|
2005
|
|
|
Gorabehera askoren bueltan, oraingo zikloan haizea alde
|
dute
sahararrek. Alde, baina ez debalde.
|
|
2008
|
|
|
Berriz ere ugaldu dira kontrolak, bidea arteza eta ia herririk gabea izanagatik. Hondartzetan kanpamendu batzuk ageri dira, Land Rover zahar bezain gogorrak
|
dituzte
sahararrek. Hareatzan hondoa jotako itsasontzi herdoilduak gogorarazi digu atzera ere zeinen hauskorrak garen asfalto marra honetatik kanpo.
|
|
|
Suma daiteke sahararrak ez daudela gustura su etenarekin, Marokok eskubideen urratze larriak egiten jarraitzen duen bitartean. Uste
|
dut
sahararrek ezin izango dutela luzaro iraun ahoa itxita, eta prest direla borrokatzeko haien askatasunaren eta ohorearen alde.
|
|
2010
|
|
|
Eramanezina eta jasanezina da hau; gure herria torturatzen ari dira, eta ezin dugu ezer egin; herri baketsua gara, baina holakoetan oldarkor jartzen naiz. Jaioterria ezagutzen ez
|
duen
saharar ugarietako bat da gaztea, eta borroka armatuari ekiteko unea iritsi dela uste du: Bizi ezin izan naizen lurraldea berreskuratzeko, armak hartzeko prest nago.
|
|
|
Garrantzitsuena sahararren gatazka zein momentu hauetan El Aaiuneko kanpamenduan bizi den izualdia ez ezagutzea da (ez dezagun ahantzi zauritu gehiago daudela eta beste baten heriotzaz hitz egiten ari dela), azken finean, saharar herriak bizi duen errepresioa ezkutatzea eta ahaztea. Baina, Ya lah Gazte Ekimenetik gure indar guztiaz salatu nahi
|
dugu
saharar herriak urriaren 9tik, kanpamenduak altxatzea erabaki zuenetik jasaten ari den bortizkeria. Bigarren mailako hiritarrak dira beraien lurretan, hezkuntza, osasun eta lan eskubideak, bortxatu eta isildu dizkiete.
|
|
|
Bestalde, Baby Hamday Buyema Espainiako herritartasuna
|
zuen
sahararraren heriotza ikertzearen alde agertu da Auzitegi Nazionaleko Fiskaltza. Buyema Aaiuneko kanpamentuan izandako protestetan hil zen iragan astean.
|
|
|
Herrialdetik atera ahal izateko ere zailtasun ugari
|
dituzte
sahararrek. Eta Aminatu Haidarren odiseak agerian utzi zuen lurralde okupatuetatik irtetea bezain zaila dela sartzea.
|
|
|
Orotara, 500 lagun elkartu ginen, eta, halako batean, 700 polizia eta soldadu etorri ziren. Negar gasa bota
|
zuten
sahararrak sakabanatzeko, eta, gogoratzen duenez, jendea korrika hasi zen. Kearekin ez zen ezer ikusten, eta halako batean poliziez eta soldaduz inguratuta nengoela ohartu nintzen; 150 bat ziren, eta ni jotzen hasi ziren, buruan ere bai, eskuineko begia lurrera erori zen arte; orduan, borra sartu zidaten begiaren zuloan.
|
|
2011
|
|
|
Hamaika aldiz biderkatu ziren aste haietan lagunak eta lagunen eskaerak. Facebook en kontua
|
zuen
saharar eta sahararzale bakoitzak munduan milaka lagun zituela pentsatu zuen, eta euforia horretan lagun eskaera guztiak onartu zituen. Eskaeren sinesgarritasuna eta fede ona aztertzeko, batzuek izenari begiratu zioten, beste batzuek argazkiari, eta azkarrenek lagun komunei:
|
|
2013
|
|
|
Bi urte inguruko ikerketa lana mila orri baino gehiagotan jaso da, bi aletan; horretarako, 261 biktimen esperientziak eta zuzeneko informaziorako sarbidea baliatu dira. Bakearen Nobel sariaren irabazle Adolfo Perez Esquivelen hitzetan," txosten honi esker, indarkeriaren biktima den herri batek bizi duen egoera larria ikus daiteke, Marokoko gobernua dela tartean, gobernu horrek ez
|
baititu
Saharar herriaren eskubideak eta Nazioarteko Zuzenbidea aintzat hartzen eta sistematikoki urratzen baititu. Txostenak dei egiten die nazioarteko komunitateari eta Nazio Batuak, Europako Parlamentua edota Europako Kontseilua bezalako erakundeei, gatazka larri hau konpontzen lagun dezaten, beste batzuek bezalaxe honek ere gizadiari egiten baitio kalte".
