|
2001
|
|
|
izaki hori munduan existitzen da edo mundutik at. Munduan existitzen bada bere osagai bat edo mundua bera izango litzateke. Munduaren zati bat bada, orduan lehen kausa izan behar du, kausarik ez
|
duen
lehen kausa. Baina munduaren zati denez denboran izango da.
|
|
2003
|
|
|
Lehen lege hori bigarrenaren oinarri da; bigarrenaren eretzean, gizakiek elkar maite behar dute. Hori dela eta, gizakiek ezin
|
dute
lehen legea hautsi, aldi berean bigarren legea hausteko arriskuan eta, beraz, gizartearen ordena nahaspilatzeko arriskuan jarri gabe.
|
|
|
Liburu horretan ere jorratuko dira probak eta usteak, eta zina, gai horiek hitzarmen mota ororen ondorioak baitira eta eurok baieztatzeko balioa baitute. Era berean, betebeharrak ukatzeko baliagarri izanik ere, ez da ohikoa horiek leku desberdinetan azaltzea, eta, horrexegatik, berezko
|
duten
lehen lekuan jarriko dira. Azkenez, liburu honek barruratuko ditu edukitza eta preskripzioa, hitzarmenaren eta bestelako tituluen bidez eskuratzen diren bideek iraun dezaten balio baitute horiek.
|
|
|
Zuzenbide publikoko gai horiek aurrekoak
|
dituzte
lehen liburuan datozenak. Horiek ere, bertan emango diren zuzenbide publikoko hainbat erregela jakinekotzat jotzen dute.
|
|
2005
|
|
|
1 Tratatu honen izenburuan De iure belli jartzean, xedea
|
dugu
lehen lehenik, ea gerra zuzenik dagoen ikertu, eta, bigarrenez, zer den zuzen gerraren barruan. Bertan zuzenbidea ez da besterik zuzena dena baizik, eta hori ere, ezezko esanahian baiezkoan baino, hots, zuzena da zuzengabekoa ez dena.
|
|
|
Tratatu honen izenburuan De iure belli jartzean, xedea
|
dugu
lehen lehenik, ea gerra zuzenik dagoen ikertu, eta, bigarrenez, zer den zuzen gerraren barruan. Bertan zuzenbidea ez da besterik zuzena dena baizik, eta hori ere, ezezko esanahian baiezkoan baino, hots, zuzena da zuzengabekoa ez dena.
|
|
|
Honen inguruan azaldu behar
|
dugun
lehen ideiak, Humboldtek behin eta berriz aipatzen duenak, hizkuntz fenomenoaren eskutik datorren" situazioen aniztasunarekin" eta honek gizabanakoaren formaziorako duen esanahiarekin du zerikusia. Baldin eta onartzen badugu hizkuntzak orokorrean edo, hobe, hizkuntza partikular bakoitzak gizakiaren eta munduaren arteko bitartekari lana egiten duela, orduan onartu egin dugu ere hizkuntz gertakariek egoera ezberdinen aurrean jartzen dutela pertsona behin eta berriz.
|
|
2006
|
|
|
Mizenismoaren kronologiari buruz egin behar
|
dugu
lehen oharra, aldaketa handiak egon baitira, batez ere horren amaieraren dataren inguruan.
|
|
2007
|
|
|
Mundua ezagutu nahi
|
zuten
lehen filosofoek, eta, hartara, bi jomuga jarri zituzten: kosmologia —kosmogonia baino gehiago— eta ezagutzaren teoria45 Helburu hori du zientziak, hain zuzen, Popperren ustez, mundua ezagutzea:
|
|
2008
|
|
|
60 Kontuan hartzen badugu, baina, halako pentsatzeak eduki bat duela, errepresentazioak edo pentsamenduak edo bien nahasketa direla, orduan hark beste alde bat dauka, aditzea zailtzen diona. Horren izaera bitxiak zer ikusi estua
|
du
lehen aipatu den ideiaren zerizanarekin edo, areago, ideia hori adierazten du, atzemate pentsatzailea den higidura gisa agertzen den aldetik. — Oraintxe hizketagai izan dugun haren jokaera negatiboan pentsatze arrazoitzailea bera edukiaren itzulera jasotzen duen norbera den bezala, alderantziz bere ezagutze positiboan norbera subjektu errepresentatua da, zeinari edukia akzidente eta predikatu gisa lotzen zaion.
