|
2000
|
|
|
Aipatu dugu, dagoeneko, gure mendebaldeko gizarte guztietako geroz eta nabarmenagoa den ezaugarrietariko bat kultur aniztasuna edota multikulturalismoarena dela. Mendebaldeko herrialdeetan (kokatuta gaudeneko esparru geografiko eta soziokulturalera mugatzearren) sinesmen erlijioso ezberdinak
|
dituzten
talde bat baino gehiago ohi dago (kristauak, musulmanak, judutarrak, eta abar); bizitza estilo arras diferenteak dituzten taldeak (azpikulturak, kontrakulturak, eta abar) aurkitzea geroz eta normalagoa da; sarri askotan, jatorri etniko ezberdinetako talde anitz ere badago(, asiarrak, turkiarrak, hegoamerikarrak, eta abar; hauexek dira estatu etnianitzak edota polietnikoak bezala ezagutzen direnak... Aipaturiko giza talde hauek guztiak" talde orohartzaileak" (grupos comprehensivos) dira (Margalit eta Raz, 1998) edota, terminologia aldatuz baina ideia bera adieraziz," kultura sozietalak" (culturas societales) osatzen dituzte (Kymlicka, 1996).
|
|
|
Aipatu dugu, dagoeneko, gure mendebaldeko gizarte guztietako geroz eta nabarmenagoa den ezaugarrietariko bat kultur aniztasuna edota multikulturalismoarena dela. Mendebaldeko herrialdeetan (kokatuta gaudeneko esparru geografiko eta soziokulturalera mugatzearren) sinesmen erlijioso ezberdinak dituzten talde bat baino gehiago ohi dago (kristauak, musulmanak, judutarrak, eta abar); bizitza estilo arras diferenteak
|
dituzten
taldeak (azpikulturak, kontrakulturak, eta abar) aurkitzea geroz eta normalagoa da; sarri askotan, jatorri etniko ezberdinetako talde anitz ere badago(, asiarrak, turkiarrak, hegoamerikarrak, eta abar; hauexek dira estatu etnianitzak edota polietnikoak bezala ezagutzen direnak); munduko ia herrialde guztiak (Islandia eta Korea biak aipatzen ohi dira salbuespen gisa) nazio ezberdinez osaturiko est... Aipaturiko giza talde hauek guztiak" talde orohartzaileak" (grupos comprehensivos) dira (Margalit eta Raz, 1998) edota, terminologia aldatuz baina ideia bera adieraziz," kultura sozietalak" (culturas societales) osatzen dituzte (Kymlicka, 1996).
|
|
|
• Zeintzuk dira babesa merezi
|
duten
talde kultural horiek?
|
|
2001
|
|
|
Oraingoz maila apala
|
duten
talde berriak ere sortzen ari dira, hainbat urtetan talde profesional berberak aritu eta gero. Lehorteari amaiera eman diote sortu berriak diren Dar Dar eta Kanpingags taldeak.
|
|
2002
|
|
|
Lurralde tradizional horretan daude Meka, Medina eta Jerusalem, erlijio musulmanaren leku sakratu nagusiak. Arabiarrek, Mahomaren predikua baino lehenago ere, berezko hizkuntza eta kultura
|
zuen
talde etnikoa osatzen zuten. Islamaren hedapenak ahalbidetu zuen beren hizkuntza bestelako jatorriko herri batzuek ere har zezaten, batik bat Afrika Iparraldean.
|
|
2003
|
|
|
Horrenbestez, aipatu beharra dugu iruditzen zaigula gainditua dagoela arraza giza-talde batean partaide izatearen lotura dela dioen kontzeptua. Eta, gisa berean, iruditzen zaigu jaiotzaren edo halako kultur inguru zehatzeanegotea ren" kasualitate" hutsezko lotura ere gainditu behar dugula, baldin eta gizabanakoak ez
|
badu
taldeari atxikipen" librea" erakusteko eskubiderik, betiere arestian azaldutako hiru kontzientzia mailetan. Noski, gizabanako helduari buruz ari gara, aurretik ez baitu aukeraketa autonomoa egiteko gaitasunik, begi bistakoa denez.
|
|
|
Azken buruan, hauxe nahi da saihestu: Kontseilua erabakiak monopolizatzen dituen eta GKEen gehiengo boterea
|
duen
talde minoritario bat bihurtzea. Zenbaitek, Foroa Hirugarren Internazionalaren antzeko antolakuntza zentral gisakoa bihurtzearen beldur, Kontseiluaren eskumenak ahalik eta gehien murriztu nahi dituzte.
