|
2001
|
|
|
Lan honetan ikusten denez, telebista pribatua hamar urtez egon ondoren Espainian telebistako lehia sendotzeak egunean 210 minututan egonkortu du ingurunearen kontsumoa, satelite bidezko telebista digitaleko bi plataformen sorrera gehiago handitu gabe.
|
Duela
hamar urte baino gehiago, telebista kanal pribatuak agertu zirenean, handitu egin zen kate orokorren irekietako telebista eskaintza. Batez besteko kontsumoa ez da igotzen ordainketa eskaintza berriekin, edo oraindik ez da ikusten kontsumoan eragin hori, satelite bidezko telebista digitaleko plataformek (Canal Satelite Digital eta Vía Digital) batez besteko kontsumoaren %2, 2 baino ez baitute hartzen.
|
|
|
|
Duela
hamar urte haurren egoera hobetzeko mundu helburu nagusiak ez dira bete, atzo zabaldu zen Haurrentzako Nazio Batuen Funtsaren (Unicef) urteko txostenaren arabera. Dokumentuak, hala ere, arlo batzuetan aurrerapauso garrantzitsuak ematen ditu, baina gobernu guztiek adingabeei zuzendutako politiken aldeko konpromiso handiagoa eskatzen du.
|
|
|
Haurren Munduko Goi bileratik hamaika urte igaro dira, eta herrialde askok Ekintza Planean ezarritako helburuak bete dituzte; beste batzuek, berriz, ez, Bellamyk. “Zalantzarik gabe, munduan,
|
duela
hamar urte baino osasuntsuago daude haurrak; izan ere, txertaketa politikei esker, polioa bezalako gaixotasunak desagerrarazteari esker edo edateko ura eskuratzeko aukera hobetzeari esker, prebenitu daitezkeen arrazoiengatik hiltzen ziren orain”, adierazi zuen. Hezkuntza da Bellamyk aurrerapen batzuk nabarmendu zituen beste alderdi bat; izan ere, mundu osoko eskoletan izena eman zuten haurren kopurua% 78tik% 82ra igo zen 1990ean.
|
|
|
Puleva Fundazioko Omega 3 institutuak sustatu eta gaur aurkeztu duen “Elikadura eta osasun ohiturak” azterlanaren arabera, espainiarren% 42
|
duela
hamar urte baino gehiago arduratzen da osasunaz, eta% 47k uste du elikadura osasuntsua dela osasunerako garrantzitsuena. Ariketa fisikoa egitea eta tabakoa uztea dira espainiarren ustez osasuna zaintzeko giltzarriak diren faktoreak.
|
|
2002
|
|
|
Aurkikuntza horrek geldiarazi egingo du Iberiar Penintsulako espezie autoktono horren pixkanakako desagerpena, azken berrogeita hamar urteetan herena izan baita. Rafael Álvarez Nogal biologoak atzo azaldu zuenez,
|
duela
hamar urte hasi zen “igel berdeari” buruzko ikerketaren aurrerapen handia, “perezi” ere esaten zaiona, hauxe da: “frogatu dugu anfibioak oso txikitatik ikasten duela pentsua arazorik gabe jaten, eta ez da beharrezkoa pentsuak flotatzea edo mugitzea, pentsalariek zioten bezala”.
|
|
|
Adibide bat:
|
Duela
hamar urte 120.000 euroko etxe bat erosi bazen (20 milioi pezeta inguru) eta errenta aitorpenetan ohiko etxebizitza kendu bada (kenkaria egiteko eskubidea eman dion zenbatekoa 100.000 eurokoa izan da). 2001ean 210.000 euroan saldu zuen (35 milioi pezeta inguru).
|
|
|
Txostenaren arabera, haurren artean gero eta ugariagoak dira endokrinologiako gaixotasunak, tumoreak, arazo psikikoak, digestio eta arnas aparatuko gaixotasunak, azken urteotan herrialdearen gainbehera ekonomiko eta ekologikoa dela eta.
|
Duela
hamar urte baino gehiagotik, Errusiak krisi demografiko egonkorra du hainbat fenomenoren ondorioz, hala nola hildakoen kopurua handitzearen, jaiotza tasa murriztearen eta immigrazio baxuaren ondorioz. Errusiarren batez besteko bizi itxaropena 65 urtekoa da gaur egun, eta duela 14 urte 70 zen.
|
|
|
Espainiako gaixotasun horri buruzko lehen azterketa epidemiologikoa egin eta hamarkada bat geroago, Axarkian (Malaga), komunitate zientifikoak egoki deritzo gaixotasunaren egungo bilakaera zehatz mehatz islatzen ez duten datuak eguneratzeari. “Azterlana
|
duela
hamar urte baino gehiago egin zenez eta espero baino askoz zifra handiagoak agertu direnez, bidezkoa dirudi eguneratzea”, dio Oscar Fernández Carlos Haya Ospitaleko Neurologiako buruak. Adituen datuen arabera, esklerosi anizkoitzak 60 kasu izan ditu ehun mila biztanleko, eta ia laurogei.
|
|
|
Are gehiago, azken hori kartzinogenotzat hartzen da. EZTAINUA, MERKURIOA ETA KADMIOA Eztainu metalikoa ez da oso toxikoa, eta, horregatik,
|
duela
hamar urte erabiltzen da kontserba latak fabrikatzeko. Hala ere, merkurioaren kasurik ezagunenean gertatzen den bezala, haren forma organikoak askoz arriskutsuagoak dira.
|
|
|
Faktore horrek modu negatiboan laguntzen du aurrerapenean, Sginals en artikuluan aipatzen dutenez. Azaldu dute
|
duela
hamar urte baino gutxiago hasi diren ikerketak direla, hau da, lehen urratsak egiten ari direla, eta orain arte lortutako aurrerapena garrantzitsua izan arren, oraindik bide luzea eta ikerketa dagoela helmugara iritsi eta lehen emaitzak lortu arte. Ikerketaren oztopo nagusietako bat lankidetza da.
