|
2008
|
|
|
|
Duela
hamar urte pasatxo, aldizkari honetan bertan, Euskararen erronka Teknologia Berriaren aurrean izenburua zuen artikulu bat argitaratu nuen. Berriro ere, BAT aldizkariko adiskideek gai horri begiradatxo bat botatzeko eskatu didate eta nik gustura eman diet baiezkoa.
|
|
|
|
Duela
hamar urte pasatxo, aldizkari honetan bertan, Euskararen erronka Teknologia Berriaren aurrean izenburua zuen artikulu bat argitaratu nuen. Berriro ere, BAT aldizkariko adiskideek gai horri begiradatxo bat botatzeko eskatu didate eta nik gustura eman diet baiezkoa.
|
|
|
|
Duela
hamar urte BAT aldizkarirako egin nuen artikuluan hizkuntza teknologiaren egoerari errepaso txiki bat egin nion. Orduan esan nituenak ez ditut errepikatuko, nahiz eta uste dudan gaur ere balio dutela, baina eremu horrek izango duen garrantzia berriro ere azpimarratu nahi nuke.
|
|
2010
|
|
|
C1 maila eduki behar dute Ivy Ligako unibertsitateekin antolatutako trukeetan parte hartzeko. d) Itzultzen direnean, ingelesez irakasten diren bi irakasgaiak landuko dituzte hirugarren urtean. e) Laugarren urtean, beren tituluko beste bi irakasgai landuko dituzte ingelesez. f) Ingelesez idatzitako gradu amaierako proiektuak prestatzen ari dira titulu batzuetan (ingeniaritza, enpresen administrazioa, itzulpena eta interpretazioa). g) Gradu batzuek nazioarteko lanpostuak eskaintzen dizkiete ikasleei (ingeniaritza). ah) Ikasleek parte har dezakete topaketak antolatzen dituen hizkuntza boluntariotza batean: a. Hamar ekitaldi sozial Bartzelona inguruan eta Katalunia osoan. b. 500 bikote urteko(
|
duela
hamar urte jarri zen abian Kataluniako ekimen hau).
|
|
|
hazkundea behar du euskarak, masa kritikoa handitu beharrean da, baina hazkunde sozial orok saihetsezina du hazkunde krisia. euskararik gabe bizitzea nagusiki euskaraz bizitzea baino askoz errazagoa den gizarte batean, ezinezkoa da elebidun guztiak —euskaldun zaharrak bezala euskaldun berriak— neurri berean izatea elebidun eta denek euskara gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko dugun euskararen erabileraren gakoetariko bat da hau, ez txikiena. bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz ezin dela hizkuntza baten bizi indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza galbidean jarritako hizkuntza dela. Munduan barrena, ordea, prestigio sozialik ez duen hizkuntzari gibela eman ohi zaio familian, belaunez belaun gertatu beharreko transmisioa hautsiz. hori ere gertatu izan da euskararen historian. galerak izan ditu euskarak familian, etengabe gainera, hiru lurraldeetan. euskal autonomia erkidegoan bertan ere halaxe gertatu da
|
duela
hamar urte arte. alabaina, gaur egun, bi gurasoak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen oinarrizko transmisioa eaen, baita nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute iparraldean. euskaraz bikotekideetako batek baino ez dakienean, ordea, ez da gauza bera gertatzen: euskal autonomia erkidegoan seme alaben %86k euskara jasotzen dute etxean; baina %71k besterik ez nafarroan; eta %45era ez dira iristen iparraldean. erratzeko beldurrik gabe esan dezakegu euskararen hiru lurraldeen arteko alde hauek lurralde bakoitzeko herritarren atxikimendu maila ezberdinen adierazle direla. hezkuntza sistema da hiztunen gehikuntza gehien ahalbidetu duena.
|
|
|
irakastereduen sistema baliagarria izan dela, gurasoek gero eta proportzio altuagoan euskarazko irakaskuntza trinkoenaren alde egin dutela eta, jakina, irakasleek eta herri aginteek aldaketa hau ahalbidetu dutela. unibertsitatean ere izan du isla euskararen hazkundeak. unibertsitatea, beranduago hasita bada ere, hazkunde horren eragileetariko bat izan da, eta izaten ari da. euskararentzat guztiz berria da unibertsitatearen eremua; euskarak irabazi duen esparru berrietako bat da. urtez urte gehituz joan da unibertsitatean sartzeko hautaprobak euskaraz egitea aukeratu duten ikasleen kopurua. ikasturtean, sarrerako hautaprobak euskaraz egin zituztenak %27, 2 izan ziren, eta 2010ean, berriz, %57, 1 aurten, ikasturtean, euskal herriko unibertsitatean lehen aldiz matrikulatu diren ikasleen %44, 6 lizentziatura edo gradu ikasketak osorik euskaraz egiteko matrikulatu dira.
