|
2007
|
|
|
Ez nuen nahi, baina gogoratze ariketa hauetan hasteak arrisku hori dakar, eta orain ez daukat atzera egiterik. Elvis hil zen
|
urtean
sortu gabe zegoen kantu bat etorri zait orain gogora: abestia artean sortu gabea, eta kantaria bera ezagutzen ez nuena, Txema Viñasprek aurki nire espiritu eraginberan haren hazia utziko bazuen ere.
|
|
|
Neanderthal giza mota, gizatar espeziea zehazkiago, Europan isolamendu osoan ehun milaka
|
urtetan barrena
sortua eta nagusitutakoa (200.000/ 30.000 gutxi gorabehera),, la especie de los auténticos europeos. Arsuagaren hitz berak erabiltzekotan, eta, nahiz nabarmenki gizakumea izan, ez da hala ere gure arbaso zuzena.
|
|
2008
|
|
|
Dakarrera eta azkenik Parisa joan zen ikastera Senghor, 30eko hamarkadak zelan amaitu behar zuen sumatzen hasi zen sasoian. Frantziako hiriburuan, kolonietako beltzek bat egin eta Du Bois en The Crisis aldizkaria abiapuntu, L, etudiant noir sortu zuten 1932an, negritudearen aitzindari, aurreko
|
urtean
sorturiko La revue du monde noir eta Legitime Defense bazterturik. Leopold Sedar Senghor, Aime Cesaire martinikarra eta Leon Damas guayanarra nabarmendu ziren taldean.
|
|
2009
|
|
|
Ezagunena New Yorkeko Covenant House da. Orain 15
|
urte
sortu zuen Bruce Ritter frantziskotarrak. Neguko gau hotz batez 6 haurri etzalekua eman zien.
|
|
|
Profesor Facundo, el mejor del mundo? , edo ipuinetako protagonista ezagunak nahasten zituen. Errauskiñe Txano Gorritxorekin, Erpurutxo (handik hiruzpalau
|
urtera
sortu zen, hain zuzen, Pulgarcito izeneko komikia, bost xentimotan saltzen zena eta TBOri, aldi batez, konkurrentzia egin ziona) berunezko soldadutxoarekin?, beste istorio batzuk asmatzeko; egun batean, uda parteko igande bat zen, eta Gabinok (batxilerreko lehen ikasturtea bukatu berri zuenak) hamar urte zituen, hamaika egiteko bezperan?, etxean guztiak bilduta zeudela, halaxe mintzatu zen Regina...
|
|
|
–Berandu heldu haiz. Duela 40
|
urte
sortu behar huen. Gure aita zenarekin ongi moldatuko hintzen.
|
|
|
batzuetan, komikietan ikusten zituèn istorioen bertsio partikularrak egiten zituen –bazen ale haietan asmatzaile surrealista bat, El profesor Fran de Copenhague, eta, hura oinarri hartuta, beste pertsonaia bat asmatu zuen Gabinok: Profesor Facundo, el mejor del mundo–, edo ipuinetako protagonista ezagunak nahasten zituen –Errauskiñe Txano Gorritxorekin, Erpurutxo (handik hiruzpalau
|
urtera
sortu zen, hain zuzen, Pulgarcito izeneko komikia, bost xentimotan saltzen zena eta TBOri, aldi batez, konkurrentzia egin ziona) berunezko soldadutxoarekin–, beste istorio batzuk asmatzeko; egun batean –uda parteko igande bat zen, eta Gabinok (batxilerreko lehen ikasturtea bukatu berri zuenak) hamar urte zituen, hamaika egiteko bezperan–, etxean guztiak bilduta zeudela, halaxe mint...
|
|
2013
|
|
|
Ermandadearen jatorria denboraren tunelean galtzen zen, baina askoren iritziz orain dela ia hiru mila
|
urte
sortutakoa izan zitekeen. Dido erreginak bere buruaz beste egin zuen garaian, edo handik oso gutxira.
