|
2002
|
|
|
|
Duela
lau urte iritsi zen Espainiako farmazietara Pfizer laborategiak Viagra izenarekin merkaturatu zuen “pilula urdin” ospetsua, eta, ordutik, produktu askok balio izan dute “emakume viagra” titulua lortu nahi izan duten emakumeen sexualitatea hobetzeko. Orain arte ezagunena testosterona adabakia zen, sexu organoei eragiten dieten histerektomia (umetokia erauztea) edo antzeko kirurgiak izan dituzten emakumeentzat.
|
|
|
Pipa poltsak eta bestelako fruitu lehorrak erosten dituztenean emango zaizkie turistei, Aste Santuko prozesio desfileen zain dauden bitartean kontsumitu ahal izateko.
|
Duela
lau urtetik hona hiriburuan banatzen diren “pipelerak” paperezko poltsa bereziak dira, eta bi konpartimentu dituzte, bata pipak uzteko eta bestea maskorrak botatzeko, Zamorako Udaleko Ingurumen Zinegotzigoak esan zuenez. Ekimen hori, bere garaian Espainian aitzindaria izan zena, Donostiako Udalak jarri zuen, eta kopuru handia jarri zion.
|
|
|
Laneko estresa gero eta arazo handiagoa da, eta gero eta langile gehiagori eragiten die; horregatik ari dira neurriak hartzen, Europako Batzordeak, Euroganberak eta Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentziak aurreko astean abian jarritako kanpaina gisa. «Arazo hori
|
duela
lau urte pentsaezina zen», dio Jesús Uzkudun Langile Komisioak sindikatuko Lan eta Ingurumen arduradunak (CC.OO.) Gipuzkoan, iristen zaizkion kasu guztiei erantzuteko ez dela hornitzen dio. Uzkudunek informatika enpresa batean lan egiten zuen emakume baten kasua azaldu du, eta saileko buruak tratu txar psikologikoak eta iraingarriak jasan dituela adierazi zuen.
|
|
|
Dolly izeneko ardien artetik, zekor, zerri eta ahuntz artean ibili da. Interes zientifikoa zutenetatik, sagua bezala,
|
duela
lau urte baino gehiago lehen oheratzea lortu zen. Transgenikoak ala klonikoak?
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, uste du gaur egun zenbait tresna daudela gaixo horien bizi kalitatea hobetzeko. Hala, terapia fotodinamikoa aipatu zuen;
|
duela
lau urte inguru sortu zen, eta ikusmen galera larria saihestea lortzen du askotan. Gainera, azpimarratu zuen aurretiazko emaitza positiboak lortzen ari direla, sendagai antiangiogenikoak emanez ikerketa ildo berriak eginez, makulan hodi berriak agertzeari aurre egiten diotenak eta gaixorik daudenak hazten ez direnak.
|
|
|
Pertsonak hiru edo lau urte izan arte —gutxi gorabehera% 80an osatu den adinean—, ezin da zehatz zehaztu etorkizunean belarri pabiloiak izango duen forma. Hori dela eta, adituek nahiago
|
dute
lau urte arte itxaron horrelako ebakuntza bat egiteko. José Luis Martín del Yerro doktorearentzat, SECPRE elkarteko kidea, 12 urtetik aurrera esku hartzea litzateke egokiena, 7 eta 10 urte bitartean belarriak osatzen baitu bere prestakuntza.
|
|
|
Parke hori fauna ordezkatzen duten animalien bilduma oso bat hartzeko diseinatu da, Kuaternarioko garaian Altamiratik hurbil bizi izan zenaren erreplika, eta haitzuloetako labar artea inspiratu zuen. Proiektu hori
|
duela
lau urte hasi zen eraikitzen, eta 12 ugaztun espezie eta 45 hegazti espezie biltzen ditu. Gaur egun, gehienak klima eta herrialde hotzetan bizi dira, duela 14.000 urtekoen antzeko klimatologia baldintzetan.
|
|
|
Mario Arnaldo AEAko lehendakariak adierazi du, bestalde, “garabiaren tasa arautzen duen ordenantza fiskalak berak baimena ematen duela hura kobratzeko eragile jarduleei, baldin eta jabea bertan egoteagatik hura kentzea lortzen ez bada, eta, beraz, inor ez badago, ezinezkoa izango litzatekeela kasu horietan udal ordenantza betetzea”. Arnaldok gogorarazi du lehenago ere arazoak izan zirela garabiak ibilgailuak kentzearen inguruan,
|
duela
lau urte inguru “Madrilgo Udalak autoak erretiratzea erabaki zuen, polizia bertan ez zegoela ibilgailuak kargatzeko unean”. “Orain ezarri nahi den sistema ez bezala, orduan agenteak bertan zeuden salaketa egin eta erretiratzeko baimena ematean, eta garabiari abisua eman zitzaion; garabiak, gero, poliziarik gabe, aipatutako ibilgailuak jasotzen zituen”, azaldu du AEAko lehendakariak.
|
|
|
Martinek uste du bere kanpaina “oso urrats garrantzitsua dela tartean dauden guztientzat”, eta gizartea gaixotasunaz eta gaixoez jabearazten joateko, horiei “mespretxatu eta errua egozten” baitzaie eta gutxietsita baitaude, esan zuen, gaur egun anorexia baino bost aldiz bulimia kasu gehiago gerta daitezkeela. “Beharrezkoa da medikua behartua egotea Administrazioari gaixo hori dagoela esatera”, esan zuen afektatuen erregistro bat egin behar dela,
|
duela
lau urte Mahai Sektorialak Osasun Ministerioarekin egindako bileran hitz eman zuena. Halaber, Gonzálezek kritikatu zuen Espainiako emakumearen neurrien neurriak egokitzeko azterketa antropometrikoa egin dela, eta hori egin duen agentziari “erosi” behar zaiola.
