|
2000
|
|
|
Bestalde, liburuaren bosgarren hitzaldian (70 orrialdean) Pirinioetako mugaren gainetik, gure nortasuna indartu nahian, elkartasuna proposatzen zigun. Gogoan izan zenbait
|
urtez
Baionan bizia zela eta, beharbada, han ulertu zuen mugaren bi alderdietan ginela euskaldunak, gure hizkuntza eta iritzi berdintsuei esker, elkarren artean edozertan laster ados jartzen ginenak.
|
|
2002
|
|
|
Ihintza Erremundeguy, 15
|
urte
Baiona
|
|
2003
|
|
|
Azken
|
urteotan
Baionako suprefetak eskuduntza bereziak hartu ditu, baina oraindik ere oinarrizko eta funtsezko erabakiak Pauen, Bordelen eta Parisen hartzen dira. Erabakiak, tamalez, ez dira Hitzarmen Bereziaren ardura zuzena dutenek hartuak izaten.
|
|
2004
|
|
|
Ihintza Erremundeguy Beloki, 17
|
urte
Baiona
|
|
2005
|
|
|
1551tik 1566ra kargutan izan zen Jean des Montiers du Fraisse batek hiru agerraldi baizik ez zituen egin 15
|
urtez
Baionan. Luzeena urte batekoa.
|
|
|
Minbizi orokortu baten ondorioz, Alazne Olabarrieta Garzia borrokakidea hil da Bordelen. 1936ko gerlakoan Frantziara aldatutako euskal errefuxiatuen alaba, bere laguntza hutsezina eskaini die 20
|
urtez
Baionako eta Bordeleko Amnistia Batzordeei. Bi seme alaba utzi ditu:
|
|
2006
|
|
|
Jakin Taldea (eta taldekoak) oso lotua eta ekintsua egon zen (ziren) 1972tik aurrera sorturiko Euskal Unibertsitatearen aldeko mugimenduan. Udako Euskal Unibertsitatearen (UEU) lehen ekitaldi akademikoa 1973an izan zen (abuztua, 28 iraila, 8), aurreko
|
urteetan
Baionako Musee Basquen egindako kultur asteen jarraipen gisa20 Lehen saioa IKASek antolatu zuen, Manex Goienetxe zuzendari," Euskaltzaindiaren babespean", J. Haritschelharrek dioenez. Bere apalean, oso garrantzizkoa izan zen UEU Euskal Unibertsitate euskaldunaren aldeko eskabidea aldarrikatzeko, eta Unibertsitateetako hainbat irakasle eta ikasle elkartuz, Unibertsitate hori nolabait bideratzen hasteko.
|
|
2008
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatearen sorreran ba du zer ikusi handia Euskaltzaindiak, azken antolatzaileak ahaztu badute ere eta erakunde akademikoaren barnean, dudarik gabe, Jeanek, zeren eta bera izan bai zen 1973an, buruorde izateaz gain IKASeko presidente eta Bordeleko Unibertsitateko irakasle gisa baimenak lortu eta bideratu zituena. Ez bakarrik hori, aurreko hiru
|
urtetan
Baionako Euskal Asteen buru eta arima izan zen Jean eta kokagune babestua Euskal Museoa zeinetan zen zuzendari. Noski ez zuen berak bakarrik antolatu han bai ziren eraketa lagun P. Xarritton, Manex biak:
|
|
|
Bortxaketek eta segurtasun arazoek histu dituzte azken
|
urteotan
Baionako bestak. Zer ekarpen egin nahi duzue elkarteen elkartetik?
|
|
|
Azken hamar
|
urteotan
Baionako Gau Eskolak dauka San Tomasen ospatzeko ohitura. Txistor gaua pentsatua dute gaurko Baiona Ttipiko Patxokian.
|
|
|
Begi bistakoa da jada Baiona ez dela azken
|
urteetako
Baiona. Klaseko azkenputzak izatetik, onenen pare egotera iritsi dira joaneko partidetan lapurtarrak.
|
|
2009
|
|
|
–Hala izan zuan, ez duk gezurrik batere horretan. Albako dukea berga pare batera izan nian duela zortzi
|
urte
Baionan, mutiko bat nintzela. Nork eman dik horren berri?
