|
2005
|
|
|
Luze jardun zuen Parisen, arrakasta handirik izan ez bazuen ere. Europan
|
urteen
gerla pil pilean zen() eta Grotiusen zereginak hortik bideratu ziren. Suediara berriro itzuli (1642), handik atera eta itsas hondoratze baten ostean, Lubeck herrira zihoala, Rostock hirian hil zen, 1645 urteko abuztuaren 28an.
|
|
2007
|
|
|
Biltzarren bidez da indartu, eta era ainitzetan sortu, sentimendu hori, gerla ondoan, gerla berean baino gehiago. Lau
|
urtez
gerla egin zutelakotz goretsi dituzte. Lau urtez jasan oinaze eta minak hor izan dira goretsiak eta baloratuak69.
|
|
2010
|
|
|
Arabiar eta berberoek ehun bat «oin beltz» hil zuten, eta gero armadak europarren laguntzarekin hamar bat mila indigena masakratu. Hori izan zen 1954ko azaro lehenean kasik zortzi
|
urteko
gerla piztuko zuen txinparta. Bitartean, 1947an, Parisko gobernuak Aljeriaren barneko autonomia bat arautu zuen eta parlamentuan bozkarazi, baina ez zen egiazki bete, oin beltz «eliteek» ez baitzuten nahi.
|
|
|
Soldaduek ez ezik, ofizial eta armada-buruek ere beren barrenetik madarikatu zuten sultanaren izarra: jadanik baziren zazpi
|
urte
gerla hartan sarturik zeudela, beren etxetik hain urruti eta hainbeste lagun bide bazterrean ehortzirik utziak zituztela; hura oro, zamariei jatera ematen zaien landare batengatik!
|
|
2011
|
|
|
–Hainbeste
|
urte
gerlan eta oraindik ere bizirik irauteko, badiagu suertea! –esan zidan lagunak gaueko sua amatatzen ari ginela, egunsentiaren lehen argitasuna hedatzen ari zen artean.
|
|
2013
|
|
|
Diren bezalako choroak! Bi
|
urthe
gerla egin dituzte eta orai uko egiten dute, gerla bururatzera doalarik. Zerk diote bada burua itzul arazten?
|
|
|
Zenbeit zokhoz zokho ikusten ditut, chichparekin, erbi zahar bat kausitu nahiz: bainan erbiak hankak arinegi ditu hirur
|
urthe
gerlan ibili denarentzat. Dena den, gehiagokorik erran gabe, ikusten duzue, oreneko, ez dugula hezurrik hausten lanean ez eta odol gaichto handirik egiten.
|
|
|
Eragin handia izan zuen ere euskaldunak frantsesteko bidean. Orain beteko dira ehun
|
urte
gerla hura lehertu zenetik, eta oraino bada zer ikertua Euskal Herriko ikuspegitik. Orain arteko lan aipagarrienak dira Joël Rocafort enaLapurdi kostaldeko ikuspegitik, Jacques Garat enadesertoreen eta intsumituen ikuspegitik, Ikerzaleak elkartearenaZuberoako ikuspegitik eta Itxaro BordarenaEskualduna astekariaren ikuspegitik.
|
|
2014
|
|
|
Martxoaren 25ean, ohore handitan ezarri dizkiete medaila militar eta gerlako gurutze eta zera horietarik gehiago. Lau
|
urte
gerlan egin eta armadaren zitazio bakar bat ere eskuratu ez duen bakanetarik izanen da Luro. Arrangura handirik ez horregatik, armada segituko bazaio arnoaren zein tabako belarren erosteko heinean sosak ematen eta Julien anaiaren letrak entregatzen.
|
|
2015
|
|
|
Nola hortaratuak ote ziren? Alde batetik, Frantzia dotzena bat
|
urtez
gerlan arizana baitzen austriar eta inglesen kontra eta gerla hortan zernahi xahutua... Bestetik, zonbait urtez segidan izigarriko negu bortitzak izanak baitziren eta horrek ere ondorio hits frango ekarria...
|
|
|
Krisia humanitorioa: 4
|
urtez
gerla izan ondoan, 210.000 hil izan dira Sirian (76.000 azken urtean). Ofizialki, 4 miliun siriarrek beren herritik eskapatu izan behar dute.