|
|
|
Herrietako zeharbide guztiak ibili ondoren, harrobiko euskaldunei irakurgaiak eskaintzea izan zen bigarrenu rratsa. Hasiera batean Roncesvalles deitutako astekariaso rtu
|
zuen
taldeak, baina zero zenbakia plazaratuta izenbe rriak zekarkeen legeztatzeko luzapena ikusirik, ohiko Prmcipe de Viana argitalpenaren euskarazko gehigarri bezala plazaratu zen, doan banatzeko zazpi mila familiatan. Garai berekoak dira (1969) Fomtes Limguae VascomumetaCuadernos de Etnologa y Etnografia de Navarra aldizkariak.
|
|
|
Halere, EAEko 13 urteko neska mutiko euskaldunak direnek —gaztetxo guztien %62k— bestelako iritzia dakarkigute: %38k beti erdaraz egiten du eskola orduz kanpoko kirol monitorearekin (eta, jakina da monitoreakezarriko
|
duela
taldearen jarduera hizkuntza) ikastetxean bertan; oraindik altuagoa da erdararen erabilera ekintzak ikastetxetik at direnean: besteak beste, neska mutiko euskaldunen %47 beti erdaraz aritzen dira parrokia taldean eta %40 kirol taldean (Kontxesi Berrio Otxoa:
|
|
2004
|
|
|
idazle handia (k) d (it) ugu, eta literatura osasuntsua. Baditugu, gainera, kritikatzera animatzen diren gazteak, eta
|
badugu
talde itxurosoa, liburuz liburu sorpresak eskaintzen dituena. Hori ona da.
|
|
|
ia guztiak 600.000 eurotik gorako tartean daude, eta milioitik gorako aurrekontua dute gehienek. Segmentu honetako telebista batzuen eta besteen artean antzeman daitezkeendife rentziek, telebista bakoitzak diharduen inguruare kinbaino lotura
|
duten
taldeekin eta martxan daramaten denborarekin dute zerikusia. Horrela urte batzuk daramatzatenak eta Vocento edo Localia taldeekin lotura dutenak dira aurrekontu handienak dituztenak, milioi t’erdi euro ingurukoak.
|
|
2005
|
|
|
herri industrializatu eta modernobatean bizitzea ez dela hain zuzen ere Edenen bizitzea. Etainpe rfekzio teknologiko hori, ongizate sistemaren akats horiek erakutsi behar zirela uste
|
zuten
taldekoek. Lan horretan, jakina, Kraftwerkek Europako hiri bizitzari egiten zion errefe rentzia batez ere, Alemaniako bizitzari, gerraondokoari, eta horrek guztiak teknologiarekin zuen harremanari.
|
|
|
Arlo hau dela eta, baditugu kontu hau hurbilagotik eta aparteko intentsitatez bizi
|
duten
talde ekologistak. Beraiek gogoratzen digute etengabe gure ingurua, izadia beraerrespetatzeak duen garrantzia eta berebiziko balioa.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, bestelako diskoak ere sortzen dira gurean. Bost eurogatik erosten ahal
|
ditugu
talde berrien maketak CD txukunetan. Ez ditugu kopiatuko, nahiz eta cc lizentziei esker kopiatzeko aukera ere eskaintzen diguten.
|
|
|
Millerrek, adibidez, bi baldintza jartzen ditu: bestelakoak izatea bereiztu nahi duen nazioaren identitatea eta nazio handiarena; eta bereiztu nahi
|
duen
taldea gai izatea errebindikatutako lurralde guztian bere agintea onartua izateko (1998: 69).
|
|
|
Eta, hain zuzen, izen horixe
|
zuen
talde bat sortu zen herrian: Euskaltzaleak.
|
|
2007
|
|
|
Interneten presentzia nabarmena
|
duten
talde eta ekimenen artean bereziki aipagarria da Indymedia, munduko hedabide independenteen sare nagusia (www.indymedia.org). Paradoxikoa bada ere, Indymediaren arrakasta porrot batetik sortu zen MME Munduko Merkataritza Erakundeak 1999an Seattle-n egin zuen gailurrean.
|
|
2009
|
|
|
" A zer zortea daukazuen; iker taldeak dituzue!". Eurek ez
|
dute
talderik. Eta lan hau iker talde gabe ezin daiteke egin.
|
|
2011
|
|
|
Artikuluaren arabera, bakarrik erkidegoko (laginaren %11) edo Espainiako (%13) identitatea aldarrikatzen duten pertsonek beste identitatea duten pertsonekin harreman gatazkatsuak izateko probabilitate handiagoa dute. Identitate bikoitza indartsua duten pertsonek, aldiz (%9), probabilitate handiagoa
|
dute
taldeen arteko bitartekoak izateko bai maila kulturalean eta baita linguistikoan ere. Identitate proespainiarra (%15) edo identitate bikoitz moderatua (%7) aldarrikatzen duten pertsonek, aldiz, hizkuntza autonomikoaren ikaste prozesua burutzeko eta taldeen arteko bitarteko kulturala bihurtzeko probabilitate handiagoa dute.
