|
2001
|
|
|
Bistan da hemen Karmelo Etxegarairentzat eta hitz hori orduan erabili zuten guztientzat euskaraz dakiena dela euskaldun. Hemen
|
dugun
kontua da nola deitu behar ditugun euskaraz ez dakiten, baina Euskal Herriko seme alde batetik edo bestetik diren erdaldunak.
|
|
|
Kontestu bikoitza hartu behar
|
du
kontuan hedabideek euskal gatazkaren, euskal gatazkarekin loturiko berrien tratamenduaren eta haren eraginaren aurrean jokatzen duten papera aztertuko duen metodologiak:
|
|
2002
|
|
|
Ez dut gogoko izaten Mitxelena zenaren izena aipatzea nire jarreren aldeko autoritate gisa. Baina esan behar
|
dut
kontu hau bera, negozioarena esan nahi dut, honetan pixka bat erne gabiltzan guztiok ongi aski dakigun gisa, Mitxelena [17] irakasleak aspaldi salatu zuela, irakasle argi hark oraingoari bakarrik so ibili beharrean, beti baitzuen gogoan geroaren gobernua. Baina ez zitzaion, nonbait, aparteko kasurik egin Euskal Herriak bere historian eman duen buru argienetako hari.
|
|
|
Toki mortu eta atzerakoia aurkitzea espero nuen, eta erdiguneak halakoxea dela ematen badu ere, ezusteko handia hartu genuen San Diego hiri lasai, eguzki  tsu, alai eta gaztea ere bazela ikustean. San Diegok
|
badu
kontu ikusgarri ugari. Old Town izenekoan, esaterako, mexikar tankerako eraikuntza politak aurki daitezke, eta Point Lomara igo eta handik badia ikusteak zirrara berezia sortzen du.
|
|
2003
|
|
|
Oiloa ostiralean eskaintzen digu likidazionismo horrek. Ez
|
du
konturik.
|
|
2005
|
|
|
–Hori Freudek erakutsi zuen, bota nion, Adelak utzitako aldizkari batean zertxobait irakurria
|
bainuen
kontu haiei buruz.
|
|
|
Jakin minak zirikaturik, erabat ezezagunak
|
bainituen
kontu haiek, galdetu nion ea nondik zetorkion joera hura.
|
|
|
Esan gabe doa Robert M. Solowen esanarekin erabat ados gaudela, ez dugu inolako zalantzarik lehentasunak zehazteko unean, baina atzera azpimarratuko dugu" tandem" ideia" garapen iraunkor" binomioari dagokionez. Garapena eta iraunkortasuna aldi berean hartu behar
|
ditugu
kontuan, batari zein besteari buruzko gaien azterketari modu bereizian ekiteko gogoa saihestuz. Izan ere, ez da garapenik izango, garapen honek denboran zehar irauteko beharrezko oinarri naturala suntsituz gero horretarako.
|
|
2006
|
|
|
–Hauxe
|
duk
kontua, etengabe kontatzen diagu iragana. Izan ere, iragana ez zagok aldatzerik.
|
|
|
Fred: Maite
|
dut
kontuak neure erara gogoratzea.
|
|
|
–Bale, bale, ez dut
|
zuen
kontuetan sartu nahi.
|
|
|
Behin baino gehiagotan pasatu zitzaidan burutik nire benetako gurasoengatik galdetzea amona Erikari. Baina minduko ez
|
ninduten
kontuak eta hitzak, zer esango zidan besterik?
|
|
|
ezin bestekoa du erretorika. Baina trumilka eta nahasian datozkidan eta bata bestearen atzetik ematen ari naizen oroitzapenotan munta
|
duen
kontua da gero eta gusturago nengoela, eta batez ere lasaiago, Umbertoren konpainian.
|
|
|
kazetariak, esatariak, idazleak, gizarteko liderrak, erreferentzia sozialak eta kulturalak, politikariak, irakasleak... Eta, jakina, euskararen estatusa normalizatuz, horixe baita gure aje guztietarako sendagai indartsuena eta eraginkorrena (zenbatetan aipatzen dugun ikusita, eta horretan nolako fedea
|
dugun
kontuan hartuta, sendagai" magikoa" esan genuke).
