|
2000
|
|
|
Kalamuaren erabilera terapeutikoaren inguruko lehen erreferentzia idatziak 5.000 urte ditu ia. K. a. 2737
|
urtean
Txinako Shen Nung enperadoreak buruturiko sendabelar bilduman hainbat disfuntzio eta gaixotasunentzat kalamua gomendatzen da. Eta ez da hori Kristo aurretiko erreferentzia bakarra; Indiako" Athavarda Veda", Persiako" Zend Avesta" eta Asiriako" Susruta" izeneko medikuntza idatzietan eta Egiptoko hainbat papirotan sendagaitzat hartu zen kalamua.
|
|
2002
|
|
|
Osasun Ministerioak eta Segurtasun Publikokoak hasi dira dagoeneko elikadura arloko intoxikazioaren jatorria zehazteko lanak. La Vanguardiak dioenez, azken
|
urteotan
Txinan izan den pozoitze kasurik okerrenetako bat da. Iaz, intoxikazio mota horrek 146 pertsona hil zituen, eta 15.000 bat pertsonari eragin zien, kopuru ofizialen arabera.
|
|
2003
|
|
|
Cannabisak historia sendagarri luzea du. Duela 5.000
|
urte
Txinako kulturan erabiltzen zela uste da. Hala ere, orain arte Mendebaldean erabiltzen den armategi terapeutikotik kanpo egon da, batez ere helburu medikoekin estandarizatutako prestakinik ez dagoelako eta askoz substantzia sintetiko ahaltsuagoak daudelako.
|
|
2004
|
|
|
1816\.
|
urtean
Txinatik Ingalaterrara ekarri zutenetik morexka den barietate bat da gehien erabiltzen dena, baina egun ia edozein lor daiteke, Italia aldetik batik bat.
|
|
2006
|
|
|
Horrek esan nahi du, faltsutzaileen aburuz, urtean 15.000 eta 30.000 milioi euro artean sartzen direla mende berriaren hasieratik egin den legez kanpoko negozio batean. Horren ondorioz, 2001
|
urtean
Txinan faltsifikatutako sendagaien ondorioz hildako 192.000 gaixoak bezalako emaitzak lortu dira. Faltsifikazio horiei aurre egiteko, Farmaziako Segurtasun Institutua (Pharmaceutical Security Institute, PSI) sortu da.
|
|
2007
|
|
|
Indoeuropar hizkuntzak bata besteagandik guztiz urrun dauden lurraldeetan egiten dira, eta baldin antzekotasun garbiak badira euren artean, enbor beretik sortuak direlako da, ez geroagoko elkarreraginen ondorioz. Hala, esaterako, tokhariera, orain mila
|
urte
Txinako bazter baten egiten zena, centum multzokoa zen, eta eredu horretako beste hizkuntzetatik milaka kilometro askotara urrundurik zegoen.
|
|
2008
|
|
|
Zhai, Liu eta Jing, dagoeneko Zaldi Hegalariak bezala ezagutzen dituzte, izan ere, hirurak 1966an jaio ziren (Zaldiaren
|
urtea
Txinako horoskopoan). Hohhoteko ospitalera eraman dituzte astronautak (Barne Mongoliako hiriburua), mediku azterketa bat egiteko.
|
|
|
Eskoziako lorezainik onena izan zen. Duela 100
|
urte
Txinara joan zen eta milaka landare ekarri zituen eta gure lorategietan daude gaur egun.
|
|
2009
|
|
|
Lapurtutako ondasun kulturala gero eta gehiago aipatzen ari da azken
|
urteotan
Txinan. Hango Gobernuak mundu zabalean dauden milaka eta milaka artelan Txinara itzultzea galdegiten du.
|
|
2010
|
|
|
Denen iritzia da Bill Clintonek 2000
|
urtean
Txinarekin sinatutako merkataritza itunakezabatu zituela Wal Marten hazkunde global zoroak zituen azken oztopoak.
|
|
|
Bestaldetik, azken
|
urteetan
Txinak egindako produkzio inbertsio gehienen helburua ez da izan Txinako merkatua, esportazioa baizik, Asiako herrialde gehienetan gertatu den moduan. Beraz, nahiz eta inportazioak ordezkatu ez, guztiz onuragarriak izan dira herrialdeko ekonomiarako.