|
|
2014
|
|
|
Oso eskaintza interesgarriak izan genituen profesionalizatzeko, baina gu ez ginen ari diruagatik. Geure lanak geneuzkan, geure negozioak, egoera profesional ona
|
genuen
taldeko partaide guztiok. Ez genituen inolaz ere gure lanak utzi nahi.
|
|
|
Arrazoi du berastegitarrak. Garaitsu hartan, Bilbon eta Zeberio aldean euskararen eta euskal musikaren aldeko kontzientzia suspertu nahi
|
zuten
taldeen ahalegina nabaria zen kontzientzia suspertu nahi zuten taldeen ahalegina nabaria baitzen. Peñatarrak, X. Gereño, Bengoa Zubizarreta, Kintana, Aresti eta beste, kantaldiak, txistularien kontzertuak, otxoteentzako sariketak, idatz lehiaketak eta abar antolatzen hasita baitziren buru bihotz.
|
|
|
Arrazoi du berastegitarrak. Garaitsu hartan, Bilbon eta Zeberio aldean euskararen eta euskal musikaren aldeko kontzientzia suspertu nahi zuten taldeen ahalegina nabaria zen kontzientzia suspertu nahi
|
zuten
taldeen ahalegina nabaria baitzen. Peñatarrak, X. Gereño, Bengoa Zubizarreta, Kintana, Aresti eta beste, kantaldiak, txistularien kontzertuak, otxoteentzako sariketak, idatz lehiaketak eta abar antolatzen hasita baitziren buru bihotz.
|
|
|
Gehienetan elkarren artean muturtuta egon diren ezkerreko eta eskuineko abertzale batzuen lankidetzatik sortu zen proiektua da. Luis Iriondo eta Antton Ezeiza buru
|
zituzten
talde bi horiek, helburu komun batera iristeko, elkarrekin puntu minimo batzuk adosten jakin zuten, momentu horretan kulturalki garrantzitsua zen egitasmo baten alde batera lan eginez. Ildo beretik, filmak burutzeko zuzendariak hautatzeko garaian ere, Antton Ezeizak eta bere taldeak modu erabat ez sektarioan jokatu zuten, proiektua sentsibilitate ezberdinetako jendeari zabalduz; Javier Agirresaroberen hitzak erabilita," Herria egin" nahi zuten guztien artean.
|
|
2015
|
|
|
Besteek, aldiz, terrorismoa segurtasun arazo gisa aztertzen dute gehiago. Guztiek ere, ehunka talde armaturen bilakaera jasotzen duen datu baseak hartzen dituzte ikerketen oinarri, terroristatzat
|
dituzten
talde guztiak zaku berean sartuz, eta hortik saiatzen dira joera orokorrak ondorioztatzen. Horixe leporatzen die, hain zuzen ere, Powellek:
|
|
|
Edo Natxo de Felipek 2013an Berria egunkariari emandako elkarrizketa famatuan erabilitako hitzetara ekarrita," egoerak Oskorri akabatu zueneko urtea". 40 urtetik gorako ibilbideari amaiera emateko erabakia 2014ko udazkenetik hartua
|
zuen
taldeak, baina iazko ekainera arte itxaron zuen bere despedidia iragartzeko. Azken zortzi kontzertu emango zituen irailetik azarora bitartean zazpi Euskal Herrian eta bestea Bartzelonaneta agur.
|
|
2016
|
|
|
Hiru bat urte egin nituen paso eginez, eta gero berriz bueltatu nintzen. Bagenuen egoitza, bagenuen aldizkaria frantsesez eta ingelesez idatzia Euskadi information,
|
bagenuen
taldea... horiek guztiak hemen Iparraldean ziren antolatu. Gero, biziki berantago, berriro hartu zituzten izenak beste aldekoek.
|
|
|
" 1978an sortu genuen Ekin. Bagenuen egoitza, bagenuen aldizkaria frantsesez eta ingelesez idatzia,
|
bagenuen
taldea... horiek guztiak hemen Iparraldean ziren antolatu" izan daitezke, eta, beste alde batetik, defendatzen ditugu beren giza eskubideak, zanpatuak izan direlakotz. Aipatzen duzun garaian, amnistiaren aldeko borroka zelarik, errefuxiatu bakoitzak erabaki zuen bere egoera administratiboa zurituz etxera itzultzea, edo hemen geratzea.