|
|
2015
|
|
|
70eko hamarkadan bota
|
zituzten
sahararrak beren lurraldetik, eta ordutik beren giza eskubideak urratuak daude. Zapalketa jaso dute' Saharako Ahotsak, ahaztuaren kontrako erresistentzia' erakusketan.pozik bizi ziren, haurrek lagunekin jolasten zuten, gu...
|
|
|
70eko hamarkadan bota
|
zituzten
sahararrak beren lurraldetik, eta ordutik beren giza eskubideak urratuak daude. Zapalketa jaso dute' Saharako Ahotsak, ahaztuaren kontrako erresistentzia' erakusketan.pozik bizi ziren, haurrek lagunekin jolasten zuten, gurasoek barre egiten zuten eta basamortuan bizi arren, zoriontsuak ziren bizitzeko behar adina zutelako.
|
|
2016
|
|
|
Anelkar: " Zerotik hasi behar
|
dute
sahararrek"
|
|
|
Udalak aurkeztuko duen adierazpen instituzionalak honela dio: " Gaur, 2016ko otsailak 27, 40 urteurrena betetzen da Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa aldarrikatu zela eta Udalak bat egin nahi du gertakari historiko horrekin eta beste urte batez ere garbi erakutsi nahi
|
du
Saharar herriarekin duen konpromiso tinkoa(...). Sahararen autodeterminazio eskubidea, SEADeko gobernuaren eta Fronte Polisarioaren errekonozimendua aldarrikatzen dugu.
|
|
2020
|
|
|
«Komikia margotuko dugu, baina, ostean, kamioia Saharara joango da ur tangaz beteta, sahararrei ura eman ahal izateko», zehaztu du Ruiz de Galarretak. Haren arabera, gizarteak gogoan eduki behar
|
du
sahararrei lurrak kendu zizkietela, eta, horrekin, baita eskubide izan luketen beste hainbat baliabide ere. Egitasmoarekin hori ere aldarrikatu nahi izan dute.
|
|
2023
|
|
|
Ezin naiz harago joan, espainiarrei dagokie-eta sekretua aurkitzea. Saharar herriari egiten zaion hirugarren traizioa da, eta hori ez zen agintari espainiarrengandik espero nuena; Espainiak erantzukizun morala, legala eta politikoa
|
du
saharar herriarekiko. Ez da lotzen gaituen historia eta kultura komunari leial izateko modua.
|
|
|
Izenik eman nahi izan ez
|
zuen
saharar gazte batek hipokrisia agerian uzten duen paralelismoa egin zuen kazetari baten aurrean zegoela jakitean: " Minursoren urteko aurrekontua 60 milioi dolarrekoa da, eta misioak 245 soldadu ditu; errefuxiatuen artean banatzen den elikagaien aurrekontua 20 milioi dolarrekoa da".
|
|
|
Sahararrek txikitatik
|
dute
saharar izatearen kontzientzia. Kanpalekuetan erruz ikusten dira umeak.
|
|
|
Polisarioko gerrillariak ikur marokoarra duen hegazkinaren hondarrei begira. Guelta Zemmurren bost hegazkin bota
|
zituzten
sahararrek.
|
|
|
NBEko Identifikazio Batzordeak 1999ko abenduan argitaratu zuen hautesleen behin betiko zerrenda. Aldi hartan, 86.386 ziren bozkatzeko aukera
|
zuten
sahararrak, eta hurrengo urteko uztailaren 31n izango zen erreferenduma. Rabatek, ordea, beste maniobra bat egin zuen:
|
|
|
Espainiak, aldi berean, itxi egin du sahararrek tramiteak egiteko Aaiunen zuen egoitza. Orain ehunka kilometro egin behar
|
dituzte
sahararrek izapide ñimiñoenak ere egiteko. Rabat, bide batez, presioa egiten ari da Madrili Mendebaldeko Saharan kontsulatu bat zabaldu dezan, keinu horren bidez lurraldearen gaineko subiranotasuna aitortzea lortuko lukeelakoan.
|
|
|
Nueina Djil haren emaztea zen. Aspalditik nuen haren izena gordea elkarrizketatu nahi
|
nituen
sahararren zerrendan, eta kanpalekuetara egindako azken bidaian, goiz berezi bat pasatu nuen beste ikono bat den emakumearekin.
|
|
|
–Polisariokoek bahituta
|
dituzte
sahararrak –esan zigun alde egin aurretik.
|
|
|
Urteotan, koadernoak pilatzen joan dira, baita elkarrizketak, erreportajeak eta argazkiak ere. Etxeko apalak isilarazitako gatazka horren inguruko liburuekin bete dira, eta Whatsappeko profilak zirkuluan martirien irudiak
|
dituzten
sahararren izenez. Sahara neure egin dut.
|