|
|
2016
|
|
|
Badu orai 67 urte hortan direla, hi bahiz eta ni banuk, biak berdin tematsu. 1945 ean, gerla bururatu zelarik Japonesen kontra, Japonesak galtzale, Xina bi eskualde jarri zen, batzu" xuri" eta besteak" gorri", eta lau
|
urtez
gerla izan zen bien artean. Gorriek, Mao famatua buru, gaina hartu zuten denetan, salbu Hainan eta Tai Wan ugartetan.
|
|
2017
|
|
|
Lau
|
urtez
gerlak denak xahuturik
|
|
2018
|
|
|
Erroldak ikuskatzeak haren ibilbidearen berri ere eman zigun, bietan ageri baita Washington estatuan Kanadako mugan, Yakima eskualdean, batean Kittitas hirian eta bertzean Yakiman bertan. Yakima eskualdeak bertako Yakama nazioari zor dio izena; herri honek Washington izanen zenaren estatu lurraldearen parte handia zuen, harik eta konkistatzaileei 1855
|
urteetan
gerlen bortxaz 43 000 000 km2 utzi behar izan zizkieten artio. Yankiek 5000 km2 ko erreserba batean bildu zituzten.
|
|
2021
|
|
|
1947an, herriko hauteskundeetan, komunistek bozen %30 lortu zuten. Alderdi komunista frantses bizi politikoaren kaskoan zen baina ber
|
urtean
gerla hotzaren hastapenak dena kanbiatu zuen. Komunistak frantses gobernutik kanporatuak ziren.
|
|
|
Ezegonkortasun hau Da bizigabea Hainbeste
|
urte
gerlan Nahi dugu bakea
|
|
2022
|
|
|
Ortesen sortua 1331n, Gaston III.a Foixkoa, Bearnoko X.a, Salbaterra alde ko Hôpital d’Orionen zendu zen 1391n. Ehun
|
Urteetako
Gerla hartan, Fran tziako erregearen alde hasi zen, baina bearnes jaunak beste aldetik zebil tzan, hizkuntzaz eta bizipidez Gaskoiniari lotuak baitzeuden: bisean bis zauzkaten" ingelesak" egiaz gaskoiak ziren eta, beraz, Febok 1347an Bearno ren independentzia aldarrikatu zuen.
|
|
|
Baina lehenik Zuria I.aren erreinaldia bere denborako giroan koka dezagun. Erdi Aroa bukatzen ari zen, baita Frantzian Ehun
|
Urteetako
Gerla ere (13371453). Zuria I.a() Joana Arc en garaikidea dugu().
|
|
|
Karlos II.a Frantziako politikan sartu zen erdiz erdi, erresuma horretan zi tuen Champagne eta Normandia lurraldeen zaindu nahiz. Ehun
|
Urteetako
Gerlan parte hartu zuen, lehenik Joan II.a aitaginarrebaren alde, gero aurka, fran tsesak huts egin baitzion lurralde horien gaineko jabegoa ukatuz, errespe tatzea hitzeman ondoren. Une batean Karlos Frantziako tronuaren es kuratzetik oso hurran ibili zen, Joan II.a Frantziakoa Ingalaterran gerlako pre soner zegoelarik Poitiersko guduka galduaren ondorioz.
|
|
|
1456 horretan, Ehun
|
Urteetako
Gerla burutu berrian (1453), Viana parti da galdurik Frantziako errege Karlos VII.arengana joan zen laguntza bila, baina debaldetan. Beraz, 1457an Napolira alde egin zuen osaba Alfontso V.a Aragoiko erregearen gortera.
|
|
|
Erantzunez gerla zibila berpiztu zen Na farroan, Gaztelako armada bat Errioxan agertu eta Katalunia matxinatu(): hor urte bat berantago hasi beharra zen Hamar
|
Urteetako
Gerla(). Eskandalu handia piztu zen Europa hurbileko gorteetan.
