|
2000
|
|
|
—Ez dakit, bada, ez dakit... —ihardetsi zion aita jesuitak— Izan ere, pentsatzen hasia naiz ez ote den hobe, gure Iruñako kolejiorat igortzea baino, hemen enekin urtebete edo
|
urte
pare baten egitea, eta erranen dizuet zergatik: alde batetik, Joanesek erran du ezen uste duela apez izan nahi duela, eta denbora hori ez letorkioke gaizki uste horren indarztatzeko eta sendotzeko; bertzetik, egun osoan berarendako bakarrik maisu eta irakasle bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia, zeren, halatan, dedikazione eta ardura osoz egin baitezakegu egin beharreko guztia, goiz eta arratsalde, eta zeren, dedikazionearekin batean, hagitzez ere hobeak izanen baitira bere studioetan eta bere egunorozko egitekoetan eta trabailuetan erdiets ditzakeen fruituak; izan ere, zenbatenaz fruituak joriagoak eta emankorragoak, hainbatenaz gehiago loriatu ahal izanen da haietaz egunen batean Jaun Guztiahaldunaren aitzinean.
|
|
|
Eta doña Lidiak eta biok geure konbertsazioneak izaiten genituen mahai baten inguruan, eta egun batean —ospitalean astebete edo neramala izanen zen—, hala mintzatu zitzaidan: ‘Amak erran dit ezen orain dela
|
urte
pare bat koadro bateko iduri batez amorostu zinela eta orduan pentsatzen hasi zela ezen eroturik egon zintezkeela; ordea, ez zara horretan lehena eta nik bederen ez nuke erranen ezen horrengatik ero zaudela, erremediorik gabe’ Ustekabean harrapatu ninduen. Gero, argibideak eman nahi balizkit bezala, erran zidan:
|
|
|
Eta nik pentsatu nuen, kapitaina hura erraiten ari zelarik, ezen banekiela nola ihardetsiko niokeen, baldin hitz haiek
|
urte
pare bat lehenago erran izan balizkit: ihardetsiko nion ezen haiek guztiak agure zahar urtatuaren desenkusak zirela, hain bainengoen haragiak itsuturik; orain, aldiz, pentsatzen nuen ezen jakintsu baten hitzak izan zitezkeela.
|
|
2003
|
|
|
Ez zien kontatu ez zekitenik ezer eta azkenean utzi egin behar izan zuten, zorotzat hartuta. Benetan gaixotu zen, eta elkarrekin ibili ginen gero Bartzelonan
|
urte
pare batean, terapeutaz terapeuta erromes. Ni obsesionatuta suizidioaren ideiarekin.
|
|
2004
|
|
|
Bakerok, Txiki Begiristainek, Alonsok, Artolak, baina batez ere Urrutik. Urruti oso gizon sinpatikoa zen –zer pena ematen didan hartaz iraganean hitz egin behar izateak, auto istripu batean hil baitzen, zoritxarrez, orain dela
|
urte
pare bat! –, eta lagunak berehala egiteko dohaina zuen. Gogoratzen naiz honela esan zidala, ni hara iritsi eta egun gutxi batzuetara:
|
|
2005
|
|
|
–Goazen barrura –agindu du Markelek, ni baino
|
urte
pare bat helduagoa– Burdiñazko sukalde baltzaren burdina oso bero egoten dok erdi aldeko uztai borobilletan. Baie eskuma aldeko ertzeko honeitan, epel bakarrik.
|
|
2006
|
|
|
Ez zen bereziki abenturazalea, baina botanikarako zuen grinak edozein oztopo gaindiarazten zion: bat urte lehenago, esaterako, Txinara joan zen hango flora aztertzera,
|
urte
pare bateko espedizio luzean. Ez zen taldean lan egiteko pertsona ere, eta inuitekin bereziki baldar portatzen zen, berotasunik gabe eta gainetik begiratuz bezala.
|
|
|
Europa guztian bidaiatzen ibili zen
|
urte
pare batez, baina Bastillaren aurkako jazarpenaren berri izan zuenean, herriak halako garaipen handia izan zuela entzun bezain azkar, bidaiak utzi eta Parisa itzuli zen. Hogeita hamalau urte zituen eta inoiz baino indartsuago agertu zen bere ideietan.
|
|
2007
|
|
|
Berak eskaini zion duela
|
urte
pare bat diskotekan lan egiteko aukera, diru asko irabazteaz gain oso ondo pasatuko zuela esanaz. Eta benetan iruditu zitzaion paradisua, hogei urterekin diskoteka hartan tragoak prestatzen hasi zenean.
|
|
2008
|
|
|
Askotan egiten zuen hura. Nazariok, gero, dentistak
|
urte
pare bat lehenago ateratako haginaren hutsunean sartzen zuen lastoa, eta halaxe aritzen zen, sartu eta atera, atera eta sartu, arian ez arian, harik eta minutu gutxiren buruan aspertu eta lastoa lurrera botatzen zuen arte. Egun hartan ere halaxe aritu zen, baina, halako batean, ohiko gidoitik urrundu balitz bezala, eskuaren higialdi batean lastoa ahotik atera, hasperen luze bat egin eta kopeta zimurtu zuen jarraian:
|
|
|
Jarraian, baina, besoak jaitsi ahala goratu zituen berriro, begiak zeruan josi eta bisaian irri ezin zabalago bat marrazten zuen bitartean: esan nahi baita Nazariori, hasperen aharrausiek eragin ziotèn etenaren ondotik, beste zerbait etorri zitzaiola burura, Mateo Sukunzak Parisera
|
urte
pare bat lehenago egin zuèn bidaia gogoangarri hura ausaz, berarekin lanean hasi zèn garaian.
