|
2001
|
|
|
Ez, liburu honek frogatzen du, duela 2 milioi urte afrikar antropoideak ginela denak, eta duela 300 milioi urte anfibioak ginela denak, ahate bustien moduan irteten ginelarik
|
urtetatik
lehor ezezagunera...
|
|
2005
|
|
|
22 Baina
|
urte
lehor batzuen ondoren, hainbat abere etxalde bertan behera utzi behar izan zituzten. Ez da harritzekoa.
|
|
|
37
|
Urterik
lehor eta beroenetan bakarrik baretzen dira, testikuluak, bene benetan, kiskali egiten zaizkienean.
|
|
|
Duela 11 urte, Nazio Batuen Batzar Nagusiak «Desertifikazioaren eta Lehortearen aurkako Munduko Eguna» izendatu zuen ekainaren 17a. Ospakizunak garrantzi berezia hartu du aurten, azken urteotako
|
urterik
lehorrenetako bat bizitzen ari dela kontuan hartuta. Datuak erabakigarriak dira (Espainiako lurzoruaren %40 desertifikazio prozesuek mehatxatzen dute), eta hala berresten dute Espainian nahiz nazioartean hartzen ari diren neurriek.
|
|
|
Nola konpon daitezke arazo horiek? Urte hau azken hirurogeietako
|
urterik
lehorrena dela ematen du, baina aurreko urteetan eskasia izan da, eta, beraz, ez gaitu harritu behar, Espainiaren kokapen geografikoa bera baita eta ezin baitugu aldatu. Gainera, ur eskaria handitzen joango da, eta, beraz, epe laburrean erabaki garrantzitsuak hartzen ez badira, egoerak okerrera egin dezake.
|
|
2007
|
|
|
Urruti dago 1989 urtearen markatik, ordea: urte hartan, 24
|
urteotako
lehorrena, 997 l/ m3 bakarrik egin zuen. Aurten, hilaren 7an egin zuen azken euria.
|
|
2009
|
|
|
Leku jakin bateko baldintza klimatologikoak ez dira aldatuko egun edo aste batean euri asko botatzeagatik; epe luze batean jasotako egoera meteorologikoen ondorioak dira. Baldintza meteorologikoak, ordea, aldatu ahal dira; klima euritsua duen toki batean hilabete edo
|
urte
lehor bat izan lezakete.
|
|
|
Heldu berritan, pilotari izan zen San Frantziskon eta artzain San Joaquin Ibarrean, 2.600 buruko artaldea zainduz, gauetan lur gogorrean lo egiten zuela, ez denda eta ez ezer. Artzaintzan zirauen 1894an, estatu hartan ezagututako
|
urterik
lehorrenean, belarra ihartu, iturburuak ahitu, eta ardi nagusiek 200.000 buru galdu zituztenean. Bere nagusiak ere lur jo zuelarik, Petek 10 dolar jaso zituen hiru urteko lanaren truke.
|
|
2011
|
|
|
Eguzkiak itzala egiten du eta itzal hau egunero neurtzen da
|
urte
lehorrak, urte euritsuak, ereinaldia eta uzta garaia zehazteko.
|
|
2013
|
|
|
«Laztabinekin egin daiteke; zilindro moduko bat zuhaitzean sartu, eta ateratakoan eraztun guztien lagina lortzen da. Gailu batzuekin, eraztun bakoitzaren neurriak hartzen dira, eta, horrela, iragartzen da
|
urtea
lehorragoa edo hezeagoa izan den». Pirinioetan dendrometroa erabiltzen dute enborraren perimetroa neurtzeko:
|
|
2015
|
|
|
Urte haietan San Anton urtegiaren eraikuntza bukatuta zegoen" baina hodia oraindik jarri gabe zegoen, orduko argazkietan ere ikus daiteke hori", dio hondarribiarrak. Enparanentzat ere lehortearen kontuak ez du justifikaziorik,
|
urterik
lehorrenetan euri kopurua ez delako 1.600 mm-tik jaitsi, nahikoa ur eskaera asetzeko. Bestalde, larrialdirik izanez gero Jaizkibelgo errekastoetara ere jo dezakete," beti egin izan den moduan", dio Alkainek; bertotik 4,4 Hm3 ateratzeko baimena du Txinzerrek.
