|
2003
|
|
|
Hauda, jakintsuenaraberazelulaLurrarenerraietandaudengaiezorganikozosotutadago, etalurrezkoalitzatekegizakiaberaereitxuraosoz??
|
baluke
itxura??. Lurrezkoaizatea, ezdagoesanbeharrik, ezdaparadisukobuztinazegindakoaizatea.Nolanahi, frogasegurtamenezkorikerdiesten ezdenbitartean,, ezdakigunola, diosku.Errannahibaita,, itsubaino okherhobe?.
|
|
2008
|
|
|
alderdi bateko eta besteko hitzek ez
|
dute
itxuraz elkarrekin zer ikusirik (ahaide> eta askazi, > eta jin, > eta irten). Hauetan, berez, ditekean gauza da guztiez baliatzea, Azkuek eta nahi zuten gisara, bakoitzaren adiera, zentzua eta esan-nahia geure oldearen eta gogoaren arabera mugatuaz:
|
|
2009
|
|
|
aparteko lekua dagokio Orotariko Euskal Hiztegiari, euskarazko ondarearen bilduma guztiz aberatsa jaso baitu eta hori izango baita ondoko lanen oinarri sendo eta ezin baztertuzkoa. Bestalde, modu nabarmenean eragin dio euskara batuak gaur
|
duen
itxurari, horren norabidea adierazi duten formak proposatuz, 1968ko Batasunaren Hiztegia rekin hasi eta oraingo Hiztegi Batua arte.
|
|
2012
|
|
|
goratzea bilatzen ote duen, baina bai zubigintza egin nahi duela herri jakinduriaren eta XX. mendeko mundu zabalaren artean. Edo gutxienez, erreparorik batere ez
|
duela
itxuraz hain urrutikoak diruditen mundu haiek batzeko eta euskaraz adierazteko.
|
|
2013
|
|
|
Delako «luneta» horiek hitz laburrez deskribatu zituen, soldaduek
|
zuten
itxura bitxiaz trufa pixka bat eginez. Hala ere, maskara hark ez zuen erabateko babesik eskaintzen, gas harekiko kontaktua gorputzeko beste edozein zatirekin izan baitzitekeen, nahikoa baitzen gasa landareetan edo lurrean egotea.
|
|
|
Gure gaira etorriz, Eskualduna astekariak Havas agentziarekin kontraturik ba ote zuen? Hipotesia horrek ez
|
du
itxura handirik. Bere xumean, indar gehiago egiten bide zuen lekuko berriketarien berrien biltzen, eta nazioarteko berriak egunkarietatik kopiatzea edo laburbiltzea nahikoa izan zitekeen.
|
|
2019
|
|
|
Aurrerago, Pedro Sainz Rodríguez Espainiako Hezkuntza ministroari akademia berriro abian jartzeko asmoa agertu zion Azkuek, gutun bidez, eta babesa eskatu horretarako eta euskarazko argitalpenak egiteko, baina ez zuen erantzunik jaso. Urte askoren ondoren, 1982an, Sainz Rodríguezek azaldu zion Jose Maria Satrustegiri, Gobernuak erabaki zuela Euskaltzaindia konfiskaturik
|
zuelako
itxurak egitea, falangistek eta erreketeek euskararen akademiari erasotzeko burutaziorik izan ez zezaten.
|
|
|
2015ean, Euskara ibiltaria inauguratu zuen akademiak, harrezkero Euskal Herri osoko leku askotan ikusi ahal izan den erakusketa; EHHA Euskararen Herri Hizkeren Atlaseko materialetan oinarrituta, teknologia berrien bidez atlas horretako mapekin eta hitzekin jolasteko aukera dute, besteak beste, erakusketaren bisitariek. Horrez gain, zuek egun hauetan sarri egiaztatu ahal izan duzuen bezala, informazio eta zerbitzu ugari eskaintzen ditu Euskaltzaindiak webgunean, horien artean Plazaberri albistegi digitala, 2006ko apirilean abiarazia eta 2016ko ekainean berritua, gaur egun
|
duen
itxura eta eitea hartzeko. Horrez gain, Euskaltzaindiak apustu argia egin du sare sozialetan. Facebook, Twitter nahiz Instagram?
|
|
|
: Plazaberri, webguneko albistegi digitala, berritu zuen Euskaltzaindiak, gaur egun
|
duen
itxura eta eitea emanez.
|
|
2021
|
|
|
Egileak datuak aztertutakoan ateratzen duen ondorioa da Gipuzkoaren euskalduntasuna, edo Gipuzkoako alderdi batena, ezin dela, egin izan den moduan," inskripzio gutxi batzuk eta lauzpabost toponimo (gehienak ilunkarak eta kokapen ezezagunekoak)" direla-eta zalantzan ezarri. Horretarako dugun argudiorik argiena da erromatar inperioaren garaian han hemen barreiaturik zeuden jende izenetan iturburu duten toponimoak Gipuzkoan ez direla urriak, eta eman ditugun (ikus bedi Salaberri eta Zaldua, 2019) azalpen guziak ontzat har ez balitez ere, uste dugu aski direla toponimo horiek egun
|
duten
itxura euskaldunen ahotan ibiliak izateari zor diotela pentsatzeko, Nafarroan bezala, demagun. Alegia, eta paradoxa irudi badu ere, latin munduko pertsona izenetan oinarritutako toki izenek garbi adierazten digute euskaldunok –gipuzkoarrak kasu honetan– hemen bizi ginela, eta gure lurrean nagusi ginela, bilakaera euskararen barnekoa izan dutelako.
|
|
|
16.2.10c Dena dela, ongi bereizi behar
|
ditugu
itxuraz oso antzeko direla irudi dezaketen espresio hauek: Liburu erdia irakurri zuen/ Liburuaren erdia irakurri zuen.
|
|
|
312). Adibidez, ere partikula adberbiotzat har daiteke, eta horrek beti
|
du
itxura hori, ez du besterik hartzen, ez artikulurik ez postposiziorik. Baina euskaraz ez da hori gertatzen beste adberbio askorekin, aurreko pasartean ikusi dugun gisan, adberbioek postposizioak hartzen ahal baitituzte.
|
|
|
Aise gutxiago gertatzen da hori forma arrunekin (hau, hori, hura), horiek ageri diren gehienetan izena isildutzat ematen baitugu. Lehen aipatua izan dena berriz aipatu beharrean erabiltzen da bera, bai mendebalean bai ekialdean5 Horrek esan nahi
|
du
itxuraz forma indartua izanik, berez forma erreproduktiboa ere badela, Altuberen hitzetan: Eleizalde zenaren izen maiteak baditu zenbait kutsu, berak ez baitzuen bere usteak[...] izkutuan gorde sekula (Mitxelena).
|
|
2023
|
|
|
batetik, eskolara eraman ditugun hizkera modu asko lekuko euskaratik urruti dauden lekuko azaldu zaizkigu, antza; bestetik, eskolaz kanpoko eremuetan, euskara batuaren aurreko egoerara itzuli nahi dugula dirudi. Biak ala biak estu lotuak daude eskolak euskararen aferan erakutsi behar
|
lukeen
itxurarekin.
|