|
|
|
«Goi bilera paraleloa» NBEko estatu kideen ordezkaritzak biltzen diren egoitzaren ondoan «Goi bilera paraleloa» egiten da, Gobernuz Kanpoko Erakundeen (GKE) ONUk baimendua. GKEek, besteak beste, pentsamendu kontserbazionistaren bi muturrek eta globalizazioaren aurkako borrokek, herrialde pobreenei laguntza eskasa emateaz gain, beste gai batzuen artean,
|
duela
hamar urte egindako Rio de Janeiroko Munduko Goi bilerako akordioak praktikan jartzea bizkortzeaz arduratzen dira. Kalkuluen arabera, ehun estatuburu eta gobernuburu joango dira bilerara, eta, adituen esanean, garrantzitsua da, adituen iritziz, gaur egun, astelehena, puntu pelakideenak konpontzen jarraitzea, neurri handi batean, erantzukizunak banatzea «munduko garapen iraunkorra» lortzeko.
|
|
|
Johannesburg en (Hegoafrika) egiten den Garapen Jasangarriari buruzko Munduko Goi bileraren helburu nagusia da ekintza planak eta egutegi loteslea, Agenda 21 izenekoa, onartzea,
|
duela
hamar urte Rio de Janeiron egindako Goi bileran onartu ziren 2.500 gomendioko deklarazio politikoa. Ordezkariak joan den larunbatean iritsi ziren Hego Afrikako hiriburura, eta ekintza planaren zirriborroa jaso zuten.
|
|
|
“Johannesburg eko Goi bilera aukera paregabea da enpresen arauak eta garapen iraunkorra federatzeko.
|
Duela
hamar urte Rion sektore pribatuak garapen iraunkorrean izan zuen eginkizuna zalantzazkoa zen. Gaur egun, oro har, aitortzen da oso garrantzitsua dela garapenean duen zeregina, ezin baitugu baliabide handirik aurkitu eragile guztiekin elkarterik gabe”, adierazi zuen Annanek Johannesburg en dauden ia 200 enpresetako ordezkarien aurrean.
|
|
|
0,6 gradu zehazki. Horregatik, kezkagarriena, zalantzarik gabe, azken hamarkadan 0,2 gradu igo izana da; horrek esan nahi
|
du
hamar urtean soilik hirukoiztu egin dela itsasoko tenperaturaren hazkunde erritmoa. Beraz, XX. mende osoa itsasoa berotzekoa izan da, XIX. mendearen amaieran industria iraultzaren garaiarekin bat datorrena; izan ere, denok dakigu lantegien eta labe garaien errekuntza —eta, zehatzago esanda, jarduera horren ondoriozko karbono dioxidoa sortzea— dela klima aldaketaren eragile nagusia.
|
|
|
Ikertzaileek heriotza horien herena haurrak ahoz behera lo egotearekin lotzen dute.
|
Duela
hamar urte, Ameriketako Pediatria Akademiak gomendatu zuen bularreko haurrak ahoz gora etzateko, eta ahoz behera etzanda egoteak duen arriskuaz ohartarazteko. Baina, gauza guztietan bezala, salbuespenak daude.
|
|
|
Prestige petrolio ontziak fuel olioa isurtzen jarraitu zuen atzo itsasora, tanke batean arraildura bat agertu ondoren, eta Galiziako historiako ingurumen hondamendirik handiena eragiteko mehatxua egin zuen,
|
duela
hamar urte Mar Egeo petrolio ontziak Galiziako kostaldean eragin zuena baino handiagoa. Bien bitartean, epaile batek saltzailearen kapitaina kartzelan sartzea agindu zuen atzo; arrantza sektorea, berriz, beldur da marea beltzak eragindako kalteak “konponezinak” izango ote diren, eta “eremu katastrofiko” izendatzea eskatu du.
|
|
2003
|
|
|
|
Duela
hamar urte desagertu zen banana, ez bada genetikoki eraldatutako hibridorik sortu, “Sigatoka beltza” (Erdialdeko Amerika, Afrika eta Asiako landaketak arriskuan jartzen dituen gaixotasuna) hausteko, atzo argitaratutako ikerketa baten arabera. Adituek diote “Sigakota” ezin dela kendu.
|
|
|
|
Duela
hamar urtetik, Alemaniak, Herbehereek, Suitzak eta Finlandiak Eco Driving izeneko gidatze ekonomikorako programa bat garatu dute, Europako Batzordeak kide diren herrialde guztietara zabaldu nahi duena. Hainbat ikerketaren bidez, erregaia aurrezten duten eta, aldi berean, segurtasuna eta, kasu batzuetan, batez besteko abiadura hobetzen duten gidatzeko ohiturak ezarri dituzte.
|
|
|
Hurrengo pausoa artikulu bat idaztea izan zen, argitalpen zientifiko batera bidaltzea, kasu honetan Frantziara, eta, era berean, nazioarteko ebaluatzaileen esku utzi zuen, aurkikuntzari oniritzia eman ziezaion. Azkenik, Nizako Lorategi Botanikoaren aldizkariak jakinarazi zuen
|
duela
hamar urte entomologoak aurkitutako intsektua ezezaguna zela eta Madrilen espezie endemiko berri bat zela, patataren kakalardoaren antzekoa. Dedikatuaren izena Espezie berri bat deskribatzen duenak bataiatzeko pribilegioa du.
|
|
|
Hazkunde horren atzean, ministroak azaldu zuenez, atzerriko ikasleen kopurua gehitu egin da, eta azken urteetan jaiotza tasa pixka bat igo da, immigrazioari ere egozten baitzaio.
|
Duela
hamar urte ia ez ziren iristen milaren erdialdera, iaz Espainian beste herrialde batzuetako ia 300.000 ikaslek egin zituzten ikasketak, hau da, ikasleen %4, 5ek. Lehen kalkuluen arabera, aurten 100.000 gehiago sartuko dira Espainiako hezkuntza sisteman.
|
|
|
Irudia: ARS Image Gallery Gurinaren ordez margarina erabiltzea ukaezina da
|
duela
hamar urte baino gehiagotik. Hainbat arrazoik lagundu lezakete fenomeno hori ulertzen, hasi osasunari mesede egiten dionetik eta horrek kontsumitzaileari irudi hobea ematen dionetik eta etxean erabilgarritasun handiagoa izateraino.
