|
2006
|
|
|
Ageda martiriak bertutea gorde nahi zuen eta enperadoreak ez behin baizik birritan hil behar izan zuen, Agedak bere oheari uko egin zionean. Eta hantxe ni, maritxu zitala, halako egunez gizon bat ohera sartzen ez
|
nuelako
suizidioaren pentsamenduarekin. Gustu txarrekoa iruditu zitzaidan.
|
|
2007
|
|
|
– Argi geratzea nahi
|
dut
suizidioa izan dela.
|
|
2010
|
|
|
" Gizaki batek zenbaitetan bere buruaz beste egin dezake, hain zuzen ere, herriarengatik edo adiskideengatik egiten badu, baita gaitz sendaezina edo oinaze jasanezina duenean ere". Ildo beretik, bai Platonek bai Aristotelesek uste
|
dute
suizidioa orokorrean ez dela onargarria (ematen dituzten arrazoiak gizarteari lotzen zaizkio), baina, halere, egon badaude zirkunstantziak zeinetan zentzuzko, ulergarri eta zuzena izan daitekeen. Jakina, eztabaida da zeintzuk diren zirkunstantzia horiek.
|
|
2012
|
|
|
Haizeak eragina ala ez, Torinok altua
|
du
suizidio tasa.
|
|
2013
|
|
|
Bere buruaz beste egin du, baina egunkariek ez dute ezer esan. Durkheim soziologoak 1897an suizidioa arrazoi sozialetan oinarritzen den fenomeno indibiduala dela iragarri zuenetik, komunikabideek tentuz ibili behar
|
dute
suizidioaren berri emateko orduan. Arrazoiak konplexuak direla diote adituek, eta ezin direla lotu gizabanakoak egindakoak jendartearen gorabeherekin.
|
|
|
Beraz, HEren eutanasiaren aldeko agertzen badira ere, pertsona horiek ez
|
dute
suizidioa hiltzeko eskubidean oinarritzen den praktika edo jokabidetzat hartzen. Motibazio indibidualaren esparruan sartzen dute jokabide hori, eta ez gizartearenean.
|
|
2014
|
|
|
Kausa psikologikoez gainera, kausa biologikoak ere
|
baditu
suizidioak. Familia batzuetan handiagoa da suizidio arriskua.
|
|
|
Suizidioari aurre hartu behar dionak kontuan izan behar
|
du
suizidio saioa egiten duten gehienek nahaste mentalen bat dutela: depresioa, substantzien abusua, eskizofrenia, mugako nortasunaren nahastea.
|
|
|
Shneidman ek (1985, 1987) nahiago
|
du
suizidioa zuzenki tratatu; horretarako, honako terapia hau proposatzen du: min eta sufrikario psikologikoa arindu, beste aukera batzuk ikustea eragozten dioten betaurrekoak aldatu, eta pertsona portaera autosuntsitzailetik urrundu.
|
|
2015
|
|
|
Hilda zegoela pentsatu zuen zure aitxitxak. Bost segundo haietan egin nizkion Jaungoikoari promesa guztiak, ez nintzela kexatuko, ez nuela gezurrik esango, ez nuela etxetik alde egingo, ez
|
nuela
suizidioan gehiago pentsatuko, ez nituela azazkalak jango, ez nituela bizilagunen eskutitzak hartuko, ez nintzela masturbatuko Olofengan pentsatzen, ez nintzela masturbatuko, ez nituela ni baino ederragoak zirenak madarikatuko, ez nituela geranioak irainduko, ez nituela geranioak ureztatuko balkoi azpitik jendea pasatzen zenean, ez nituela listuaz garbituko zapatak, ez. Bost segundok askorako ematen du, promesa asko egiteko denbora?
|
|
2016
|
|
|
Lekukoen edo auzokideen adierazpenek ez
|
dituzte
suizidioaren arrazoiak sinplifkatuko; era berean, adierazpen horiek ez dute estereotiporik sortuko. Adibidez:
|
|
2017
|
|
|
Nekazari mugimenduen esanetan arrazoiak oso konplexuak dira, baina funtsean barneko eta nazioarteko merkataritza askerako politikak dira arduradunak, haiek eragindako krisiarekin, zorrekin eta diru iturrien beherakadarekin lotura zuzena
|
dutelako
suizidioek. La Via Campesinaren hitzetan," Indiako Gobernuak eta beste erakunde publiko batzuek ondorioei begiratzen diete arrazoiei begiratu ordez, euren ardura politikoa ezkutatuta".
|
|
|
norberak noiz hil behar duen erabakitzea, alegia. Ez omen dira hain gutxi, baina isiltasun itun bat egina
|
dugu
suizidioaren inguruan eta ez da horretaz hitz egiten, ez dira gure hedabideetako minutu eta letretan azaltzen, ezta eufemismo bitartez ere(" gaitz luze baten ondorioz" hori bezala, izendatzeak berak kutsatzeko arriskua balekar legez!).
|
|
2019
|
|
|
hark baino estutasun errukarriagorik, gutxik. Halaxe egoten dira Frantzian, urtero urtero, hirurehun bat mila emakumezko enplegatu, idazkari, ikasle, obrero, nekazari; ama ilegitimoa izatea hain da makur izugarria oraindik ere, non askok nahiago
|
baitute
suizidioa edo infantizidioa, ama ezkongabea izan baino: ez dago, haurra gainetik kentzea?