|
|
|
Urte anitzez jendea entzule gelditzen zen, kantariak berea egiten zuen. Azken
|
urteetan
Baionan Kantuz bezalako fenomenoak hedatzen ari dira.
|
|
|
Loreak oso gazte ihes egin zuen bere sorterritik, Arrasatetik. Urte asko eman ditu ihesean, besteak beste Mexikon denbora asko pasatu zuen eta azken
|
urteetan
Baionan bizi zen, bertan bizitza normala egiten zuelarik.
|
|
2010
|
|
|
Hamahiru
|
urtez
Baionako kontserbatorioanBizi gira kontserbatorio ondoan. Hurbiltasunagatik, musika tresna guziak aurkezten zituzten ate idekitze egunetan parte hartu nuen.
|
|
|
Akitaniako kargudunak 1783
|
urtean
Baionako merkataritzari buruzko lan bat aurkeztu zuen Bordelen. Bertan Lapurdiko egoeraren berri azaltzen du (irudian Baiona):
|
|
2011
|
|
|
Lehen aldiz, Lurramak Miarritzerako bidea hartuko du aurten. 2006an sortu zen garapen iraunkorraren araberako herri laborantzaren aldeko ekimena, eta, bost
|
urtez
Baionan egin ondoren, antolatzaileek Miarritzera eramatea deliberatu dute aurten. Aldaketaren beharra azaltzeko, baldintza teknikoak aipatu ditu Marise Cachenaut ek, Lurrama elkarteko presidenteak.
|
|
|
Sasoi hartan Iparraldean ziren zenbait iheslari, besteak beste, Benito del Valle, Madariaga eta Txillardegi. Txillardegik 1961 urtean Donostiatik ihes egin zuen, eta 1962
|
urtean
Baionara heldu zen Parisetik. 1964/ 65 ikasturtean Laborantza Eskolan matematika irakasle gisa aritu zen, 1965 urtean prefetaren aginduz, alde egin behar izan zuen arte.
|
|
|
zazpigarrena 1948 urtean Biarritzen114, eta zortzigarrena 1954
|
urtean
Baionan eta Uztaritzen115.
|
|
|
Edonola ere, dakigunez, Txillardegi eta EKAren arteko lotura ez zen urrunagora heldu. Eta Txillardegik proposatzen zuen biltzarra Euskal Idazkaritzak antolatu zuen 1964
|
urtean
Baionan.
|
|
|
Hegoaldean ezin egin zitekeena Iparraldean, berriz, posible zen. Hala 1970.1972
|
urteen artean
Baionako Euskal Museoan Euskal Asteak antolatu ziren. Euskal hizkuntza eta kulturari buruzko hitzaldi ziklo trinkoak izan ziren.
|
|
2012
|
|
|
... alabaina, lana eta beharra zirela-eta, Orthezera joan behar izan zuen aitak. Ni Orthezen jaio nintzen, baina bi
|
urtetan
Baionara itzuli nintzen. Ama anartean hil zen, nik ez nuen ezagutu.
|
|
|
Inauteria mundua alderantziz jartzeko agerraldia da, eta hori galdu dugu. Duela zenbait
|
urtetik
Baionako herriak galdu du irudimena, ez daki zer egin. Halaber, Baionako agintariak herritarren beldur daude.
|
|
2013
|
|
|
Ondoren, lagun batzuekin egon zen Baionan bizitzen. Bolada batez, neska lagun izan zuenarekin Hendaian ere bizi izan zen, baina azken
|
urteetan
Baionan egon zen berriro.
|
|
2014
|
|
|
urrezko liburuak, katedraleko idazkiek, toponimiak eta duela zenbait urteko prentsa idatziak eta irrati saioek. 400
|
urtez
Baiona aldeko hizkuntza ofiziala gaskoia izan zen, euskarak ez duelarik sekula horrelako mailarik erdietsi. Itsas aldeko okzitanoaren presentzia handia izan zen Gipuzkoan eta Nafarroan ere, eta horrek maileguak sarrarazi zituen gure mintzairan:
|
|
|
Zirikatzea badelako ere euskal kulturaren barne. Duela hamazazpi
|
urte
Baionako bi ikastoletako gurasoek euskal kantuarekiko maitasunak bultzaturik eta euskararen garapenerako sortu zuten elkartea da Baiona Kantuz. Bide beretik, ikastolen finantzamendu iturri bat ere sortu zuten.