|
|
|
Zuk probintziako hiriburuan bizi nahi duzu, eta hiriburuan biziko gara, jauregi are bikainago batean. Pauso bat edo beste emana dut dagoeneko, egia esan, zuk ezagutzen nauzu, eta ea beste
|
urte
pare batean jauregia bukatu eta ezkontzeko moduan gauden, 1905ean, goizago edo beranduago. Hori bai, izena erabakia dut:
|
|
|
alde batetik, Reginak markesa andereari zor ziòn leialtasuna zegoen, desleialtasunaren posibilitatea eragozten ziona, Villalbakoarengandik hainbeste mesede jaso ondoren; bestetik, Reginaren ikasmina zegoen, jauregiari lotutako kontuen zerrenda amaiezina ikastera zeramana: ikasi, bere jauregia behar bezala eraman nahi bazuen
|
urte
pare baten buruan, Nazarioren iragarpenak betetzekotan! Gainontzean, Reginak berandu gabe izan zuen bere zintzotasuna erakusteko aukera, markes jauna Andaluziara joan, bi alabei eskaini zièn jaialdi egunaren biharamunean?
|
|
|
Lehenago ere etorri izan zen,
|
urtean
pare bat aldiz edo, bost urte eginak zituen etxetik kanpo, Dobaingo labe garaian?, baina beti bakarrik. Nazariok, beraz, bazekien Beñardoren portaeraren berri.
|
|
|
Eta doña Engraciak baietz, pianoa osaba ezkongabe baten herentzia zela, umetan jotzen irakatsi ziòn osabarena, hain zuzen ere: orain dela
|
urte
pare bat hil zen, Ernes, eta nik pianoa ekarri nuen, jakina, musika atsegin atsegin dut eta.
|
|
|
Eta Ollorekin joan, eta handik
|
urte
pare batera itzuli zen, Bilboko setioaren ondotik, beherako luze bezain larri batek litzentziatuta, bizitza militarretik ez ezik, bizitza zibiletik ere bai ia, hiruzpalau egunetan ibili baitzen hil edo bizi, bizi edo hil. Gizona, gero, atzera egiten ez zuèn ahulaldian sartu zen?
|
|
|
Lore sorta eskuetan zuela han aurkitu nuen gizonak nire adina izango zuen,
|
urte
pare bat gorabehera, baina oraindik gordina zegoen, gimnasiora joaten jarraituko zuela pentsatu nuen, ez zuen inondik ere bakarrik bizi garenoi adinak kutsatu ohi digun itxura maiztu eta etsi hori, zahardadea bera baino askoz ere nardagarriagoa dena. Emakume gazteren batekin biziko zela erabaki nuen, hurkoaren bizitzaz eta zorionaz erabakitzeko tarteka izan ohi dugun erraztasunarekin.
|
|
|
Eta doña Engraciak baietz, pianoa osaba ezkongabe baten herentzia zela, umetan jotzen irakatsi ziòn osabarena, hain zuzen ere: orain dela
|
urte
pare bat hil zen, Ernes, eta nik pianoa ekarri nuen, jakina, musika atsegin atsegin dut eta.
|
|
|
Eta Ollorekin joan, eta handik
|
urte
pare batera itzuli zen, Bilboko setioaren ondotik, beherako luze bezain larri batek litzentziatuta, bizitza militarretik ez ezik, bizitza zibiletik ere bai ia, hiruzpalau egunetan ibili baitzen hil edo bizi, bizi edo hil. Gizona, gero, atzera egiten ez zuèn ahulaldian sartu zen... aurrerago, etxera bidali ostean, indartuz joan bazen ere, apurka apurka.
|
|
|
Zuk probintziako hiriburuan bizi nahi duzu, eta hiriburuan biziko gara, jauregi are bikainago batean. Pauso bat edo beste emana dut dagoeneko, egia esan, zuk ezagutzen nauzu, eta ea beste
|
urte
pare batean jauregia bukatu eta ezkontzeko moduan gauden, 1905ean, goizago edo beranduago. Hori bai, izena erabakia dut:
|
|
|
alde batetik, Reginak markesa andereari zor ziòn leialtasuna zegoen, desleialtasunaren posibilitatea eragozten ziona, Villalbakoarengandik hainbeste mesede jaso ondoren; bestetik, Reginaren ikasmina zegoen, jauregiari lotutako kontuen zerrenda amaiezina ikastera zeramana: ikasi, bere jauregia behar bezala eraman nahi bazuen
|
urte
pare baten buruan, Nazarioren iragarpenak betetzekotan! Gainontzean, Reginak berandu gabe izan zuen bere zintzotasuna erakusteko aukera, markes jauna Andaluziara joan –bi alabei eskaini zièn jaialdi egunaren biharamunean– eta handik hiruzpalau egunera.
