|
2005
|
|
|
2000
|
urte
irian apez pedofiloen eskandaluak plazaratzen hasi zirelarik gai hori aipatu zuten Lurdan, beren urteko biltzar nagusiarentzat bilduak ziren Frantziako apezpikuek. Biltzarra bukatu eta kazetari batek galdegin zion apezpikuen bozeramaleari heian zenbat apez ziren auziperatuak Frantzian.
|
|
2016
|
|
|
Pitrauk laguntza deia zabaldu zuen eta zazpiehun bat bolondres agertu ziren berreraikitze lanetan aritzeko. 1968ko maiatzak arrasto nabarmenak utzi zituen garaiko borrokalarien artean eta horren ondorioz, 1970
|
urtearen
irian, orduko eredu sozialaren aurka zegoen gazte multzo bat Zuberoara etorri zen eta Pitrauren inguruan ziren antolatu. Zuberotarrek ez zuten begi onez ikusi gazte hauen etorrera, eta hippyak eta marjinalak zirela erraten zuten.
|
|
2017
|
|
|
Berrogeita hamar
|
urte
iriko jaun bizardun bat sartu zen. Hura ere bakarrik.
|
|
|
Anita gure arreba adintsuena sortetxera ezkonduko zitzaigula, eta beraz... Funtsean, hogei
|
urte
irian, auzo herriko Martzel laborari seme karana ezagutu zuelarik eta harekin bestaz besta ibili... denek hori sinetsi genuen. Baina, nonbait, kukuak makur jo zukeen.
|
|
2018
|
|
|
Iñigo Roquek bildu ditu heroisa apal horren gaineko xehetasunak, oso urriak, gehienak A History cf the British and Foreign Bible Society deritzonaren laugarren tomotik jasoak. Ana Urruti, jatorriz zuberotarra eta katolikoa, Bordelera joan zen neskame 1850
|
urte
irian, artean gazte. Han, De la Harpe artzain erreformistaren familian aritu zen lanean, eta fede protestantea besarkatu zuen, misionista bilakatu zelarik, aurrena Paris inguruetan eta gero Biarno aldean" her native country", non biziki jazarria izan baitzen" where she sujfered much persecution", haizea kontra zuen-eta protestantismoak aspaldi luzean.
|
|
2022
|
|
|
Berbereak eta gero arabiarrak Iberian sartu zirelarik islamaren izenean, hango jende franko erlijio berrian sartu zen, bereziki orai Nafarroakoa dagoen Erribera horretan. Hots horko" arabiar" gehixenak egiaz baskoiak ziren, musulman egin zirenak 715
|
urte
irian. Horien burua zen Banu Qasi familia gotorra, Iruñeko (Pamplonako) lehen errege kristauaren askazia eta laguna.
|
|
|
Haatik haurñoari haurrabe/ tutore baten emateko, Iruñean biltzen dira 1274ko abuztuaren 27an Nafarroako hamabi" errikonbre" jaunak, Oier III Maulekoa barne, eta bilkura ondoko txostenean Zuberoako bizkonde horren sinadurarekin agertzen da lehentze lehoaren ikurra, Jaurgain hiztoriazaleak 1900
|
urte
irian Zuberoako erredolan sartuko
|
|
|
Richard Coeur de Lion/ Rikardo Lehoibihotza, Akitaniako duke ingeles gazteak, Baiona Lapurditik bereizi zuen 1200
|
urte
irian. Geroztik printze anglo akitaniarrek Baiona hori aliatu bikaina dute Frantziako erregeen aitzi.
|
|
|
1200 urte ingururaino Baionako elizbarrutia eta Lapurdiko bizkonderria Zuberoaraino hedatzen ziren Garazi aldetik. Haatik Amikuze (Bidaxune orduan barne) eta Oztibarre Dax Akizeko apezpikuaren eta bizkondearen menpeko zeuden, Akizeko bizkondearen tokia Tartasekoak hartuz 1200
|
urte
irian. Nafarroako erresuman sartu ondoan ere Akizeko diozesan egonen dira Frantziako Iraultzaraino.
|
|
|
Hortako Ugarren zortzi etxetako herrixka bat egina zuten, langileak familiekin aterpetzen zituena. Baina 1660
|
urte
irian frantses administrazio fiskalak etxe horiek desegin zituen, putzuaz jabetzeko. Nolaz hori?
|
|
|
Ez idurian, Enbatak bere oinarri soziala bazuen: atzerrira lanketa joateari ezetz erran zioten gazte andana bat, hogeita bost
|
urte
irikoak, maiz egonaldi luze bat eginik Aljeria jazarrian. Eiki urtero mutiko eta neskak ehunka desterratzen ziren frantses hirietara, bereziki Parisera.
|
|
|
Eta hona non ikertzaile batzuek aztarna biziki zaharrak aurkitu berri dituzten mendebaldean, itsasotik arras hurbil, edo mendian gora, baita Nafarroa Garaian ere: Adibidez duela sei mila urtetako ogi/ gari bihiak Zarautzen, baita Bizkaiko mendian 700 metroko goratasunean: han eraikiak ala nondik jinak. Ber denboran ahuntzak, ardiak, behiak Bizkaian Duela 4550
|
urte
iriko bihiak eta eihera/ errota harri bat Araban Burdin aroan mahastia Nafarroa Garaian, eta 1 mendean itsaso bazterrean.
|
|
|
Gipuzkoan berant hasi zen euskal literatura, XVIII. mende erditsutan, beraz bi mende Nafarroan baino berantago. 1750
|
urte
irian agertu zen antzerki bat, Gabonetako ikuskizuna, Acto para la Noche Buena. Idazlea Pedro Barrutia Basagoitia(), aita familiakoa, Arrasateko notarioa.
|
|
|
Iparraldeko historia ez da batere sinplea, bereziki Ertaroan, bost erreinuren artean kokatua baitzegoen: ipar aldetik Frantziako erresuma eta Akitaniako dukerria (horko dukeak ber denboran Ingalaterrako errege zeudela); mendebaldetik Gaztelako erresuma 1200
|
urte
iritik; hego aldetik Iruñeko erresuma; ipar ekialdetik Biarnoko bizkonderria, denborarekin jaurerri subiranoa; gainera hego ekialdetik Aragoiko erresuma oso hurbil, eta memento batean Iruñekoarekin bat egina. Horiek guziek noiz edo noiz sudurra sartu dute gure aferetan, eta batzuek bederen gure lurretan ere.
|