|
|
|
Karlos II Frantziako politikan sartu zen erdiz erdi, erresuma horretan zituen Champagne eta Normandia lurraldeen zaindu nahiz. Ehun
|
urtetako
gerlan parte hartu zuen, lehenik Jean II aitaginarrebaren alde, gero aurka, frantsesak huts egin baitzion lurralde horien gaineko jabegoa ukatuz, errespetatzea hitzeman ondoren. Une batean Karlos Frantziako tronuaren eskuratzetik oso hurran ibili zen, Jean II" Ona" Ingalaterran gerlako presoner zegoelarik Poitiersko gududuka galduaren ondorioz.
|
|
|
Baina katalanekin 10
|
urtetako
gerla ukanen du 1462tik 1472ra. Viana semea Bartzelonara erbesteratu zuen, bere ustez opari ustel bat eginez:
|
|
|
Erantzunez gerla zibila berpiztu zen Nafarroan, Gaztelako armada bat Errioxan agertu eta Katalunia matxinatu(): hor urte bat berantago hasi beharra zen hamar
|
urtetako
gerla(). Eskandalu handia piztu zen Europa hurbileko gorteetan.
|
|
|
Tokiko europarren itsudura horrek ondorio latzak ekarriko ditu: kasik zortzi
|
urtetako
gerla bat ezinago bortitza, eta zertarako. Azkenean Frantziak, militarki garaitu ondoan, denak oro galduko ditu:
|
|
2023
|
|
|
Uholde ikaragarrien ondorioz 8 milioi pakistandarrek bizilekua aldatu behar ukan dute, herri bereko beste eskualde batera ihes eginez. Bestalde, gaur egun aitzineko
|
urteetako
gerlek ere badituzte ondorio latzak, adibidez Sirian, nun erbesteratuenaz bestalde kasik 7 milioi jende deserritua izan den herrian egonez. Nazio Batuetako erakundearentzat urgentzia humanitario presatuenetarikoa bainan munduko korapilatsuena gelditzen da.
|
|
|
Antzerkigintzaren historia egitean, kronologikoki, mirakuluak jartzen dira lehenago, Ehun
|
Urteetako
Gerlaren garaian(), eta bereziki ondoren, mirakuluetako pertsonaien artean, Jesu Kristoren presentzia agertzen da eta Ama Birjina ere. Pertsonaiak finkatzen joan ziren eta gorde diren mirakuluetan Jesu Kristoren eta Mariaren mitoak indartuz joan ziren mirakuluetan7 Albert Ponceletek 1783 mirakulu zenbatu zituen non Maria agertzen zen8 Erdi Aroak benetako miresmena debozioa zion Ama Birjinari.
|
|
|
Erlijioari lotu antzerki hori nahiko inportantea izan zen. Ehun
|
Urteetako
Gerlaren ondotik, gerla itzelaren ondorik, ikusgarrientzat interesa handia zen. Erdi Aroko bukaeran mirakuluek garrantzia zuten eta horien berri badugu, horien artean Parisen emandako Les miracles de NotreDame, arrakasta handia izan zuena.
|
|
|
Pixkanaka joko horiek bide egin zuten eta horrela antzerki pro fanoa benetako izaera lortzen hasi zen. Noski, antzerki profanoa bizi izan zen lehenago, Kristautasunaren presentzia nabarmena izan baino lehenago, Grezian, Erroman, egon zen antzerki profanoa, antzinako antzerkia dei daite keena, baina Ehun
|
Urteetako
Gerlaren ondotik, misterioetatik abiatuta, antzerki profanoa berpiztu zen, loraldi berri bat ezagutu zuen.
|
|
|
Frantzia hirurogeita hamar urte inguruko epean eraiki zen Erresuma da, be rrogei
|
urtez
gerlak egin zituzten, eta berpizte eta indartzearen ideia nagusitu zen. Erresuma aberatsa zen, baina diru asko xahutu zuten gerlak egiten.
|
|
|
Garai horretan, berrogei
|
urtez
gerla izan zen, gerla urteak izan ziren, eta Fran tzia munduaren erdigune bihurtzeko nahikeria bultzatzailea izan zen, orduko Frantzia dirurik gabe utziz. Izan ere, gerlak eramateko nahikeria horrek Frantzia dirurik gabe utzi zuen, aberatsa zen estatua zen, baina, hala ere, nahiz eta Jainkoaren izenean gerlak egin muga batzuetara heldu zen Frantziako erregea; pausaldiak beharrezkoak ziren.
|