|
|
|
Konpromisoa da 2011ko urtarriletik aurrera eta bi urtez polisilizioan oinarritutako eguzki tinta egitea. BYDk datozen
|
urteetan
Txinako eguzki instalazio handienetako bat sortu nahi du, ekologikoa izan nahi duen herrialdea. Ekimen nagusiak Imagen:
|
|
2011
|
|
|
Iraganaren lausoan egin dut murgil; badira hogei
|
urtetik gora
Txinatik itzuli nintzela. Urtarrilaren azken aldera ospatzen dute negu muga; ilargiaren araberako gabon zaharrean ateratzen dira dragoiak urte berria ospatzera.
|
|
2014
|
|
|
Gogoko dut euskaldunen izaera zintzoa, baita lan egiteko modua ere”. 2010 urtera arte aritu zen enpresarentzat lanean; itzultzaile aurrena, Txinako bulegoan administratzaile, zuzendari laguntzaile… Azken bost
|
urteetan
Txinako bulegoko komertzial arduradun izan zen eta Euskal Herrira etorritakoan, bide hori etetea erabaki zuen. Enpresako lana utzita, Donostiako institutu txinatarrean txinera eskolak ematen aritu zen urtebetez.
|
|
2015
|
|
|
Mokadua oso handia da. Boeingek kalkulatu du hemendik 2033
|
urtera
Txinak 6.020 hegazkin berri dituela. Bilioi bat euroko merkatu gozo hori osorik atzerriko konpainiek ez dastatzea da Txinako Gobernuaren asmoa.
|
|
|
Gerra hegazkin horien balizko erosleak. «Orain ikus ditzakegu azken hamabost
|
urteotan
Txinako hegazkingintzak nolako urratsak egin dituen. J oso abioi interesgarria da», esan zion Khalid Mahmood Pakistango aire armadako buruak China Daily egunkari ofizialistari.
|
|
2018
|
|
|
Gaur egun eskaintzen diren izozki mota guztietatik, agian jatorrizko izozkiaren antzekoena izotz edaria da. Fruta eta izotz birrinduaren nahasketa horrek nahiko ondo gordetzen du duela 4.000
|
urte
Txinan, duela 2500 Grezian edo XVI. mendeko Europan egiten zenaren espiritua. Orduko izozkiak frutarekin, eztiarekin eta elurrarekin egiten ziren, eta bereziki biltzen eta gordetzen ziren horretarako.
|
|
2019
|
|
|
Azken
|
urteotan
Txinan gero eta maizago deitu diete sheng nui, soberakin emakumea, 27 urtetik gorako emakume langile, independente eta ezkongabeei. Ez ezkontzea errespetu faltarik handiena da gurasoentzat, eta gobernuak ere gaitzesten du, kalkulu demografikoei kalte egiten die.
|
|
2020
|
|
|
Sonia Archeli mendaroarra izan zen Badaiotz taldearekin aritu zen zortzi tiralarietako bat (ikus bideoa eitb.eus en). Hala, Irlandan lortutako urrezko dominarekin duela bi
|
urte
Txinan jokatu zuten munduko txapelketako emaitzak hobetu ditu. Tiralari mendaroarrak zilarrezko bi domina irabazi zituen Badaiotz taldearekin 2018ko Munduko Sokatira Txapelketan.
|
|
|
Azken urteotan, bigarren zutabea zaildu ahala, hirugarrenak garrantzi handiagoa hartu du. Azken bi mila
|
urteetan
Txina(" Zhongguo", erdialdeko herrialdea) munduko herrialderik boteretsu eta zibilizatuena izan da. Mendebaldekoak iritsi arte, opioa zeta eta zeramikengatik trukatuz, eta herrialdea atzerriko kontzesiotan banatuz.
|
|
2021
|
|
|
Hain zuzen, «Txinan ekonomikoki eta sozialki aldaketa handiak izan diren garai bat», haren hitzetan. Azken
|
urteotan
Txinako zinemagintzak izandako goraldiaz ere hitz egin zuen. Haren ustez, oso uzta ona izaten ari da, eta horren erakusgarri da, besteak beste, zinemagile gazteen lanak jaialdietara iristea.
