko modua kontrolatzeko, eta neurri urritzat hartu du, halaber, lege proiektuan aurreikusitako 18
|
urtetik beherakoei
tabakoa saltzeko debekua adierazten duten kartelak jartzea. Halaber, OCUk Ekonomia eta Gizarte Kontseiluan (EGK) lan eremuetan erretzea debekatzearen alde agertu duen jarrera azpimarratu da, negoziazio kolektiboan enpresek kerik gabeko guneak arautzearen aurka dagoena, erretzailerik ez dutenen eskubideak lehentasuna izan behar duela esanez.
|
|
2006
|
|
|
Irribarre batek hartu din lekua arnasestuka ezin itxi daraman ahoan. Hainbat
|
urtetako
tabakoak biriketan burututako ekaitz beltza dun oxigeno faltaren errudun, eta orduantxe ohartu haiz ez daramanala ezer erretzeko gainean. Arraroa, hi, jada hiru lau bat urte baitira bi kartoi erretzen ditunala egun oro eta bitxia dun gau osoan bakar bat ere faltan ez botatzea.
|
|
2007
|
|
|
35 edo 40 urtetik aurrera erretzaile ohia bada, kaltearen zati bat itzulezina da. Beste gaixotasun kardiobaskular batzuetan, 15
|
urtez
tabakorik gabe egon ondoren, arriskua pertsona osasuntsu baten arriskuaren parekoa dela ikusi da. Minbiziaren kasuan, kalkuluak zailagoak dira, akatsak metagarriak baitira.
|
|
2012
|
|
|
Nire ondasunak urriak ziren, harenak bezala, eta lurra batez ere bizigaietarako landu genuen, ia bi urtez. Baina aurrera egiten hasi ginen, eta lurrak lehenago baino emaitza hobeak ematen hasi ziren, eta horrela, hirugarren
|
urtean
tabakoa landatu, eta lursail handi bana eskuratu ahal izan genuen, eta hurrengo urtean azukre kanaberak landatzeko prestatu genituen. Baina biok laguntza behar genuen, eta konturatu nintzen, ordu arte ez bezala, huts egin nuela Xury mutikoarengandik bereiztean.
|
|
2013
|
|
|
nerabeek eguneroko bizitzako ohiko jardueratzat ikus dezakete tabakismoa». 18
|
urtetik beherakoek
tabakoa erostea debekatuta dagoen arren, oso erraza da oraindik ere haientzat. Eta hain mendekotasuna sortzen duen substantzia eskuratzeko erraztasun hori arazo bat da tabakismoa nerabeen artean. «Adingabeei bereizketarik egin gabe saltzea saihestea oso neurri eraginkorra da gazteen tabakismoaren aurka», dio espezialistak.
|
|
2017
|
|
|
Praktika. 25
|
urtean
tabako kaxa bat erretzen duen norbaitek, berriz ere, zigarro bat piztuko du, 182.500 aldiz, eta ahora eramango du, 2.737.500 aldiz gutxi gorabehera. Ekintza gutxi errepikatuko ditu edo errepikatuko ditu bizitzan zehar.
|
|
2018
|
|
|
Jaurlaritzako Osasun Sailaren datuak kontuan hartuta, udaleko Osasun zinegotzi Miren Letamendiak azpimarratu du azken
|
urteotan
tabakoaren kontsumoa asko gutxitu dela, baina, hala ere, oraindik asko dagoela egiteko. Gipuzkoako Minbiziaren Aurkako Elkarteko psikologo Gorka Gilen arabera," badirudi kalean jada ez dela erretzen eta arazoa konpontzear dagoela.
|
|
|
Monsantok bere produktuen alde egiten duen lobbygintzak oroitarazten du duela 40
|
urte
tabakoaren industriak egiten zuena, baina handiagoan. Epaileen aginduz 2017an Monsantori aurkitutako barne agirietan demostratu da Roundup a zuritzeko ikerlanak enpresak berak espreski sortu eta gero ondo pagatuta sinatzera ematen zizkiela zientzialari ezagunei hauek beren izenpean aldizkari zientifikoetan publikatu zitzaten.
|
|
2019
|
|
|
Gaixotasun honekin lotutako zenbait arrisku faktore maila sozioekonomikoari elkarturik daude; esaterako, aurretik aipatutako tabakismoa edo alkohol kontsumoa (30). Azken
|
urteetan
tabako eta alkohol kontsumoek behera egin dute orokorrean, nahiz eta neurri ezberdinean adin taldearen eta sexuaren arabera (23). Faktore horiek maila sozioekonomiko baxuagoko populazioan eragin handiagoa dutela kontuan izanda, aipaturiko jaitsierak aztertutako denboraldiaren amaieran ikusi den gabezia mailen arteko desberdintasuna gutxitzen lagunduko luke hein batean.
|
|
2023
|
|
|
Espainian, 1982an debekatu zen 16
|
urtetik beherakoei
tabakoa saltzea. Eta 2006tik, legez kanpokoa da adingabeei “tabako produktuak, bai eta erretzea imitatzen eta bultzatzen duen beste edozein produktu” saltzea edo ematea.
|
|
|
Tabakoaren industriaren estrategiak lurruntzea adingabeei hurbiltzeko Espainian lurrungailu bat erosteko gutxieneko adina 18 urte da, nikotina izan ala ez. 28/ 2005 Legearen 3 artikuluaren arabera, “debekatuta dago 18
|
urtetik beherakoei
tabako produktuak saltzea edo ematea, bai eta erretzea imitatzen eta bultzatzen duen beste edozein produktu ere”. Hala ere, produktu horiek estankoetan, denda espezializatuetan, bazarretan, gasolindegietan, pubetan… eta Interneten daude.
|