|
|
|
Beste batzuk egoera tamalgarrian daude, haiek mantentzeko baliabiderik ez dutelako. Natura Babesteko Elkartearen (ADENA) bozeramailearen arabera, Miguel Ángel, ares,
|
duela
hamar urte Espainian parke zoologikoei buruz egin zen txosten bakarraren arduraduna, ingurumena babesteko erakundeen sorta zabalaren kalkuluen arabera, legeak eskuan dutela, instalazio horien %40 eta %80 artean itxi dute. Horiek guztiek beren ikuskapen lana iragartzen dute, behar izanez gero itxiturak eskatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Noski, zoru horrek joan etorri edo mugimendu handia jasan behar
|
badu
hamar urtean behin gutxienez lixatu eta bernizatzea da.
|
|
|
FDAk, Estatu Batuetan osasun segurtasuna zaintzen duen erakundeak,
|
duela
hamar urte baino gehiagotik erabaki du silikonazko bular inplanteen gaineko debekua mantentzea. Bularra berreraikitzeko edo bularra handitzeko kirurgietan erabiltzea gomendatu zuen aditu talde batek, baina inplanteek ez dute azken azterketa gainditu.
|
|
|
“preserbatiboen erabilera zabaltzea da hiesaren epidemia murrizteko ezagutzen dugun metodo bakarra”. UNFPAren txostenak gobernuei eskatzen die, gutxienez,
|
duela
hamar urte Populazioaren Munduko Biltzarra Kairon egin zenean egin ziren inbertsioak ugalketa osasunean sar ditzatela. Zifra kezkagarriak Testuaren arabera, “metodo antikontzeptibo modernoak oraindik betetzeko dituzten munduko 201 milioi emakumeen eskura baleude, milioi eta erdi bizitza salbatuko lirateke urtero”.
|
|
|
Oscar Leiva Espainiako Urologia Elkarteko (AEU) presidentearen iritziz, gure herrialdean bizirik dauden emaileen organo eskasia, besteak beste, gorpuak dohaintzan emateko egun dagoen programa “hain aktiboari” zor zaio. Ildo beretik, adituak argitu zuen dohaintza emailearen profila aldatu egin dela
|
duela
hamar urtetik hona; izan ere, “lehen istripuan hildako gazte batena bazen, orain 60 urtetik gorako odol emaileak dira”. Nolanahi ere, Leivak onartu duenez, “organoa erauzteko teknika laparoskopikoa erabiltzen denetik, bizirik dagoen emailearen giltzurrun transplantea goranzko joeran dago, eta azken hiru urteetan hirukoiztu egin da”.
|
|
|
Ondorio horietara iristeko, Nietoren taldeak koloneko, maskuriko eta bularreko minbiziak eta melanomak eragin zituen karraskarietan eta giza zelula lerroetan. Ikerketa honen aurrekarietan aipatu behar da,
|
duela
hamar urte, Ángela Nietok “Science” lanean iradoki zuela oilaskoaren enbrioi garapenean parte hartzen duten “Slug” gene batzuek prozesu metastasikoen agerpenean eragin handia izango zutela. Orain ateratako ondorioen hasiera izan zen.
|
|
|
Aukeratutako teknikaren izena brakiterapia da eta ez da berria. Prozedura hori bera erabiltzen da Espainian
|
duela
hamar urte inguru prostatako minbizia tratatzeko, batez ere. Unibertsitate Klinikako erradioterapeutek beste aurrerapauso bat egin dute:
|
|
|
Hau da, arrisku handiko pazienteei konplikazioak saihesteko erabiltzen dira, bai eta lehendik ere infartua izan dutenei berriro ez eragiteko ere. Hain da ohikoa, ezen espezialistek ahaztu egin baitute
|
duela
hamar urte eskas agintzen zena. “Erretxina batzuk zeuden, albo ondorio gehiago zutenak…”, gogoratu du Gaztanbidek.
|
|
|
Urtean pertsona bakoitzak 80 kilo hartzea da helburua. Gaur egun,
|
duela
hamar urte baino %35 gutxiago jaten da, hau da, urtean 57 kilo pertsonako. Espainian, herritar bakoitzak, batez beste, egunero hartzen dituen 157 g ak Alemania, Frantzia eta Italiako 230 g ren oso azpitik daude, eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gomendatzen duen kilo laurdenetik urrun.
|
|
2005
|
|
|
Emaitzak ere, batzuetan ez dira espero zitekeen bezain onak, ebakuntzaren prezioa handia da eta epe luzerako onurarik ezin da bermatu, teknika batzuk
|
duela
hamar urte aplikatzen hasi zirenez, goizegi delako oraino balioztapenak egiteko baina, halaz ere, errefrakzioaren ondoriozko trastornoak zuzentzeko kirurgiari esker jendeak betaurrekoak edo ukipen lenteak kendu egiten ditu eta, horrek batzuentzat adierazten duen abantaila estetikoaz gainera, eguneroko bizimoduko jarduerak eta maite dituen kirolak ikusmenaz kezkatu gabe praktikatzeko aukera izaten...
|
|
|
Sendamena, nolanahi ere, luzea da, oso litekeena da kornea lauso bat geratzea eta, gainera,
|
duela
hamar urte hasi zela egiten izan behar du pazienteak gogoan; beraz, epe luzerako emaitzarik ez dugu ezagun oraino.
|
|
|
Lillyren arduradunek bazekiten laurogeiko hamarkadan Prozac ek albo ondorio problematikoak zituela, baina minimizatzen saiatu ziren, sendagaiaren salmentan eraginik izan ez zezan, “British Medical Journal” era bidalitako txostenen eta memorandumaren arabera. Aldizkari britainiarraren arabera, dokumentu horiek
|
duela
hamar urte desagertu ziren prozesu judizial batean. Prozesu judizial horren bidez, laborategiaren ustezko erantzukizuna ezbeharrean, joera depresiboak zituen pertsona bat izan zen protagonista, eta, Prozac ekin tratatu ondoren, zortzi lagun tiroz hil zituen, beste hamabi zauritu zituen bere buruaz beste egiteko.
|
|
|
Atzera begiratuta, gehiago dira atzerapena hautematen dutenak, hezkuntza bikaintasunaren bila aurrera egin beharrean. % 37,1en iritziz, gauzak okerrera egin du azken hamarkadan;% 34 ez da hain ezkorra, eta nolabaiteko hobekuntza ikusten du;% 18,6k uste du egoera
|
duela
hamar urte bezalakoa dela. Autokritika ere badago.
