|
2008
|
|
|
Euskaltzaindiak (1992) elkarren arteko edo tandem hitzezko aposizio gisa azal
|
du
ditu (1) eko hirukoteak.
|
|
|
Euskal hiztegigintzak beste arazo larri bat du: hiztegian agertzen dena edo eus kal hiztunak esan behar
|
lukeena
dugu, batetik, eta jende arruntak benetan erabiltzen duena, bestetik. " Parachoques" gaztelaniazko hitza, euskal hiztegien arabera, leun > esan behar dugu, baina herriak paratxokea> esaten du.
|
|
|
Euskaltzaindiak (H E/ 3, H E/ 4) zain eskuinera daramaten eraikuntza lexikoak egile elkarte sintetiko errokarien artean sailkatzen ditu bigarren osagaitzat gin/ gile eta
|
dun
dutenekin batean7 Baina bere izaerari buruzko zalantza ere jasotzen dute, euskalariak harturik lagun: izen beregaintzat daukate baina beste izen bati lotuta maizago darabilgula ere badiote.
|
|
|
burua makurtzearen zale, ezkontza haustearen zale? Baina beti ere perpaus jokatugabea, aditz izena
|
duena
du mendean.
|
|
|
Orain arte, bagenuen euskarazko terminologiaren banku bat, EUSKALTERM deitzen dioguna. Banku hau, nolabait esateko, terminoen makro hiztegi bat da, eta hor daude bilduta ez bakarrik UZEIk argitaratu dituen hiztegiak, baita ere lehen azal
|
du
ditudan batzordeetan adostutako guztiak. EUSKALTERM doan eskaintzen da Internet bidez. Jendeak zenbat erabiltzen duen ikus dezazuen, gutxi gorabehera hile an 30.000 kontsulta izaten ditu.
|
|
|
Behin baino gehiagotan gipuzkerazkotik zenbait langai hartu edo mol datu baldin bazen ere, urteak zehar edizio bizkaitarrak gero eta gehiago zain
|
du
zuen edukian eta lanketan bere autonomia. Egutegiaren testu prestakuntza osorik zen librea, eta gero zetorren inprimaketa edizioetarako Arantzazuko
|
|
2012
|
|
|
Goian aipatu ditugun enuntziatu parentetikoen ezaugarri horiek, aldez edo moldez, solaskideak aurrez aurre dauden ahozko hizketaldiak
|
dituenekin
badu loturarik.
|
|
2013
|
|
|
Egoera biziki egonkorra zela azaldu zuen, hala nola nehor ez zitzaiokeela besteari nagusitu. Adibidez, janari aldetik ere, alemanek, aitzineko garaietan ez bezala, ez
|
zutela
ukaiteko arazorik azaldu zuen, hain zuzen Errusiari esker.
|
|
|
Iragan asteko bihozmin handienetarik bat
|
dugu
ukan Londresekoa: alemanen aeroplanak hiri horren gainerat heldu, eta gain behera burdinazko erauntsi izigarri bat aurdikiz, 537 jende kolpatu edo hil, erdiak baino gehiago emazte eta haur ttipi.
|
|
|
hein ho batean halere eta uste dut etsaiek guri baino min hainitz gehiago egiten duten hauk etsaieri. Chokhoak bilhatzen
|
dituenak
ditu pilotan ere kintzeak hobekienik hausten.1486
|
|
|
Segur gare, arras segur. Beraz hastean aipatu ditudan minjulinetarik atzemaiten
|
baduzue
zuen bidean, emozuete harro aldi bat ona, ichil diten behin betikotz. Holakoak ez dire bihotzen hozteko beizik; eta gure bihotzeko khar guziaren beharretan gare.1528
|
|
|
Desertatzea astokeria litake. Kasu beraz mihi ederreri ez
|
dute
zuen ona bilhatzen.1554
|
|
|
Hamaseigarren minotan gainera heltzen ginen. Hogoi minota baino gutiagoz errana zuten etzela nehor heltzen ahal, eta hortakotz
|
ukana
zuten manua artillurek arte hortan kanoiez patar gainaren joitea, eta gero ordokia gorago, ordukotz heltzen balinbaginen.965
|
|
|
Uste dut etsaiek guri baino min hainitz gehiago egiten duten hauk etsaieri. Chokhoak bilhatzen
|
dituenak
ditu pilotan ere kintzeak hobekienik hausten. Orai arte baino kolpatu gehiago ez badugu hemen egon behar dugun azken egun hautan, ez dauku bihotzean min handirik eginen sarri «Somme» delakoaz orhoitzeak.