|
|
|
Pekinen narratiba ofizialak dio orain arte hiru mugarri izan direla duela ehun
|
urte
Txinako Alderdi Komunista sortu zenetik: lehen atalean, Mao Zedongekin, «atzerriko zapalkuntza» amaitu zen; ondoren, Deng Xiaopingen irekiera ekonomikoak hazkunde azkarra eta Txinaren erabateko eraldaketa ekarri zituen.
|
|
|
Azken
|
urteotan
Txinak munduko ekonomian duen rola ere giltzarria da, ezta?
|
|
|
IEA Nazioarteko Energia Agentziak ere hazkunde esanguratsua aurreikusi du itsasoko energia eolikoarentzat. Azken
|
urtean
Txinak atera ditu aurrera proiektu gehien, besteak beste, hango garatzaileak presaka ibili direlako iraungitzear dauden laguntza publikoak eskuratzeko. Haien hazkunde erritmoa geldotu egingo da ziurrenez, baina beste merkatu berrietan oinarrituko da datorren bost urteko hazkunde sendoa.
|
|
2022
|
|
|
Nire ustez, hori ez da Txinaren asmoa, ezta gutxiago ere. Ez dakigu etorkizunean hori horrela izango den, baina datozen 30
|
urteetan
Txinaren barne agenda oso garrantzitsua izango da, eta bere arretaren zati handi bat barne zeregin horietara bideratuko du, nahiz eta nazioartean duen pisua handituko den.
|
|
|
Organo horiek, dieta osasungarria eginez eta osasuntsu egonda, gure gorputza garbitzen dute. Oso mito zabaldua da baraurik dagoen ur bero edo epeleko edalontziarena, eta duela milaka
|
urte
Txinako medikuntza tradizionalak hala gomendatu zuelako etor daitekeela uste da. Baina Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gezurtatu egiten du, beste sinesmen batzuekin batera, hala nola ur hotzak argaldu egiten duela edo azalaren tonua hobetzen duela.
|
|
|
Australia izan dute makulu nagusia, eta, haren bidez, AEBak. Azken hamar
|
urteetan
Txinak inbertsioak handitu ditu uharte horietan, eta haietan eragin handiagoa izaten ahalegindu da.
|
|
|
Aspaldidanik kontsumitzen den arren (K.a. 220
|
urtean
Txinako Manchuria eskualdean sortu zen), oraintsu arte ez da komertzializatu Espainiako estatuan. 2016 urtetik aurrera, kombucharen salmentak iraunkor doaz gorantz, eta denbora gutxiren buruan, salmentak hirukoiztu egin dira.
|
|
|
chair cuit, haragi egosia). Gatza orain 4.500
|
urte
Txinan hasi omen zen janaria kontserbatzeko erabiltzen. Egiptoarrek basamortuan aurkitu zuten gatza.
|
|
|
Ore edo nahasketa hori, jangarri luzaro kontserbatzeko, egosi eta eguzkitan lehortzen zen. Pastaren lehen aztarnak duela 4.000
|
urte
Txinan finkatuak ditu Historiak: artatxikiz eta urez eginiko orezko ziriola luzeak.
|
|
2023
|
|
|
Kongon, meatzaritzaren merkatua liberalizatu egin zen 1980ko hamarkadan, eta Mendebaldeko hainbat enpresa sartu ziren mineralak ustiatzeko, Suitzako Glencore nagusiki. Hala ere, azken
|
urteetan
Txinako enpresak sartu dira Kongoko eta Afrikako beste hainbat herrialdetako merkatuetan, mineral berezien hornidura segurtatzeko. Herrialde industrializatuetako enpresen inbertsioekin, meatzaritza industriala bultzatu zen, intentsiboagoa eta produktiboagoa, baina artisau meatzaritzak badu garrantzia oraindik ere; kalkulu batzuen arabera, Kongon produzitutako kobaltoaren %10 eta %20 artean artisau hobietan erauzitakoa da.
|
|
|
txinatarrak ondoan dituztela esan dute, eta nahikoa dela belarria jartzea ikusteko zer erraz hitz egiten duten txinatarrek... Haitao Liuk behin galdera egin zien bere ikasle japoniarrei, bizpahiru
|
urte
Txinan ikasten zeramatzaten ikasleei: ea nola moldatzen diren hobeto, txineraz edo japonieraz.
|