|
|
|
Liliana Spendeler, 38 urtekoa, bere jaioterritik Espainiara
|
duela
hamar urte baino gehiago iritsi zenetik, etengabe ari da lanean ingurumena zaintzeko eta kontzientziatzeko. 2000 urtean, lehen aldiz, labore eta elikagai transgenikoen kanpaina zuzendu zuen Amigos de la Tierra erakundean.
|
|
|
Gainera, aztarnak baino ez dira aurkitu, eta horrek esan nahi du oso kopuru txikiak direla eta ez dutela zertan inolako alarmarik piztu. Nestlék TetraPack enpresa suediarraren ontzi bera erabiltzen du esnerako
|
duela
hamar urtetik. Enpresa horrek brick motako ontzi ia guztiak hornitzen ditu EBn.
|
|
2006
|
|
|
|
Duela
hamar urte ikusi bagenu norbaitek, argazki bat egiteko, kamera begitik 30 zentimetrora zeukala, erotuta zegoela edo, gutxienez, batere trebea ez zela pentsatuko genukeen.
|
|
|
Espainian ugalkortasun tratamenduen emaitzak hobetu egin dira eta konplikazio gutxi sortu dira, nahiz eta etorkizuneko amen adina gero eta handiagoa izan. Haurdunaldien tasa %30 baino handiagoa da,
|
duela
hamar urte baino bi aldiz handiagoa, Espainiako Ugalkortasun Elkartearen Jarduera Erregistroko (SEF) azken datuen arabera. Emaitzak pozgarriak dira, tratamendu horietan parte hartzen duten emakumeen erdiak baino gehiagok 35 urte baino gehiago dituztelako, eta faktore horrek okerrera egiten du.
|
|
|
" El Niño" itzuli da, baina
|
duela
hamar urte baino intentsitate txikiagoarekin
|
|
|
Ez da gaixotasun kardiobaskularrik ohikoena, baina AEBetan. eta
|
duela
hamar urte, sortzetiko kardiopatiek 5.000 pertsona inguru hiltzen zituzten. Heriotza tasa %20 baino gehiago jaitsi da orain arte, eta, hala ere, jaiotako haur guztien %1ek bihotz konplikazio bat du, eta horrek arriskuan jartzen du haien biziraupena.
|
|
2007
|
|
|
Arau garrantzitsuena, ordea, zaharkituta geratu da:
|
duela
hamar urte, 100 kilobytetik gorako mezu elektroniko bat bidaltzeak lagun kuttunenak suntsi zitzakeen.
|
|
|
Bill Gates-ek etorkizunean etxeko tresna guztiak elkarrekin konektatuta egongo direla aurreikusten du. Microsoft eko presidenteak igande gauetan plazaratu zituen bere aurreikuspenak,
|
duela
hamar urte egin duen bezala, CES inauguratu aurreko gauean. Munduko azoka teknologiko garrantzitsuenetako bat da CES, eta gaur Las Vegasen (AEB) irekiko ditu ateak.
|
|
|
“Gaur haur horiek tratatzeko teknologia asko hobetu da. Gaur,
|
duela
hamar urte bizirik iraun ez zuten haurrak salba ditzakegu”, esan zuen adituak.
|
|
|
Sailburuak esan zuen Sevillako portuan ontziek askatzen duten lasta uraren bidez iritsi dela Txinako karramarroa. Asiako hego ekialdetik dator Eriocheir sinensis, estuarioetan eta paduretan bizi da, eta
|
duela
hamar urtetik Guadalquivir ibaiaren bokalean habitat egokia aurkitu du bizirik irauteko. Animaliak bere matxarda sendoak erabiltzen ditu gordelekuen moduko galeriak hondeatzeko, eta horrek ibaiertzen higadura azkarra errazten du.
|
|
|
|
Duela
hamar urtetik, martxoaren 14an Ibaien aldeko eta Presen aurkako Nazioarteko Eguna ospatzen da. Curitibako (Brasil) Urtegiek Kaltetutako Pertsonen Nazioarteko Lehen Topaketan sortu zen ekimena.
|
|
|
Objektu horiek guztiek mundu osoko bildumazaletasun merkatu handiak elikatzen dituzte, eta garrantzi handia hartu dute azken urteotan Espainian epe luzeko inbertsio aukera gisa. Merril Lynch ek Munduko Aberastasunari buruz 2006an egindako txosten baten arabera, ondare handiak dituzten partikularrek inbertsio alternatiboetara bideratzen dituzten aktiboen ehunekoa guztizkoaren% 15 izan zen iaz,
|
duela
hamar urte baino% 5 gehiago. Oro har, inbertsio horiek epe luzera errentagarriak dira.
|
|
|
Bidaiari prototipoa Herritarren irudimenak eta operadore turistikoen iragarpenek adierazten dute erosteko ahalmena zuzenean lotuta dagoela turista bihurtzeko aukerarekin.
|
Duela
hamar urte baino gehixeago, operadore horiek ikasle sektorea bereganatu zuten, eta merkatu alternatibo indartsu bihurtu zen, Europan eta ikasturte amaieran trenez egiten diren bidaiek bultzatuta. Gaur egun, ordea, merkatu hobi berriak agertu dira, goizeko joera osatzen dutenak:
|
|
|
Prozesu itxuraz sinplea da, eta ez du justifikatzen Espainiako bide sareak soilik 300 kilometro asfaltatu izatea erabiltzen ez diren pneumatikoak birziklatzen dituen material horrekin (NFU siglak dira). Lehen zatiak
|
duela
hamar urte baino gehiago eraiki ziren arren, 2002tik aurrera eman zaio bultzada handiena neurri horri, Herri Lanetako Azterlan eta Saiakuntza Zentroaren (CEDEX) arabera. Hori dela eta –eta formula horren bidez eraikitako errepide kilometro gutxi gorabehera–, Espainia punta puntan jarri da teknika horren azterketan.
|
|
|
«Gaixotasunaren alderdirik okerrena bakarrik sentitzea da, norengana eta nora joan ez jakitearen atsekabea», onartu du Barberok.
|
Duela
hamar urte inguru, kaltetuek eta haien familiek AHUCEren laguntza dute. Dibulgazio sozial handia lortu du AHUCEk, eta zentro espezializatuak ditu, hala nola Getafeko Unibertsitate Ospitalea (Madril).
