|
2006
|
|
|
Horretarako behar dugu iraun, zeren biziki urrats politiko inportantea izan baita Frantzian diren erakunde guztiak elkarrekin batzea, lekuko hizkuntza baten alde politika abiatzeko. Oso kritikagarria izanen da, anitzek erranen du ez dela aski, baina hori ez baldin bada egiten euskara ez da salbatuko, ez dugu hauturik, behar
|
dugu
politika publiko bat finkatu eta azkartu. Horregatik dut erraten behar dugula iraun.
|
|
2009
|
|
|
Azaldu dutenez, CCOOren eta UGTren salaketa nagusiak honakoak izango dira: krisi garaian izaten ari den langile kopuruaren murrizpena; gehien
|
dutenen aldeko
politika publikoak, zergarena besteak beste; eta patronalaren jarrera, elkarrizketa sozialean aurrerapenak eragoztea kaleratzeak merkatzea proposatuz.
|
|
|
Estatuen atzerri politikak aitortu behar du herri indigenek eskubide jakin batzuk dituztela. Barne politikan, berriz, deklarazioak eragina izan du estatuek garatu behar
|
dituzten
politika publikoetan. Egoera itxaropentsua dugu aurretik, esparru politiko eta normatibo berria abiatu dutelako.
|
|
|
Jakina hizkuntza politikak neurri batean hertsatu egiten duela, baina horregatik ez da berezia, politika publiko guztiek hertsatzen baitute, edozein delarik politika publikoen arloa. Berdintasun sozialik ez den edozertan berdintasuna lortzea helburu
|
duten
politika publiko guztiek, salbuespenik gabe, neurri hertsagarriak hartzen dituzte. Eztabaida ez da, beraz, hertsadura bai ala ez; eztabaidak izan behar du lortu nahi den helburuaren (hizkuntza bizikidetza ahalbidetuko duen neurriko oreka lortzea euskara eta gaztelaniaren artean) eta bitartekoen artean (hizkuntza politika) egokitasunik eta proportzionaltasunik ba ote den.
|
|
2010
|
|
|
Lurraldean eraginak
|
dituzten
politika publikoek ez lukete administrazioeklandutako planifikazio tekniko baten produktu soilak izan behar, lurralde eragileezberdinen arteko interakzio, gatazka eta negoziazioen emaitzak baizik. Egituratutako eragile horiek instituzionalak edota erakundeetatik kanpokoak izaten dira, posizio eta errekurtso maila ezberdinetakoak, eta eragiteko eta boterea gauzatzekoahalmen maila ezberdina erakusten dute (Alfama et al., 2007).
|
|
|
Parte hartzeko, administrazio eta legeek ezartzen dituzten mugek (denbora, baliabideak, lehentasunezko egituratutako agenteak, informazioa, mekanismoak...) esku hartzea murrizten dute eta prozesuak izatetik urrun gelditzendira. Gainera, lurraldean eraginak
|
dituzten
politika publiko orokor eta nagusiengainean ildo politiko gehienek, eta administrazioak askotan ere, adostasun handiaerakusten dute (Larrinaga, 2009).
|
|
|
Arautzearen eraginak, kasu askotan, enpresa handi gutxi batzuen aldeko eta kontsumitzaileen aurkako eraginak izan ditu. Kasu hauetan, jakina, arautze prozesuaren aurkako joera nabaria hartu behar
|
dute
politika publikoek.
|
|
2013
|
|
|
Gure kasuan, oinarrizkoa da bereiztea lurralde berean bizi diren kultur eremu eta indar desberdinak. Lurralde administratibo berean gertatu arren, hizkuntza komunitate minorizatu batean funtsezko papera betetzen duen sorkuntza batek eta munduko hizkuntza handienetako batean egiten den produkzio batek ez dute ia zerikusirik, ez duten merkatu potentzialean, ez betetzen duten funtzioaren muinean, ez behar duten edo ez
|
duten
politika publikoan. Zentzu horretan oinarrizko bereizketa bat egin behar da hiru kategoria nagusiren artean:
|
|
2017
|
|
|
EEPren aurrekontuaren emendatzea eta horrekin batera Euskal Elkargoan hizkuntza politika zerbitzu on baten egituratzea ezinbesteko bi tresna osagarri
|
ditugu
politika publikoa azkartu eta politika hori gauzatzen duten eragile pribatuak laguntzeko.
|
|
2019
|
|
|
Baina zentro horiek ez dira soilik andreen artarako, baizik eta gizartea eraldatzeko, indarkeria matxista borrokatzeko: erreferentzia izan behar
|
dute
politika publikoak eztabaidatzeko eta lantzeko, sentsibilizazio kanpainak egiteko, eragileak trebatzeko... Egungo gizarte zerbitzuekin ez da aski, beraz. Egungo arreta sistema guztiz asistentzialista da; ez dago giza eskubideetan oinarrituta. Indarkeria jasaten duten andreak gizarte zerbitzuen bidez iristen dira baliabideetara, adibidez, laguntza psikologikoa?, eta ez zuzenean; perbertsoa da, kontrol neurri bat baita.
|
|
|
Ordura arte aitortza instituzionalik ez
|
zutenak
politika publikoetan presenteago egon ziren. Hala eta guztiz ere, administrazioaren funtzionamendua eraldatzeko urrats gutxi egin ziren zituzten atez ateko sistema ezarri ala ez galderarekin lotuta.