|
|
|
Lehenago ere etorri izan zen,
|
urtean
pare bat aldiz edo –bost urte eginak zituen etxetik kanpo, Dobaingo labe garaian–, baina beti bakarrik. Nazariok, beraz, bazekien Beñardoren portaeraren berri.
|
|
|
Askotan egiten zuen hura. Nazariok, gero, dentistak
|
urte
pare bat lehenago ateratako haginaren hutsunean sartzen zuen lastoa, eta halaxe aritzen zen, sartu eta atera, atera eta sartu, arian ez arian, harik eta minutu gutxiren buruan aspertu eta lastoa lurrera botatzen zuen arte. Egun hartan ere halaxe aritu zen, baina, halako batean, ohiko gidoitik urrundu balitz bezala, eskuaren higialdi batean lastoa ahotik atera, hasperen luze bat egin eta kopeta zimurtu zuen jarraian:
|
|
|
Jarraian, baina, besoak jaitsi ahala goratu zituen berriro, begiak zeruan josi eta bisaian irri ezin zabalago bat marrazten zuen bitartean: esan nahi baita Nazariori, hasperen aharrausiek eragin ziotèn etenaren ondotik, beste zerbait etorri zitzaiola burura, Mateo Sukunzak Parisera
|
urte
pare bat lehenago egin zuèn bidaia gogoangarri hura ausaz, berarekin lanean hasi zèn garaian.
|
|
2009
|
|
|
Energia aurrezteaz gain, segurtasunaren kontua zegoen. Aurreko
|
urtean
pare bat lapurreta izan ziren urbanizazioko etxeetan. Anak utziko zuen zabalik mendira joan aurretik?
|
|
|
Angie O. Connor ek,
|
urte
pare bat lehenago komunikabideetan graduatua unibertsitatean, publizitate konpainia batean egiten zuen lan. Manhattanen bertan jaio eta hazi zen, non bere gurasoak oraindik bizi ziren.
|
|
|
Teofilo Maria, batxilergoa bukatuta gero, komertzioa estudiatzen hasi zen hiriburuko akademia ezagun batean, hantxe hasi zen, halaber, Domingo,
|
urte
pare bat geroago?, harik eta seme alabetan zaharrenak aitari kalaka eman, fabrikan nahi dut eta fabrikan nahi dut, aita, fabrika akademia baino unibertsitate hobea da-eta, seguru baietz?, eta aitak amore eman zuen arte: arrazoi duzu, seme, ni neu ere praktikak egin baininduen teoriak baino gehiago; esan nahi baita semeak estudioak bide erdian utzi, hirutatik, bi urte eskas egin zituen akademian?
|
|
|
Damasok, berriz, Gabinoren laguntzan etxean urtebetean irakasle aritu ondoren, kimikako karrerari ekin zion Madrilen, Maria Bibianak hiriko klinika batean lanean ziharduen bitartean, erizain, Gabino sendategian zaindu eta Adarekin Arte eta Ofizioetako eskolan
|
urte
pare batean aritu ondoren. Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita, opera kantaria izan nahi zuen, alferrik?, etxean lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua?
|
|
|
Mercedes Olaizola Arte eta Ofizioetako eskolan lagun egin zuèn neska bat zen, Maria Bibiana baino
|
urte
pare bat zaharragoa eta noiznahi hurbiltzen zitzaiona; Mercedes, izan ere, apaiz ezagun batek hiriburuan sortutako. Ama Mariaren alaba kartsuak, kongregazioko kide sutsua zen; apaiz fundatzailea, don Antonio Garmendia?
|
|
|
horregatik, beharbada, komiki banda esku artean hartu ahala, aitak irri itxurako bat moldatu zuen, hurrengo segundo hamarrenetan biribildu beharrekoa, baina biribildu ez zitzaiona, aitzitik: agertu bezain laster desagertu zitzaion?, Nazarioren burmuinetan oroitzapen bat piztu zelako, irriaren osabidean halako erresistentzia bat eragin ziona; Nazario Orbek, izan ere, Amiensko katedralaren erreprodukzio bat oroitzen zuen une hartan, ausaz, Gabinok
|
urte
pare bat lehenago egin zuena, eskala handian, eskuz eta erregelaz, dorre simetrikoak hantxe, zerura begira airos, eta aitari zera esanarazi ziona:
|
|
|
Hala, bada, orbetarrek bertatik bertara zuten monoplaza, zeinari harri eta zur so egiten baitzioten, bai seme alabek eta bai gurasoek ere, pilotuak aireplanoaren laudoriozko aurkezpena egiten zuen bitartean: Jorge Kirsch pilotu frantziar ezagunak honekin irabazi zuen Deutsch de la Meurthe-ko kopa, orain dela
|
urte
pare bat, atera hortik kontuak?! Begiz jateaz gain, neska mutilek han eta hemen ukitzen zuten aparatua, pilotuak bere erretolikarekin jarraitzen zuen bitartean?
|
|
|
Bere aitaren bideari jarraituz, medikuntza ikasketak egin zituen Rikardok. Urtetan kanpoan izan da, Hego Ameriketan lanean, eta duela
|
urte
pare bat bueltatu zen herrira, amaren osasunaz kezkatuta.