|
|
|
Gainera, edozein unetan erreskate osoa edo partziala egiteko aukera ematen du, inbertitzaileari zigorrik jarri gabe, eta heriotza gertatuz gero ondarea oinordekoei transmititzeko bermea du. Produktu hau Estatu Batuetatik dator,
|
duela
hamar urte merkaturatu zen eta 2006an 13.000 milioi dolar saldu ziren. Arrakasta horrek eta gure herrialdean horrelako produkturik ez egoteak eta AXAren' Erretiroaren Nazioarteko Azterlana' k ematen dituen datuek ekarri dute AXA Winterthur aseguru kontzeptu berri hori gure merkatuan jartzera.
|
|
|
Inbertitzaile profil guztietara egokitzen den produktua da, kontserbadoreenetatik agresiboenetara, eta eskatzen duten malgutasuna eskaintzen du. Horretarako, funts desberdineko bost saski eta bi kontratazio modalitate ditu, inbertitzaile profil bakoitzaren beharrak asetzeko,' Accumulator Futuro' eta' Accumulator Selección' direlakoen bidez. Estatu Batuetatik dator produktu hori, eta
|
duela
hamar urte merkaturatu zen. 2006an 13.000 milioi dolar saldu ziren.
|
|
|
Brasilgo agintarien kalkuluen arabera, sorta honekin 75.000 gaixo artatu ahal izango dira, hau da, herrialdean dauden hiesdun gaixoen %10 baino gehixeago. “Efavirenz” generikoak
|
duela
hamar urte Espainian abian jarri zen hiesaren aurkako botikak doan banatzeko programarako erabiliko dira. “Lula” da Silvaren Gobernuak maiatzean Mercken patentea bertan behera utzi zuenean, hiru urte iraun zuen farmazeutikarekiko prezioei buruzko negoziazioari amaiera eman zion.
|
|
|
Hazkunde horiek argi eta garbi islatzen dira hezkuntzako datu estatistikoetan. Hala,
|
duela
hamar urte, ikasturtean, gure herrialdean unibertsitatez kanpoko irakaskuntzetan matrikulatutako atzerritarrak ikasle guztien %0, 7 baino ez ziren; gaur egun, Espainiako ikasgeletan dauden 608.040 ikasle atzerritarrak ikasleen %8, 4 dira. Igoera hori batez ere ikasturtetik aurrera gertatu da, eta urte horretatik aurrera 100.000 ikasle inguru sartu dira.
|
|
|
Ikasle atzerritarrak gero eta gehiago sartzen dira Espainiako ikasgeletan.
|
Duela
hamar urte, Espainiako hezkuntza sistemak beste herrialde batzuetako 63.000 ikasle hartzen zituen bere ikastetxeetan; gaur egun, berriz, hamar aldiz gehiago, hau da, gure herrialdean unibertsitatez kanpoko irakaskuntzetan matrikulatutako ikasleen %8, 4 Nondik datoz ikasle horiek. Zein ikastetxetan ikasten dute?
|
|
|
Higiezinen “boomak” eta interes tasen martxa neurrigabeak eragin dute proportzio hori urte gutxiren buruan zabaltzea. Hain zuzen, ratioa
|
duela
hamar urte sei soldatakoa zen “bakarrik”. Etxebizitzak bere eskalada geldiarazi duen arren, moderazio hori berandu iristen da.
|
|
2008
|
|
|
|
Duela
hamar urte hasi zen martxan zerbitzu hori eta dagoeneko 39.000 erabiltzaile apuntatu dira bertan; zerrendetan sartzeko aski da formulario soil bat betetzea (www.fecemd.org).
|
|
|
Galorratz olioak, fruitu lehorrak (intxaurrak edo hurrak, esaterako) eta omega 3z aberastutako produktuak ere elikagai mota batzuk dira, mantenugai horren beharrak asetzeko eguneroko ekarpena bermatzen dutenak.
|
Duela
hamar urte baino gehiagotik merkaturatzen dira DHA ugari duten arrautzak, oiloek jaten duten pentsuaren bidez lortuak. Horri gantz azido horretan aberatsak diren alga batzuk gehitzen zaizkio.
|
|
|
Mahalok, proba fasean, berrogeita hamar editore ditu 50.000 bilaketatarako orriak sortu dituzte desberdinak. Mahaloren editoreek emandako emaitza orriak gida izateko behar den informazio guztia dute gai bakoitzari buruz, adituen gidarien eta esteken direktorioak,
|
duela
hamar urte webean bizi zirenak Nork: adibidea, bilaketa ‘New Web guneetarako estekak dituen orri bat erakutsi du York Cityk ofizialak, hiriari buruzko oinarrizko informazioa, trafikoa, albisteak, gidak… eta horiekin lotutako beste bilaketa batzuk, hotel gisa merkeak New Yorken, edo gida bat mashup baten barruan dauden jatetxeak Google Maps en egina.
|
|
|
Nafarroan, batez beste, 78 euro, eta Granadan eta Gipuzkoan, 93 euro. . lore koroa arruntena (krabelinekin, krisantemoarekin, gladioloren batekin, arrosaren batekin, etab.) batez besteko prezioa 131 eurokoa da (urte sasoiaren eta aukeratutako barietateen arabera),
|
duela
hamar urte baino% 49 handiagoa. Lore koroa merkeena Gipuzkoako ehorzketa etxe batean aurkitu zen (60 euroan), eta garestiena (azpimarratu behar da ehorztetxe bakoitzean merkeena zela), 214 euroan.
|
|
|
Merkeenak Sevillako (110 euro batez beste), Valladolideko (134 euro) eta Malagako (165 euro) egunkarietan argitaratzen dira. Prezioa tanatorioa Kontzeptu oinarrizkoenean (aretoa bakarrik erabiliz, beste zerbitzurik gabe), 325 euro ordaindu behar dira, batez beste(
|
duela
hamar urte baino %77 gehiago), eta hilkutxaren ondoren, ehorzketaren kostu osoaren bigarren handiena da. Hala ere, datuak asko aldatzen dira probintzia batetik bestera:
|
|
|
Apple k azken multimedia estandarrak zorrotz betetzen eta orrialdeen karga denborak lehiakideekiko hobetzen lan egin du.
