|
2000
|
|
|
norbait lan mahaira gehiegitxo hurbiltzen zitzaionean, eskuak poltsikora, eta kitto. Zapatak ere ez
|
zituen
txikiagoak erosi behar izan berrogeikoak, hain zuzen ere, goiz batean, jaiki, armairura joan, eta hantxe aurkitu baitzituen, errenkada luze txukunean, bere oin berriari zegozkion sei zapata pare, denetarikoak, mokasinak, botak eta zapatilak. Bere betikoak ageri ez zirenez, bada, han zeudenetatik pare bat hartu, eta jantzi zituen, buruhauste alferrekoetan denbora galdu gabe.
|
|
2006
|
|
|
" Zer jakin nahi duzu?", galdera berriz ere. Eta pauseri eman, kontu jateari utzi eta esaten diet jakin nahi
|
dudala
txikitan zoriontsu izan ote ziren. Akordatzen ote diren zer amets egiten zituzten.
|
|
2009
|
|
|
Azken aldian, dortokaren irudia ez eta elefantearena etortzen zitzaion gero eta sarriago, makila bati lotutako elefante batena, hain zuzen. Irenek gogoan
|
zuen
txikitan aitarekin zirkura egindako irteera. Karparen sarreran elefante bat zegoen makila bati lotuta.
|
|
|
Baina haurtzaroa bizi izandako lekutik urrutiratzen denarentzat, garai hura bada galdutako leku bat ere. Horregatik edo, literaturan txoko berezia
|
dute
txikitan etxez, lekuz, nazioz aldatu behar izan zuten idazleen lanek (beharbada orain hemen agertzen ari naizen perspektiba hau ez da txarra juduen literaturak hogeigarren mendean izan duen nagusitasuna ulertzen saiatzeko).
|
|
2010
|
|
|
Ondorioz, bada, gure literatura txiki honetan balio handia ez dakit, baina bai behintzat balioa, eman beharra diogu ia testu orori, idazle orori, gure literatura tradizioa zabaltzen laguntzen duen edozein daturi, berauek txikiak, txikiegiak menturaz, izanagatik ere. Txikitasun honetan, gainera, handienak izateko zortea
|
dutenek
txikienak ahanzturara, bazterrera, zigortzen dituzte, ezinbestez. Horrelakoa izan zen Gurutz Sarasola," Lotsati" izengoitiz, itsasondoarraren izarraren dirdira euskal letretan, txikia eta laburra, laburregia seguru, era tragikoan amaitu baitzen Donostiako trenbidean, 1936ko martxoko egun batez, hogeita bat urte bete gabe zituela.
|
|
|
1553an joan zen hemendik bi urte Oñatin bete ondoren. Gogoan
|
dut
txikitan, Madalenako ermitara nola eramaten gintuzten han txintxarri zahar baten bidez ur pixka bat edateko. Ur hori oso ona baitzen umeentzat, gero hitz totel izateko arriskua uxatzeko.
|
|
2011
|
|
|
" Txikiak handia bentzi leidi, asmoz eta jakitez". Gauzak aldez aurretik ondo hausnartzea, une egokia aukeratzen asmatzea eta, jakina, auzolanean jardutea, horiek
|
dituk
txikiak handiari irabazteko giltzak.
|
|
2018
|
|
|
Ikerlari sen ona du, eta harro sentitzen da. Amonaren etxean hortzetako eskuilak konketako zulotik sartzeko ohitura
|
zuen
txiki txikitan. Amonarekin horretaz gogoratzean barre egiten zuten beti biek, behin hamabi izan omen ziren.
|
|
2019
|
|
|
Aitak putz egiten du orduan, kontuz kontuz, belauniko jarrita. Gero, hartzen du hosto lehor eskutada bat eta sugarraren gainean ipintzen du, aurrez adaxkez egina
|
duen
tipiaren barrenean. Sua sortzen da.
|
|
|
Mutilei beldurra ematen die tamaina horretako behor puska batek. Pasareletan eta, bai, han ederki luzitzen dute, eta lerdea dariola begiratzen diete, baina vis a vis, aurrez aurre, dituztenean, akabo!, kikildu egiten dira, eta nahiago
|
dituzte
txikiagoak, tamaina estandarrekoak edo. Hortaz, istripua izan ezean, igual nintzen orain egundoko jigante puska, erraldoi superlatibo bat, bakardade gorrira kondenatua.