|
|
2020
|
|
|
Han egin zuen bere buruaz beste 1945eko udazkenean, hain zuzen ere. Suizidioa hautatu zuen; ordurako, surrealistek egina
|
zuten
suizidioaren aldarria ere. Honela dio liburuan:
|
|
|
Ikusten dut oso sentimendu ezkorrak dituzula zeure buruarekiko,
|
badituzula
suizidiorako pentsamendu batzuk, horrelako gauzak. Beraz, oso serio hartu beharreko kontuak dira horiek.
|
|
2021
|
|
|
Gaur egun, alde batetik, medikuen artean izandako suizidioei buruzko ikerketa zuzentzen ari zara. Azalduko diguzu. Espainiako Mediku Elkargoen Erakundeak eskatuta, medikuntza lanbide
|
dutenen artean
suizidioari buruzko ikerketa bat egiten ari naiz eta estatu mailako datuak esku artean, lehenbiziko aldiz, medikuek gainerako herritarrek baino suizidatzeko arrisku handiagoa dutela ikusi dugu. Bertze herrialde eta kulturetan egin diren ikerketetan duela hamarkada batzuk nabaritu zuten joera hori.
|
|
|
Zer diozu datuen bilakaerari buruz. Bilakaera horren esperoan nago. Konfinamendu garaian suizidioari lotutako larrialdi kasuak beheiti egin zuten, baina Lleidan, adibidez, ez
|
dugu
suizidio kopuruaren daturik, beti beranduago ailegatzen direlako. Krisi garaietako suizidio kasuen gorakadari buruzko literatura zalantzagarria da.
|
|
|
Lehenbizi, suizidioaren gainean hitz egiteak ez du suizidiorik eragiten. Alderantziz; horren inguruan mintzatzeak ez
|
du
suizidio ideiarik ematen, hobeto sentiarazten du eta arriskua gutxitzen. Bigarrenez, edozein suizidio mehatxu benetako arriskua da eta serioan hartu behar da dagokion garrantzia emanez.Eusko Jaurlaritzak estrategia bat onartu du suizidioei aurre egiteko.
|
|
|
Gogoan
|
dut
suizidioan pentsatu izana, oso arinki.
|
|
|
Hankak eta eskuak loturik ukaiteak ez
|
zuela
suizidioa ukatzen forentsek erran zuten, ezaguna baita bere buruaz beste egin nahi dutenek horrelakoak egiten dituztela atzera bueltarik ez izateko. " Itomen mekanikoa" izan zen heriotza
|
|
2022
|
|
|
Bihar, osteguna, izango da Garmendiaren eta Larrearen hitzaldia. Biek ala biek lotura estua
|
dute
suizidioaren gaiarekin: izan ere, beren bizitzako une batean, bikotekidea galdu dute beren buruaz beste eginda.
|
|
2023
|
|
|
Haur eta nerabeen suizidioak, aurreikus daitekeen arazoa Espainiak ez
|
du
suizidioa babesteko eta prebenitzeko estrategia nazionalik, pediatrian, psikologian eta haur eta gazteen psikiatrian adituek eskatzen duten bezala. Eta hori, helduetan, suizidioa heriotza ez naturalaren lehen arrazoia da, istripuen, hilketen eta genero indarkeriaren aurretik, eta adingabeen kasuan, haur eta nerabeekin lan egiten duten adituek emandako datuen arabera, egoera oso kezkagarria da.
|
|
|
Baina, aldi berean, ukatu egin du lan baldintzak izan zirela suizidioaren arrazoi bakarra eta, hortaz, erantzukizun zuzena duela. «Adostasun mediko erabatekoaren arabera, jendeak ez du bere buruaz beste egiten gertaera bakar batengatik, mingarria izanagatik, eta baldintza sozialek, bere hartan, ezin
|
dute
suizidioa azaldu».
|
|
|
Baina, aldi berean, ukatu egin du lan baldintzak izan zirela suizidioaren arrazoi bakarra eta, hortaz, erantzukizun zuzena duela. «Adostasun mediko erabatekoaren arabera, jendeak ez du bere buruaz beste egiten gertaera bakar batengatik, mingarria izanagatik, eta baldintza sozialek, bere hartan, ezin
|
dute
suizidioa azaldu».
|
|
|
Lehen, komunikabideek ez
|
zuten
suizidioaz hitz egiten, eta, hitz eginez gero, modu morboso batean hitz egiten zuten. Morboa saihesteko, kazetariak ahalegindu behar du sufritzen ari diren pertsonen lekuan kokatzen.
|
|
|
" Suizidioa bezalako gertakari serio bati buruzko erabateko ezjakintasuna erakusten dute, eta arlo horretako adostasun medikoaren arabera, jendeak ez du erabakitzen bere buruaz beste egitea gertaera bakar bati erantzuteko, nahiz eta mingarria izan. Baldintza sozialek, berez, ezin
|
dute
suizidioa azaldu". Gainera, Osalanek egindako txostenak honako hau ondorioztatu zuela ekarri du gogora enpresak.
|