|
|
2009
|
|
|
–Behin, orain dela hamar urte, zure lankide batek, zu bezala atzerritarra hura ere, honelaxe egin zuen: gaixotasun alu bat nuen... eta larria, orain bezala... txerto bat jarri zidan, estriknina, kafeina, zer dakit nik... zaldientzakoa edo izango zen, baina hori
|
zuen
kontua da. Biharamunean zutik nengoen.
|
|
|
Baina Iñigo eta kideak kristau aurrekoak zituan; berebiziko salda esoterikoa nahastua zitean, eta Iñigoren eta Mirentxuren bizitzaren historia kontatzen zitean, hi, bitxia bezain sinestezina, eldarnio hutsa, azido lisergikoa hartuta ere halakorik!; geroago jakin nian ez zutela den dena ere kontatzen jendaurrean. Hura erokeria; irudimen literarioak sortutako ipuintzat irakurri ohi
|
nituen
kontuen antzekoak errealitatean gauzatu nahi zitian jende hark; uste zitean ez zakiat zer indar telurikorekin bat egiten zutela, sinboloen eta istorio harrigarrien bidez; istorio haiek, beren ikuspegitik, benetan gertatuak zituan, noski. Hura buru salda, hura.
|
|
|
Are zehatzago esanda, uste osoan gaude informazio eta komunikazioaren teknologien garapenarekin lotzen dela, hein handi batean, euskarak hizkuntzen artean aurkitu beharreko tokia. Baina, honetaz ari garela, argi izan behar
|
dugu
kontua ez dela, soil soilik, euskararen presentzia bermatzea teknologia horien garapenean. Hori ezinbestekoa bada ere, bada alor horretan zeregin emankorragorik:
|
|
|
Ildo berari jarraiki, eta labur beharrez datu garrantzitsu ugari aipatu gabe uzten ari garen arren, badira pare bat hona aldatuko ditugunak, merezi duela uste
|
baitugu
kontuan hartzea lehen hizkuntzak eta gune soziolinguistikoak etxean erabiltzen den hizkuntza finkatzerakoan duten eraginaren neurria, ez baita nolanahikoa.
|
|
|
Europar Batasuneko erakundeen hizkuntza kudeaketari dagokionez, beldur gara ez dela batere arrazoizkoa" 23 hizkuntza ofizial= 23 lan hizkuntza" formula eta, ondorioz, ezta ere" guztia, dokumentu guztiak, hizkuntza ofizial eta laneko guztietara" itzuli beharraren paradigma. Badakit, bai, ez dela konponbide erraza
|
duen
kontua, eta zaila dela urteetan zehar hilezkorrak bailiran onartu ditugun egiak goizetik gauera esentzien aldaretik lurtarron zoru gainera jaitsi eta kolokan jartzea.
|
|
|
Nolako hizkuntza politika? Ertz asko
|
dituen
kontua da hau, konplexutasun handikoa. Izan ere, hizkuntzak berez edo bere hutsean ez baitira deus, hiztunak mintzo diren neurrian baitira zerbait.
|
|
|
Halere, hitzetatik ekintzetara koska dagoen bezala, eleanitza izatearen eta eleaniztasuna egiazki onartu eta sustatzearen artean oraindik ere tarte handia dago Espainian, zenbait diskurtso eta praktikaren argitan koska xume bat baino gehiago leize zuloaren tamaina hartzen duen tartea. Ika mika eta tentsio politiko ugari izan ohi da gai honen inguruan, gizarte bizikidetzarekin lotura zuzena
|
duen
kontua baita hau. Hain zuzen ere horrexegatik da ezinbestekoa Espainian ere, ezberdinen arteko begirunean oinarrituriko bizikidetza eraiki ahal izateko, gizarteak hain berea duen elebitasun edo eleaniztasuna babestea eta sustatzea.
|
|
|
gazteen emantzipazio adina igotzen; bizi itxaropena luzatzen; umeak izateko adina ere oso goian; etorkinak etorkin, jaiotze tasak baxu; guraso bakarreko etxeak gero eta gehiago; baita pertsona bakarreko etxeak ere, familia kideen autonomia handitzen; emakumeek independentzia ekonomikoa handitzen; etxeko lanen banatze sasidemokratikoa abian dugu. Eta oraindik ikusteke
|
ditugun
kontuak: kohabitazioa izango da gazte askok aukeratuko duten, aukeratu duten elkarbizitza eredua; eta etorriko dira dibortziatu eta berrezkondu diren aiton amonak.