|
|
|
H AURRA nintzela Aitatxi Migeli aditu nion nola, 1516an, gure errege Henrike II.a Albretekoak erresuma berreskuratzeko egin zuen bigarren saioaren porrotak hainbertzeraino nahigabetu zuen, non, hamahiru urte baizik ez izan arren, sukar txar batek jota egon baitzen, mundu hau uztekotan.
|
Urte
pare bat gehiago baizik ez nituen, Parisen zulo berean erori nintzelarik. Etorkia berbera zen:
|
|
|
Mercedes Olaizola Arte eta Ofizioetako eskolan lagun egin zuèn neska bat zen, Maria Bibiana baino
|
urte
pare bat zaharragoa eta noiznahi hurbiltzen zitzaiona; Mercedes, izan ere, apaiz ezagun batek hiriburuan sortutako" Ama Mariaren alaba kartsuak" kongregazioko kide sutsua zen; apaiz fundatzailea –don Antonio Garmendia– integrista hutsa zen, baita ekintzaile nekagaitza ere, halako moldez, non arrosarioak eta gogo jardunak antolatzen baitzituen, Lourdeserako bidaiak ere bai; hir...
|
|
|
horregatik, beharbada, komiki banda esku artean hartu ahala, aitak irri itxurako bat moldatu zuen, hurrengo segundo hamarrenetan biribildu beharrekoa, baina biribildu ez zitzaiona –aitzitik: agertu bezain laster desagertu zitzaion–, Nazarioren burmuinetan oroitzapen bat piztu zelako, irriaren osabidean halako erresistentzia bat eragin ziona; Nazario Orbek, izan ere, Amiensko katedralaren erreprodukzio bat oroitzen zuen une hartan, ausaz, Gabinok
|
urte
pare bat lehenago egin zuena –eskala handian, eskuz eta erregelaz, dorre simetrikoak hantxe, zerura begira airos– eta aitari zera esanarazi ziona:
|
|
|
Hala, bada, orbetarrek bertatik bertara zuten monoplaza, zeinari harri eta zur so egiten baitzioten, bai seme alabek eta bai gurasoek ere, pilotuak aireplanoaren laudoriozko aurkezpena egiten zuen bitartean: Jorge Kirsch pilotu frantziar ezagunak honekin irabazi zuen Deutsch de la Meurthe-ko kopa, orain dela
|
urte
pare bat, atera hortik kontuak...! Begiz jateaz gain, neska mutilek han eta hemen ukitzen zuten aparatua, pilotuak bere erretolikarekin jarraitzen zuen bitartean... jakin behar baituzue neure andregaitzat dudala monoplaza, izena ere halakoa baitiot jarria:
|
|
|
Teofilo Maria, batxilergoa bukatuta gero, komertzioa estudiatzen hasi zen hiriburuko akademia ezagun batean –hantxe hasi zen, halaber, Domingo,
|
urte
pare bat geroago–, harik eta seme alabetan zaharrenak aitari kalaka eman –fabrikan nahi dut eta fabrikan nahi dut, aita, fabrika akademia baino unibertsitate hobea da-eta, seguru baietz–, eta aitak amore eman zuen arte: arrazoi duzu, seme, ni neu ere praktikak egin baininduen teoriak baino gehiago; esan nahi baita semeak estudioak bide erdian utzi –hirutatik, bi urte eskas egin zituen akademian– eta lantegiko zereginetan murgildu zela, non egin baitzuen urtebete, bi urte, hiru, lau...
|
|
|
Damasok, berriz, Gabinoren laguntzan etxean urtebetean irakasle aritu ondoren, kimikako karrerari ekin zion Madrilen, Maria Bibianak hiriko klinika batean lanean ziharduen bitartean, erizain, Gabino sendategian zaindu eta Adarekin Arte eta Ofizioetako eskolan
|
urte
pare batean aritu ondoren. Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita –opera kantaria izan nahi zuen, alferrik–, etxean lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua...
|
|
2010
|
|
|
Ez dakit gogoratuko zaren, Gabino, baina Ada gaixotu zenean ezagutu nuen nik Txopitea jauna, don Fausto ere deitzen hasi nintzaion, halako batean?: hain hunkituta sentitu nintzen bisita harekin, non, harez geroztik,
|
urtean
pare bat aldiz joaten bainintzaion bisitan ospitale psikiatrikora, hemen trena eta han autobusa hartuz. Bidaia ez zen erosoa, egia esan, baina merezi zuen:
|
|
|
Eta, egiten ari ginèn soldadu automatari, zurezko manikia egina zegoen, eta tripetako mekanismoak jartzen ari gintzaizkion:
|
urte
pare bateko lana genuen aurrez aurre, aitaren esanetan, mespretxuz begiratzen niola, esan nion:
|
|
|
Amaitu zuenean, eskularruak erantzi eta, ni baino
|
urte
pare bat gazteagoa izan arren, amatasunez atondu zidan ilea:
|
|
|
Ez dakit gogoratuko zaren, Gabino, baina Ada gaixotu zenean ezagutu nuen nik Txopitea jauna —don Fausto ere deitzen hasi nintzaion, halako batean—: hain hunkituta sentitu nintzen bisita harekin, non, harez geroztik,
|
urtean
pare bat aldiz joaten bainintzaion bisitan ospitale psikiatrikora, hemen trena eta han autobusa hartuz. Bidaia ez zen erosoa, egia esan, baina merezi zuen:
|
|
|
Eta, egiten ari ginèn soldadu automatari —zurezko manikia egina zegoen, eta tripetako mekanismoak jartzen ari gintzaizkion:
|
urte
pare bateko lana genuen aurrez aurre, aitaren esanetan— mespretxuz begiratzen niola, esan nion: ‘Esan nizun zeure patua onartu behar duzula, Heinrich, desengainuz desengainu ibili nahi ez baduzu.