|
|
|
Ordenagailu baterako sarbidea duten itsuek askatasun osoa izango dute orain irakurtzeko orduan, “Tiflolibros” ri esker, gazte argentinar talde batek sortutako gaztelaniazko itsuentzako lehen liburutegi birtuala. Proiektua
|
duela
lau urte hasi zen, eta artxibo birtual baliotsu bihurtu zen, 30 herrialdetako 900 bat erabiltzailek kontsultatutako 7.200 liburu digitalizaturekin. “Dena 1999ko azaroan jaio zen, liburuak trukatzeko posta elektronikoko zerrenda batekin.
|
|
2004
|
|
|
|
Duela
lau urte, “Snail” genea patentatu zuen tumore gaiztasunaren markatzaile gisa, eta, orain, Ángela Nietok frogatu du zelula kantzerigenoak suntsitzeari aurre egiten diola. CSICeko Instituto Cajaleko ikertzaile honek, Unibertsitate Konplutentseko Isabel Fabregatekin batera, “Geneak and Development” azken zenbakian zehaztu du ezen, nahiz eta “Snail” modu natural eta onuragarrian aritzen den enbrioi garapenean, modu patologikoan aktiba daitekeela helduaroan.
|
|
|
Orain arte, AEBetan bakarrik. espezie hori bere jatorritik kanpo ugaltzea lortu zen. Komodoko 17 dragoi hauek, Europako lurralde osoan hainbat herrialdetako erakundeen artean banatuta dauden espezie horretako beste 18 animaliei gehitzen zaizkienak,
|
duela
lau urte heldu zen eme batek jarritako zazpi hilabeteko arrautzen inkubazioaren ondoren lortu dira, azaldu zuen Jim Petherrek, “Reptilandia Park” eko arduradunak. Aditu horrek gogorarazi zuenez, “Komodoko dragoiak munduko musker handienak dira, mehatxatutako animaliak dira eta Indonesiakoak dira”, eta, bertan, “2.000 inguru geratzen dira beren ingurune naturalean, Komodo, Flores, Rinca eta beste uhartetxo txiki batzuetan”.
|
|
2005
|
|
|
Bi erakundeen arteko lankidetzaren emaitza da proiektu hau. Tokiko gizartea EAEko 60 GKEk baino gehiagok bultzatzen dute, eta
|
duela
lau urte bildu ziren hirugarren sektorearen garapena ekonomikoki hornitzeko. Entitate italiarrarekin duen akordioa agentzia araubidean oinarrituko da lehenengo fasean.
|
|
|
Halaber, Elena Salgadok zuzentzen duen departamentuak ezgaitasuna duten pertsonen erakundeek eta haien familiek Osasun Sistema Nazionalaren partaidetza, kontsulta eta jarraipenerako organoetan aktiboki parte hartzea sustatuko du. Ministroak esan du hitzarmen honek
|
duela
lau urte sinatutakoa ordezten duela, eta ezin izan zela behar bezala garatu, bi erakundeen arteko lan eta harreman mekanismo “zurrunegia eta eraginkortasun gutxikoa” ezarri zelako, Salgadoren arabera. Informazioa Hitzarmenaren hedapenari dagokionez, Osasun eta Kontsumo Ministerioak edukiaren berri emango dio Osasun Sistema Nazionaleko Lurralde arteko Kontseiluari, eta autonomia erkidegoei eskatuko die kontuan har dezatela beren lurraldeetan horrelako akordioak sinatzeko aukera.
|
|
|
Horrela, kontsumitzaileak jakin ahal izango du erositako atunak nahi gabe izurdeak hil dituen arrantzan edo edozein lesiotan. Azken produktuaren segurtasunari eragiten ez dion gai horri buruzko informazio etiketatzea agertzen joan da azken urteotan, eta ekoizle batzuen borondatez, haiek merkaturatzen dituzten atun kontserben latetako batzuetan, batez ere
|
duela
lau urte Espainian APICD inguruan harrapatutako atunaren jarraipenerako eta egiaztapenerako berariazko araua onartu ondoren, gai horri buruzko Erkidegoko araudirik ez dagoelako. Izan ere, badirudi azkenean iritsi dela garaia, legezko neurri hertsien bidez, oreka bat ezartzeko atunaren kontsumo seguruaren, ingurumenaren kontserbazioaren, beste espezie batzuekiko errespetuaren eta jasangarritasunaren artean.
|
|
|
Proiektua Iberiar Penintsulako arrano inperiala salbatzeko programaren parte da.
|
Duela
lau urte hasi zen harrapari hori kontserbatzeko. Planetatik desagertzeko arrisku handiena duen laugarren hegazti harrapakaria da, eta Asiako Steller arrano, Maurizio uharteko belatz txikia eta Filipinetako arrano beltza ditu ondoan.
|
|
|
–Langile baimenduek lau urtean behin berrikustea. –Gainera propano biltegia badago, kontrol erakunde baimendu batek ikuskatu behar
|
du
lau urtean behin. Era berean, hamabi urtean behin gordailua birtinbratu behar da.
|
|
|
Adibidez, Fuji, Samsung eta Olympus.
|
Duela
lau urte gailurra izan zuen, eta merkatuaren erdia hartu zuen. Gaur egun baztertuta geratzen ari da, neurri batean 256 mb-ko edukiera ez duelako gainditzen.