|
|
|
Gaur ere milaka jende batuko dituen ekitaldia izango da, eta, beraz, pentsa lau egunean zenbateko izan den haren arrakasta. Bere horretan segitzen du urtez
|
urte
Baionako panoraman sustraitzen eta garatzen. Luze iraungo duen ekitaldia dela dirudi, parte hartzaileen gisakoa delako Karrikaldia:
|
|
|
Aurten 50
|
urte
Baionako erabakiak proposatu zirela. Txillardegi dela horien egilea ez du inork zalantzan jartzen.
|
|
2015
|
|
|
Pedro eta Bernardok, ikasketak bururatu eta baccalaureat eskuratu bezain laster, urte ondarrean, bide bera hartu zuten. Hamalau
|
urte
Baionan iragan ondoan, Pedrok ez zezaken amets azken aldikotz ikusten zituela Europako kosta bazterrak. Bizi guzian Euskal Herrira itzuli nahian egona da.
|
|
|
Joanden astean, Baionako Peñak hiru errugbilari ohoratu ditu, Aviron Bayonnais taldeari buruz ukan duten engaiamendu handiaz eskertzeko. Horiek ditugu Dewald Senekal hegoafrikarra, errugbia uzten duena, haatik Baionan berean geldituz; Scott Spedding, hau ere sortzez hegoafrikarra, Clermontera doana; eta David Roumieu tolosarra, 9
|
urtez
Baionako koloreak defenditu dituena. Larresoroko Ainciart enpresak fabrikatutako makila bana eskainia izan zaiote.
|
|
2016
|
|
|
Hendaiak ere baditu gisa hortako hitzarmenak. Eta badu ja 55
|
urte
Baiona parekatua dela Iruñatekin... Ziburuk ez du oraino traturik egina, denbora batez, duela hogoi bat urte, harreman jarraikiak ukanik haatik Collioure eta Calvi herriekin, bat Kataluñan izanki eta bestea Korsikan.
|
|
2017
|
|
|
Berhokoirigoin 2015eko apiriletik libreago zebilen, EHLG Euskal Herriko Laborantza Ganberako lehendakaritza utzita. 2015eko ekainaren 11n Parisko bake konferentzian izan zen, aurreko
|
urtean
Baionako II. forumean ere bai, ikusten zuen aurrera egiteko ETAren armagabetzea zela pieza garrantzitsu bat eta aktore askok azpimarratzen zutela behar zela gizartearen inplikazioa. Buruari bueltaka hasi, eta interpelatua sentitu zen.
|
|
|
Erosi egin zituzten. Aurrenak badaki halako makinak erabiltzen, duela 25 bat
|
urte
Baionako fabrika batean metal arloan lan egin zuelako. Bergouignanek ere bazekien.
|
|
|
Lehena San Frantses Xabierrekoan, luzaz seminario ttipia izan dena. Hau eraiki zen 1924tik 26ra, Larresoroko seminarioa hetsi zelako 1905eko gertakarien ondotik eta zonbait
|
urte
Baiona aldean egon ondoren. Orduko Lissar hautetsiak lurra emanik obrarentzat,
|
|
|
Badu hamar bat
|
urte
Baionak abiatua duela hiri barnearen beiratze eta zaharberritze plana. Hats berri bat emateko hiriko bihotzari, eraikin handiek beren hastapeneko edertasuna berreskura dezaten, oinezkoak karriketaz jabetu ditezen eta komertsioek bizirik dirauten.
|
|
2019
|
|
|
Lurpeko tuneletan gertatzen diren suteen prebentzioan aditua da Heydemann ingeniaria. Orain bi
|
urte
Baionan egin ziren Proiektu erraldoi eta inposatuen aurkako nazioarteko jardunaldietan Europa osoko herri mugimenduak bildu ziren. Bertan ezagutu zuten elkar Satorralaiako eta Stuttgart 21en aurkako herritarrek.
|
|
|
Eta Mikelen aspaldiko laguna da. Azken
|
urteotan
Baionan bizi da. Lanak aldatu zion pausoa harantz.