|
|
2017
|
|
|
Udaberria lehorra ari du; inurrien gustukoa. Azken ehun
|
urtetako
lehorrena adituen ustez. Eguzkia ezpatak zorroztuta irteten da goizero eta euria gordeta dago zeruko bazterren batean, irteteko beldurrez.
|
|
2020
|
|
|
" Hazi iturrien aldetik ez dago arazorik, tornadoak suntsitutako eremua pagadiz inguratuta baitago, eta ziur aski ezkurrak tornadoak eragindako eremura helduko dira. Klima egokia da pagoaren garapenerako, baina udako lehorteak pago landareen hazkuntza moteldu dezake eta
|
urte
lehorrenetan pago landare asko hil daitezke lehortea dela eta. Klima aldaketak ez du laguntzen zentzu horretan, tenperatura igoerak baldintza lehorragoak ekarriko baititu prezipitazioa aldatzen ez bada".
|
|
|
Glaziarren eremuak hartzen du arroaren %7 inguru. Urtea normala baldin bada, glaziar baten ur ekarpena %7 ingurukoa izaten da, baina,
|
urtea
lehorragoa denean, glaziarrek aukera daukate erreserban daukaten ura eskaintzeko eta ekarpena %13ra igotzeko. Azkenaldian, baina, glaziarra txikituz joan ahala, pic flow a (ur emariaren gehieneko ahalmena) murriztu egingo da, eta ur emaria txikiagoa izango da.
|
|
|
Azkenaldian, baina, glaziarra txikituz joan ahala, pic flow a (ur emariaren gehieneko ahalmena) murriztu egingo da, eta ur emaria txikiagoa izango da. Inguru batzuetan, Alpeetan, Pirinioetan, Erdialdeko Andeetan, gehieneko kopuru hori pasatua da, eta glaziarrak jadanik ez dira gai,
|
urte
lehorretan, ur ekarpen hori handitzeko. Baliabide hidriko handiak galtzen ari dira".
|
|
2022
|
|
|
Iruñerrian 300 litro metro koadroko prezipitazioak izan dira urtarriletik azarora arte, normalena 600 bat litro denean. Alde handiz
|
urterik
lehorrena izan dugu neurketak egiten direnetik. Euri gutxi eta gaizki banatua:
|
|
|
Inon baino etorkizun hobea izango zuten dorretxean eta gainera urte hura eskasa izan zenez gustura jasoko zuten janari pixka bat gehiago.
|
Urte
lehorra pasatzen ari ziren. Zereal gutxiago izan zuten, animaliak ez ziren loditzen eta gazta gutxiago izan zuten.
|
|
|
Landaredi oso estresatua. Maiatza azken 50
|
urteetako
lehorrena eta beroena izan zen. Ekainean, lehen 20 egunetan, joera berari eutsi zion.
|
|
2023
|
|
|
Txostenak dioenez, batez ere garraioa eta jarduera ekonomikoa suspertu direlako kutsatu da gehiago airea 2022an. Halaber,
|
urte
lehorra eta beroa izan zen, eta partikulek eragindako kutsadura abisuak indarrean jarri zituzten hainbatetan. Horrek ere eragin handia izan zuen airearen kalitatearen okertzean.
|
|
|
Kasuan inplikatutako hiru arroetako —Ebro, Sil eta Tajo— ur erreserbak 2012ko aldi berean baino handiagoak ziren, eta 2011koak halako bi. «Oso
|
urte
lehorra izatea espero zen, baina ez zitzaien axola; ura kendu egin zuten, eta hori zuzendaritzaren erabakia izan zen; onurak lehenetsi zituen».
|