|
|
|
Monique Breteler ikerketaren koordinatzaileak dioenez, dementziaren aurrean arrainak eta alkoholak zaharrak babesteak areagotu egiten du dementzia gehienek jatorri baskularra dutela dioen hipotesia. Bitaminen eginkizuna
|
Duela
lau urte, Neurology aldizkarian argitaratutako artikulu batek, Hui Xin Wang-ek eta bere aditu taldeak sinatua, AEBn zalantzan jarri zuen bai dementzia baskularra (iktus edo garuneko mikroinfaltoetan oinarritua), bai Alzheimer gaixotasuna odol fluxuaren disfuntzio batean oinarrituko zirela. Teoria horri «dementziaren hipotesi baskular» deritzo, eta, ikertzaileen arabera, aintzat hartzen zen homozisteina maila handiek pozoi gisa jokatzen dutela nerbio zelulentzat, eta, horren ondorioz, homozisteinaren gorputz mailak, folatoak, markatzeko gai diren bitaminen ekarpenak eraginkortasunez zaindu lezakeela garunaren funtzio kognitiboa.
|
|
2006
|
|
|
Bete
|
duen
lau urte horretan ehunka mila erabiltzailek osatu dute, gai guztien gaineko artikuluak editatuz eta txertatuz.
|
|
|
Datu horrek igoera handia ekarri du 2002arekiko, ehuneko hori% 28koa baitzen. Lan horrek, gainera, adierazten du eskatutako finantzazioaren batez besteko portzentajea %92, 9koa dela, eta
|
duela
lau urte %87, 3koa. Hala eta guztiz ere, finantziazioa behar duten bezeroen portzentajea, %76, 97rekin, aurreko azterlanean ikusitako ia berdina da.
|
|
|
Hain zuzen ere, teknologia berriak sartzen ari dira erromesen tradizioan.
|
Duela
lau urte, bi aterpetxek bakarrik zuten webgunea eta posta elektronikoa; orain, berriz, 14 dira web orria dutenak eta 28 dira posta elektronikoa dutenak. Ikerketatik, frantsesa ez diren Santiagoko beste bide batzuen garapena nabarmentzen da.
|
|
|
Lurrean gertatu ziren aldaketa horiek NASAko “Grace” sateliteek detektatu zituzten. Sateliteek lurreko grabitazio neurketak jasotzen dituzte
|
duela
lau urtetik. Bi gailu horiek 300 eta 500 kilometro arteko altueran eta 220 kilometro inguruko distantzian inguratzen dute Lurra.
|
|
2007
|
|
|
|
Duela
lau urte, kontsultaturiko zentroen %15ek ez zuen suteak atzemateko sistemarik baina egun proportzio hori %9raino jaitsi da.
|
|
|
Azken atal honetan, hamar kutxazainetik hiruk ez dute planteatu zaien proba gainditu(
|
duela
lau urte baino gehiago, orduan %20 inguru baitzebilen proportzioa).
|
|
|
Legeak derrigortzen duen bi urteko bermea zazpiek emateak eta agiriak espainieraz egoteak (arauak xedatua duen bezala) ez lukete albiste izan baina bermeei buruzko lege berria
|
duela
lau urte indarrean sartu zenetik hauxe da CONSUMER EROSKI k azterturiko lagin guztiek funtsezko atal honetan huts egin ez duten aldi bakarra.
|
|
|
Larrialdietako medikuek tresna hori erabiltzen dute erabakiak hartzeko.
|
Duela
lau urte garatutako eta duela gutxi 29 egun eta 19 urte bitarteko pazienteekin probatu diren gidetan, odolean eta jariakinetan errutina probak egitea sartu zen, bai eta kontrol zerrenda bat ere, gaixoa gaixotu zenetik apoplexia erasorik izan ote zuen adierazten zuena. Bakterio meningitisa eragiten duten agente nagusien aurkako txertoak jarri zirenetik, nabarmen jaitsi da gaixotasun horren eragina.
|
|
|
biltegiratzea, garraioa eta manipulazioa.
|
Duela
lau urte, Kaliforniako Institutu Teknologikoak ohartarazi zuen “hidrogenoaren ekonomia” hipotetiko batean gas horren ihesek atmosferako ozonoaren %10 ere suntsi dezaketela. Bide biologiko sintetikoa Orain garatu den prozedurak almidoia erabiltzen du lehengai gisa, hau da, patata edo zerealak bezalako laboreetan erreserbatzen den landare konposatua.
|
|
|
Hala ere, badirudi Etiopiako Gobernuaren erantzunetatik ez dela berehalako ekintzarik ondorioztatzen. Dirudienez,
|
duela
lau urte Lossada familia batek salatu zuen eta ikerketa gelditu egin zen akusatuaren eta bertako agintarien arteko harreman onak zirela eta. Espainiako justizia aintzat hartzeak bermatzen ditu gaur egungo akusazioak, eta oso larriak dira.
|
|
2008
|
|
|
Eskaintza oporraldietara ere hedatzen da:
|
duela
lau urte aztertu ziren gimnasioen %12k abuztuan ixten zuten eta gaur, berriz, %7, 5ek baizik ez.
|
|
|
Dirudienez, arazoaren jatorria kristala berotzeko sisteman dago. Horrelako gertaerek larrialdiko lurreratzea eragin zuten, American Airlines eko pilotuen arabera; FAAk eta aerolineak berak
|
duela
lau urtetik ezagutzen dute arazoa.
|
|
|
“Erradiazioarekiko esposizioa, nahita edo nahi gabe, saihestezina da gure bizitzan, baina Martera misio bat egiteko asmoarekin, beharrezkoa da espazioan erradiazioa gehiago ezagutzea”, adierazi zuen Kamal Dattak, zentro onkologikoko irakasle laguntzaileak eta ikerketaren egileak, eta gaineratu zuen une honetan ez dutela “astronautek izan ditzaketen arriskuak kalkulatzeko informazio eztabaidaezina”.