|
|
2014
|
|
|
Lokalean, hiru taldekideek, duela bi
|
urte
sortutako kanta abestu dute orduan bi bisitarien gozamenerako. Inkomunikazioa?
|
|
|
Horrenbeste maite duen armairuko atea ireki du. Bertan du, geldi, azken
|
urteotan
sortu duen altxorra. Nazka ematen diote orain zapatek.
|
|
2015
|
|
|
Esan digunez, Erraldoien Galtzada duela hirurogei milioi
|
urte
sortu omen zen, erupzio bolkaniko baten ondorioz. Fenomeno natural horren eraginez, basaltozko sei aldeko zutabeak eratu ziren, egun ikus daitekeen paisaia misteriotsua osatu zutenak.
|
|
|
Heideggerren hitzak parafraseatuz, gizakiaren eginkizuna desestali nahi zuten. Areago, Frankfurteko Eskolako kideekin jarri ziren harremanetan orobat, eta 1956
|
urterako
sortuta zeukaten ingeniariek eta filosofoek osaturiko «Mensch und Technik» (Gizakia eta teknika) izeneko komite nagusia.
|
|
|
Zinema produktore handiek errodatzen dituzten filmak publiko zabalarentzat egiten diren bitartean, telesailak ikuslegoaren zati konkretuago batentzat egiten dira, target espezializatuago bati bideratuagoak daude, eta, beraz, ez hain baldintzatuak. Azken
|
urteotan
sortu diren telesail hauetako askoren atzean dagoen HBO telebista kate pribatuak (besteak beste, The Sopranos eta Sex and the City ekoitzi dituen faktoriak 400 milioi euro inbertitzen ditu urtero fikzioa ekoizten) ondo daki hori: zinema dinosauro geldoa da, askoz ere arinagoa da telebista.
|
|
|
FEU duela 84
|
urte
sortu zuten, eta hasieratik prozesu iraultzailearen alde makina bat lan egindakoa da. –Kubako Iraultzaren historia ezin da ulertu FEUrena ezagutu gabe.
|
|
|
–Príncipe de Viana euskal hilerokoa ez da azken bost hilabeteotan argitara eman. Orain dela hamar
|
urte
sortu zen Nafarroako Diputazioaren babespean. Duela bi urte zuzendaritza aldatu zuen(...)?.
|
|
|
–Gogorat heldu zait duela hogei bat
|
urte
sortu genuela Baxenabarren irrati bat: Irulegiko Irratia.
|
|
|
–Bi irrati euskaldun baziren jadanik: bata Aturri Irratia, orai duela 3
|
urte
sortu zena, bestea Gure Irratia, emankizun guziak euskaraz egiten dituena. Zergatik beste irrati bat egin??.
|
|
|
Has gaitezen Punto y Horarekin. Punto y Hora. Garaia eta Berriak bezala?, Zeruko Argiak aldarrikaturiko Euskal Kazetaritzaren
|
Urtean
sortu zen, 1976an, Iruñean sortu ere. Mirentxu Purroy zuzendari zela kaleratu zuten estreinako zenbakia (1976ko apirilaren 1etik 15erako datarekin, lehenengo urte hartan hamaboskari modura agertu baitzen).
|
|
|
Kontuak kontu, Euskal Kazetaritzaren
|
Urtean
sorturiko aldizkari abertzale elebidun diglosikoek ez zuten arrakastarik izan: esanikoaren erakusgarri, Garaia eta Berriak denbora gutxiren buruan desagertu izana; Punto y Horak, berriz, nahiz eta jarraitu, arrastaka antzean segitu zuen, harik eta 1990ean behin betiko iraungi zen arte.
