|
2008
|
|
|
Orain arte azaldutakoaren ildotik, duela hogeita bost
|
urte
sortu zenean ezarritako bi helburu nagusiei heltzeko eredu dikotomikoa aukeratu zuen ETBk. Eredu honen arabera, euskara sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio.
|
|
2009
|
|
|
Gizarte esparru desberdinetako ordezkariez osatutako Euskararen Aholku Batzordea ere duela hiru
|
urte
sortu zen eta lanean da bere ekarpenak egiten.
|
|
|
Gauzak horrela, irizpideek zehazten dutenaren harira, edozeinek hutsuneren bat antzemanez gero, HKS koordinatzaileari jakinarazi egiten dio, horretarako berariaz Goazen planeko euskara batzordeak duela bizpahiru
|
urte
sortu zuen partearen bitartez.
|
|
2010
|
|
|
Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakasle elkartua helbide elektronikoa: ...uten joera diakronikoa eta gero gizartearen hizkuntza erabilera esparruetan euskarak betetzen duen tokiaren argazki sinkronikoa. bide horretatik apailatu nuen, luze samar gainera, eskatutako idazkia. baina egindakoak asebete ez eta betiko azalbide (makro eta kuantitatibo) horretatik nola aldendu hasi nintzen gogoan erabiltzen. hala bada, dokumentazio iturrietan soilik oinarritu beharrean, duela 20
|
urte
sortutako gazteen euskararekiko bizipenak ere aztertzea otu zitzaidan. hau da, euskararen egoeraren bilakaera azaldu eta egungo egoeraz hausnartzeko hiztunek hizkuntzarekin eratu dituzten harremanek irudikatzen duten deskribapen mikrosoziolinguistikora jo dut. nafarroako unibertsitate publikoko 52 ikaslek, gehienek 20 urtekoek, aitortutako hizkuntza bizipenak izan ditut soziolinguistika klusterra... Jatorriari dagokionez, 51 nafarrak dira, eremu guztietakoak2 beraz, metodologikoki artikulu honen lehen mailako informazioa ez dago lagin adierazgarri batean oinarrituta, ez eta kasu azterketa sakon batean ere. aldiz, kontuan hartu dut gazte horiek talde naturala osatzen dutela, ez direla ikertzaileak espresuki bilatutako berriemaileak, nafarroa osokoak direla eta euskararekin eratu duten harremana ez dela nolanahikoa, Foru komunitatean osoki euskaraz ikas daitezkeen unibertsitateko bi titulazioetako ikasleak baitira. horregatik iruditu zait interesgarria gazte horien euskararekiko bizipenak eta adierazitako erabilera ohiturak, jarrerak eta hautuak deskribapen mikrosoziolinguistikorako baliatzea. bide horretatik maila makro eta mikroko datuak uztartu eta haien osagarritasuna bilatu dut. izan ere, hizkuntza baten egoera norbanakoen hizkuntzahautu eredu koherenteek epe luzera izan duten emaitza soziala bada (Fishman 2000, Fasold 1984), euskara zertan den azaltzeko euskaldunek mintzaira horrekin eratu dituzten harremanetan arakatzea bide metodologiko emankorra izan daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Erabilpen aske horren eremu izan daitezkeen berdeguneak horregatik egiten dira Bilboko mendi gerrikoan eta ez Abandoibarran Ibaizabalen ertzean. Horrela, Udalak hondartza berdea deitu dio Larraskitu inguruan sortu duen San Antonioko parkeari6, baina gero Ibaizabalen inguruan azken
|
urteotan
sortu dituen pasealeku guztietan ez du belar espazio aske hiritar ibaia elkarrizketa zuzena inon ere diseinatu. Jarraian kokatutako hiru argazkietan ikusten denez, hiritarrek apropiazio ez egokien7 bidez aurkitzen dituzte planifikatzailearen asmoen gainetik pasatzeko erak, baina hiri diseinatzailearen borondatearen produktua argia da.