|
Duela
hamar urte, 1994tik 1998ra bitartean, Interneten ‘Guerrade de los navegadores’ izenekoa bizi izan zen, eta Netscape eta Internet Explorer de Microsoft enpresak merkatu kuotak irabazteko borrokatu ziren, Interneteko haizearen bultzadaren bidez. Internet merkataritza mailan zabaltzen hasi zen. Biasterrak Netscape saldu zion America OnLine ri (AOL), eta Microsoft i ere epaiketa antimonopolio bat eman zion, gerra horretan egindako praktika komertzialengatik.
|
|
|
Okerrenean, neguak berdin jokatuko luke eta udan termometroak 0,6 gradu igoko lirateke hamarkada bakoitzeko. Horrek esan nahi
|
du
hamar urtean igoera planeta osoko batez besteko tenperatura igoeraren antzekoa izango zela industria iraultzatik. Egoera okerrenean, tenperaturaren igoera 0,4 gradukoa izango litzateke neguan hamarkada bakoitzeko eta 0,7 gradukoa udan.
|
|
|
Pazienteen %15 inguruk alergiaz erreakzionatzen du sendagai baten aurrean, eta egoera hori ospitaleetako alergologia zerbitzuetako hirugarren kontsulta arrazoia da. Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Espainiako Elkartearen (SEAIC) datuen arabera,
|
duela
hamar urte kopuru hori %12 ingurukoa zen. Alergia arazo gehien sortzen dituzten sendagaien artean daude analgesikoak, antiinflamatorioak eta antibiotiko betalaktamikoak, hala nola penizilina.
|
|
|
miguel ugalde Zer gertatzen da matematikarako talentu berezia duten haurrekin estimulatzen ez badira? Galdera hori egin zuen
|
duela
hamar urte baino gehiago hil zen Miguel de Guzmán irakasleak, Zientzien Errege Akademiako Analisi Matematiko eta Akademikoko katedradunak. Erantzuna ez zen batere pozgarria; izan ere, ikasle horiek, arreta egokia izan gabe, beren eskola urteak igaro zitezkeen tratamendu egokirik ez izateagatik oharkabean edo zapuztuta; hala ere, matematikari on gisa, Guzmanek arazoari irtenbidea aurkitu zion:
|
|
|
liburu elektronikoa industria teknologikoa eta argitaletxea
|
duela
hamar urte. Hala ere, merkatuan ez da amaitzen inposatzea.
|
|
|
Adibidez, Calahorran, Ingurumen eta Landa eta Itsas Inguruetako Ministerioarekin (MARM) lankidetzan, proiektu bat antolatu da ibaiertzeko baso naturaleko azken mendiguneen (Sotos) aberastasun biologikoa baloratzeko, Ebroko ibarrean; Cuenca eta Toledon, Ingurumen Sailaren eta Gaztela Mantxako landa garapenaren laguntzarekin.
|
Duela
hamar urtetik, Ekintza Saileko arduradunek hainbat ekintza eskaintzen dituzte baso, ibai, estepa, itsasertz, hezegune, klima aldaketa eta baita beren erakundearen barne kudeaketan ere. Adibidez, boluntarioek landare komunitateak berrezar ditzakete, espezie inbaditzaileak kendu eta birlandaketak egin, hondartzak eta Sitgesko itsas hondoa garbitu, ingurumen arazoren bati buruzko txosten espezializatua idatzi, etab. Global Nature Fundazioaren eskaintza ere oso interesgarria da.
|
|
|
Araudiak ezartzen duenez, debekatuta dago Galiziako itsasadarretan beeira sartzea eta zuzenean saltzea.
|
Duela
hamar urtetik ez da espezie hori kontsumitzen, kontsumitzaileei arazoak sor baitiezazkieke, gastroenteritisetik hasi eta epe luzera Alzheimerretan endekatu arte.
|
|
|
Iktus unitateak Espainiako ospitale publikoetan, iktus unitateen eskaera konstantea da
|
duela
hamar urte. Espainiako Neurologia Elkarteak (SEN) Iktusaren Eguna ospatzen den bakoitzean gehiago sortzen direla eta premia hori azpimarratzen du.
|
|
2009
|
|
|
|
Duela
hamar urte baino gehiago dakit orain eta erritmo honi eusteko gorputzean indarra badut, beste hamar urte barru gehiago jakingo dut.
|
|
|
Hori dela eta, erabaki zen “ordenagailuak eta bertan instalatutako erreprodukzioak edo kopiak bahitzea, 125.829,58 euroko kontsignazioarekin batera, kalte galerengatiko kalte ordaina ordaintzeko”, adierazi zuen BSAk ohar batean.
|
Duela
hamar urte, Centro de Estudios Tame, S.L. ere bere talderik gabe geratu zen programa “piratak” erabiltzeagatik Espainian gertatzen den horrelako bigarren kasua da. Duela hamar urte, Centro de Estudios Tame, S.L. ere bere talderik gabe geratu zen programa “piratak” erabiltzeagatik, eta 40.000 euroko isuna ordaindu behar izan zuen.
|
|
|
Duela hamar urte, Centro de Estudios Tame, S.L. ere bere talderik gabe geratu zen programa “piratak” erabiltzeagatik Espainian gertatzen den horrelako bigarren kasua da.
|
Duela
hamar urte, Centro de Estudios Tame, S.L. ere bere talderik gabe geratu zen programa “piratak” erabiltzeagatik, eta 40.000 euroko isuna ordaindu behar izan zuen. Erkidegoko batezbestekoaren gainetik IDC aholkularitzaren 2007ko txosten batek dio Espainiako software pirateriaren indizea %43koa dela, Europar Batasuneko (EB) batez bestekoa baino hamar puntu gorago.
|
|
|
Plantxan zerbitzatuak Espainian orain hasi dira izaki bitxi horiek dastatzen.
|
Duela
hamar urte besterik ez, arrantzale katalanek ez zuten ia baliorik, urtetan beren ontzietan jan baitzituzten, baina inoiz ez zituzten lurrera eramaten. Hala ere, Bartzelonako chefak itsas pepinoez arduratzen hasi ziren, plantxan oliba olioarekin, itsas gatzarekin eta limoi tanta batzuekin prestatzen baitira.