|
Duela
lau urte Zientzien Akademia Nazionalak (ikerketa erakundeak biltzen ditu) zabaldu zuen ikerketa baten arabera, minbiziak eragin handiagoa izan lezake astronauten artean. Dattak adierazi zuen orain arte kalkuluak erradiazioaren metatze efektuari buruzkoak baino ez direla.
|
|
|
Horietan etorkizuneko ilusionistak sortzen dira, eta gehienek beren zaletasunaz gozatzea besterik ez dute helburu. Mailarik altuenera iritsi nahi
|
duenak
lau urtez ikasi eta praktikatu du, Ana Tamariz Juan Tamariz ezagunaren alabak zuzendutako magia eskola beteranoan gertatzen den bezala. Ikastaroek astean ordu gutxi izaten dituzte, eta normalean lanorduetatik kanpo ematen dira.
|
|
|
Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionaleko paleontologoek
|
duela
lau urte aurkitu zituzten espezie bitxi eta antzinakoaren hondakinak. Kanadako Ellesmere uharteko harkaitz devonikoen artean, harrapari urtar baten fosilak aurkitu zituzten, gorputza eta burua oso zapalduta zituztenak, baina zenbait ezaugarri zituztenak, agerian uzten zutenak uretatik kanpo bizitzeko eta ibiltzeko gai zela.
|
|
|
Inoiz ez du baztertu kazetari gazte eta teknologikoekiko harremana eta elkarrizketa, haiekin hainbat kongresutan eztabaidatu baitu.
|
Duela
lau urtetik, Jáureguik “bere” kongresua, “Kazetaritza Berriaren Kongresua”, koordinatzen du. Kongresuaren azken edizioa, azaroan Cáceresen egin zena, CONSUMER EROSKI egon da hari elkarrizketa egiteko.
|
|
2009
|
|
|
Espainiako Ingurumen Ministerioak eman dituen datuen arabera, Espainia hortik hurbil samar dabil, baina CONSUMER EROSKI ri informazioa eman dioten 11 hiriak ez: beira hondakinen% 47 birziklatzen dituzte, paper kartoien% 44 eta ontzien% 18(
|
duela
lau urte baino zertxobait gehiago).
|
|
|
hiri hauetako biztanleek
|
duela
lau urte baino hondakin gehiago sortu zituzten 2008an, bost milioi tona, ia% 4 gehiago
|
|
|
Oro har, 18 hiri hauetako herritar bakoitzak
|
duela
lau urte baino% 2 hondakin gehiago sortu du 2008.
|
|
|
Agintarien helbururik behinena zabor gutxiago sortzeko modua egitea da, baina emaitzetan ez da halakorik ikusten: iaz bost milioi tona hondakin baino gehiago bildu zituzten 18 hiri hauetan(
|
duela
lau urte baino% 4 gehiago ia).
|
|
|
Horien artean, Bilbo aipatu behar da(
|
duela
lau urte baino% 7 zabor gutxiago sortu du bilbotar bakoitzak).
|
|
|
|
Duela
lau urte, leungarriek 71 mEq materia aktibo zeukaten, batez beste, kilo bakoitzeko, eta oraingoek, berriz, 139 mEg; hau da, oraingo leungarriak duela lau urtekoak baino bi aldiz kontzentratuagoak daude (hori erakutsi du, behintzat, gure azterketak).
|
|
|
Duela lau urte, leungarriek 71 mEq materia aktibo zeukaten, batez beste, kilo bakoitzeko, eta oraingoek, berriz, 139 mEg; hau da, oraingo leungarriak
|
duela
lau urtekoak baino bi aldiz kontzentratuagoak daude (hori erakutsi du, behintzat, gure azterketak).
|
|
|
2005eko apirilean ere antzeko analisia egin genuen aldizkari honetan, eta ordutik hona merkatu egin dira leungarriak:
|
duela
lau urte, batez beste 6,6 zentimo balio zuen leungarri dosiak, eta orain 5 zentimo balio du.
|
|
|
|
Duela
lau urtetik hona, esaterako,% 33 garestiago da autoa ordubetez edukitzea; batez beste, KPI halako bi garestitu dira aparkalekuetako prezioak (lau urteko epean,% 14,1 egin du gora KPIk).
|
|
|
Bostetik batek ez du azterketa gainditu eta emaitza orokorra hala holakoa izan da, apala baina
|
duela
lau urte baino hobea
|
|
|
|
Duela
lau urte, bi biblioteka publikotatik bakarrak erabiltzen zuen tresna hori bibliografia funtsak katalogatzeko;% 37k soilik zeukaten katalogo automatizatua eta web formatuan eskuragarri jarria, eta beste hainbestetan, erabiltzaileek ez zeukaten Interneterako sarbiderik, bibliotekek ez baitzuten eskaintzen zerbitzu hori.
|
|
|
|
Duela
lau urte egin genuen azterketarekin alderatuta, 12 eta 8 euro garestitu da bidaia hori Oviedo eta Murtzian, hurrenez hurren.
|
|
|
Gidatzeko erari erreparatuta, aldiz,
|
duela
lau urte baino ardura gutxiagorekin ibili dira (mantsoago, hori bai): zenbait taxik modu arriskutsuan aurreratu dituzte beste ibilgailuak, beste ba tzuek gehiegizko abiadura eraman dute, semaforoaren argia gorri egonda ere, aurrera jarraitu dute behin baino gehiagotan eta zirkulazio seinaleei jaramon gutxi egin diete beste zenbaitek (halako 26 kasu egon dira).
