|
2009
|
|
|
Hamabi
|
urtean
hiztunen %20 galdu ditu galizierak. Zer gertatu da?
|
|
2014
|
|
|
Bertan, euskalki horietako hiztunek alokutiboagalderetan eta baldintzazko perpausetan ere erabiltzen dutela dio. Are gehiago, hizkerahorietako 45
|
urtetik beherako
hiztunek galderetan ez ezik, mendeko perpausetan erealokutiboa erabiltzea guztiz ohikoa dela nabarmentzen du. Nolanahi ere, ez dagojoera hori besterik gabe euskalki guztietara orokortzerik.
|
|
2016
|
|
|
• Iparraldeko hiru eremuetako ET hiztunen analisia adin taldeka egiten badugu, ez bere osoan hartuz (zahar eta gazte), NBZren eta beste bi eremuen arteko eten langa ez da uste bezain zorrotza. Berrogeita hamar
|
urtetik gorako
hiztunen artean (hots, ET hiztun gehien dagoen adin taldeetan) hiru multzo daude berez, ez bi: LBko ET hiztunak beste bi punta muturretakoen erdian edo daude portzentajez.
|
|
|
Horixe dugu euskararen gaur egungo egoera: azken 30
|
urteotan
hiztun asko irabazi ditu, baina hiztun berri horiek ez diote bizi indarrik ematen.
|
|
2017
|
|
|
BAMen metatzen dira 16
|
urtetik gorako
hiztunen %41; asko da. Era berean, euskaratik deskonektatuenak direnak; bai euskararen jakintzari dagokionez, euskararen erabilpenari, baina baita euskararekiko jarrerari dagokionez ere, kontrako jarrera azkarrenak dira BAM inguruan.
|
|
|
Asmatuko genuke geuk ere haiek izan dituzten tresna guztiak eskura izanda! Eta, hala ere, azken 30
|
urteetan
hiztunak irabazi ditugu eta erabilerak ere gora egin du; azken azterketen arabera, puntu bat. Beraz, zerbaitetan asmatuko genuen.
|
|
|
Ezagutzaren %82 familian emandako transmisioaren ondorio da. 30
|
urtetik beherako
hiztunen artean, berriz, gehiago dira hezkuntza bitartez ikasi dutenak (%86, 52) familiako transmisioaren bitartez ikasi dutenak baino (%67, 46) (IGE, 2008).
|
|
|
Hauek, galizieraren erabilera nagusi honengatik, hiztun dinamikoak dira oso, ‘gutxiengo aktibo’ bat osatzen duten hiztunak, hain zuzen. Talde honetan 11.000 bat hiztun leudeke, 14
|
urtetik gorako
hiztunen %0, 5 eta 14 urtetik gora H1 gaztelaniadun hiztunen %2.
|
|
|
Gaur egun Ipar Euskal Herrian 1.200 bat helduk ikasten dute euskara. Finkatua den helburu orokorra ondoko 6
|
urteetan
hiztun kopuru berrien kopurua %25 emendatzea da. Lortu beharreko mailari dagokionez, helburua da 800 lagunek A2 maila lortzea, 720k B1, 300k B2 eta 200k C1.
|
|
2018
|
|
|
Horixe dugu euskararen gaur egungo egoera: azken 30
|
urteotan
hiztun asko irabazi ditu baina hiztun horiek ez diote bizi indarrik ematen.
|
|
|
Horixe dugu euskararen gaur egungo egoera: azken 30
|
urteotan
hiztun asko irabazi ditu, baina hiztun berri horiek ez diote bizi indarrik ematen.
|
|
2019
|
|
|
Hizkuntza bati, edozein delarik ere hizkuntza, adierazkortasunik ez zaio falta. Faltako zaio, urtetan eta
|
urtetan
hiztunok ez erabili izanaren ondorioz, baina ez beragatik adierazkortasun hori ez duelako. Izatekotan ere, gu gara hizkuntzari behar bezalako etekina ateratzen ez diogunak(...) Gatza eta piperraren bila joaten gara gaztelaniara, bai gure eguneroko jardunean eta baita ere jardun jasoagoetan, erosoagoa zaigulako beste hizkuntzan ezagunak ditugun hainbat elementu baliatzea, errepikapenaren errepikapenez eta entzunaren entzunez buruan sartuagoak ditugulako gure propioak baino.
|
|
|
Ethnologue erakundearen arabera, munduan 7.111 hizkuntza daude; milioi bat hiztun baino gehiago dituzten hizkuntzak 407 omen dira eta 100.000 eta milioi bat hiztun artekoak, 977 (hauen artean kokatzen du euskara, 750.000 hiztun ematen dizkiolarik, alegia, 16
|
urtetik gorako
hiztunei dagokien kopurua). Euskara, beraz, munduko hizkuntzen artean 400 posizioen artean koka daiteke, hizkuntza gutxituen artean horrenbeste hiztun berri dituenik ia ez baitago.
|
|
2021
|
|
|
neskei hitz egiten zaienean, hitz egiten duena gizona nahiz andrea izan, noka egin behar zaie. Azken
|
urteetan
hiztun batzuek toka hautatzen dute andreei ere egiteko, hola ikasi dutelako edo hobeki egiten ez dakitelako, baina hori ez da batere egokia eta indartu egiten du, gainera, gizonen hizkera ereduaren pisua harremanetan, nahastea sortuz.
|
|
|
Mezu ezberdinak plazaratzen ari dira azken
|
urteotan
hiztunen jokabideetan eragiteko eta euskararen erabilera handitzeko. Hori litzateke egungo soziolinguistikaren erronka nagusia.
|
|
|
Ohartu gara, ordea, ezagutza mailak gora egin badu ere, horrek ez duela zuzenki erabileraren igoerarik ekarri. Hori dela eta, mezu ezberdinak plazaratzen ari dira azken
|
urteotan
hiztunen jokabideetan eragiteko eta, zehazki, euskararen erabilera handitzeko. Hori litzateke egungo soziolinguistikaren erronka nagusia4 Helburua Euskal Herri osorako eta hiztun guztietarako aplikagarria bada ere, haur, nerabe eta gazteen kasuan pisu nabarmenago duela esan daiteke, euskararen etorkizuna bermatzeko funtsezkoa baita belaunaldi berriek hizkuntza erabiltzea.5
|
|
|
Arazo nagusiak horiek dira: hirurogei urtez bretoierak hiztunen% 85 galdu ditu eta datozen
|
urteetan
hiztun kopuruak beheratzen jarraiki luke oraino. Belaunaldien arteko transmisioa biziki murritza da orain, bretoieraren familia transmisio gabeko hirugarren belaunaldia dela erran daiteke.
|
|
2022
|
|
|
AEBetan oraindik mintzatzen diren hizkuntza indigena gehienek 70 eta 80
|
urtetik gorako
hiztunak dituzte. Transmisioa, beranduenez, 1950eko hamarkadan amaitu zen.
|
|
2023
|
|
|
%12, 1etik %17, 2ra igaro da. «16
|
urtetik beherako
hiztunak ez dira ageri, eta hor ere badira datu baikorrak», Gorriren iritziz. «Energia anitz eman da azken hogei urteetan hezkuntzan, eta duela hogei urte espero ez ziren emaitzak lortu dira.
|
|
|
Ahozko hizkuntza gaitasuna, hiztunak multzokatzeko bi moduren alderaketa(%) (16
|
urtetik gorako
hiztunak, Euskal Herria, 2016)
|