|
|
2020
|
|
|
Domingo Soubelet (Hazparne, 1897ko agorrilaren 10a Baiona, 1970eko uztailaren 28a) Belokeko ikasle izan zen, eta Erromako unibertsitatean egin zuen teologiako lizentzia. Kalonje hautatu aitzin, bi urtez egon zen bikario Donibane Lohizunen, eta beste bi
|
urtez
Baionan. 1937an Azkaratera igorri zuten, erretore gisa, eta 1947an Hazparnera, misionest modura.
|
|
2021
|
|
|
2016an hartu zuen erretreta: luzaz irakasle egon zen, eta azken zazpi
|
urteetan
Baionako Etxepare lizeoko zuzendari izan zen. Bizi osoan euskararen alde ariturik, urri hastapenean zendu zen Gillermo Etxebarria, 67 urterekin.
|
|
|
Badu hamar
|
urte
Baionako SaintBernard auzoan bizi naizela, portu industrialaren eta eihera zaharraren ondoan. Orain duela hogeita hamar urte baratzezainen gune ederra zen eta Baionako merkatuan saltzen zituzten tokiko produktuak.
|
|
|
zenbait
|
urtetan
Baionara neskame joaitea. Horrela, urte pare batean,
|
|
|
GAL
|
urtea
Baionan, kazetari batzuen aurkako eraso eztabaidatua — GALen eragina ekintzaileen artean: belaunaldi berria
|
|
|
GAL
|
urtea
Baionan, kazetari batzuen aurkako eraso eztabaidatua GALen eragina ekintzaileen artean: belaunaldi berria 356
|
|
2022
|
|
|
Biltzar nagusia bururatzean, Herriako laguntzaileak abisatuak izan dira, aspaldiko
|
urtetan
Baionako Jacques Laffitte karrikan astekariak duen egoitzatik urte bururatzea aitzin lekuz aldatu behar duela. Beste egoitza bat atzemana du, Uztaritzeko Landagoien gunean plantatuko da, tokiko Herriko Etxearekin adosturik.
|
|
|
Kurios izanez larunbatetan ibiltzen zen eskukaldi baten emaitera, ofizioa ikasten zuela, emeki emeki eskua hartu zuen, pertsona horrek norbaiten beharra ukanez, berekin lanean hasi zen. Bide hori harturik ikasketak egin zituen, badu orain 25
|
urte
Baionan plantatua dela.
|
|
|
Ipar Euskal Herria osatzen duten lurralde historikoen «historia eta berezitasunak errespetatzea», baina, bereziki, «subsidiariotasun printzipioan oinarritua den egitura deszentralizatu bat», hobetsi dute. Haien iritziz azken
|
urteetan
Baionak hartu duen «zentralismotik» atera, eta herriko etxeei eta lurralde eremuei botere gehiago emateko borondate bat izan daiteke. Hara ere, ez dute zehaztu nola aurreikusten duten deszentralizazio hori.
|
|
|
Beste ohar pare bat: 1) Baztan Iparraldeko lurraldeekin ezartzen du; egia da eskualde hori bortu katearen iparraldetik dagoela, eta 1586
|
urteraino
Baionako elizbarrutian egon zela. 2) Iruñe Genialisen dukerrian kokatzen du.
|
|
2023
|
|
|
2022an Herria astekariak bere usaiako bidea eraman du, laguntzaile kopuru berdinarekin. Ukan duen aldaketa handiena izan da, hainbat
|
urtez
Baionako Jacques Laffitte karrikan zuen egoitza hustera behartua izan dela. Euskal Herriko historian sartua den astekariak, hamarkadetan atxiki artxibo eta hainbat puska egoitzaz aldatu behar ukan ditu.
|
|
|
Emakumeen jarduera hauek debe_ katzerakoan bat etortzen ziren botere zibila eta Elizakoa. Jadanik 1298
|
urtean
Baionako (L) udal ordenantzek debekatu egin zituzten minaren adierazpen publikoak; Erriberriko (N) ordenantzak, 1412 urtean, azaltzen du: non fagan planto nin criden nin digan palabra alguna alta ni baxa que aplanto sepa nin pelen cabellos nin rompan vestiduras...; Oñatiko udalak 1479 urtean berdin egin zuen non se mesen nin se rasguen las caras nin se fieran sus rostros sobre los finados nin fagan llanto por finado; Lekeition 1486 urtean no se arrasque ni se mese ni se tire de los cabellos.
|