|
|
2012
|
|
|
Euskalgintzaren urtetako lan eta ahaleginak jokaleku ikaragarri bat zabaldu digu, orain arte euskararen gizarte mugimenduak izan ez duena:
|
urtetan
sortutako egitura eta egitasmoek beste askok nahi luketen azpiegitura eskaintzen digute; baina inpresioa dut azken urteetan arlo askotan (ez guztietan) goia jo dugula. Batetik, krisialdiak eraginda eraikitako hainbat azpiegitura galtzen joan gara azken hilabeteetan eta, bestetik, gizarte mugimendu modura izan dugun indarra apaldu egin zaigu (beste hainbat mugimenduri pasa zaion bezala).
|
|
2013
|
|
|
bereziki ikasleen mintzajarduna neurtzeko Mikel Zalbidek sorturiko Gela argazkia eta berau eraikitzeko baliatutako ikuspegi eta erreferentzia teorikoak. 2004
|
urtean
sortu zen Gela argazkia (Zalbide 2004) eta geroztik EAEko hainbat ikastetxetako mintzajarduna aztertzeko erabili izan da3 Arrue Proiektuaren tresneria metodologikoan eta Gelaargazkia sortzeko erabili ziren oinarri teorikoetan elementu komun ugari dugu4 Ikus ditzagun jarraian elementu horietariko batzuk.
|
|
2014
|
|
|
Atxutxiamaika 1995
|
urtean
sortu zen Elgoibarko aisialdi talde moduan.
|
|
|
Lehenengoa, 1963tik 1990era artekoa eta bigarrena, 1991tik gaur artekoa. Lehenengo etapan, Kultur Elkartearen helburua, gehienbat, 1962
|
urtean
sortutako Ikastolari laguntza ematea zen. Dena dela, urteak aurrea joan ahala, Ikastola indarra hartuz joan zen eta hau horrela izanik, Elgoibarko Izarrak bere arduren poltsa handitu zuen.
|
|
2015
|
|
|
|
urteetan
sortu zen Tolosako udalean ahozko hizkuntzaren gainean ikertu eta lan egiteko aukera; kale erabilera datuek jakinarazten zuten herriko gazteen euskararen erabilera maila gelditu egin zela edo jaiste bidean egon zitekeela. Lehen Hezkuntzatik Bigarren Hezkuntzarako pausoan behera egiten zuen erabilera kopuruak, eta beraz, gai honi heltzea erabaki zen.
|
|
2016
|
|
|
Bourhis eta D. M. Taylor-en 1977ko formulazioa236 Era batera edo bestera, maiz erabili ohi da BIE EV hori; hemen ere aspaldidanik dugu aipagai237 Hainbat eguneratzeeta doitze saio izan badu ere berrogei urteotan, konstruktuaren muina betikoa da. Quebec-en joan den mendearen 70eko hamarkadan hain nabarmena zen egoera demolinguistikoa eta soziopolitikoa oso gogoan izanik238, baina deskribapen tresna gisa han hemen erabili ahal izateko asmoz, azken 40
|
urtean
sortu den konstruktu nagusietarikoa da BIE EV. Besteak beste direla, alde ditu BIEk asmo izaera orohartzailea batetik, kontzeptualki finduz eta eguneratuz zenbait adituk eginiko ekarpen teorikoak bestetik239, eta hainbat lekutan taxuz aplikatu izana azkenik. Hiru atal nagusi konbinatuz jakin liteke, BIE EV ren arabera, hiztun elkarte baten bizi indarra apala den, ertaina edo sendoa240 Horra, funtsean, bere faktore egitura:
|
|
2017
|
|
|
...ko eskubideen aurkako legerik egin. botere publikoek sortzen dituzten legeek konstituzioan jasotako eskubide eta betebeharrak urratzen dituzten edo ez erabakitzea espainiako auzitegi konstituzionalari dagokio. auzitegi horren epaiek berebiziko garrantzia dute, izan ere, auzitegiak konstituzioan dauden hutsuneak interpretatu ditu azkeneko hamarkadetako epaietan hartutako hainbat erabakitan; hainbat
|
urtez
sorturiko jurisprudentzia konstituzioaren osagarri bihurtu delarik. hizkuntzei dagokionez, konstituzioak" espainiako hizkuntzak" aitortu egiten ditu. euskal hizkuntza berez aipatua ez bada ere, multzo horretan jasoa dago. hizkuntza horien ofizialtasuna aitortzeaz gain, hizkuntza horien arteko hierarkiak eta mugak ere ezartzen ditu. nolabait esan daiteke, hego euskal herrian, eta euskal ...
