|
2005
|
|
|
Duela 50
|
urte
oraino, apezpiku bat izendatu behar zelarik, misionestek hiru izen ematen zituzten (terna deitzen zen hori). Lehen ateratzen ziren hiruetarik bat zen apezpiku izendatua.
|
|
|
" Ongi ote da emazteak Jainkoari buruhas otoitz egitea? (...) Norbaitek eztabadaka hasi nahi balu, jakin beza guk ez dugula holako usaiarik eta Jainkoaren eliza elkarteek ere ez." (Ko 11,13) Nork aipatzen du, duela berrogeita hamar
|
urte
oraino, Paulori jarraikiz, gaurko mahomatar fundamentalistentzat bezen baitezpadakoa zitzaien mantalina hura?
|
|
|
Zeren Wendyren fama ez zen tipitzen ari: hogeita bederatzi
|
urtetan
oraino aktoresa oso ezagutua eta oso galdegina zen. Peter haren diruaz arduratzen zen, eta usu bere emazteak behartzen zuen berekin filma bidaietara joaitera, Carolina bakarrik utziz beren Arnsterdameko etxe handi eta hutsean.
|
|
2007
|
|
|
Haur horietako gehientsuenak azken aterpe izan duten umezurztegi eta zentro arras prekarioetan arreta, maitasun, estimulu arrastorik ez dute behin ere jaso eta, jakina, horrek umearen garapenean berebiziko eragina izan dezake: bizpahiru
|
urterekin
oraino mahaira esertzeari eta elikagai solidoak jateari uko egiten diote (biberoia nahiago baitute), gurasoen besoetan baizik ez dute egon nahi, ez dute beroriengandik bereizi gura, etc.
|
|
2012
|
|
|
Ilunabarrean izarrak jalgitzen eta bihotzean deramazkit zure olerkiak zurekin bertze mundu batean zurekin nahi nuke eta zurekin gure solasari jarraiki hegalez irriz eta musikaz leku miresgarri batean amaigabezko gau batean ehun mila urte maitatuko zaitut eta ehun mila
|
urteren buruan
oraino gehiago maitatuko zaitut eta itzal baizik izana gatik eta leihorretako harriak lagun leihorretan muger izanen girelarik eta gure izenak eta izanak denborak erhaustak izanen dituelarik badakit itsasotikako haizeak nik ezin erranak erranen dauzkitzula uhainen artetik nik galdu orhoipena haizeak oraino erabiliko baitu... eta uhainen artetik erranen dautzu maite zaitudala eta betiereko derauzk...
|
|
2014
|
|
|
Norberaren ingurumen geografikoaren antolaketa zirkulu konzentrikoz osatua da: badira aste egunezko harremanak, artetan urrunago goaz, eta urtean behin edo bi
|
urtetarik
oraino urrunago. Beltz ezberdinek lurralde horien eskala dute ordezkatzen.
|
|
|
Bere amak eta familiak ere sofritzen dute. Duela 30 bat
|
urte
oraino, gure murru paretetan ez ote zuten tindatzen" lana herrian". Ez genuen onartzen Euskaldunak bortxatuak izan zitezen Ameriketa edo Parisera joaitera.
|
|
|
Lau
|
urtez
oraino, ezkilaren entzuteko mentura badugu, gerlarako ez bada bakerako. Gauden aiduru auzapez horiek beren falta xuxenduko dutenez.
|
|
2015
|
|
|
Unibertsitateaz landa, ikastola mundutik zetozen batez ere euskararentzat haize berriak, ezen Xarritonen aburuz, duela bost
|
urte
oraino amets kontu geneukan bigarren maila ireki izan da 1980an eta urrian aurten, Kanboko ikastolen bigarren mailak 80 bat ikasle biltzen ditu, Iparralde osotik, lau gelatan.. Lorpen horrez gain, euskaltzain honek eman datuen arabera (1984:
|
|
|
Segidan gerrilla berria abiatu zen, maila gorenera heldu zen 2002ko abuztuaren 7an, 21 hil kontatu baitzituzten presidentearen jauregiaren kontra burutu atentatuan, hain zuzen Alvaro Uribek presidente kargua hartzen zuen egunean. Hamar
|
urte
oraino eta hona 2012ko urrian, ETAk Euskal Herrian armak pausatu eta urtea berantago, negoziazioak irekitzen direla ofizialki Oslon, Norvegiako hiri nagusian. Sei hilabeteren buruko lehen akordio bat ateratzen da:
|
|
|
Oro har, gobernuaren xedea ez ditake haatik batere txarra bainan huntan da zailtasuna, nola pasa biltzeko molde batetik besterat. Oraiko ustez, bi
|
urtez
oraino molde xaharrak segituko du bainan 2018 an jinen da berria eta 2017 an ukan irabazientzat ez litake batere zerga pagatzerik, bestenaz karga handiegia bailitake, urte berean pagatu behar urte hartako zerga eta aintzinekoarena ere! Gisa guziz, pundu asko badira oraino argitzekoak.
