|
2002
|
|
|
Nafarroari dagokionez, 1982
|
urtean
Foru Legebiltzarrak politika berria onartuzuen: Medidas coyunturales de politica industrial y de fomento de la inversion y elempleo.
|
|
2008
|
|
|
delakoaren aplikazioa pare bat urte atzeratzea lortu bazen ere, 1847koa izan zen foruen arabera hautaturiko azken udala. Puntu honetan merezi du etenalditxo bat egitea, 1846 eta 1847
|
urteetako
foru udalen jokamoldea aztertzeko. Urte horietan izugarrizko eztabaidak piztu ziren idazkarien izendapenen inguruan.
|
|
2010
|
|
|
Antso Jakituna nafar erregeak 1150
|
urtean
foru berezia eman zion Donostiari, hiriaren sorreratzat hartzen dena. Honek merkatari gaskoi ugari erakarri zuen hirira eta inguruko herrietara, Pasaian eta Hondarribian bezala (oroitu beharra dago, garai honetan, Donostiako lurraldea Hondarribitik Orioraino zabaltzen zela).
|
|
|
Lehen karlistada (1833) Bergarako Hitzarmena rekin bukatu zen; bertan Madrilgo legebiltzarrari foruak mantentzeko aholkua ematen zitzaion, baina libre utziz zer egin haiekin. Bi
|
urteren ondoan
foruen murrizketa gauzatu zen, are larriagoa izan zena Nafarroako kasuan, bertako agintarien onespenarekin, erresuma izatetik probintzia izatera iragan baitzen eta Hegoaldeko beste eskualdeetatik bereiziz. Honen ondorioz, adibide gisa, Ebro ibaian eta Aragoiko mugetan zeuden espainol aduanak frantses estatuko mugetaraino eramanak izan ziren (1841), gertaera ezinago kaltegarria Baiona eta Iruñea hirien arteko harreman ekonomikoetarako, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
Foru Diputatuen soldata ere %10 jaitsi du, 71.792 eurotan utziz. Aurrekoekin alderatuz gero, 7.977 euro gutxiago jasoko dituzte
|
urtean
Foru diputatu berriek. Gainerako kargu politikoen soldatak ere jaistea erabaki du Diputatuen Kontseiluak, guztira, 1.000.000 euro aurreztuz:
|
|
|
bigarren fasea martxan jarri du Urola Erdiko Zerbitzu Mankomunitateak. Duela bi
|
urte
Foru Aldundiak Gipuzkoako zenbait mankomunitaterekin abiatutako plangintzaren jarraipena da honakoa.
|
|
2012
|
|
|
Amasako Kultur Etxean, 18:00etan. Urtarrilaren 23ko aurkezpenaren kronika Krisi egoera gordinaren baitan, Amasa Villabonako egoera ekonomikoa bikaina ez izanagatik, hain txarra ere ez dela adierazi zuen alkateak eta 2011 urte bukaera 207.000 euroko aurrezpen baikorrarekin amaitu zutela," diru hori, ordea, ez da Udalaren eltzeitsuan geratuko, hasi berri dugun
|
urtean
Foru Funtsari itzultzea egokituko baitzaigu", argitu zuen. Bestalde, Foru Aldunditik 3.255.068 euroko laguntza jaso zen iaz eta horietatik 390.000 euro, bueltan itzuli egin zaizkio:
|
|
|
Beraz, azken 200
|
urteotan
Foru konstituzioaren inguruan gertaturikoa, Espainiako Parlamentuetan eta gerra giroko gatazka latzetan, fenomeno sozio politiko nagusi bihurtu da. Berrogei urteko diktadura luzearen ondoren, arazoa berpiztu egin da.
|
|
|
La causa vascongada liburuxkan, jadanik, euskal auzia Foru Konstituzioaren bilakaerari loturik zegoela azpimarratzen zuen. Beraz azken
|
urteetan
foruetan egin zirenez hainbat aldaketa eta kontrafuero, berriz bere indar osoan Foru Konstituzioa jartzeko, Errege aldaketaren bidez baino ez zen lortuko. Eta kalte guztiaren iturri 1839ko urriaren 25eko legea bihurtu zuen.
|
|
2015
|
|
|
" Guztira, datozen lau
|
urteotako
foru aurrekontuetako 20 milioi zertan inbertitu erabakiko dute gipuzkoarrek. Lehen fase honetan, herritarren ekarpenak jasoko ditugu".
|
|
|
Eskualde bakoitzeko herritarrek haien eskualdea hobetzeko 2 milioi euro nola inbertitu erabakiko dute. Guztira, datozen lau
|
urteotako
foru aurrekontuetako 20 milioi zertan inbertitu erabakiko dute gipuzkoarrek. Lehen fase honetan, herritarren ekarpenak jasoko dituzte.