|
|
2014
|
|
|
Bakoitzak
|
zenituzten
zuen amildegiak, Mirande alkohol eta libu ruetan itotzen zen, hi Gabriel, txinbo. Bilboko, sestaoko, Ba rakaldoko kaleetan murgiltzen, etxean Europako beste olerkarien obrak irakurriz bizkortzen, Curros Enriquez eta da Portaren obrak itzultzen, aldiz Etxaide mendietan gora bulegoko asperra eta do nostiako jende artaldeari ihesi zuberoako mendietan, udan Gi puzkoakoetan, larrazkenean.
|
|
|
Louis Lucien Bonaparte printzeak, filologiaren irizpideekin, euskalkien sailkapen zehatzagoa egin zuen eta horien lehenbiziko mapa ere utzi zigun. Bide berean, Ar turo Campionek euskalki literarioen gramatikan, Larramendiren hirurez gainera, zuberera ere sartu eta horren berezitasunak azal
|
du
zituen. Azkenean, Azkuek, Bonaparteren mapa osatu zuen, erronkariera zubereratik aparteko euskalkitzat bereiziz.
|
|
2016
|
|
|
... Aurthen berrogei herri edo herrichketarik segurik
|
ukhan
ditugu theatrotan jokatzeko Eskuarazko ikusgarrien galdeak... 273
|
|
|
Hastapeneko didaskaliek pertsonaien zerrenda osatzen dute, pertsonaien izena, adina eta fisikoa eta izaeraren deskribapen motzarekin. Antzerki honen pertsonaien zerrendaren eraikuntza ohargarri da, hastapenean protagonista emana da eta zerrendaren bukaeran erregearen ordezkaria, gobernadorea, funtsean izenik ez duena, funtzioaren bitartez agertzen dena, euskalduna izanen ez dena, edo behintzat euskara gutietsiko
|
duena
dugu. Alegia, bertako batek ez zukeela funtzio hori bete, izenik merezi ez zukeela.
|
|
|
Itsasu, nik ez dinat ezagutzen? Leporaino aseak
|
gaitun
zuen hizkuntza basa horrekin. Jakin zan, ez dela gehiago Itsasurik.
|
|
|
CASTILLO: Denak libro, denak anai, denak berdin izaiteko pretentzionea
|
duzue
zuen erresuman. Bainan, zuen lurretan, bertze edozeinetan bezenbat, handiak handi eta ttipiak ttipi...
|
|
|
Bai jaun Pertsulariak, egun hau
|
zuena
duzue... Jainkoak zauzte dohain bereziz beteak...
|
|
|
Huna laburzki gure ikuspen horiek: Luzarat populuak behar
|
ditu
ukan zor zaizkon eskubideak, bilakatuz nazio batu bat, gobernu baten jabe. Hortakotzat, behar dugu abertzaleek borrokatu, elkartuz puntu minimo batzuen inguruan.
|
|
2021
|
|
|
Alabaina, kontuan hartu behar da guztiak maileguak direla; bestela esanda, er atzizkia duten hitzen artean, ez dago euskal ondareko hitz bat oinarri duen eratorririk. Hegoaldean, aldiz, euskal oinarria
|
dutenek
dute gaitzespen kutsua.