|
|
|
Post scriptum: glosa idatzi eta gero eta glosarekin zerikusirik ez
|
duten
kontuen peskizan nenbilela, aurkitu berri dudan euskal olerki batek beroarena kendu dio aurreko hausnarketari: emakumeak eta irakurketa ezkon ezinak egiten dituen legea ez zen eta ez da hain isilpekoa, haren oihartzunak ez dira zeharo itzali.
|
|
2010
|
|
|
–Gaurko badaukazu lana, Andres. Biharko txosten bat nahi
|
dut
kontu honetaz. Eta, batez ere, Mallopekoak ez daitezela kontu honetaz enteratu.
|
|
|
Horrelako disparateak aise sortu eta barreiatzen dira, denok gezur eta erdi direla jakinagatik. Garai hartan hipokresia nagusi
|
huen
kontu horietan. Txistetarako apaiza eta mojak hartu, eta gero, aurrean zeudenean, berealdiko erreberentziak.
|
|
|
Irtenbiderik ere ez zen ageri. Baina, merezi
|
du
kontuan hartzea zer nolako urteak igaro zituen Joan Paulo II.ak mutil eta gazte zelarik Polonian. Munduak ezagutu dituen indarkeriarik handienak jasan zituen bai Hitlerren armadakoen aldetik eta baita komunismoaren aldetik ere.
|
|
|
Eta, horrekin batera, berehala argitu nien Madrilen nire hitzaldia entzuten ari zirenei, Lehendakari nintzen aldetik, euskaldunen artean dauden pentsamolde guztiak hartu behar
|
nituela
kontuan. Eta horrexegatik ez nuela uste elkargune hori independentzia izan zitekeenik, baina ezta gaurko Konstituzioa ere.
|
|
|
Michel Camdessus ek, Nazioarteko Diru Funtsako presidente izan zen ekonomialari baionarrak, hauxe esan zuen 2009ko irailean, hemen, Euskadin: orain konpondu behar
|
ditugu
kontuak, krisian gaudenean; bestela, gero ezinezkoa izango zaigu aldaketak egitea, eta business as usualera itzuliko gara, berriro ere merkatura!
|
|
|
Beste alde batetik ere, ezin da gizarte garaturik lortu, ez bada aurrera egiten gizon eta emakumeen arteko berdintasunean. Ezinezkoa da giza garapen iraunkorra nahi izatea, ez
|
baduzu
kontuan hartzen giza eskubideak badirela; eta emakumeen eskubideak ere giza eskubideak direla, gizonenak diren bezalaxe.
|
|
|
Kabinetearen barruan, Herrizaingo sailburua bera da. Poliziaren eta ordena publikoaren arduraduna? Jaurlaritza koordinatzen duena; oso eredu bitxia da (ia ia demokrazia aurrekoa), kirrinka egiten duena, batez ere Euskadin koalizio gobernuak osatzeko tradizio luzea
|
dugula
kontuan hartuta. Koalizio gobernu horretan guztietan parte hartu du EAJ PNVk eta zentzuzko koordinazioz jokatzea lortu da guztietan; Europan sortzen diren koalizio gobernuen antzeko funtzionamendua izan dute guztiek.
|
|
|
Bai, horixe dakar aurren aurrena, eta Oiartzungo berri gisan, horixe nabarmendu nahi dizu, gainera, beste kontaera guzien gainetik. Baina, ez ote
|
du
kontu hori Juan Marik, beste asko bezala, osaba Manuelen hartatik atera eta euskarara iraulia izanen. Bai, osabaren Baiona ilobaren Goizueta bihurtu dela dirudi hor.
|
|
|
Orain artean, inon ez genuen diximuluan bertsotan paratako moldetariyan kontu polit horrenik, baina, orain bai, eta ez gainera nolanahiko doinuan! Eta hori zinez eskertzekoa da, baina
|
badu
kontu honek bere alde iluna ere, hemen argitzen hasteko bihurriegia iruditu zaidana [86].