|
|
2009
|
|
|
Nietzscherengan aurkitzen ahal
|
dugu
lehen aipaturiko paradoxa handi hori gordinean. Metafisikaren suntsitzaile handiena, baina baita haren defendatzaile handienetarikoa ere.
|
|
2010
|
|
|
Bestelako da Alfontso Castrokoaren definizioa, hark esaten duenean legea dela herria ordezkatzen duenaren borondate zuzena, ahoz nahiz idatziz aldarrikatua, mendekoek hari men egitera behartzeko. Bi zehaztapen horiek barruratzen dituzte nork egin eta horien iritziak; hori, bistan da, baztertu beharra dago, ahal den neurrian, zehaztapen batek izan behar
|
duelako
lehen printzipioaren modukoa, ondorengo guztien oinarri erkidea. Bestalde, bigarren zehaztapen horrek barruratzen ditu ikuspegi batzuk, hain zuzen ere, premiazko ez direnak edo azalpen zabalagoa luketenak, hala nola, zer den borondate zuzena, hori, zinez, ez zuzena izan daitekeenean.
|
|
2014
|
|
|
Wagnerrez gain, XIX. mendean kultura burgesak sortu zuen eraldaketa deskribatzen du testuak. Kronologikoki idatzi zen lehenengoa da, baina irakurtzean ere, zentzua
|
du
lehena izan dadila, orokorrena delako. Gainera, harrigarriki gaur egungo industriako elementu zentraletako asko orduan hasi ziren:
|
|
|
Gortesaua, bufoia eta erregearen musikaren superintendentea zen; 1672an Luis XlV.ak pribilegio bat eman zion: Musikaren Errege Akademiaren zuzendaritza eskaintzeaz gain, operaren esplotazioaren monopolioa; konpainiak erregearen aurrean antzeztu behar
|
zuen
lehenik, baina espektakulu publikoetarako eta ordainduetarako ere kontrata zitekeen. Lullyk ahalik eta gehien baliatu zuen pribilegioa eta Frantzian antzeztutako konposizio lirikoen esklusibotasuna izan zuen.
|
|
2016
|
|
|
Buffon transformista izango da, baina espeziearen barruan soilik. Lamarckek hipotesiatu
|
du
lehena transformismo sistematikoa, egungo espezieak behiala iraungitako espezieen transformazioak direla. Darwinentzat, hala ere, Lamarckek dagiena ez da" espekulazio metafisiko fantastikoak" besterik; irudimena erruz, hitz eta pitz asko, datu eta proba gutxi.
|
|
2017
|
|
|
Ohar horiek, funtsezko aldaketarik egin gabe, bere baitarakoaren eta Bestearentzakoaren oinarrizko erlazioari aplika dakizkioke. Baldin eta Besterik badago orokorrean, orduan nik izan behar
|
dut
lehenik eta behin Bestea ez den hori, eta nigan neronek operatzen dudan ezeztapen horretan bertan, ni izate bihurtzen naiz eta Bestea Beste gisa sortzen da. Nire izatea eratzen duen ezeztapen horrek eta, Hegelek dioenez, Bestearen aurrean Bera bezala agerrarazten nauenak,' Ni neu' bezala eratzen nau ipseitate ez tetikoaren eremuan.
|
|
|
Sartrek dioenez, ontologiak ezin du preskripzio moralik, konduktazko araurik edota jarraibiderik eman, baina agerian uzten du, haatik, Izatearen etika baten abiapuntua. Giza izatearen etikak" bere ardurak hartu behar ditu situazioan existitzen den giza errealitate baten argitan", 69 eta giza errealitatea bere izatea fundatzeko proiektutzat jo behar
|
du
lehenik. Horrek eskatzen du izate fundatu gabea zeharkatzen duen ezereza ez ulertzea gabezia pasibo bat bezala, baizik eta ‘akuilu’ modura, non eta askatasuna bera den abiaburu eta jomuga.70
|