|
|
|
|
Duela
lau urte, esaterako, hilean 775 euro ordaintzen zuen egoiliar batek gela beste norbaitekin erdibana egiteagatik, eta orain, berriz, 1.021 euro ordaindu behar ditu.
|
|
|
|
Duela
lau urte ere antzeko azterketa bat egin zuen CONSUMER EROSKI k, eta orduko hartan, egoitzen% 14k ez zuten gainditu gure proba.
|
|
|
Cadizek eta Zaragozak huts egin dute: hala holako emaitza lortu du Cadizek eta onargarria Zaragozak(
|
duela
lau urte ez zen izan hain emaitza apalik).
|
|
|
Gaur egun, hilean 1.356 euro ordaintzen da, batez beste, egoitzan egotea, eta
|
duela
lau urte 1.252 euro ordaintzen zen (beraz,% 8 igo da, KPI baino gutxiago: % 9,4).
|
|
|
%84k ez zuten plaza libreetarako gida sistemarik; %10ek ez zuten ibilgailuentzako eta oinezkoentzako irteeren seinaleztapen osoa, eta %56k ez zuten zebra biderik, oinezkoen erabilera eta segurtasunerako. Baloraziorik onenak garbiketan jaso ziren (nabarmen «oso ongi»,
|
duela
lau urteko «onargarri» soilarekin alderatuz gero), nahiz eta garajeen %14k konponketak eta garbiketa behar zituzten. Irisgarritasuna «ongi» kalifikatu zen (2005eko «onargarri» baino hobea).
|
|
|
Beste muturrean, Madril eta Almeria daude, 0,19 euroko (%9) eta 0,25 euroko (%26) igoerekin. Hala ere, Madrilen autoa 24 orduz aparkatzeko prezioa
|
duela
lau urte ordaintzen zenaren bikoitza da (34,4 euro egun oso bakoitzeko, 2005eko 17,12 euroen aldean). Bartzelona eta Donostia dira garestienak (aurreko txostenean ere hala gertatu zen):
|
|
|
|
Duela
lau urte, krisia urrutiko zerbait bezala ikusten zen, baita etéreala ere. Berari buruz hitz egiten entzuten zen, baina oso gutxik zekiten non zegoen.
|
|
|
Gainerako hamar hirietan batez beste %47 beira, %44 paper kartoia eta %18 plastiko eta ontziak berreskuratu ziren.
|
Duela
lau urte baino proportzio handixeagoa dute, eta, garai hartan bezala, erreferentziazko hiria Iruñea da, beiraren %53 birziklatzen baitu (Bilbon bezala) eta paperaren eta kartoiaren %70 birziklatzen baitu (Donostiara %64 baino ez da hurbiltzen). Granada, Malaga eta Murtzia izan ezik (ez zuten daturik eman), hiri guztiek diote landareak dituztela materia organikoa konpost bihurtzeko (ongarria edo lurraren birsortzailea), baina, batez beste, materia organikoaren %18 baino ez da birziklatzen.
|
|
|
Iruñea da helburu horiek betetzetik hurbilen dagoena: beiraren %53 birziklatzen du, paperaren %69 eta kartoiaren %28, eta zaborretara botatzen diren plastikoen eta bestelako ontzien %28 Batez beste, aztertutako 18 hiriek 1,32 kilo hiri hondakin sortu zuten iaz biztanleko eta eguneko, hau da,
|
duela
lau urte baino %2 gehiago. Alacant, Bartzelona, Bilbo, Granada, Madril, Gasteiz eta Zaragozak bakarrik lortu zuten 2004an baino zabor gutxiago sortzea biztanleko.
|
|
|
Guztien artean, Bilbo nabarmentzen da: bilbotar bakoitzak
|
duela
lau urte baino %7 zabor gutxiago sortu zuen. Beste muturrean, Sevillako biztanle bakoitzak %17ko hazkundea izan zuen 2004ko datuekin alderatuta, eta Malagan eta Valladoliden %10ekoa.
|
|
2010
|
|
|
urtean baino 78 euro gehiago), eta Burgosen, berriz, 181 euro(
|
duela
lau urte baino 32 euro gehiago).
|
|
|
Badute, ordea, zer hobetu, eta gabeziarik handienak dituen atala, gainera,
|
duela
lau urteko berbera da: zerbitzu eta informazioarena, hain zuzen.
|
|
|
2010ean, badirudi Interneten nabigatzeko tabletek asko emango dutela hitz egiteko, nahiz eta telebistak eta eduki digitalek gehien gustatzen zaizkidan gaiak izaten jarraituko duten.
|
Duela
lau urte esan zuen bere bloga osoa izango zela bideoan, eta oraindik ere testuala dela. Zaila da teknologian joerak iragartzea?
|
|
|
Granadok azaldu zuenez, hurrengo sailkapenean Gaixotasun Profesionalen egungo katalogoan ez dauden baina lan jarduerarekin zuzenean lotuta dauden patologiak erregistratuko dira, eta horien arrazoia jarduera bera da; beraz, Lan Istripuaren babes maila bera dute. Estatuko idazkariak adierazi zuen, halaber, “laneko gaixotasunak komunikatzeko sistema hori aitzindaria dela ziurrenik munduan”, eta nabarmendu zuen Espainiako Gizarte Segurantzan
|
duela
lau urte ezarritako Gaixotasun Profesionalen komunikazio sistemaren garrantzia, eta “EUROSTATek Europako onena bezala katalogatu duela”. Sailkapen berriak bete betean funtzionatuko du?
