|
2008
|
|
|
Eta ez
|
dugu
oraino dena errana geroko apez pilotariak ere abiatuko zituen obra hortaz. Hezkuntza horren osagailu, hor zituzten San Frantses ikastegiko putiko gazteek ortzegun aratsaldeko ateraldiak.
|
|
2013
|
|
|
zertako behar litake bertzelakorik ere? Balitz han edo hemen oraino zonbeit piru gaichto, gerla hunek ezeztatu ez
|
duenik
oraino, ez dezatela iraun. Egun zortzi giniona; «Fuera herra!» Biba bakea, gutartean.
|
|
|
Zonbat aldiz othe gaude bi hitz hoik aditurik iragan egun eta gauetan Baiona hiriko karriketan! Bereziki soldadoak ehunka, milaka zoazilarik hiritik burdin-biderat, gogotik zuten, eta
|
dute
oraino bethi bulhar guziek oihu egiten «Vive l, armée! Vive la France!» Nagon karrikan dut azkenik entzun, arratseko hamarrak ondoan, ehun, berrehun heintsu hori soldado atabal eta kleron musikaz karrikako bi etche lerroak inharrosten zituztelarik, jendea etche alhazetarik, leihoetarik esku zartaka, oihuka, gauaz, ari:
|
|
|
Français sans réserve» edo «plus vous serez Basques, mieux vous serez Français» gisako esaldiak ez ziren eskas. Frantziarenganako atxikimendua ez zen ukatzekoa, baina, hala ere, Ipar Euskal Herrian hizkuntzak, euskarak, karga handia
|
zuen
oraino.
|
|
|
– Minak lothurik, nahi
|
zuten
oraino itzouli zar zombeit egin Méditerranée itsasoan. Zer den gerthatu badakizue.
|
|
|
[?] Galdua galdu, altcha beraz bihotzak: esku onetan
|
dugu
oraino airetako gerla.910
|
|
|
Ori, tripa iguzkiari arbolapean pausan edo, altcharraztelu bat eskuan, belharretan. Bakhan batzu arraintzarat badoazi, bainan ez
|
dut
oraino ikasi nihork ere halako ketarik kausitu duela. Zenbeit zokhoz zokho ikusten ditut, chichparekin, erbi zahar bat kausitu nahiz:
|
|
2016
|
|
|
Fin gaixto egiterat deliberatua nintzen... Azken letra hor
|
dut
oraino!... Oroitzeko izanen baitut:
|
|
2021
|
|
|
Beheko adibidean, lehen atalean esandakotik (Zaharrenak 50 urte baino gehiago zituen) inferi daitekeenaren kontrakoa adierazten da bigarren atalean (eta hala ere beltz
|
zituen
oraino buruko ileak eta bizarra). Espero zitekeen 50 urte baino gehiagoko edonork buruko ileak eta bizarra urdinduta edukitzea; hala ere, beltz zituen eta ideia hori nagusitzen da. Beraz, espero zitekeen ondorioaren aurkakoa adierazten da bigarren atalean.
|
|
|
Zaharrenak 50 urte baino gehiago zituen eta hala ere beltz
|
zituen
oraino buruko ileak eta bizarra (Epaltza).
|
|
|
Alegiazko forma baten aurrean ere ager daiteke omen: Zientzilari adituek diotenez edozein arbolatan sor omen liteke mihura, baina batez ere (Perurena); Ireki ondoren berriz ere lehen bezalaxe utziko omen lukete, moztu dutela ez nabaritzeko moduan, baina ez diet utzi nahi izan (Saizarbitoria); Medikuek diotenez, golpean zendu omen ditaike Mayi (Herria); Gaineratekoek ez
|
dute
oraino aterabiderik kausitu, ezi bertzean lantegia hetsiko omen lukete (Herria); Irakurketa rantxoan bertan egingo omen genuke, eta jende gutxirekin (Atxaga).
|
|
|
Izan ere, ohikoa da forma hau iraupeneko adiera duten izan, egon, ibili, ari izan eta jardun bezalako aditzekin erabiltzea, adizkera sintetikoekin batez ere (gaztea zela, mendian zebilelarik...): Ondoko egunetan, Ehaltzeko bordako Piarres zaharrarekin mahats moxten ari zelarik, gogoa dena hartua
|
zuen
oraino intha hertsi hartan gerthatu zitzaionaz (Barbier); Eta mutila badoha ondotik arrañaren garbitzen ari zelarik (Webster); Jujea paperak sinatzen ari zelarik (Larzabal).
|
|
|
edo partizipio burutuaren forman (hala ageri da mendebaldeko euskalkietako testuetan) edo aditzoinaren forman (batez ere ekialdean): Ikusten duzuen bezala, bai Angleterrak, bai Frantziak
|
badute
oraino [hatsa nondik har ausarki] (J. Etxepare); Nahi badu orotaz argitu eta orotan trebatu, badu laborariak [zeri ohar] eta [non zer ikas] (Gaxitegi eta Agerre); Berrogeitamar urte luzetan zu baiziñan lendabizi/ orain gazte maiteak badaukate [non ikasi] (Basarri); Begien aurrean daukagu[...] baldin [nork lagundu] ez badute, gelditu bearko dutela betiko urrikarri (Iztueta).
|
|
|
Usu eta franko egin ohi du izotza terreno eta paraje horietan, Sakanatik aurrera (P. Zabala); Herri hazietan egin ohi dira azokak, feriak, jaiak eta ospakizunak (Zuazo); Herioak hartzen deraukun ahaide eta adiskideen gorphutzak arthatzen ohi
|
ditugu
oraino bizi balira bezala, edo hobeki (Hiriart Urruti gaztea). Mendebaldeko hizkera zenbaitek [t (z) en+ jakin] perifrasia erabiltzen dute gertakari baten ohikotasuna agerian emateko:
|