|
|
2011
|
|
|
Atlasaren haraindikoa duk omendua, Zagora inguruko herrixka batekoa, esan dio Hassanek. Semeak
|
urte
pare bat edo egin zian berarekin hemen, baina aspaldi alde egin zioan, turistentzako hotela jarri zian han, herrian, eta hantxe geratu zuan. Berak, ordea, atzeneraino eutsi behar izan ziok lanari, motel, erretiroko diruak kobratuko bazituen, makina bat izerdi, bai, hainbeste urtetan.
|
|
|
–
|
Urtean
pare bat aldiz etortzen zuan? –ziurtatu du Zabulónek.
|
|
|
Urtebete edo
|
urte
pare bat lehenago, gainera, don Marianoren famak eta ospeak goiti egin zuten ustekabean.
|
|
|
Bertan sartzen nintzenean, izan ere, apaletan zeudèn buztinontzi dotore haiei begira eta begira egoten ninduan, zeramika zuri urdin ederrekoak baitziren, ontzi bakoitza bere izenarekin, sendabelar bati edo bertze bati zegokiona. Don Mariano berehala ohartu zuan hartaz, eta
|
urte
pare bat geroago, eskuan ontzi haietarik bat zuela, bere asmoen berri eman zidaan: –Seme alabarik ez diat, eta hiltzen naizenean, heuretako nahi diat farmazia hau.
|
|
|
–Gure etxean ez zegon, ordea, laratzik. Ia
|
urte
pare bat badun butanozko sua jarri genuela.
|
|
2012
|
|
|
Neure buruari galdetu nion zergatik ez nion lehenago erreparatu: bertakoa zen, lezoarra, gu baino
|
urte
pare bat zaharragoa, eta zaila zen Ioritzez ez ohartzea, beti baitzebilen manifestazioetan edo kartelak ipintzen. Berdin zion, ez zen niretzako mutila, garai hartan, gainera, Julenekin nenbilen, eta ondo samar zihoakigun.
|
|
|
Bazen
|
urte
pare bat Maribi, herriko nire betiko laguna, adinkide ere banuena, herria utzi eta Lizarrara bizitzera joan zela. Hark ere gurasoen errietak eta haserrealdiak jasan behar izan zituen; bereari eutsi zion, haatik.
|
|
|
Klaudia haurdun geratu arte historia sutsu bat bizi izan genuen,
|
urte
pare batekoa edo; gero, Maddi jaio zenean, ez nintzen poztu, eta ez nuen senak agintzen duen inolako txerarik sentitu berarekiko. Klaudiak altxorra balitz bezala ekartzen zigun etxera, izara brodatuetan bildurik, koloretako txupete eta artilezko oinetakotxoekin.
|
|
|
Milaka aldiz egin dut bide hori Aiara bidean, eta gau hartan ideia hori etorri zitzaidan tximista bat bezala. Ordurako
|
urte
pare bat bageneramatzan Benitok, Pakok eta hirurok bazkari afari haiek dastatzen. Hi, esan nion neure buruari, hor Benitok esaten dituen guztiak biltzen hasi genikek.
|
|
|
60ko hamarkadan iritsi ziren gehienak, Mendebaldeko Alemaniaren lan esku faltaren eta Turkian langabeziak gora egitearen ondorioz. Alemanian
|
urte
pare batez lan egin, dirua aurreztu eta Turkiara itzultzeko asmoa zuten gehienek. Hala, denda turkiarrak, elkarte turkiarrak, supermerkatu turkiarrak, taberna turkiarrak eta beste hainbeste sortu zituzten.
|
|
|
Handik
|
urte
pare batera sari potoloago bati uko egiteko prest ikusi nuen neure burua, gure hiriaren izena daraman poesiakoari hain zuzen ere: ez zitzaidan, eta ez zait?
|
|
2013
|
|
|
Pedrok epaitegian aitortu zuen ezen domeka goiz hartan etxean eta gero elizan egon zela, meza entzuten, etxekoak zituen lekuko; Koldok, berriz, lekukorik ezean, ezin egiaztatu izan zuen zinez jazotakoa. Ondorioz, Pedrok aldeko epaia jaso zuen, handik
|
urte
pare batera: 6.000, ko indemnizazioa, Koldok ordaindu beharrekoa.
|
|
|
Nik egin nituen barreak?! Handik
|
urte
pare batera ezkondu gintuan.
|
|
|
Pedrok epaitegian aitortu zuen ezen domeka goiz hartan etxean eta gero elizan egon zela, meza entzuten, etxekoak zituen lekuko; Koldok, berriz, lekukorik ezean, ezin egiaztatu izan zuen zinez jazotakoa. Ondorioz, Pedrok aldeko epaia jaso zuen, handik
|
urte
pare batera: 6.000 €ko indemnizazioa, Koldok ordaindu beharrekoa.