|
|
2018
|
|
|
Horretarako, HUHEZIk egindako ikerketarako ibilbidearen berri eman du ondoren. HUHEZI 1976
|
urtean
sortu zen euskal hezkuntza sisteman arituko ziren profesionalak (irakasleak) euskaraz prestatzeko helburuarekin. Kontuan izan behar da 1977an euskal hezkuntza sisteman euskaraz irakasteko gai ziren irakasleen kopurua ez zela %5era iristen.
|
|
|
Aldahitz Ikerketaren baitan aurretik eginiko beste lan batzuen ondoren, 2012
|
urtean
sortu genuen Eusle metodologia.1 Behin tresna sortuta, 2013az geroztik, urtero antolatu eta ikertu izan ditugu lantokietan metodologia horren araberako esperientziak eta haien emaitzak. Eta argitara ere eman izan ditugu, 2015 eta 2017 urteetan, ondorengo bi lanetan:
|
|
2021
|
|
|
Euskampus Bordeaux ekimena horren islada da. Izan ere," Bordele Euskampus Nazioarteko Bikaintasunerako Euroeskualdeko Campusa 2011
|
urtean
sortu zen, Euskal Herriko Unibertsitatearen eta Bordeleko Unibertsitatearen arteko aliantza estrategiko gisa, unibertsitate horien Euskampus eta IdEx Bordeaux bikaintasun ekimenen testuinguruan. Euroeskualdeko Campusaren egiteko nagusia da goi mailako hezkuntza, ikerketa eta berrikuntzarako espazio bat eraikitzea, bi unibertsitateen bazkide estrategikoekin batera" (Euskampus Fundazioa, 2021).
|
|
2023
|
|
|
Adierazi bezala, eta aurreko orrietan esandakoa laburbiltzeko, azken
|
urteetan
sortu eta hedatu diren aktibazio ekimenek hainbat ekarpen egin dizkiote euskararen biziberritze prozesuari, gure iritziz. Artikuluan zehar aipatu dugun modura, arau sozialetan eta hizkuntza praktiketan zentratzeak eta antolaketarako gobernantza eredu partekatuak proposatzeak ekimenei molde berritzailea eman die.
|
|
|
Euskaraldia da azken
|
urteotan
sortu diren ekimenen ikurretako bat, baina antolaketatik sarri aipatu den modura, ez dago egoera soziolinguistikoa guztiz aldatuko duen ekimenik. Ez dago bilakaera soziolinguistikoa guztiz irauliko duen ekimenik eta ez da egongo.
|
|
|
Berrogei urte bete ditu 2023 urtean Arrasate Euskaldun Dezagun euskara elkarteak. Ehunka elkarte eta kolektiborentzat aitzindari eta biziberritze prozesuari begirada propio bat eskaini dion mugimendu baten ikur da AED. Hurrengo
|
urteetan
sortutako hainbat euskara elkartek aintzat hartutako eredu baten sortzaile izan zen. Baina, era berean, aurretik euskararen eta kulturgintzaren sustapenean ari ziren zenbait elkarterentzat ere, beraien jarduerak eguneratzeko ispilu garrantzitsua izan zen AED. Arrasateko euskara elkartearen sorrerako helburu eta jardun moldeek zentzu eta gaurkotasun erabatekoa izaten jarraitzen dute egun euskal herrietan.
|
|
|
Harrera gizarteko hizkuntza hegemonikoa menderatzen zuten etorkinek eta, esan bezala, bi fase horietan integratzeko ez zuten euskararen beharrik izan; euskararen ospea bazterrekoa zen eta horrek euskara ikusezin bihurtu zuen. Horrela, lehen
|
urteetan
sorturiko harremanak oso azalekoak izan ziren, elkar apenas ukitzen zuten bi mundutan bizi ziren.
|