|
|
|
Eskualde bakoitzeko herritarrek haien eskualdea hobetzeko bi milioi euro nola inbertitu erabakiko dute. Guztira, datozen lau
|
urteotako
foru aurrekontuetako hogei milioi zertan inbertitu erabakiko dute gipuzkoarrek.
|
|
|
Laster, beste inork baino lehen, mugitu zuten lehen fitxa. Nahiz eta oraindik hiru urte falta ziren lehen foru hauteskunde demokratikoetarako eta beste bost
|
urte
Foru Hobekuntzarako, 1976ko martxoaren 4an sorrerako aurrezki kutxaren estatutuak aldatu zituzten.
|
|
2016
|
|
|
“Ikastetxeoi euskararen sustapenean Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza saletik ordu lektiboak eskaintzen dizkigute, FPko idazkaritzatik babes osoa, Laneki elkartea lanean ari da, baita Buruntzaldeko udalak ere. Eta azken
|
urteetan
Foru Aldundia batu zaigu. Horiek guztiak norabide berean jartzen ari gara, eta horrek etorkizuneko egitasmoetan garrantzia handia izango du”. Bigarrena, azken hamarkadotan euskarak izan duen garapena:
|
|
|
Drama erromantiko eta emozionala kontatzen du Euskal Herriko historiaren gertakari tragikoenetariko baten testuinguruan kokatua: 1937
|
urtean
foru hiribilduan gertatutako bonbardaketan. Malagako zine jaialdian aurkeztu zen filma kritikaren oniritzia jasota iritsiko da zine areto komertzialetara ostiralean, hilak 9.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza politikaren inguruan definizio berriak landu eta garatu behar ditugu, 25 urte beranduago iritsi delako Nafarroa euskararen aldeko hizkuntza politika bat garatzera". Orain bi
|
urte
Foru Erkidego mailan bederen ia hutsetik abiatuta, 2017ko urtarrilaren 25ean onartu zuen Nafarroako Gobernuak ‘Euskararen Plan Estrategikoa 2016 2019’ Arregik nabarmendu zuen" parte hartze prozesu baten eta dinamika nahiko interesgarri baten barruan" definitu zela zazpi ardatz nagusi dituen plana. Erabilera, ezagutza, administrazio publikoan erakargarritasuna eta prestigioa, alde ekonomikoa eta araugintza aintzat hartzen dituen plana elkarlanean ondu bazen, horretan oinarritutako" hizkuntza politika eraginkorra" gauzatzeko eta garatzeko ere arlo desberdinetako eragileen parte hartzea hobesten ari dira, asko baitira aintzat hartu behar diren eremuak:
|
|
|
Urritzolako Kontzejuak aurtengo aurrekontuarekin eta udalaren eta Iturraskarri proiektuaren bidez egiten diren lanekin dituzten premiak beteko dituzte. Heldu den
|
urtean
foru administrazioaren diru-laguntza zertara bideratu zalantzan daude
|
|
2019
|
|
|
Aipatu moduan ordea, Gipuzkoa plazan, Diputazioaren egoitza atarian egin duten ekitaldira ez da agertu herrialde mailako agintaririk. " Ez dugu ulertzen nolatan ez zareten etorri gaurko hitzordura", adierazi die foru agintariei, GuraSOSen ekitaldian zehar hitza hartu duen haurretako batek. Ez dute ulertzen ezta, azken hiru
|
urteotan
foru agintariek haien gurasoekin biltzeari uko egin izana. " Gogor lan egiten ari dira gu babesteko, baina halere mespretxatu egiten dituzu jarrera horrekin", aurpegiratu die Gipuzkoan agintzen ari direnei.Eskaera argia helarazi diete.
|
|
2020
|
|
|
Aurreko legealdian, laukoak 2003ko foru legea indargabetu zuen, hamabost urtez UPNk sinboloen arloan bultzatutako jazarpenari amaiera emanez. Legerik gabe, bi
|
urteotan
Foru Hobekuntza hartu da aintzat sinboloak erabiltzeko orduan, normaltasunez.
|
|
2021
|
|
|
Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiaren hitzek ongi islatzen dute ekarpen lege berriak irudikatu nahi duen inflexio puntua. Ia hamar
|
urtez
foru aldundien desadostasunen iturri izan den eztabaida itxiko du. Orain arte, bereziki kexu ziren Arabako eta Gipuzkoako ordezkariak, eta konforme agertu dira sistema berriarekin, eta eztabaida guztiak lurperatzeko prest.
|
|
|
Duela ia berrogei
|
urte
Foru Hobekuntzaren negoziazioa egin zuten toki berean bildu ziren atzo Nafarroa osoko hainbat lagun, Nafarroako Jauregiaren aurrean, herri plataforma berri bat aurkezteko: Nafarroa XXI. Herrialdearen orainaren eta etorkizunaren inguruko eztabaida bultzatzea dute helburu:
|