|
|
|
Nik egin nituen barreak...! Handik
|
urte
pare batera ezkondu gintuan.
|
|
2014
|
|
|
Bisitatzera joan nintzaion behin, baina jada ez zela han bizi esan zuen emakume ahots batek. Handik
|
urte
pare batera, erabat ahazturik nuen. Guztiok bezala.
|
|
|
Ez dut pentsatu ere egin zertan nabilen; ez dut pentsatu ere egin agian badela
|
urte
pare bat eskumako eskuko bi hatz ahora sartzen ez ditudala, bustitzeko; ez dut pentsatu ere egin ezkerreko eskua bularrera eraman eta azalak oihal fin baten ehundura duela; ez dut pentsatu ezer. Uste dut une batez ahaztu ere egin naizela ospitale honen txokoek eta pazienteen zokoek duten herio usainaz.
|
|
|
Erretzen, eta goizean lapurtutako gaileta batzuk eta beste mila istorio konpartitzen. Orain dela
|
urte
pare bat egiten nituen parranden usaina eta xarma dauzka honek ere, gehiago ez bada. Gustura nago; larregi, zoroetxe batean egoteko.
|
|
|
Autobusaren geltokia, teilape herdoildu horrekin.
|
Urte
pare bat bada bertara jaitsi ez dela autobusa hartzera. Aspaldi ez da herritik atera.
|
|
|
Bada, ez zitzaidan batere harritu hura entzutea, ezta bidenabar jakitea ere, Fresleven hura bi hanka gainean egundo ibili den gizasemerik goxoena eta lasaiena zela. Halakoxea zela dudarik ez, baina
|
urte
pare bat edo baziren kanpoan zela, kausa nobleari emana, badakizue, eta azkenean, seguru asko, nabaritu zuen bere buruarekiko begirunea nola edo hala berretsi beharra. Hala, bada, gupidagabeki makilatu zuen agure beltza, bertako gizaldra handi bat berari begira zegoela, harri eta zur, harik eta norbaitek, buruzagiaren semea, antza?, zaharraren auhenak entzuteaz etsiak hartuta, gizon zuriari lantza batekin ziztada beldurti bat egin zion arte, eta jakina, aise sartu zen soin gurutzean barrena.
|
|
|
Hain da zuhurgabea. Horixe gertatu zitzaion nire lagun baten ilobari ere, orain dela
|
urte
pare bat: Garoñako zentral nuklearraren aurkako manifa batera joan, eta ertzain batek sudurrik gabe utzi zuen ia?
|
|
2015
|
|
|
Hobeto esanda: maitasunezko estreinako poema haien bide bera hartu zuten, komun zulotik behera, handik
|
urte
pare batera edo. Guztiz topikoak eta faltsuak iruditu zitzaizkidan, eta halakoxeak izango ziren seguruenik.
|
|
|
Hala gertatu da berriki Jack Kerouacekin, auto marka batek telebista iragarki baterako On the Road liburuko zati bat baliatu duelarik. Eta hala gertatu zen duela
|
urte
pare bat ere, Julio Cortázarrekin, bere ipuin labur zoragarrietako bat(. Cuando te regalan un reloj??) entzun genuelarik beste auto konpainia bati esker. Cortázarren kasuan oso nabarmena zen:
|
|
|
Ziotenez, bi edo hiru ume koxkor han bertan ito ziren, ur hotzetan.
|
Urte
pare batean ez ziren berriro leku hartatik ijitoak azaldu, zuzen zuzenean aurrera jotzen zuten han gelditu gabe.
|
|
|
–Ba
|
urte
pare bat besterik ez da Gaston y Danielan erosi genituela. Gogoratzen?
|
|
|
mailegu atalean egoten den bekaduna bere ile motots ederrarekin, arratsaldez kontabilitatea ikasten duen beltzaran panpoxa. Duela
|
urte
pare bat nire ikasleak izan zitezkeen, baina orain guztiz zilegi izango litzateke haietako baten eta bion arteko edozein harreman; nahiz eta aukera txikienik ere ez egon, jakina.
|
|
|
Egun hartatik
|
urte
pare batera edo, amesgaizto bat izango zuen gizonak gau batez.
|
|
2016
|
|
|
Badakizu, hastapeneko urteetan, gizon gazte haren bisaia ezin oroiturik ibili nintzen. Poliziak ere,
|
urte
pare baten buruan, bertan behera utzi zuen ikerketa. Ni, handiago egiten joan nintzelarik, gauzak bere lekuan jartzen hasi nintzen, badakizu.
|
|
|
Dakizuenez, oso txikia nintzela hil zen nire ama, eta aitak ez du beste seme alabarik. Duela
|
urte
pare bat emakume batekin ateratzen hasi zen, baina ez nuen ezagutu. Dirudienez, gauzak ez ziren urrutira iritsi.
|
|
|
Eibarren ezer gutxi gelditzen zait, lagun ugarik ere alde egin zuten-eta inguruko herrietara edo urrunera bizitzera. Azken
|
urteotan
pare bat aldiz soilik izan naiz bertan eta ez dut uste luzaroan itzuliko naizenik. Bai, ziurrenik urteak pasako dira noiz edo noiz bisitan itzuli arte.