|
|
|
Denbora batez, duela zonbait mende, gaitzeko eremu zabalean mintzatua zelarik hor gaindi Letonian eta inguruko lurraldetan. Duela hamabost
|
urte
oraino, hiru ehun bat lagun baziren mintzo zutenak, denak xaharrak haatik. Diotenaz, azkena duela bi urte zendua...
|
|
|
Kaderan jarririk atxeman dute hila. Duela bizpahiru
|
urte
oraino trakturra berak gidatzen zuen. Ez zen iraulden ari, bainan satorka landa eta pentzetara joaiteko" takzia" zuen!
|
|
|
Manek erreusitu zuen denen laxatzea bonben pean, ez baitzen balentria ttipia izan. Ez da harritzekorik gerla bururatu eta 30
|
urteren buruan
oraino gutunak elgarri igortzen bazituzten," etsai" ohiek.
|
|
|
Hortaz ere mintzatu da preseski François Hollande, arrunt alde bixtan da, segurtatuz ekainaren lehenetik goiti edozoin gaztek, berak galdetzen badu behin, zerbitzu hori egiten duela. Deia gazte guzieri luzatua, 16 urtez beteak balinbadituzte eta 25
|
urtetarat
oraino ez helduak. Aini
|
|
2016
|
|
|
Legezkoa zuten azken muturreraino joatea, hura baitzen egiazki alderantzizko bidaiaren hastapena eta ez haien sortzea eta Noeren uholdea ala haien sortzearen asmakuntza eta Bibliaren idazkera. Bi mila bat
|
urte
oraino kurritu behar zituztela zagerien, nahiz eta zentzuaren aurka joan. Hauxe baitzen gizon zaharrenen edo berrienen funtsezko gizartearen oinarria.
|
|
|
Eltsok, 1570.ean Tuterako Juan Bastida mandazainari salaketa jarri zion Zentronikoko Martin Semanesi eraman behar zizkion berauk izkiriatu dotrinaren 444 ale garaiz helarazi ez zizkiolako. Liburua argitara eman eta bederatzi
|
urtera
oraino ia milerdi liburuki geratzen baldin bazitzaizkion Eltsori, zenbatekoa ote zen edizioa. Eta horrelako edizio luzea, eta hortik garestia, ateratzeko, zertan oinarritu zen Eltso abadea?
|
|
|
Berak kondatuaren arabera, egun hartan berean piztu zitzaion gaitzeko sua berak ere hegazkin gidari behar zuela izan. Xede hori gogoan, 1920 an, hogoi
|
urtetarat
oraino heltzekoa, armadan engaiatu zen. Han ikasi zuen aireko edo hegazkin gidatzen.
|
|
|
Azpimarratzeko dena da oraino bixkor dagon Intxaurrako amak bizi izan duen zoriona zeren bakan ikusten baita norbait bere haurraren urrezko ezteiak gozatzen. Goresmenak Marie Jeanne eta Andre ri eta segi osagarrian ainitz
|
urtez
oraino.
|
|
|
Geroztik, berriz izan dira, aldi bat baino gehiago, gisa bereko solasak. " Hori ere ez da beti geroko uzten ahal, jadanik beharrezkoa da eta ondoko
|
urtetan
oraino beharrezkoago izanen... Gisa guziz, noizbait eginen da", horra nolako solasak entzun diren frangotan.
|
|
2017
|
|
|
Lehen Santiagoko beila istorio hori deus ez zen. Duela bost, hamar
|
urte
oraino, maiatzean zen handiena, goizetan artalde bat, urrituz zihoan zaku zulo bat husten den bezala, eguerdira buruz, eta gero fini. Bakea.
|
|
|
Duela 50
|
urte
oraino, nere adineko gazteak Kaliforniarat zoazin hemen ezin bizia zelakotz. Neure aita aitonek ere beren egonaldia egina zuten Nebadako basa mortuan.
|
|
|
Hiribehereko karrikaren berrantolaketa Mailiarenetik Mendikoa arte, Etxeparia zelaian obren bukatzea, Arruntzan eta Heraitzen lurretik ateratzen ari diren bi eraikuntzak segitzea, Etxehasiko borobilgunean azken obrak eta azkenik Hirigoina eta Kiroletako etxeguneek ekarriko dituzten obreri lotzea bainan horiek oro finantzamenduek segitzen badute. Ez du gorde aurtengo
|
urtea
oraino zaila izanen dela. Azpimarratu du halere euskarari buruzko indarra, Tolosarekin senidetza eta ikastetxeen gorabeherak (AFMR eta Urraska haurtzaindegia) segituak izanen direla.
|
|
|
Hots, 1959 an berriz Pariserat itzuli zen Laborantzaren Astea. 1963 an Edgard Pisani laborantza minixtroa sustatzaile erabaki zen beste hats bat eman behar zela afera guziari eta ondoko
|
urtean
oraino handizkiago eginen zela, beti toki berean haatik, Porte de Versailles deitzen den gunean. Izena ere kanbiatu zioten eta geroztik da deitzen" Salon International de l' Agriculture", laborantzaren nazioarteko saloina beraz...