|
|
|
a) 1914
|
urtean
sortu zen Gorlizeko erietxea. Garai hartako medikuntzak aipatzen zuenez, eguzkiaren
|
|
2016
|
|
|
Burtsa hau Elkar Baiona-k, Elkar Fundazioaren eta Euskal Kultur Erakundearen laguntzarekin 2000
|
urtean
sortua izan da, iparraldeko gazteak euskaraz idaztera lehiatzeko asmoz, epaimahaikideak Eneko Bidegain, Gexan Alfaro eta Piarres Aintziart izanik.
|
|
|
Angela Yvonne Davis 1944
|
urtean
sortu zen beltzak ongi etorriak ez ziren Birminghameko (Alabama) auzo batera. Frankek, Angelaren aitak, gasolindegi bat izan zuen irakasle izan aurretik.
|
|
|
Izan ere, 1903
|
urtean
sortu zenetik gaurdaino, etengabea izan da Zapataria kaleko berripaperaren eta botere ekonomikoaren nahiz politikoaren arteko identifikazioa. Ezin bata bestearengandik bereizi.
|
|
|
eskaintzen zuen Edith Wharton idazle estatubatuarrak. Hego Euskal Herriko euskarazko irakurle taldeak, egun ezagutzen ditugun bezala duela hamabost hogei bat
|
urte
sortzen hasi zirenak, Espainian eta Euskal Herrian bertan gaztelaniaz ezarrita zeudenen, edo ezartzen ari zirenen, ereduari jarraiki ipini ziren martxan, maiz biblioteken eta udaletxeetako kultura edo emakumeen zerbitzuen ekimenez.
|
|
|
Beste gauza bat da errealismoaren izenean erreformismotik jotzea eta euskararen erabilera apaltzea, sinboliko edo menpeko bihurtu arte. Duela ia 30 urte egin genuen urratsa gaur hankaz gora botatzea onartezina da, azken 30
|
urteotan
sortu diren gazte euskaldun gehienak, eta zer esanik ez ezker abertzalearen inguruan dabiltzanak, euskaraz moldatzeko gai izanik. Hori akatsa da».
|
|
|
orain dela 4.500 milioi
|
urte
sortu zela pentsatzen da, eta, geosfera, hidrosfera eta izaki bizidunen
|
|
|
1 Duela 200.000
|
urte
sortu zen Homo sapiens
|
|
|
a) 1914
|
urtean
sortu zen Gorlizeko erietxea. Garai hartako medikuntzak aipatzen zuenez, eguzkiaren argiari
|
|
|
– Zuen herrian azken
|
urteetan
sortu diren espazio eta eraikinek aurretik aipatutakoa betetzen dutela
|
|
|
– Eguzki plakek
|
urtean
sortutako energia
|
|
2017
|
|
|
Hamabost hilabeteren buruan, emaitzak heldu ziren, eta Iranek akordio historikoa sinatu zuen potentzia nagusien 5+ 1 Taldearekin Lausanan (Suitza). Teherango Gobernuak uranio bitartez hurrengo hamabost
|
urteetan
sor zezakeen erregai nuklearra mugatuko zuen; eta, horren truke, nazioarteak onartu egin zion Irani programa nuklearrarekin lotutako azpiegiturak bere horretan uztea. Era berean, zigor ekonomikoak kendu zizkioten.
|
|
|
Pertsona horiek badute nahikoa sinesgarritasun eta ospe, eta horregatik lortu zuen inpaktua Luhusokoak. Beste faktore inportante bat, Ipar Euskal Herrian azken
|
urteetan
sortutako sarea da. Adibidez, lurralde kolektibitatearen alde edo Aurore Martinen euroaginduaren kontra urteak egin dituzte alderdiek eta eragileek elkarrekin lanean, eta komunikazio eta harreman sare hori baliatu zen Luhusokoa gertatzean.