|
|
|
Datuak adierazgarriak dira: klase ertaineko familia batek (simulazio gisa 100 metro karratuko etxebizitza bat esleitu zitzaion), Bartzelonan, 589 euro ordaintzen ditu urtean OHZ gisa (EROSKI CONSUMERek 2006an egindako antzeko azterlan batean baino 78 euro gehiago); Burgosen, berriz, zenbateko horren heren bat ordaindu behar du, 181 euro(
|
duela
lau urte baino 32 euro gehiago). Gainera, Condal hiriaren tasak azterketa honetarako hautatutako hirien %80ren bikoitza egiten du.
|
|
|
Behe klaseko familien etxebizitzari dagokionez (83 metro koadroko azalera), Arabako hiriburua da OHZko kuotarik garestienaren zerrendako burua, 325 euro. Zerrendan bigarrena Bartzelona da, 2006an egin zuen bezala (segmentu honetan 238 euro ordaintzen dira,
|
duela
lau urte baino 35 euro gehiago). Kataluniako hiriburuan egindako ordainketa Valladolid, Iruñea, Oviedo, Burgos eta Bilbokoaren bikoitza da (denak, 115 euro baino zertxobait gutxiago), eta Murtzian baino zortzi aldiz gehiago.
|
|
|
Birziklatutako hondakin uraren erronka nagusia ez da teknologia, kontsumitzaileen pentsamoldea baizik. Australiako Toowoomba hiriak uko egin zion ur mota hori edateari erreferenduma bidez
|
Duela
lau urte, Australiako Toowoomba hiriko biztanleek baztertu egin zuten erreferendum bidez ur mota hori edateko ideia. AEBetan egindako hainbat inkesta. adierazi dute herritar gehienek ez luketela kontsumitu nahi.
|
|
|
Ildo horretatik, 2006an egindako antzeko azterlan baten aldean, zuzkidura nabarmen handitu da, nahiz eta egoera ezin hobea lortzeko aukera izan: batez besteko igerileku bat dago 19.500 biztanleko (2006an 21.000 biztanleko), gimnasio bat 15.600 biztanleko(
|
duela
lau urte 18.500 biztanleko) eta futbol zelai bat 17.700 biztanleko (2006an 21.300 biztanleko). Kopurua ez da hobetu bakarrik:
|
|
|
Kirol instalazioak %77 baino gehiago hazi dira azken 30 urteetan, eta hirutik bi titulartasun publikokoak dira. Haren kudeaketak inbertsioa eta mantentze egokia eskatzen ditu, eta hori herrialdeko hiriburu nagusietan gertatzen da, nahiz eta udalek
|
duela
lau urte baino aurrekontu txikiagoa bideratzen duten. Hala egiaztatu du EROSKI CONSUMER Udalaren kirol azpiegituren hornidura aztertu ondoren, eta horietako 143 bisitatu ondoren, 18 hiriburutan:
|
|
2011
|
|
|
Ogiaren sektorean, esaterako, emaitza ona eman du lau urteko planak(), eta gaur egun,
|
duela
lau urte baino% 26 gatz gutxiago dauka ogiak; arrakasta handitzat jotzekoa da datu hori, ogiak garrantzi handia baitu eguneroko dietan.
|
|
|
|
Duela
lau urte ere antzeko azterketa bat egin zuen EROSKI CONSUMERek, eta orduko emaitzaren antzekoa izan da aurtengoa.
|
|
|
Espainiako parke zoologiko gehienek ez dituzte animalien ongizateari buruzko “gutxieneko estandarrak” betetzen, Born Free Fundazioaren azterketa pilotu baten aurretiko emaitzek erakusten duten bezala. Ikerketa hori
|
duela
lau urte hasi zen Espainian, ENDCAP sarearekin lankidetzan (32 GKE). Born Free Fundazioak Valentziako, Kanarietako, Balearretako, Asturiasko, Aragoiko, Gaztela eta Leongo, Galiziako eta Kantabriako parke batzuk aztertu ditu orain arte.
|
|
|
“Espainian zoo gehienek ez dute legea betetzen”, salatu zuen. Turnerrek gogorarazi zuenez,
|
duela
lau urte hasitako azterketa horren ondorioz, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak Espainia kondenatu zuen abenduaren 9an, haren zortzi autonomia erkidegotan Aragoi, Asturias, Balearrak, Kanariak, Kantabria, Gaztela eta Leon, Extremadura eta Galicia parke zoologikoetan animalia basatiak zaindu eta mantentzeari buruzko Erkidegoko arauak ez betetzeagatik. Born Freek egiaztatu ahal izan du Espainian orain arte atzemandako arazoak “orokortuak” direla aztertzen ari diren Europako 20 herrialdeetako zooetan.
|
|
|
berriak aurkeztu kontsoletarako gailuak, sektoreko enpresa nagusiak bideo-jokoetarako hardwarearen salmentak sustatu nahi dituzte segmentu hau:
|
duela
lau urte baino gehiago ez da berrikuntza handirik izan. Xboxa 360 2006ko amaieran jaurti zen; PlayStation, berriz, ez.
|
|
|
Lortutako emaitzen balantzea nahiko positiboa da: 130 zentro horien batez besteko nota «ondo» Ez dago alderik zentroaren titulartasunaren arabera, eta EROSKI CONSUMER aldizkariak antzeko azterlan batean
|
duela
lau urte lortutako notaren antzekoa da. Probintziei dagokienez, Asturias, Araba, Kantabria, Granada, Gipuzkoa, Murtzia, Valentzia, Valladolid, Bizkaia eta Zaragozak «oso ongi» kalifikazioa lortu dute Alacant, Bartzelona, Kordoba, Madril, Malaga eta Nafarroan.