|
|
|
Hesterrek irakatsitako bideari eutsi zioten ondorengoek. Baina baziren
|
urte
pare bat, merke jaten eta edaten ematen saiatu arren, gehienetan hutsik zegoena Hester' s. Ez zuen urte batzuk lehenagoko itxura:
|
|
|
Bilkura hura nola bururatu zen kontatzeak ere balio duke, duela
|
urte
pare bat Beñat Sarasolak berak erranik ikasia baitut. Beraz, nihaur atera eta, apezpikuak, gure artean. Bixente?
|
|
|
Etxalde hau Meharroztegiko lepotik Urepele herrira jausten den mendi artekan kokaturik dagoen lehen etxaldea da, gaur egun oraino bizirik dagoena.
|
Urte
pare bat gabe ordea, Xan beren lehen haurrarekin Lantzirira jautsi behar izan zuten, eta bertan iragan zuten beren bizitza osoa. Etxalde hau herriko plazatik aski hurbil dago:
|
|
2017
|
|
|
Ez dio kezkarik eragiten horrek nekazariari; eta bere larrea eta lurra esleitzen dizkit berme modura. Dirua ematen diot mailegutan, eta interesak puntu puntuan ordaintzen dizkit urtebetez edo
|
urte
pare batez; orduan, uzta txarrak izaten dira, eta atzeratu egiten da ordainketetan. Haren lurra konfiskatzen dut, kanporatu egiten dut, eta nire egiten ditut larrea eta lursaila.
|
|
|
Herri honek behar duena eskulan zuria da. Beltz zikin ganoragabeko horiek pasa dezatela gosea
|
urte
pare batez, orduan ikusiko dute zer aise bizi diren.
|
|
|
Mirariren aitona amonek baserria zuten Santa Marina mendiaren magalean. Zuela
|
urte
pare bat hil zen aitona, eta amona, bakarrik ez geratzearren, alabarekin bizitzera joan zen Bilboko Miribilla auzora.
|
|
|
17 urte neuzkan nik. Don Miguel 1958an etorri zen, eta hau gertatu zen handik
|
urte
pare batera. Eta jende askok herrian oraindik ez daki.
|
|
|
Ahizpa zaharrena. Bera baino
|
urte
pare bat zaharragoa den ahizpa. Egun batetik bestera alde egin zuen ahizpa.
|
|
|
|
Urte
pare bat geroago ikasiko du haurrak eskolan zenbakiek koma izan dezaketela, dezimalak existitzen direla. Eta geroago, askoz beranduago, ikasiko du institutuan infinitua zer den.
|
|
|
Gargamela
|
urte
pare bat lehenago agertu zen Lurraren bordan, ondoko baserriren batetik jipoitua eta zauritua, edo auto batek harrapatuta. Edo biak.
|
|
|
Lehenengo bisitatik bolada batera, ahal duzunean, hilabete batzuetara edo
|
urte
pare batera, hirira itzultzen zara, eta hirira heldu eta berehala sumatzen duzu hiria aspergarria izango zaizula, han zereginik ez dagoela; argi geratzen zaizu bertan izandako lehenengo aldian jaio eta gero bigarren bisitaren zain emandako denboran hazitako ideia hori ez zela horren ona. Baina nola onartu!
|
|
2018
|
|
|
Lan egingo balu, sikiera, gutxiago erre edo tabakoaren prezioari lasaiago aurpegi emateko, baina ez dute berehalakoan kontratatuko, ez behintzat berak ezetz esango ez dion lan batean. Garbigailu industrialen labanderian ibili zen astebetez duela
|
urte
pare bat, bere azken beharrean. Egun bat hurrengoarekin nahasten zitzaion izara zuriekin betetako baldeontzien artean, garbitu, lehortu, tolestu, sailkatu, jaso, garbitu, lehortu, tolestu, sailkatu, jaso, garbitu, lehortu eta horrela, egunak bata bestearekin tolesten zitzaizkion.
|
|
|
Baina hori urrun ikusten du. «Titulua ateratzeko
|
urte
pare bat, gero praktikak eta hau eta bestea...».
|
|
|
Biak elkarrekin bizi ziren, biak lanean, etxea ere bazuten?
|
urte
pare bat hartu zuten, disfrutatzeko?, Josuk esaten zuenez, eta gero, gozamenaren ondorengoari nola deitu behar ote zitzaion??, ezkondu egin ziren, eta ezkondu ondoren, belaunaldien atergabeko emanak errekaren indar bera balu bezala, ume baten bila joan ziren, zergatik edo zertarako galdetu beharrik gabe, huraxe zelako berezkoa eta naturala; izan ere, gizartearen arau esangabekoa norbere buruan gu...
|
|
|
Huraxe izaten da jaiaren eremu garrantzitsuenetariko bat San Martzial egunean; hantxe batzen dira tropak. Orain
|
urte
pare batekoa da pasadizoa: –Arratsaldean, alardea bukatzen denean, ni izaten naiz plazatik ateratzen azkena.
|
|
|
Adinaren kontuak izango direla otu zaio. Izatez,
|
urte
pare baten gorabehera, pentsatu du, bere aitaren kintakoa izango da Ejdaren osaba mutilzaharra.