|
|
|
Hori aurkeztu genuelarik ere, nahas mahas bat izan zen gure artean. Erran nuen, publikoki, ikusten genuela borroka armatua aldatu behar zela, baina ez
|
genuen
taldean aipatua, eta taldeko batzuk ezin irentsiz egon ziren. Gero pasatu zen.
|
|
|
Euskara da hizkuntza nagusia komunikazioan, espazioan bertan nahiz sare sozial, kartel eta abarren bidez. Dena dela, Gernika Lumon hitz egiten diren gainontzeko hizkuntzei leku gehiago egin nahi genieke herriaren eta Astraren arteko zubia da. Herritarrei harrera egiten die, zalantzak argitzen ditu, Astrako harreman sareak zaintzen ditu, interes komunak
|
dituzten
talde eta pertsonak harremanetan jartzen ditu eta baliabide komunak zaindu eta erabiltzen laguntzen du. Ezin du bere gain hartu lantaldeena den lanik, ez baita lantaldeei lana arintzeko pertsona bat.
|
|
|
Ez dago gizon eta emakumeak elkartu eta gatazkarik ez
|
duen
talderik. Adore eta lan handiz onartu beharreko baieztapena da hori, benetako aldaketa sakona bultzatu nahi badugu gizartean.
|
|
2020
|
|
|
Euren proposamenen arabera, elkarrekikotasun indartsua erakutsi duten taldeek jokaera horiek garatu ez
|
dituzten
taldeak ordezkatu dituzte; horri esker, jokaera prosoziala sustatzen duten faktoreak izan dira aukeratuak eta, denboraren poderioz, espezie osora zabaldu dira. Taldeen mailako hautespena, batez ere, taldeen arteko desberdintasun kulturaletan oinarritzen da.
|
|
|
Batzuen ustez, talde hautespenean dago azalpena: indibiduoarentzat garestia den arren (bere egokitasunerako), taldeari onura egingo dio, eta talde mailako hautespenean talde kooperatiboek abantaila
|
dute
talde egoistekin lehian sartzen badira. Argudio hori Darwinek berak eskaini zuen The Descent of Man liburuan, bere iradokizuna izanik taldeen arteko hautespenari esker eboluzionatu duela altruismoak.4
|
|
|
Horrenbestez, gizakia izaki soziala da: ahalmena
|
du
talde kulturaletan elkarlanean jarduteko eta pentsatzeko. Hortik dator harreman sozialen garrantzia.
|
|
|
Posible delako kontraesanik ez egotea egoismoaren eta altruismoaren artean edota indibidualismoaren edo kolektibismoaren artean. Izan ere, organismo baten errealizazio indibidualak barnean darama parte hartzen
|
duen
taldearen integrazioa. Edo, egiazki, animalia sozial guztiek lortu behar dute pertsonaren eta komunitatearen arteko oreka.
|
|
2021
|
|
|
Ez zen lan samurra izan; dendariek eta tabernariek ez zuten denbora handirik niri eskaintzeko, eta zenbaitetan nire bisita erabiltzen zuten administrazioarekiko zituzten kexak eta haserreak deskargatzeko. Lan nekeza iruditu zitzaidan, baina orduan Siadecoko gure koordinatzailea zen Amonarrizek ondo ikasiak
|
zituen
taldean lana egiteko onurak, eta kanpaina hartan herri ezberdinetan aritzen ginenok maiz elkartzen ginen. Genituen arazoak eta topatzen genituen trabak konpartitzea eta taldean irtenbidea topatzen saiatzea laguntza handia zen ondoren norberak egin behar zuen bakarkako lanerako.
|
|
|
nik ezin dizut ohiko bizi bat eskaini, ez baitakit hori zer den ere. Eta eskerrak, nahiago
|
baitut
talde donostiarra ezohiko, pop doinuak kiribilduz eta gitarra soinu urtsu erreberberatuak airean zehar gure belarrietaraino askatuz, izaki elektriko hegodunak bailiran. Euren hastapenetako post rocka ia guztiz alboratua dute, baina ematen du euren DNAn mantentzen dutela leku berera beti bide desberdinetatik iristeko bulkada.
|
|
2022
|
|
|
Ikasleak ginen denak. Gazteria hezi nahi
|
zuen
talde hark, eta guri marxismo ikastaroak ematen zizkiguten. Erdaraz.
|
|
2023
|
|
|
Baina, nazio gatazkaz gain, eta migrazio globalek eraginik, 1990eko hamarkadatik aurrera, gizarte zientzietako ikerketan kulturak leku zentrala eskuratu zuen: multikulturalismoa eta kulturartekotasuna kontzeptu garrantzitsu bilakatu ziren.2 Eztabaida horretan, botere maila desberdina
|
zuten
taldeen arteko harremanek nolakoak izan luketen hausnartzen zen (jatorri etnikoaren arabera, adibidez).
|