|
|
|
Müschen ek adierazi zuenez, “larrialdi mekanismo bat da, eta, mekanismo horren bidez, tumore zelulak tratamendu farmakologikoa galarazten saiatzen dira”. Ikerketa hori
|
duela
lau urte hasi zen, Müschenek minbiziaren aurkako tratamenduan zelula kantzerigenoei zer gertatzen zitzaien ulertu zuenean. Hala, leuzemia zelulak farmako batzuen petri plaka batean azaldu zituzten, eta, ondoren, tratamenduari nola erantzuten zioten ikusi zuten.
|
|
|
Aztertutako establezimenduen erdiak baino gehiagok(% 55) ez du azterketa gainditu.
|
Duela
lau urte, antzeko ikerketa bat egin zenean, ehunekoa handixeagoa zen: %68 Gainerako zentroek «onargarri» bat baino ez dute lortu, aztertutako 110 zentroetatik %35ek; %10ek, berriz, «ongi» nota lortu dute.
|
|
|
Kezkagarria da, gainera, EROSKI CONSUMER aldizkariaren analisia bertan behera uzten duten zentroen %35ek nota deigarri, eskas edo oso eskasekin egiten duela, argaltzeko zentro horiek ematen duten konfiantza eskasa edo batere ez erakusten duela. Hala ere, ehuneko itxaropentsua da,
|
duela
lau urte oso nota baxuak% 84 baitziren. Atalka, emaitzak ere eztabaidaezinak dira; izan ere, emaitza positibo bakarrak profesionaltasunari eta bezeroarekiko arretari dagozkie bisita horietan (biek ere «ongi» nota dute).
|
|
|
A Coruña, Kordoba, Granada, Malaga, Oviedo, Santander eta Zaragoza, «onargarri» batekin; Bartzelona, Bilbo, Madril, Iruñea, Donostia, Sevilla, Valentzia eta Valladolid «erdipurdiko» batekin suspenditu dute; Alacant, Murtzia eta Gasteizek, berriz, «gutxiegi» batekin. Azken nota txarra bada ere («erdipurdikoa»),
|
duela
lau urte lortutako «eskasa» hobetu egin da, eta horrek agerian uzten du oraindik asko dagoela hobetzeko. Pisua galdu behar da?
|
|
|
Berariazko prestakuntzarik gabeko profesionalak Soilik medikuak (endokrinoak edo nutrizioan espezializatuak) edo dietetikan diplomatuak eta goi mailako teknikariak gaituta daude nutrizio balorazioak eta gomendio dietetikoak ezartzeko. Alde horretatik, emaitza ona izan da(
|
duela
lau urteko «onargarriaren» aldean, «ona»); izan ere, bisitatutako lau establezimendutik ia batean bakarrik ikusi zen zentro horiek zaintzen dituzten profesionalek ez zutela lan horiek egiteko kualifikazio egokia. Bezeroen arretari dagokionez, ia ez dago kexarik alde horretatik, zentroen% 5ek izan ezik; izan ere, tratu «erregularra» eman zioten (bereziki nabarmena Murtzian eta Alacanten bisitatutako zentroen ia erdietan), eta beste batzuek «oso txarra» (Murtziako hiriburuko establezimendu batean).
|
|
|
Eskolaz kanpokoak bai, baina mugekin Arrazoi batengatik edo besteagatik, eskolaz kanpoko jardueretan parte hartzen duten ikasleen kopurua gero eta handiagoa da: derrigorrezko irakaskuntzetako ikasleen %91, 7 dira, Hezkuntza Ministerioaren Ebaluazio Institutuak
|
duela
lau urte jasotako azken datuen arabera. Ehuneko horretatik, nabarmentzekoa da% 41 eskolaz kanpoko lan batera mugatzen dela, baina% 59k aldian behin bi jarduera edo gehiago antolatzen ditu, eskola orduetatik kanpo.
|
|
2012
|
|
|
Garaje bat izatearen negozioa Irudia: Nick Cowie
|
Duela
lau urte baino gutxiago, garaje plaza bat erostea, helburu bakarrarekin: pixka bat geroago alokatzea edo saltzea negozio biribila zen.
|
|
|
|
Duela
lau urte pasatxo, finantza erakunde batetik mailegu bat lortzea, herritar askorentzat, erakundera joan eta eskatzea bezain erraza zen. Gehienetan, bankuek berek bultzatzen zituzten bezeroak finantzaketa eskatzera, bai sukurtsalean, bai gutun edo bestelako publizitate bidez. Gaur egun, beste garai baten oroitzapen hutsa da hori, eta dena oztopoak dira partikularrentzat eta dirua behar duten enpresentzat.
|
|
|
Ildo horretatik, erabiltzaileek urte amaieran liburu elektronikoen eredu berriak izango dituzte, erabilera esperientzia hobetzen dutenak eta azken urteetan baino batez besteko prezio baxuagoan.
|
Duela
lau urte, 250 euro inguru balio zuen, eta gaur egun 100 euro inguru. Artikulu honek berritasun interesgarrienak aipatzen ditu.
|
|
2013
|
|
|
Hori horrela da hornidurarako gaitutako merkaturatzaileen arteko azken enkante elektrikoa% 15eko prezio jaitsierarekin itxi ondoren. Ehuneko hori da sistema hori
|
duela
lau urte abian jarri zenetik izan den handiena. Energia elektrikoaren prezioen beheranzko aldaketa hori AAT tarifari bakarrik aplikatuko zaio.
|
|
|
Amatasun Continuum.
|
Duela
lau urtetik, bi alabaren ama den Pilar Martínezek ikuspegi naturaletik heltzen dio amatasuna bere blogari, atxikimenduak eta edoskitzearen sustapenak garrantzi berezia baitute. Amagandiko edoskitze aditua da, eta gaiari buruzko hainbat gida ditu.
