|
2008
|
|
|
Abstrakzio maila handiko testuak
|
ditugu
ohiko biltzar eta zientzia argitalpen espezializatuetan. Halakoetan maiz erabiltzen dira sinbolo artifizialak elementuetarako eta hizkuntza orokorra erlazioetarako.
|
|
|
(c) hitzik espezializatuenak
|
ditugu
ohiko erabileratik aldentzen direnak (enfer > aguda/ crónica; > ficacia/ eficiencia?) nahiz eta lexiko orokorrekoak izan. Horiek dira lexiko berezian jaso beharrekoak.
|
|
|
Bitartean Akademiako hiztegi batzordean. Orixe?, Azkue eta Olabide edota Eguzkitza elkartzen ziren. 1928 urtean, adibidez, hilabete birik behin biltzen aritu ziren «por espacio de unos diez dias, trabajando ocho horas diarias»76 Hiztegi proiektua lehentasunezkoa zen baina Euskaltzaindiak, diktadura garai hartan, diru sarrera murriztuak
|
zituenez
ohiko batzar kopurua gutxitzea erabaki zuen, dietetan aurrezturikoa hiztegi batzordean inbertitu ahal izateko77 Gaztelania euskara hiztegia izan zen, bada, 1926tik 1936 arte
|
|
2012
|
|
|
Parentetiko, intziso nahiz intzidentalak ezaugarritzean, autore gehienek aztergai izaten dute hauen kokatze puntua; hots, tartekatuak izan diren enuntziatuan (E1) zein
|
duten
ohiko lekua, eta arau edo gomendiorik eman ote daitekeen toki jakin batean kokatu edo ez jakiteko.
|
|
2014
|
|
|
Poetak, hiriak bezalaxe, lerro artean sortzen dira. Gabriel Arestik makina bat bertso lerro utzi zizkigun ezkutaturik bere lan oparo eta miresgarrian, eta pentsatu nahi
|
dut
ohikoa zuen probokatze ko gaitasun horrek eraman zuela gurekin olgeta egitera; jakingo zuela, alegia, noizbait iritsiko ginela, poeta eta hiria, elkar eza gutzera.
|
|
2021
|
|
|
38.7d Forma honetako perpausak nagusiaren ondoan
|
du
ohiko lekua, adibideetan ikusten den bezala, baina aurretik ematea ere ez du debeku (Berandu da-eta, goazen etxera), ezta haren barnean tartekatua ematea ere: Bere lagunak, agure zen eta, zeukan lepoa makurra (E.
|
|
|
" naz{ gero ∼ geroz ∼ geroztik}". Azken biak dira maizenik erabiltzen direnak; ‘noizdanikoa’ ere seinala dezakete, baina kausa edo azalpena adieraztea
|
dute
ohikoena. Hegoaldean, berriz," nez{ gero ∼ geroz ∼ geroztik}" dira aldaerak.
|
|
|
36.10d Postposizio buruan raino atzizkia duten tu arteraino eta n arteraino formak arte soilarekin eginiko formen erabilera bertsua dute; arte soilarenak ez bezala, testu zaharrenetan dokumentatuak daude hauek. Arteraino postposizioa
|
dutenak
ohikoak dira azken muga adierazteko (sartu arteraino, sar arteraino; sartu den arteraino; sar dadin arteraino); adizki jokatuko n arteraino forma zerbait erabilia izan da iraupeneko aldiberekotasuna adierazteko ere (dirauen arteraino), baina gaur egun ez da ohikoa adiera horretan. Aldaera, bizkaieraz:
|
|
|
Ez da hori gertatzen, ordea, ohiko erabileran bederen, moduan morfemarekin eginiko perpausetan(* zuk moduan,* lagunari moduan,* lagunekin moduan); gauza bera gertatzen da aditzondoekin (atzo bezala, baina* atzo moduan), batzuek, beste askotan moduan eta, egunero moduan gisakoak esaten badituzte ere. Izan ere, aurrean absolutibo mugagabea duela ere erabiltzen den arren, bezala morfemaren antzera (lagun leial moduan), genitiboaren ondoko postposizio gisako erabilera
|
du
ohikoena (zure moduan, lagunen moduan, atzoko moduan, baina* zure bezala,* lagunen bezala,* atzoko bezala); oinarrian izena duen sintagma gisa ere joka dezake, are adjektiboaren laguntza duela: Lanean jardun dut betiko modu aspergarrian.
|
|
|
Ohiko ordena ere desberdina dute esaldi mota biek, horretan egin daitezkeen aldaketak gorabehera: informazio ezaguna ematen duten perpausek nagusiaren aurrean
|
dute
ohiko lekua, eta haren ondoan, berriz, informazio ‘berria’ dakartenek.
|
|
|
Sintagma adjektibalek izen sintagmaren barnean dute oinarrizko lekua, dela ezkerrean (ko atzizkiaz osatuak daudenak, material sendoko aldamio), dela eskuinean (aldamio on). Erlatibozko perpausak ere, izen bat modifikatzen baitute, ezkerrean
|
dute
ohiko lekua (ezustekorik emango ez didan aldamioa). Baina izen sintagmaren barruko modifikatzaile horiek izen sintagmaren ondotik ere ager daitezke, hartatik kanpo baina hari dagozkiola:
|
|
|
lan egiten, baratza lantzen, mintzatzen, zimeltzen, josten, aspertzen... Prozesuak egile bat izanez gero, tzen perpausak jarduera6 adieraziko du; hori
|
du
ohiko adiera.
|
|
|
Ekialdeko euskalkietan naz{ gero ∼ geroz ∼ geroztik} aldaerak ditu forma honek; azken biak dira erabilienak, eta, denbora ere seinala dezaketen arren, azalpena adieraztea
|
dute
ohikoena. Hegoaldean, berriz, nez{ gero ∼ geroz ∼ geroztik} dira aldaerak; lehenbiziko biak dira erabilienak, eta horiek dira, hain zuzen ere, maizenik azalpena adierazten dutenak23.
|
|
|
Mintzagai gisa espezializaturiko esapidea eratzen du nez gero perpausak, eta, hortaz, perpaus nagusiaren aurrean
|
du
ohiko lekua, goiko adibideetan ikusten den bezala. Ager daiteke, hala ere, tartean, haren mintzagai hanpatuaren ondoren:
|
|
|
Kokaguneari dagokionez, forma honetako perpausek nagusiaren ezkerrean
|
dute
ohiko lekua, goiko adibideetan ikusten den bezala. Perpausaren beraren barneko hurrenkeran, berriz,{ adizkia+ n legez} osagaia perpausaren azkenean ez ezik, haren barnean ere joan daiteke:
|