|
|
|
Guk ezker eskuin erabaki behar izan ohi
|
ditugu
kontuak. Baina, ez da horrela gertatzen gure etxadi eder bikain honetan.
|
|
|
Eredu nagusi bati egonkortasuna eskatu behar zaio, hau da, egonkortasuna sortzeko gaitasuna. Horregatik, eredu nagusi batek giza taldea hartu behar
|
du
kontuan, hau da, usteek denon usteak izan behar dute neurri handi batean. Auzia ez da Lurra nolakoa den norberarentzat, baizik eta Lurra nolakoa den (edonorentzat).
|
|
|
Izaera desberdineko presioak dira, baina biek ala biek egozten diete usteei izaera publikoa, egiak eta ekintzek, oro har, izaera publikoa dutelako. Hortaz, usteak fintzearen arazoa ez da kontu pribatu bat, dimentsio publikoa
|
duen
kontua baizik.
|
|
2011
|
|
|
Nitaz hitz egin nahi dizut. Hobeto esateko, nitaz inoiz jakin ez
|
dituzun
kontuez. Uste dut esplikazio asko zor dizkizudala, eta horregatik.
|
|
|
Uste ditek eurei bakarrik dagokiela Espainian agintzea. Eta zer
|
duk
kontua. Euskaldunok haien aldean trebeagoak zaretela, jantziagoak eta ikasiagoak.
|
|
|
Armak eta enparauak lortzeko eta eskuratzeko modukoak dituk. Gura izatea
|
duk
kontua. Bizirik eta burua goian dugula iraun gura izatea.
|
|
|
Joxe nahiko berandu joan zen, etxera hiru orduko bidea
|
zuela
kontuan hartuta, eta esan zuen larunbatean berri hobeak ekarriko zituela. Alde egin zuen eta ni pozik geratu nintzen ekarri zituen egunkari eta aldizkariekin.
|
|
|
Ez dago, ordea, jendeak Ameriketara emigratzen zuen garaietara joan beharrik sasoi guztietan zakurrak ortozik ibili direla egiaztatzeko. Udaberri amaiera hartako zapatu arratsalde batean amak lehendik ere ezagun
|
nituen
kontuak kontatu zizkidan, baina inoiz baino xehetasun gehiago emanez; bere aitaita amamei eta izeko osabei buruz esanikoez gogoratzen naiz: orduan pausatuagoa zen bizimodua, bai, baina haiek ere gorriak ikusi zituzten, haiek ere etxetik alde eta ahal zuten moduan atera behar izan zuten bizibidea.
|
|
|
Dena dela, lilura faltsuen gurma astinduta ere, ezin azpimarratu barik utzi lehenago ere aipatua
|
dugun
kontu bat: munduak bazter ederra bezain zakarra izaten segitzen du, betiko moduan, baina, orain arteko garaietan sekula ez bezala, adierazle guztien arabera ematen du jasangarritasunaren muga mugara iristen ari garela.
|
|
|
Hura neoliberalismoaren hedapenerako funtsezko azpiegitura zela idatzi nuen, zentroak zentroago bihurtu eta periferiak are gehiago baztertuko zituela, ekonomiaren deslokalizazio prozesuan koska bat gehiago estutzea zela... Sobera ezagun
|
ditugun
kontu horiei guztiei buruz jardun nintzen.
|
|
2012
|
|
|
Aitak, biharamun goizean, amaren" nora zoaz hain goizetik, baina?" galderari entzungor eginda ireki zuen haien logelako atea eta, inoiz ez bezala, guztiak ohean utzita irten zen etxetik, gosaldu ere egin gabe. Ez
|
zuen
kontu handiarekin itxi sarrerako atea; danbatekoaren ostean, zoli zoli entzun zen haren pauso hots indartsua urruntzen.
|
|
|
–Dena dela, hemen ez dute denek begi onez ikusten. Hobe
|
du
kontuz ibili.
|
|
|
–Ateraino heldu zenean, esanguratsua, ia mehatxuzkoa iruditu zitzaidan ahoskera batez, gehitu zuen?: Hori guztia
|
zuen
kontuak dira. Nik ez dut ezer jakin nahi.