|
|
|
Eta trafiko kontsumoaren joera zerbitzuen eta erabiltzaileen datuak gorantz doaz.
|
Duela
hamar urtetik, Interneteko konexioak joan egin dira 56 kb/ s tik (edo 0,056 Mb/ s tik) esponentzialki handituta, modem bidez lortutakoak, egungoetara 3, 6 edo 20 Mb/ s ko konexioak. Denbora horretan, on line aplikazioak eta plataformak ere bai gero eta eskakizun gehiago ditu.
|
|
|
Orain, Bartzelonako ospitaleko espezialistak tratamendua beste arlo kliniko batzuetara zabaltzeko modua bilatzen ari dira. Teknika berriak “beste ebakuntza kirurgiko batzuk historiara igaroaraziko ditu”,
|
duela
hamar urte eskas aurkitutako tratamenduak “zaharkitzen hasten dira” esan baitzuen Barretek. Parry Romberg en sindromea orain arte inplanteekin, mikrokirurgiekin eta ehun transplanteekin tratatzen zen; metodo horiek, medikuak azaldu zuenez, ondorio ugari eragin dituzte.
|
|
|
Goi mailako beste ikastetxe batzuek Open Course Ware plataforma erabiltzen dute beren irakasmateriala sarean argitaratzeko. Apunteen atariak Aztiaren Txokoa Sarean apunteak eta hezkuntza materiala argitaratzen aitzindarietako bat izan zen
|
duela
hamar urte baino gehiago. Iraultza handia informazioa jaso nahi duten ikasleentzat, eguneroko lana errazten baitie.
|
|
|
Horrela mantentzen da datu fluxua erabiltzailearen ekosistema teknologikoa.
|
Duela
hamar urte jaio zen. urteak, modelo espezializatu berriak merkaturatu dira, gaitasunak handitu dira eta prezioa zabaldu egin da.
|
|
|
|
Duela
hamar urte baino gutxiago, bideo edo telebista bat etxeko beste telebista batean satelite bidez ikusteko, kableatu egin behar zen. Gaur egun, ordea, edozein ikus entzunezko eduki transmiti daiteke ordenagailu batetik, haririk gabe, sare baten barruan etxekoa edo munduko edozein lekutara, bidea hartuta Internet Honela jokatzen duten programei esker gertatzen da hori:
|
|
|
Azken urteotan, aitzinapena 3G teknologiak Interneten sartzeko abiadura ekarri du terminal mugikor batetik segundoko 7,2 megabit baino gehiago izatea (Mb/ s). Hori
|
duela
hamar urte pentsaezina zen, baina muga teknologia horren teorikoa 30 Mbps koa da. Orain, bera gaindi liteke, baldin eta teknologia multzo batek, 4G epigrafea Etorkizuneko protokolo horren ezaugarriak, aipatutakoaz gain, hauek dira:
|
|
2010
|
|
|
Zertan datza Protégelesen lana? Gure erakundea
|
duela
hamar urte sortu zen, gero eta premia larriago bati erantzuteko: teknologia ahalik eta seguruena izan dadin adingabeentzat.
|
|
|
2007 (%12, 41), 2006 (%11, 26) eta 2005 (%8, 72).
|
Duela
hamar urte matrikulatutako autoak ia ez dira kalteen tasazio guztien %4, 51 Ehuneko hori %1, 39ra jaisten da hamabost urteko autoen kasuan, eta %0, 54ra jaisten da hogei urteko ibilgailuen kasuan, eta %0, 05era hogeita bost urtekoen kasuan.
|
|
|
Horrelako gailu batekin, merezi du beste 300 euro gastatzea poltsikoa? iPhone 4 ak bost megapixeleko irudi bereizmena lortu du;
|
duela
hamar urte pentsaezina zen hori. Baliteke etorkizunari begira, eta joera hori orokortzen bada, erantzuna negatiboa izatea.
|
|
|
Baliteke etorkizunari begira, eta joera hori orokortzen bada, erantzuna negatiboa izatea. iPhone 4 ak kamera bat du, eta bost megapixeleko irudia,
|
duela
hamar urte pentsaezina. Baina ez da gomendagarria ezaugarri horrengatik bakarrik gidatzea, argazkigintza digitalaren aurrerapena lasterketak markatu du fabrikatzaileen neurrigabekeria, gailuak merkaturatzeko gero eta bereizmen megapixel gehiago.
|
|
|
Kornea biosintetikoak kolagenozko xafla mehe garden bat eta zelulak ditu, argia begi globora pasatzeko eta fokatzen laguntzeko.
|
Duela
hamar urte baino gehiago, Otawako (Kanada) Ospitaleko Griffith doktorea buru zuen talde mediko batek mota horretako inplanteak egin zituen eta gizakietan funtzionatzen zutela egiaztatu zuen. Duela bi urte, Griffithek saiakera bat hasi zuen Per Fagerholm lankide suediarrarekin.
|
|
|
Gaur hasi eta irailaren 22a arte (asteazkena) berrikusten da OMDen betetze maila, NBEk New Yorken duen egoitzan.
|
Duela
hamar urte, nazioarteko komunitateak konpromiso bat hartu zuen zortzi helburu handinahiren gainean: munduko gosea eta muturreko pobrezia errotik kentzea 2015erako.
|
|
|
Larbak gatibutasunera ez egokitzea da arazo nagusietako bat.
|
Duela
hamar urte hasi zen ikerketa, eta pixkanaka aurrera doa. Zientzialari espezializatuen bilera batean, espezie hori gatibutasunean haztea posible zela ondorioztatu zen.
|
|
|
Adituek diotenez, gainera, minbizian parte hartzen duten proteinen %80 Berez Desordenatutako Proteinak (PID) kategorian sartzen dira. Proteina horiek
|
duela
hamar urte azaldu ziren genomaren aurkikuntzari esker, baina oraindik ez dakigu nola funtzionatzen duten. Terapia antiangiogenikoak etorkizuneko sendagaiak ere aldatuko ditu.
|
|
|
Gutxienez 30 urte izatea. Motozikletaren A gidabaimena
|
duela
hamar urtetik gutxienez izatea eta azken bost urteetan istripurik izan ez izana (ezbeharrik ez duela frogatzen duen ziurtagiriarekin). Ingelesez hitz egiten jakitea.