|
|
2019
|
|
|
Gizonarentzat ere krisi bat da askotan ezkontza: horren frogagarri, gizonen psikosi asko ezkongaietan edo ezkonbizitzako lehenbiziko
|
urteetan
sortuak izatea. Familiari arrebek baino atxikimendu txikiagoa dionez gero, gizon gaztea elkarteren bateko kidea izaten da, goi eskola, unibertsitatea, aprendiz lantegia, taldea, banda?, eta horrek babesa ematen dio abandonamenduaren kontra; helduaren zinezko bizimoduari ekiteko uzten du elkartea; beldur dio hurbiltzen ari zaion bakardadeari, eta, askotan, hura uxatzeko ezkontzen da.
|
|
|
Izan zirelako gara eta garelako izango dira. Etxeparek duela ia 500
|
urte
sortutako leloak gogoan, euskara plazara, dantzara eta mundura zabaltzen jarraitzen dugu eta segituko dute gure ondorengoek.
|
|
2020
|
|
|
Zenbait esparrutan lan banaketa sexuala gertatzen da, adibidez, musikan gizon gehiago daude proportzioan, barran ere mutil gehiago daude? Orain dela 16
|
urte
sortu ziren Piratak eta duela bi urte arte koordinatzaile nahiz idazkaria gizonak izan dira beti. Iaz bi emakume berri sartu ginen eta aurten hiru izan gara (mutil bat eta bi neska)...
|
|
|
Pasadizoa oso argigarria dela esan zidan editore buruak, eta hortik abiatuta SECED, CESID eta 2000
|
urtean
sortu zen CNIren arteko bilakabidea kontatu nukeela erantsi zuen, labur bada ere. Ezetz erantzun nion, nik herrietako txibatoei buruzko istorioak bildu izan ditudala, baina ez dudala espainiar informazio zerbitzuei buruzko dokumentaziorik.
|
|
|
Nolakoak izango lirateke gure zientziaren ekoizpena eta nazioarteko presentzia duela 400 urte un ibertsitate publiko bat sortu izan bagenu? Zein izango litzateke duela 200
|
urte
sortutako unibertsitate publiko bikain baten eragin ekonomikoa. Zer eragin izango luke gure kulturaren eta nortasunaren garapenean?
|
|
|
Eta duela 400
|
urte
sortutako unibertsitate publiko bat eta zientzia sistema bikain bat izan bagenitu, hobeto erreakzionatu ahal izango genuen gaixotasun berri honi aurre egiteko. Etorkizunari begira zerbait ikasten ari gara?
|
|
|
Cherid 1940
|
urtean
sortu zen, Aljerren. Paraxutista izan zen Frantziako armadan eta OASeko kidea50 1964 urtean Bartzelonara etorri zen, Frantziako kartzela ospitale batetik ihes eginda.
|
|
|
Horri erantzuteko Hazanek dio taldea 1980
|
urtean
sortu zela, eta haren helburu nagusia dela desagertuen familien eta estatuen arteko komunikazio bide bat zabaltzea, eta estatuei presioa egitea desagertuak bilatzeko betebeharra bete dezaten, behar den moduan. Taldearen helburua humanitarioa dela eta ez duela erantzukizun penalik bilatu nahi, eta taldeko kideak estatuek izendatzen dituztela giza eskubideen aldeko profil humanitarioa daukatelako, independenteak direlako eta munduko bost kontinenteetakoak direlako.
|
|
|
|
urtean
sortua izan da, iparraldeko
|
|
2021
|
|
|
Bularrak estalaktitak dira bere gorputz makurtuaren leizean. Duela milioika
|
urte
sortu ziren. Bizitzaren iturri dira.
|
|
2023
|
|
|
Oso aldian behin etortzen da aita gurekin, gure aita etxezuloa, eta, datorren apurretan, oinak arrastaka eramaten ditu ingurura begiratu ere gabe, gorroto diolako inolako arrazoirik gabe oinez ibiltzeari. Eta maiz ateratzen gara ama eta biok inolako arrazoirik gabe, soilik gauzei behatzera, haizea hartzera, kontu kontari aritzera, zazpi
|
urterekin
sortzen zaizkidan burutapenak konpartitzera, elkarri" katigatuta", besoz beso. Basora, lilipak ikustera.
|