|
|
|
Azkenik, atal honekin amaitzeko, gobernantza sarearen eragiteko ahalmenari dagokionez, eremu instituzionalean, mugimenduek eragina izan zuten hondakinen kudeaketa sistema berriaren inplementazioan eta erraustegia gelditzerako unean; baina ez zen izan hainbeste gobernantza sarearen eraginez, agintaldiaren aurretik egon zen protesta zikloak eragin handiagoa izan zuela uste dugu. Elkarlan dinamiketan ere gaiak beste norabide bat hartu zuela esan daiteke, eta ordura arte aitortza instituzionalik ez
|
zutenak
politika publikoetan presenteago egon zirela esan dezakegu. Unibertsitateak, mugimenduek, fundazioek politika publikoetan eragiteko ahalmen handiago zuten, eta presente egon ziren hainbat lan ildotan.
|
|
2021
|
|
|
Horien bitartez, tokiko eragile gisa, Lokalak bere lekua atzeman du, baztertuak diren gauzak, diren bezala edo beste zerbaiten konpontzeko osagai dira. Horrela, hondakinen murrizteko xedea
|
duten
politika publikoak gauzatzen laguntzen ditu.
|
|
|
Pozik agertu da, orotariko biktima elkarteekin eta gizarte zibileko erakundeekin hitz egiteko bulegoak irekita daudelako. Zabalzak argi
|
du
politika publikoek elkarbizitza indartu behar dutela, eta balio handia eman dio ekainean aurkeztekoak diren planari.
|
|
|
Erantzukizun politikoa dute. Orain, behar dute argi utzi non emanen dituzten lehentasunak; behar
|
dute
politika publikoa argitu. Ez dugu lehian ari izan behar, baizik eta osagarritasunean.
|
|
2022
|
|
|
OMEk, berriz, jarraibide murriztaileagoak ditu “kutsatzaile mota horrek mundu osoan eragiten dituen heriotza eta gaixotasunei aurrea hartzeko”, dio Aquae ko teknikariak. “Juridikoki lotesleak ez diren arren, gobernuek kontuan hartu behar
|
dituzte
politika publikoak zehaztean eta arlo horretako legeria berria garatzean, herritarren bizi kalitate onena eskaintzeko”, ondorioztatu du. Kutsadurak osasunean dituen ondorioak Airearen poluzioa osasunerako arrisku handia da, bai hirietan bai landa eremuetan.
|
|
|
Baina osagai politikoa gehitu behar zaiola uste dugu. Ikuspegi ezberdinak
|
ditugu
politika publikoei buruz». Era berean, elkargoa «aberastu» eta hautetsiei «leku gehiago» emateko balioko duela ere uste du.
|
|
|
Azkenik, indarkeria matxista sufritu duten emakumeak izan ditu aipagai lehendakariak: «Lanean segitu behar
|
dugu
politika publikoen bidetik eta gizartea bidelagun hartuta, benetako berdintasun efektiboa, hezkidetza eta aldaera asko dituen indarkeria hori behingoz bukatzea lortu arte».
|
|
|
Beste norabide batean jokatu behar
|
dute
politika publikoek. Politika inklusiboak behar dira, herritar guztien eskubideen bermea ardatz izango duten politika feministak, inklusiboak, ekologistak, solidarioak, aurrerakoiak... baina bai eta hizkuntza politikan ere.
|
|
2023
|
|
|
Aldarrikapen horiek lortu ahal izateko «gehiago izatea» beharrezkoa dela uste du Aizpuruak, eta horregatik eskatu du EH Bilduren aldeko botoa: «Gehiago izan behar
|
dugu
politika publikoak pentsiodunek eskatzen duten norabidean kokatzeko. Gehiago izan behar dugu gehiago eta hobeto lan egiteko gure herriko jendearen interesak defendatzeko».
|
|
|
Beste erronkari dagokionez, sindikatuak aldaketak eragin nahi
|
ditu
politika publikoetan. Besteak beste, negoziazio kolektiboaren estatalizazioa mugatu eta lan harremanen euskal esparruaren bidean urratsak egin; esaterako, Gizarte Segurantzaren transferentzia bultzatuz.
|
|
|
Horrez gain, «herritarrekiko konfiantzazko zubiak eraikitzea» proposatu zuen, Eudel «irekiagoa, eraginkorragoa eta parte hartzaileagoa» egiteko, «adostasunetik abiatuta». Hirugarrenik, lankidetza instituzionala bultzatu nahiko luke bere agintaldian Apraizek, «udalerriek ekarpen handia egin behar
|
duten
politika publikoak lortzeko eta garatzeko». Euskara, gizarte zerbitzuak, berdintasuna, enplegua eta ingurumena aipatu zituen.
|
|
|
Horrez gain, herritarrekiko konfiantzazko zubiak eraikitzea dute helburu," Eudel irekiagoa, eraginkorragoa eta parte hartzaileagoa bultzatuz, erakundearen barruko adostasunetik abiatuta". Azkenik, lankidetza instituzionala bultzatu nahi dute," udalerriek ekarpen handia egin behar
|
duten
politika publikoak lortzeko eta garatzeko, hala nola euskara, gizarte zerbitzuak, berdintasuna, enplegua eta ingurumena".
|
|
|
Baina badaukagu hau esaten dutenei eta esaten ez dutenei ere egin nahi diegun aldarria: laurogeiko hamarkadan jaiotakook, Dragoi Bola belaunaldikook
|
badugu
politika publikoetan eragiteko gogoa. Badugu aurrekoek izandako eztabaida eta diseinuetan ahotsa izateko gogoa.
|