|
duela
hamar urte, ordea, 20002001 ikasturtean alegia, %30, 5 izan ziren lehen matrikula euskaraz egin zutenak. irakasleei dagokienez, berriz, lanaldi osoko irakasle elebidunen kopurua %13 izatetik %40 izatera igo da hamar urteotan. eta, unibertsitatearen arduradunek ezagutzera eman dutenez, gradu ikasketetako derrigorrezko kreditu guztiak euskaraz hartu ahal izango dira ikasturtean ehun....
|
|
2012
|
|
|
ezin da saldu euskaraz. Gaur egun ez dute egiten ikusten dutelakoz dendetan euskaraz egiten dela, baina
|
duela
hamar urte bai, ez zutelako adibiderik (M3).
|
|
|
Hiriburuetako euskararen erabileraren bilakaera kontuan hartuz gero5, ikus daiteke Donostian 1989tik 2011 bitartean ia sei puntu egin duela gora erabilerak. Baina, 2011ko neurketan
|
duela
hamar urte jasotako erabilera maila bera jaso da (%15, 9). Bost urte lehenago erabilera %18koa izan zen.
|
|
|
Nafarroako hiriburuan datuek oso antzekoak izaten jarraitzen dute, eta gazteen kasuan igoera txiki bat nabari den arren (0, 4 puntu)
|
duela
hamar urte baino beherago daude zenbakiak.
|
|
|
Gasteizen era jaitsiera ikus dezakegu 0,5 puntukoa haurrei dagokienez eta 1,1 puntukoa gazteei dagokienez. Dena den, aipatu Arabako hiriburuko datuak
|
duela
hamar urte baino hobeak direla oraindik.
|
|
|
Kale Erabilera Neurketaren emaitzen aurkezpen txostena horrela hasi du Soziolinguistika Klusterrak izendatutako neurketaren Batzorde Teknikoak: "
|
Duela
hamar urtetik hona euskararen kale erabilera bere horretan dagoela esan daiteke, trabatuta". Esaldia eta laburpen txostena aztertzerakoan irakurketa ezkorregia dela esan du zenbaitek, baina emaitzen laburpen errealista dela esan daiteke.
|
|
2016
|
|
|
1989tik hona ia sei puntu egin du gora erabilerak. 2011ko neurketan, halere,
|
duela
hamar urte jaso zen erabileramaila bera jaso da (%15, 9) eta 2006an %18koa izan zen. d)
|
|
|
Perspektiba globalean, hona Olatz Altunaren balioespena: "
|
Duela
hamar urtetik hona euskararen kale erabilera bere horretan dagoela esan daiteke, trabatuta. 2011ko udazkenean burututako kale neurketan, euskararen erabilera %13, 3koa izan da.
|
|
2017
|
|
|
" Eta ez, ez gaitezen hasi botila erdi hutsik edo erdi beteta ikus daitekeela esaten.
|
Duela
hamar urte hori egia zen, apika, gaur egun ez. (...) Gaur egun euskarak ez du aurrera egiten eta, laster, ziur aski, atzeraka hasiko da."
|
|
2018
|
|
|
Gainera, diferentziak askoz argiagoak dira haur eta gazteen artean.
|
Duela
hamar urte horretaz ohartarazi zuen Kike Amonarriz-ek" 2006ko hizkuntzen kale erabileraren neurketa: aurreikuspenak eta emaitzak" artikuluan:
|
|
2021
|
|
|
Beren txostenean Euzet eta Kerlogot deputatuek flandrieraren irakaskuntza ez dute aipatzen (2021). Hain zuzen,
|
duela
hamar urte baino gehiagotik desagertu da. Baina berriz 2021eko irailean has liteke, ikastaldi batez astean lehen edo bigarren mailan, Lilleko Akademiak irakasleak kontratatzeko deialdia egin baitu8.
|