|
|
|
Eta, batez ere, kontzientziarena ez da historiari dagokion auzi bat. Baina idazleak eskuetan daukan eskelatxoak historikotik gutxi
|
duen
kontu bat aipatzen du:
|
|
2018
|
|
|
Gaurkoa ere egun gogorra izan da. Helenerekin hitz egin nahi
|
luke
kontu hauetaz guztietaz, berarekin baizik ezin baititu partekatu. Igandean izango du aukera, igandero beren gordelekuan elkartzekotan geratu baitira.
|
|
|
–Aitzitik, Otto, aitzitik: zergatik ezin
|
dugu
kontuan har zerua ez dela beti beltz, itsasoa beti haserre, lurra beti antzu... Saminari bidea erraztu ordez, zabal diezaiogun leihoa argiari, eta imajina dezagun, Aba Yakueren anatemei iseka eginez, mutil gisa jantzitako neskak deskubritu egiten duela neska gisa jantzitakoa ere ez dela ostalariaren alaba.
|
|
|
Zinemak ere baduela bere eragina zalantzarik onartzen ez
|
duen
kontua da, badakit, garaitsu hartan ikusi genuelako eta behin baino gehiagotan aipatu izan duelako Anjelek, xera berezia zuela Mankiewicz en La huellarekiko. Beharbada, buruz burukoaren lehia zentzuagatik batez ere.
|
|
2019
|
|
|
Hilketa hotza izan duk, ordea. Horrela utzi behar
|
duk
kontua?
|
|
|
Liburu zaila da eta, jakina, primeran iruditzen zait irakurri nahi izatea. Eta ez egin kasurik irakasleari liburu hori irakurtzeko adinik ez
|
duzulako
kontuarekin. A zer disparatea!
|
|
|
Eguzkiak bidalitako bero izpiok, badute oraindik beste baldintza bat, bero hori dena neurtzen saiatu nahi
|
bagenu
kontuan hartzekoa. Eguzkiak jotzen duen zorua nolako, beroa ere halako.
|
|
|
Urre urtea, elur urtea dio esaera batek, hurritzak bere gehienak, garai honetarako, emanak
|
dituela
kontuan hartuta. Urre asko batu al duzue?
|
|
|
Gertakizun eta data horrekin batera, berez lotuta egongo ez den arren, atzoko santu Prudentzioren egunarekin esan nahi
|
nukeen
kontua da, bere hain gutxi jakinik ere, Eliz Amak gure Prudentzio santua gizon baketsu eta bakegiletzat aitortzen duela: hala atzoko otoitzean:
|
|
|
Abuztuaren 2an, Izenen trazak azaltzean, esaten genuen nola, San Lorentzo egunetik Ama Birjinaren eguna aldera, beroaldi labe kutsuko bat ematen den hor. Arrazoia
|
duela
kontu honek esan behar da, aurreko bero punta erpin horiek ikusita.
|
|
|
Ez zen giro izango honen etxean hegoa eta idorra bazebilen garizuma garaian. Bestela nahi
|
zituen
kontuak: Istil ugari hobe, han dioten bezala:
|
|
2021
|
|
|
Egia esan, haur batentzat, eskolak hasieratik izan luke berak bakarrik, gu gabe, aurre egin beharreko lehen borroka; hasieratik argi egon luke haren gudu zelaia dela, non guk laguntza noizbehinkako eta hutsal bat baizik ezin baitiogu eman. Eta han bidegabekeriak jasaten baditu edo ulertzen ez badute, jakinarazi behar diogu hori ez dela batere harritzekoa, bizitzan etengabe espero izatekoa baita besteek gu ez ulertzea, ez ikusiarena egitea, eta bidegabekerien biktima izatea; eta axola
|
duen
kontu bakarra da guk geuk bidegabekeriarik ez egitea. Seme alaben arrakastak edo porrotak haiekin partekatzen ditugu, maite maite baititugu, baina haiek, koskortzen doazen heinean, gure arrakastak eta porrotak, gure pozak eta kezkak partekatzen dituzten modu eta neurri berean.