|
|
|
Neurri horren bidez, turismo berria erakarri nahi dute eremu horretan, jende gutxi dabilen arren. Txakurrentzako hondartzak Costa Brabian Gune irekiak eta dunak maite dituztenentzat, Castelló d’Empúries udalerriak, Costa Bravan (Katalunia),
|
duela
lau urtetik 200 metroko hondartza du txakurrentzat. La Rubina txakur eremua l’Empordàko Aiguamolls parke naturalekoa da.
|
|
|
Horrela, bi alderdi garrantzitsu hauetan eragin nahi da. Espainian,
|
duela
lau urte, txandaka eta modu berezian ospatzen da Espainiako hainbat hiritan. Hala, aurten Granadari tokatzen zaio, non elikadura eta ariketa tailerrak antolatu baitira, eta, besteak beste, kolore urdineko eraikin enblematiko bat argiztatu da, zirkulu urdin bat diabetesaren sinboloa baita.
|
|
|
Kontuan izan behar da gel horiek ez direla eraginkorrak eskuak oso zikinak badaude, txostenaren arabera. Eskuak garbitu behar
|
dituzten
lau urtetik beherako haurrak kontrolatu dira. Eskuak garbitzeko unea noiz den jakinarazi behar zaie haurrei eta langileei:
|
|
2014
|
|
|
Asmoa da «ondo pasatzeko eta arrazoizko kontsumoan eta birziklatzean hezteko egun bat pasatzea», adierazi dute jarduera horren arduradunek.
|
Duela
lau urte hasi zen, abenduaren hasieran, La Casa Envivda de Madril. Jostailuen trukea sarean Irudia: griffhome Internet aukera bikaina da jostailuen trukean interesa duten haur guztientzat.
|
|
|
«Muino para Mateón», «Una irribarre para Aitana» edo «La respuesta de Álex» dira familia horiek beren kausekin milaka pertsonen elkartasuna lortzeko asmatutako kanpainetako batzuk. Kasu horietan, «larrialdia da mobilizazio handia», adierazi du José Carnerok, Bat Fundazioko aita borrokalari eta presidente,
|
duela
lau urte hasi zuen proiektu honek leuzemia linfoblastikoa diagnostikatu zion bere seme Guzmani. «Pertsona bat salbatzeko muga eguna duzunean, zerbait egin behar duzula», gogoratu.
|
|
|
Baso suteak prebenitzeko eta itzaltzeko inbertsioak«modu zorrotz eta kezkagarrian» murriztu dira, aditu baten arabera Jaime Senabrak, Baso Suteei buruzko Sinposioko (SINIF) zuzendariak, gogorarazi du baso suteak prebenitzeko eta itzaltzeko eskumenak autonomia erkidegoei egokituta daudela, eta, horregatik, zailagoa da ikuspegi orokorra izatea nazio mailan. Hala ere, uste du aurrekontuak behera egin duela
|
duela
lau urtetik hona: «Zenbait sektore publikotatik ondorioztatu da ez dela murrizketarik egon, baina egindako prebentzio lanen kopurua eta benetako langileen kopurua berrikusi besterik ez da egin behar».
|
|
|
Izan ere, boluntario askok larrialdietan eta krisi humanitarioetan jarduten dute, «beren bizitza eta bizitza arriskuan jarriz». «Sirian, gatazkaren hasieratik,
|
duela
lau urte, Gorriko 47 boluntario hil dira, eta beste askok zauri fisiko eta emozionalak jasan dituzte, gatazkak eragindako komunitateekin laguntza humanitarioa egiten ari ziren bitartean».
|
|
2016
|
|
|
|
Duela
lau urte, osasun txartela kendu zitzaien Espainian bizi ziren ehunka mila emakumeri eta gizoni. Gaur egun, Medicos del Mundo GKEak salatzen du azken lau hilabeteetan osasun publikorako sarbidea ukatu zaiela haurdun dauden 14 emakumeri, 35 adingaberi eta asiloa eskatzen duten hiru pertsonei.
|
|
|
Irudia: Aisia Latinoa Osasun sistematik kanpo
|
Duela
lau urte, 2012ko irailaren 1ean 16/ 2012 Errege Lege Dekretua sartu zen indarrean. Errege lege dekretu horren bidez, osasun txartela kendu zitzaien Espainian bizi ziren ehunka mila emakumeri eta gizoni, eta ordura arte zuten eskubidea zuten.
|
|
2017
|
|
|
Azkenik, kafearen kiloak 11 euro balio du (%25 garestitu da
|
duela
lau urtetik hona), eta oliba olioa, berriz, 3,5 euro kostatzen zaie kiloa (lau urtean, %37 garestitu da).
|
|
2018
|
|
|
moda ulertezinak Eguneroko bizitzan edari horiek gero eta gehiago egoteak eta, batez ere, adin goiztiarretan gero eta maizago kontsumitzeak kezka sortzen du Espainia barruan eta kanpoan.
|
Duela
lau urte, Lituania 18 urtetik beherakoei edari energetikoak saltzea debekatu zuen Europako lehen herrialdea bihurtu zen. Erresuma Batuak bide horri jarraitu nahi dio.
|
|
2023
|
|
|
haurren eta nerabeen% 36k bakarrik betetzen du gomendioa aste barruan, eta askoz gutxiagok jarraitzen dute asteburuan(% 16,2). Eta gero eta gutxiago, 2022ko datuak
|
duela
lau urtekoekin alderatuko balira. “Pediatra gisa, estrategia berriak garatu eta sustatu genituzke haurrei eta haien familiei ingurune digitalarekin eta pantailekin harreman osasungarria izaten laguntzeko”, dio Álvarez Pitti k.
|