|
|
|
Perun bizi diren indioetan bakarra da Resigaro hizkuntza mintzatzen duena. Duela hamar
|
urte
oraino 37 indio resigaro zenbatuak zituen Peruko hizkuntzen zerbitzuak. Pablo Andradek resigaro hizkuntza ikasi zuen Rosa bere arreba eta bere amarekin, aita Ocaina leinukoa izanik.
|
|
2018
|
|
|
Karlos Aizpurua, bestalde, gazte gazteak zirela bertso ikasle izan dituenekin ariko da kantuz, eta parada ona izan zaie berriz biltzeko: " Hogei
|
urteren ondoren
oraino hemen biltzen gara bertsotan aritzeko! Bada zerbait!" poztu da.
|
|
|
Beste gertakari ainitzen artetik, bizpahiru berexi behar, beti 1918 a gogoan, dugun erran udan agertu zela" española" deitua izan zen gripa izigarria, itsuski hedatu zena, ondoko
|
urtean
oraino gehiago, denen buru 14 ko gerlak bezenbat jende hil zuena, edo gehiago ere... Errusian, komunixtak, zonbait hilabete lehenago nagusi handi plantatuak, arizan ziren 1918 an hango bazter guzien arrunt menperatzeari.
|
|
|
Gaurko egunean, ez bide da holako garbitegi batzuen behar handirik, etxe gehienetan baita behar den tresneria garbiketak lehen xuriketak deitzen gintuenak halere garbitegi batzu bainan ez lehen bezala latsa harri batekilakoak. Duela 60 bat
|
urte
oraino, ardurenik astean aldi bat, emazteak iturrirat joaiten ziren eta beren boketa edo bokata han latsatzen zuten, denbora berean kalakan ariz, zernahi berri elgarri kondatuz, beti xuxen xuxena kondatuz bixtan da... Dena den, sail hortan ere, denborak arrunt kanbiatu dira.
|
|
|
Iduritzen zaigu datorren
|
urteetan
oraino gertakizun hau errepikatu behar litaikeela, beharbada beste modu desberdin batez, nonbait olerkien irakurketak, idatzitako mintzairetan atxikiz, bainan hizkuntza batek bestea ez dezan jan, kongresuko idatzi eta erran guziak bi hizkuntzetan espresatzea behar beharrezkoa litezkeela sentitzen dugu!
|
|
2019
|
|
|
Gazte horiek, aldiz, sartzen dira eta ohartzen dira ez dela eskolan bezala, oso zaila dela. Xantza ukan dut sartzea duela hamabost
|
urte
oraino familia handi bat zelarik. Errespetu anitz bazen langileen artean eta medikuekin.
|
|
2020
|
|
|
Saio horien entzule direnen artean ere ainitz gazte, seinale ona hori ere, biziki ona! Nork erranen zuen, duela zonbait
|
urte
oraino, bertsularitza hola berpiztuko zela Iparralde huntan ere. Hor dugu bestalde Lurrama, laborantzaren besta argia, hiritar eta baserritar denak elgartzen dituena.
|
|
2022
|
|
|
OCDE, Kooperazio eta Garapen Ekonomikorako Erakundeak dio ondoko
|
urteetan
oraino tendentzia azkartuko dela. Ez bada deus egiten plastiken produkzioa hirukoiztuko da, hemendik 2060 urte arte, ondarkin plastikoen kantitatea ere arabera emendatuko delarik.
|
|
|
Hoinbeste urte kargu gorenean, beste nihun behin ere gertatu dea holakorik? Frantzian aldi bat, Luis XIV. erregea, Donibane Lohizunen hainbeste laudatzen dutena, 72 urtez nagusi handi egon baitzen, biziki nagusi handi gainerat, 1643tik 1715a arte, lehen
|
urteak
oraino arras haurra zelarik haatik. Elixabetek aldiz, 25 urte bazituen tronura igo zenean.
|
|
|
Jatetxean elikagaia aukeratzeko ohiturak ez du 200
|
urte
oraino. Lehenago, komentu, ostatu eta bentetan otordu aldaezina zegoen eta sukaldaritza lanetan trebea zenak boteretsuen sukaldean ziharduen.
|
|
|
Behin baino gehiagotan ingeles intsasturiek presoner eginik, aldikal ihes egin zien ezin sinetsizko baldintzetan. 1804
|
urtean
oraino ingeles ontzi handi bat hartu zuen bere ontzi ertainetik bestera iganez erasora, eta bigarren etsai bat ihesera behartu. Euskaldun kortsario sonatuen azken balentrietarik izan zen horrena.
|
|
|
Duela bospasei
|
urte
oraino, tobera asmatu zuen populua izatea ez zen asumigarria. Zer?
|
|
2023
|
|
|
Mugimendu hori biziki inportantea izan da. 40
|
urteren buruan
oraino irauten du mugimendu hark egin lanak. Badira sekulako parioak geroari begira, zeren eta komunikabide mundu hori eraldatzen ari da ikaragarri.
|