|
|
|
Erraza eta aski sistematikoa da euskaraz aditz trantsitiboz eraturiko perpausak inpertsonal bihurtzea: intrantsitibo bihurtzea aditza, eta hirugarren pertsona gramatikalera(
|
dut
duzu dugu du> da): [aipatzen ez den norbaitek] garaiz ordaindu du isuna> garaiz ordaindu da isuna.
|
|
|
Erraza eta aski sistematikoa da euskaraz aditz trantsitiboz eraturiko perpausak inpertsonal bihurtzea: intrantsitibo bihurtzea aditza, eta hirugarren pertsona gramatikalera (dut
|
duzu
dugu du> da): [aipatzen ez den norbaitek] garaiz ordaindu du isuna> garaiz ordaindu da isuna.
|
|
|
Erraza eta aski sistematikoa da euskaraz aditz trantsitiboz eraturiko perpausak inpertsonal bihurtzea: intrantsitibo bihurtzea aditza, eta hirugarren pertsona gramatikalera (dut duzu
|
dugu
du> da): [aipatzen ez den norbaitek] garaiz ordaindu du isuna> garaiz ordaindu da isuna.
|
|
|
Ohart gaitezen irakurketa arazle nabarmena
|
dutela
du moldeko predikatu horietako batzuk: aldatu (du), altxatu (du) edo amorratu (du), esaterako, aldarazi, altxarazi edo amorraraziren sinonimotzat har daitezke.
|
|
|
joan da esan beharrean, hiztunak joan duk edo joan dun hauta dezake, alokutiboari bide emanez hola. Baina
|
badugu
duzu/ duxu alokutiboa ere. Beraz:
|
|
|
Gertatzen ari den aldaketa hori garbiago ikusten da
|
dun
duten gainerako hitzen kasuan.
|
|
|
Bildur naiz, ondore hori, zuek nahi izan ezta ere, ez ote
|
duten
zuen ikasleek aterako (Villasante); Goi ta beko maizterrak, oso aberatsak izan ezta ere, bai ongitxo jaioak, txurikerietan ta gezur goxoak esaten aski ohituak, arpegiz arpegi Don Juan deituarren, gero atzetik, Juan Amots esaten zioten (Agirre). // Hobe lizake, noski, legeok zuhur ba’lira:
|
|
|
eta plaga baten lekhuan ehun rezebitzeko gintuen orduan ere: eta are berze orduz heure Israeleko populuaren falten korrejitzean usatu
|
ukhan
duan maledikzione guziak gure gainera eror balitez ere, konfesatzen eta kontradikzionerik batre gabe aithortzen diagu zuzen onez eta mereziz gintukeela (Leizarraga).
|
|
|
Beste DMen antzera, baina juntagailuarekin eta berriz diskurtso markatzailearekin batera erabiltzen da inoiz bitartean: Zorion horrentzat egitzue bestak, baina bitartean, baterarik biak, nahi
|
nuke
ukan hartua zure bakezko musua (Goihetxe); Irenek isiltzeko agindu dio, baina bitartean isiltasuna berriz etorri da etxera (Jon Muñoz).
|
|
2023
|
|
|
Iturria: Wikipedia bal
|
du
zuen, bere lagun Jacques Lefèvre d’ Étaplesek16 itzuli zuena. Azken hori, itzulpena egin ondoren, erbesteratu zen.
|
|
|
Horrez gain, Margaritak irudi oso ona zabaldu zuen, bere anaiari ekarri zion osasunbidearengatik, erregearen salbatzaile gisa agertzen zen, eta bere ideia berriak ez ziren aipatzen erregeak osasuna berreskuratu ondotik. Horrela azal
|
du
zuen Margaritarekin bidaia egin zuen Jean de Selvek22.
|
|
|
Ahaltsuenenak horrela nahi
|
du
ukan, Nori egokitu behar den zure nahia Eta poztu, Pan gustura baita.
|