|
|
|
Argitaletxe horiek guztiek eta besteren batzuek badituzte beren bilduma normaletan beste hainbat liburu itzuli aipamenik merezi dutenak. Eta aipatzen hasita, aipamen berezia merezi
|
dute
txikienek: Denonartean, Meettok, Pasazaite, Sans Soleil...
|
|
2022
|
|
|
Pastel koloredun zorro leunean kolore neutrotzat sail  katutako arropa mordoxka bat sartu dizu dendari ustez atseginak eta, gainean, zuri gehien gustatu zaizun artilezko jertsetxo urdina. Genero bereizketan sinetsi gabe ere, umeen koloreen bereizketa binarioaren sarean erori zarela aitortzea zaila egiten zaizunez, badaezpadako arropaz bete
|
duzu
txikiaren armairua zure izara eta ohazal arrosetan sartu baino lehen.
|
|
|
Gogoan
|
dut
txikitan, aitona hil zenean, batera edo bestera begiratzen nuela disimuluan, uste izanda uneren batean aitona txantxetan harrapatuko nuela nire atzean, ez zela hil, ez zela desagertu. Orain ere, orduak eta orduak daramatzadanean bakardadean, inorekin egon gabe, inori edo inork telefonoz deitu gabe, inoiz pasatzen zait burutik nola jiratzen nuen burua kolpean, konbentzituta hiltzat jotzen zuten aitona ezkutatuta zegoela nire atzean, armarioren baten barruan, etxe ondoko arto sailean...
|
|
2023
|
|
|
Orduan, senar emazte gazteek etxe itsusi bat erosi zioten poloniar bati, alboko belardi eta guzti; poloniarrari emaztea hil zitzaion, eta bazihoan Ameriketatik. Hala, Rozina eta senarra beren kontura hasi ziren lanean; ezkondu eta zortzi hilabetera jaiotako Fanny txikia izebekin uzten zuten, izebek ez baitzeukaten umerik eta oso gogoko
|
baitzuten
txikia. Udazkenean fruitu ugari izaten zen, sagar, udare, aran..., uxuala egiteko; gereziekin eta melokotoiekin ere egiten zuten, orobat irasagarrarekin, andere mahatsarekin, marrubiekin, intxusarekin, mugurdiekin, inapuruarekin, basaranekin, algarrobo lekarekin, eztiarekin, urkiarekin, txikoria belarrarekin, gurbearekin.
|
|
|
Orain informazio likidoaren eta sare sozialen bidez, nerabeek izugarrizko input, bizipen, bizitza eredu eta irizpide izan ditzakete eta dituzte, eta ikaragarrizko eragina du horrek guztiak beren autoestimuan, balioen eta identitateen eraikieran eta, beraz, lehen ere bazegoen belaunaldi talka areagotu egin du kultura sozial berri horrek. Errotik apurtzen dute aurreko egoera; lehen, nerabe batek gurasoengandik, gertuko ingurutik eta telebistatik jasotako bizimodu eta paisaia bakan, kontrolatu eta errepikakorrak zituen; gaur egun, ordea, nerabe batek 15 urte izaterako ikusiak ditu mundu erdiko parajeak, gurasoek 40 urtean ikusi ez dituztenak, eta lantegi batean 40 orduz lan egitea baino aukera gehiago badaudela jasotzen
|
dute
txiki txikitatik, eta abar. Beren gertutasunetik jasotzen duten bizitza eta munduaren ideia askoz ere haratago doaz.
|
|
|
Badaude limite edo muga eraikitzaile batzuk, bestelako azalpenik gabe onartu behar direnak. " Ez" hitzaren esanahia osotasunean egoki barneratu behar
|
dugu
txikitatik; ondoren, bestelako testuinguru zehatz batzuetan ez hori errespetatu dezan, azalpen gehiagorik gabe, hartu eman sexual bat edukitzeko saiakeran adibidez.
|