|
|
|
Bertan, ehun bat adituk etxebizitza adimendunei buruzko aurrerapen zientifiko nagusien berri eman zuten. NUPek nabarmendu zuen Nafarroa
|
duela
hamar urte baino gehiagotik ospatzen den ekitaldi hau hartu duen Espainiako lehen autonomia erkidegoa dela. Gainera, ikerketa lan horrek Domotikako KNX lehiaketako arkitektura iraunkorreko lanik onenaren saria jaso zuen aurten.
|
|
|
Tratamendu horiek ebidentzia klinikoa erakutsi dute infartuan (antiagregatzaileak, betablokeatzaileak, estatinak eta angiotentsina bihurtzeko inhibitzaileak), eta paziente horiei aplikatzen zaizkie gehienbat.
|
Duela
hamar urte ez zen horrelakorik gertatu.
|
|
2011
|
|
|
Orain arte egindako kartografia, batez ere Emma Bardán ikerketa ontzian egina, doitasun handiko informazio batimetrikoa, bionomia bentonikoa eta hondoko kalitateak eskuratzeko lan sistematikoaren emaitza da. Lan hori Itsasoko Idazkaritza Nagusiak
|
duela
hamar urtetik egiten du, eta, batez beste, urtean lau hilabetez landa lanean aritzen da. MARMk nabarmendu duenez, bildutako informazioari esker, 2010ean hamabost kontsulta baino gehiago erantzun dira hainbat proiektutan aplikatzeko, hala nola:
|
|
|
“Asiloaren dinamika orokorra aldatzen ari da. Herrialde industrializatuetako asilo eskaeren kopurua
|
duela
hamar urte baino askoz txikiagoa da, eta zifrak urtez urte handitzen dira herrialde gutxi batzuetan”, adierazi du António Guterres Errefuxiatuentzako Goi Komisarioak. “Aztertu behar dugu zergatik jaitsi den jatorrizko eskualdeetako irteera faktoreak gutxitzeagatik edo asilo herrialdeetan migrazio kontrol zorrotzagoak ezartzeagatik”, gehitu du.
|
|
|
Sarbide eskaintza Europarekiko ekialdeko muturrean hain handia dela ulertzeko gakoak gehiago bilatu behar dira hirien diseinuan eta telekomunikazio azpiegituretan egindako inbertsioetan, merkataritza estrategia agresiboetan baino. Hasteko, haiek zuntz optikozko sare oso bat dute
|
duela
hamar urtetik etxeraino (FTTH), eta hemen hasi dira garatzen.
|
|
|
Urtero milioi erdi familia ukitzen dituen eta, gainera, handitzen ari den arazo bat ikusarazi nahi du jardunaldiak. Osasunari buruzko zenbait estatistika eta profesionalek egiaztatu dutenez, gure herrialdean garaiz aurretik jaiotzen diren haurren ehunekoa %7 baino handiagoa da, eta zifra hori nabarmen hazi da
|
duela
hamar urte baino gehiago gertatzen zenarekin alderatuta. Amaren adinak eta haren osasun egoerak azaltzen dute, hein handi batean, bilakaera hori, nahiz eta garaiz aurreko erditze gehienak kausa ezezagun batek eragin dituen.
|
|
2012
|
|
|
Tratamendu egoki batekin, egoera nabarmen hobetu daiteke. Gaur egun,
|
duela
hamar urte baino informazio gehiago dago alergiei buruz, eta, ondorioz, hobeto eta maizago diagnostikatzen dira. Immunitate sistemak substantzia jakin batzuekiko duen hipersentikortasunak eragindako erreakzioak dira alergiak.
|
|
|
Gariari, txahalari, txerriari, oilaskoari eta esnekiei ere alergia gerta dakieke, baita txakurrentzako pentsuen osagai batzuei, garbiketa produktuei, hautsari edo polenari ere, besteak beste. Gaur egun,
|
duela
hamar urte baino informazio gehiago dago alergiei buruz, eta horren ondorioa da hobeto eta maizago diagnostikatzen direla. Alergiak izateko joera handiagoa duten arrazak daude, besteak beste:
|
|
|
Collserolako Parke Naturala aztertzea (Katalunia), Ozeano Bareko dortokak salbatzea, euri ura gordetzea, fotosintesi artifiziala ikertzea, baso bat suntsitzetik babestea, arteak landatzea eta abar. Musikariak eta zine ekoizleak dira sistema hori erabiltzen lehenak,
|
duela
hamar urte baino gehiago, eta ez dira crowdfunding bidez finantzatzen duten bakarrak.
|
|
|
Hainbat webgunek plataforma zehatzak eskaintzen dituzte lankidetza kolektibo hori errazteko. Musikariak eta zinemagileak izan ziren sistema hori abian jarri zuten lehenak,
|
duela
hamar urte baino gehiago. Horregatik, Kickstarter, Pozible, Ulule edo Verkami bezalako proiektu artistiko eta sortzaileetan oinarritutako crowdfunding-eko web orriak dira ohikoenak.
|
|
|
Gainera, saldu osteko laguntza eta zerbitzu teknikoa Espainian. Roomba, aitzindaria
|
Duela
hamar urte, iRobot konpainia Roomba jarri zuen salgai xurgagailu automatikoaren lehen modeloa. Garai honetan, fabrikatzailea milioika ale saldu dira mundu osoan.
|
|
|
Osasun Sailak uste du botikak desfinantzatuz gero 458 milioi euro aurreztuko direla.
|
Duela
hamar urte berrikusi ez zen Izendegia eguneratzean, ministroak esan duenez, botika berriagoak eta berritzaileagoak erabiliko dira, eta “zaharkituta” geratu direnak aterako dira. Matok ziurtatu zuen, halaber, Osasun Sailak kontrolatuko duela medikamentuak finantziaziotik kanpo uzteagatik gehiegizko prezio igoerarik ez izatea.
|
|
|
Espainiako enplegu berdea %200 baino gehiago hazi da
|
duela
hamar urtetik. Nahiz eta azken bi urteetako krisiak moteldu egin duen hazkunde hori, sektore berdea da hobekien mantentzen den sektoreetako bat, eta etorkizuna oso itxaropentsua da.
|