|
|
|
Denbora askorik ere ez nuen behar izan. Artean tomate zukua eta semola zopa prestatzen nituen, baina bitartean idatzi behar
|
nituen
kontuak nerabiltzan gogoan. Garai hartan herri eder eder batean bizi ginen, hegoaldean.
|
|
|
Dena dela, ironia gero eta kamutsago neukan, eta neure baitan amore eman nuen hitz hura erabiltzen zuten jakitunen aurrean; azken batean, jakintza eta arte produkzioa nola edo hala sismetatizatu beharra egongo da noski, dena gainbehera abiatuko ez bada. Urte batzuk lehenago, ez nuen onartuko halako pentsamolderik neure pentsamendu asistematiko zaputzean, baina orain kanpotik begira nengoen, ezertan parte hartu gabe, eta horrek paternalista samarra bihur  tzen
|
ninduen
kontu horietan ere.
|
|
|
Esoterismoak bizi duen norbait daukat. Morroi bat daukat Tasiori, kartzelara sartu zutenean, mirespen gutunak idazten zizkiona, eta orain hark Twitterren
|
duen
kontuaren jarraitzaile aktiboenetakoa dena. Pertsona bat daukat atzo, hilotzak aurkitu eta minutu gutxira, hilketa tokian zegoena, eta hildakoen irudia Internetera igotzen lehena izan zena.
|
|
|
Probabilitate handiena dutenak lehenetsi, baina ez inor ere ahaztu. Twitterren duzun kontaktuari eskatu, bestalde, interakzio gehien
|
dituzten
kontuen zerrenda, iruzkingile kartsuenak... atzean morroi burutik zeharo jotako bat dagoela zure instintuari esaten dion zernahi.
|
|
|
Aitaitak esan zidan Blanca Diaz de Antoñana Villaverden izan zela nire izeba zaharraren bila joanda, senarra hil eta gutxira. Ordurako ez
|
zuen
kontua argituko zen beldurrik, eta bere hirugarren semeaz zer izan zen jakin nahi zuen. Gure izeba zaharrak Izarrako senar emazteen izena eman zion emakume hari, haiexei eman baitzien hirugarren haurra.
|
|
|
Gure hanka  arteetan edo nun? ⣠Beste aldaera horiekin kutsatzea bazegok, eta bazpare horien kontra txertatzea
|
huke
kontua, eta hik ere... â Nik zee?
|
|
2022
|
|
|
Eta hona hemen Ada, Vicençen ahoari darion garagardo usaina gogoko
|
duela
kontuan hartzen, putzuaren hondoan halako garagardotegia balego bezala. Garagardotegia moketaduna.
|
|
|
Noski, ederra, ederra duk, bai... Baina Parisko bizitasunak egiten dik dena; hori
|
duk
kontua. Ez zagok Paris bezalako hiri alairik, bizirik, zirraragarririk...
|
|
|
" Eta niri zer esaten didazue? Hori
|
zuen
kontua da. Nik zer zerikusi daukat horrekin?".
|
|
|
Denbora, espazioa, lurra, euria, mineralak, eguzkia, hodeia, ibaia, ho  tza, ilusioa, mindura, bizia eta heriotza, dena dago paper zuri horretan, dena dago erlazionatuta gure begiradaren interbentzioari esker. Existentziak berezkoa
|
du
kontu heterogeneoen lotura. Ezerk ezin du bakarrik iraun.
|
|
|
Zuribide hori faltsutze bat da. Faltsutze hori noraino iristen den ulertzeko, nazismoaren zuribidea hartu behar
|
dugu
kontuan.
|
|
2023
|
|
|
Niretzat urteetan apustua, ba, besteak beste etxe bat ordaintzeko balio
|
zuen
kontu inportantea ere bazen, nire harridurarako.
|
|
|
Zakur bizi bizi bat erosi zuen, eta hesia konpondu, inor ustekabean sar ez zedin. ...rik utzi behar, ez lizunarenik, ez mikaztasunik, ez hezurrarenik, ez du arrea izan behar, ez du errefau minak bezala erre behar, ez du gurin zahartuaren dastarik utzi behar, ez sufrearen dasta edo usainik, ez du zakarra izan behar; senarraren aurrean eserita entzuten zituen argibideak, arnasari eutsiz, eta senarrak adierazten zion zer egin behar duen destilatzaile on batek, eta zerekin ibili behar
|
duen
kontu handiz: destilatzean, etengabe zaindu behar da sua, indar gehiegi har ez dezan.