|
|
|
Egun eguzkitsu eta hotz hartan bere urtebetetzea zen baina ama ez zen jaiki zoriontzera. Aita kartzelan zegoen zuela
|
urte
pare bat, ustez ETAri laguntza eskaintzeagatik, eta nahiz eta azken bi hilabete haietan etxetik hurbil egon, El Duesoko espetxean, ama indarrik gabe zegoen bisitan sarri joateko. Joan zen urtean gertatu bezala espetxetiko gutunen bat jasoko zuen akaso.
|
|
|
Egun eguzkitsu eta hotz hartan bere urtebetetzea zen baina ama ez zen jaiki zoriontzera. Aita kartzelan zegoen zuela
|
urte
pare bat, ustez ETAri laguntza eskaintzeagatik, eta nahiz eta azken bi hilabete haietan etxetik hurbil egon, El Duesoko espetxean, ama indarrik gabe zegoen bisitan sarri joateko. Joan zen urtean gertatu bezala espetxetiko gutunen bat jasoko zuen akaso.
|
|
2019
|
|
|
Haren txisteak sekula entzun zituen txarrenak ziren, baina ezinezkoa zen barrez ez lehertzea nolako suhartasunez kontatzen zituen ikusita. San Pedro osoak deitoratu zuen haren heriotza,
|
urte
pare bat lehenago bat bateko bihotzeko batek eraman zuenean.
|
|
|
Sakanatik ekarritako berrehun haritz, Iratiko oihaneko hogei izei mastak eta bela zurrunak egiteko, sei kilometro kalamu soka, hamabost metroko pagozko gila? Dena ondo bazihoan,
|
urte
pare baten buruan itsasora aterako zen ia hogeita hamar metroko luzera eta hiru bizkar izango zituen galeoia, hamarka boluntarioren lanaren emaitza.
|
|
2020
|
|
|
Etenaldi horretan, adiskide bat hurbildu zitzaion Crutzeni, eta Antropozeno terminoa patentatzeko aholkatu zion. Handik
|
urte
pare batera, Nature aldizkarian argitaratutako" Geology of Manking" izenburuko artikuluan (Humanitatearen geologia) azaldu zuen Crutzenek zer aldaketa ikusten zuen Lurra beste aldi geologiko batean sartua dela adierazteko, hau da, Holozenoa atzean utzi eta Antropozenoan gaudela arrazoitzeko.
|
|
|
Barre egin zuen zein mozkortuta zegoen ohartzean eta kukubilko jartzea erabaki zuen, begiak sarrailaren parean jartzean giltza hobeto sartuko zuelakoan. Eskaileretako argia nahiko makala zen eta emakumeak,
|
urte
pare bat lehenagotik, geroz eta gutxiago ikusten zuen hurbiletik, nahiz eta, jendeak zeukan adina ez antzemateko, betaurrekorik ez erabili. Baliabide hark funtzionatu egin zuen eta bere burutazioaz harro kukubilko mantenduz, sorbalda eta lepo ingurua ferekatzen ari zitzaion gizon ezezagun hari begiratu, irribarre egin eta ahoa eskaini zion.
|
|
2021
|
|
|
Aipatu zituzten izenen artean Picasso, Dali eta Chagall ezagutzen nituen dagoeneko, eta baita Coco Chanel ere, monsieur Perrinen Vauxhall berdean Zestoatik Parisera egin genuen bidaian Biarritzen gelditu ginelarik, haren dendara egin baikenuen bisita eta arduradunak aho bete hortz geratu baitziren jantzita neraman soinekoa ikusi zutenean.
|
Urte
pare bat lehenago nire ahizpa zaharrenak aldizkari bateko modeloari jarraituz etxean jositakoa zela adierazi nienean, Vogue aldizkarian agertutakoa zela esan zidaten eta behin eta berriz errepikatu zidaten nire ahizpari esan behar niola Biarritzera lanera etortzeko, Villa Larralden euskal jostun andana bat ari baitzen Chanelentzat soinekoak josten. Parisera iritsi bezain pronto idatzi nion ahizpari eta une horretan Villa Larraldeko arduradunetako bat zen, ez da nire ahizpa zelako baina izugarri esku ona baitzuen soinekoak josten.
|
|
|
Hogeita bi urte nituela –jarraitu zuen–, mila libera inguru neuzkan, eta uste nuen horiekin eta eskola batzuk emanez, nire ikerketekin aurrera egin ahal izango nuela.
|
Urte
pare bat edo eman nituen ikasten, Berlinen gehienbat, eta gero neure kontura jarraitu nuen. Arazo nagusia sekretuan ibili beharra zen.
|
|
2022
|
|
|
Ez dakit ba.
|
Urte
pare bat, apur bat gehiago akaso.
|
|
|
–Ni orain dela
|
urte
pare bat hasi nintzen. Lagun arteko erokeria bat.
|
|
|
Nerabezaroaren hondarretan, aldi berean zebilen gayen munduaren marjinetan, emakume arropa ezkutuan jazten, eta harreman heterosexual bat nostalgiaz desiratzen. Australian barrena bidaiatu, droga edukitzeagatik kondena bete, eta kartzelan ia bortxatua izan zen; azkenean, emakume batekin
|
urte
pare bat iraungo zuen harremana eraiki, eta itsasoz bestaldera joan zen.
|