|
|
|
Ezin konta ahal esaera eta berba galant dauzka Oñatik bere baitan. Aro bidaiariak hesitu behar
|
du
kontua, eta gogoa hartu du elurraren eta izotzaren gainean elizitatzeko. Berarekin elkartutako berein herritarrek, goi auzuneetan bizi izanda, samur asko erantzun diote aro bidaiariari.
|
|
|
Ikusitakoa ikusita, ezin ditugu bestelako ateak itxi. Kontrakoa, aukera guztiak izan behar
|
ditugu
kontuan: Ikasle hau nola dago emozionalki?
|
|
|
Ez dute erlojurik, ezta leihorik ere, eta argi bera dago eguneko edozein ordutan; hau da, diseinaturik daude kontsumitzailea ohartu ez dadin eguna edo gaua den edota zenbat denbora daraman bertan. Arkitekturari dagokionez, adibidez, zu zer gunetara bideratu nahi
|
zaituzten
kontuan hartuta, irisgarriagoak izango dira gune horiek kasinoetan, eta zure kortexaren desaktibazioa lantzen joaten dira ibilbide horretan. Horretan oinarrituak dira, adibidez, kasinoetan bideak markatzen dituzten alfonbren formak.
|
|
|
Baina ez hori bakarrik. Horri lotuta doazen konduktismoa, logika algoritmikoaren erradikalizazioa eta burbuila faktoreak izan behar
|
ditugu
kontuan. Ezaugarri horiek heldu batentzat oso arriskutsuak badira, zer esanik ez nerabe baten  tzat, etapa horren ezaugarriak gogora ekartzen baditugu behintzat.
|
|
|
Gizarte teknologizatu batean bizi garen neurrian eta hiritar konpetenteak sortzea helburu duenez hezkuntza sistemak, inork ez du zalantzan jartzen teknologia berriak nola erabili irakatsi behar denik; ez da horren garbia, ordea, datuetan eta esperientzian oinarrituta, teknologia berri edota pantailen bidez oinarrizko ezagutzak irakastea, orokorrean, hobekuntzak ekartzen dituenik, termino absolutuetan behintzat, orain arte egin dugun moduan egiten bada behintzat. Beraz, uste osoa dugu, zentzu horretan, hausnarketa zorrotza eta ausarta egin behar dugula Hezkuntzan203, batez ere, adimen artifiziala ate joka
|
dugula
kontuan hartuta, ChatGPT esaterako.
|
|
|
Nahiko ohikoa da gaur egungo nerabeen artean, Instagramen, adibidez, kontu bat baino gehiago izatea, kontaktu multzoen arabera. Baina, gure gaztetxoak ez luke ahaztu aipatutako aztarna digitalaz gain, bestelako egoerak ere gerta daitezkeela Interneten
|
ditugun
kontu guztietan: adibidez, edozein kontu hackeatu daitekeela eta zabaldu daitekeela bertako edukia, 213 edo bertako partaide batek, ezohiko arrazoi bat dela bide (haserrea, mendeku nahia...), guk nahi ez ditugun edukiak zabaltzea (delitua izango litzateke, bide batez aipatzearren); oso ondo pentsatu behar dugu zer eta zergatik bidali edo igotzen dugun zerbait sarera.214 Eta, noski, arreta handia jarri honetan:
|
|
|
Eztabaida horietan, guk ere parte hartzen genuen, beste bat bagina bezala, 230 gure bizipen pertsonalak eta gogoetak plazaratuz. Bestalde, gaiaren inguruan dugun jakintza erabiliz, ikasleak zer gairi buruz jabetzea nahi
|
genuen
kontuan hartuta bideratzen genuen eztabaida.
|
|
|
Azkenik, agian deigarrien den kontu bat hartu behar
|
dugu
kontuan. Ez da soilik gure txikiek ez dutela beharrezko gaitasuna tresna potente hori egoki erabiltzeko, baizik eta ez dutela beharrik ere.
|