|
2017
|
|
|
Norbaitek oharra pasatu zion gai jartzaileari eta," barkatu, semea ez, alaba", esan zuen. Plazaz plaza egin dudan denboran, halako mila batu ditut, eta, kontatzen hasten naizenean, jendeak esaten dit adibide txikiak direla, ez
|
dutela
ezer esaten, banaka batzuen joera dela. Ez.
|
|
|
Tentsioa antzematen zen euskaldunen artean, jakin baitzekiten gauean haietariko bat hil eta odolustu egin zutela garrasien artean, harkaitz baten gainean. Inork ez
|
zuen
ezer esaten eta bi aldeetako gerlarien eskuek geroz eta gogorrago heltzen zioten bere ezpata buru eta brokel zein arkuei, zer egin jakin gabe. Orduan euskaldunen artetik bat hondartzara jaitsi zen bere gerlariek arkuak tenkatzen zituzten bitartean...
|
|
|
Zuen Macaulay bezalakoa da. Konturatuko zineten ez
|
duela
ezer esan, baina paperei behin eta berriro begiratu diela. Onar dezagun xehetasun guztiak burmuinean dituela.
|
|
2018
|
|
|
(Julenek ez
|
du
ezer esango baina begietara begiratuko dio irribarrez.)
|
|
2019
|
|
|
manifestuarekin. Tristan Tzararen Lehen Manifestu dadaistak zioen dada hitzak ez
|
duela
ezer esan nahi, horrela garbi utziz benetako literatura, arte on guztia bezala, ez dela ezeren maizter, ezta hitzen erabilera didaktikoarena ere, are gutxiago moralarena. Marinettiren Futurismoaren Manifestuak tradizioaren itzal luzea urratu zuen irudi metaliko distiratsuak sortuz eta futuroan jarriz bere proposamen estetikoen tronpeteria eta ponperia guztia, eta esanez auto bat ederragoa dela Samotraziako Garaipena eskultura baino.
|
|
|
Irudiak eta sinboloak, mutil. Azaletik badirudi ez
|
duela
ezer esan nahi, baina han egoten da altxorraren sekretua.
|
|
|
" Jaso hanka horiek!" esan ohi zion, eta muttikoak hankak jasotzen zituen, une batez, eta gero maltzurki arrastaka eramaten hasten zen berriro poliki poliki, nahita, pixka bat, ez zekien zergatik. Oraingo honetan, ordea, aitak ez
|
zuen
ezer esan, eta muttikoak oinetako zolak tarraska eramateari utzi zion. Lurrera begira jarraitu zuen:
|
|
|
Eskerrak aitak tira egiten utzi zion eta eseri egin ziren. Ez
|
zuten
ezer esan, baina askotan egoten zen aita, harri hartan eserita, ezer esan gabe. Batzuetan (oso bero egiten zuenean):
|
|
2020
|
|
|
Frankismoaren sarraski, izugarrikeria eta basakeriengatik aitorpenik ez Espainiako estatuak (aizu, arazo pentsaezinak Italian edo Alemanian, Francoren gorpuzkiekikoak!); BVE, GAL eta gainerako indar parapolizialen erailketengatik ere ez; polizia eta guardia zibilen hilketa, tortura eta gainerakoen aitorpena ere ez da beharrezkoa; Eusko Jaurlaritzak ere ez
|
du
ezer esan behar ertzainek eragindako tortura eta tratu txarrengatik... (Pako Etxeberriaren arabera, hirurehundik gora); beti ezker abertzaleari eskatu behar zaio estatuari eta Eusko Jaurlaritzari eskatzen ez zaiona.
|
|
|
Seguru seguru, sosegurik gabe gogoetan ari zelako. Ez
|
zuen
ezer esan, ez zuen ezer jan.
|
|
|
Auzi eguna hurbildu ahala, gero eta tolesgabeago eta zintzoago agertzen zen, ikusten duzue ongi, arazoa zegoen baino mila aldiz okerrago jartzen baitzuen jokabide horrekin, eta izeba Sallyrentzat eta Bennyrentzat ez baitzegoen kontsolatzeko modurik. Hala ere, agureak hitz eman zigun jendearen aurrean ez
|
zuela
ezer esango, eta horrek asko poztu gintuen.
|
|
|
Jaitsi gara Brodwaytik, 26 karrikaren kantoiraino, argazki batzuk egiteko. Lekuak horrela, lehen kolpean, ez
|
du
ezer esaten, baina bere historia guztiarekin, Bertolt Brecht eta Mikel Laboa, eta duela gutxi Marisolen liburuan ikusitako argazkia gogoan, ba euskaldunok hunkitzen gaitu, nola ez... Horrela Madison Squarera iritsi gara.
|
|
|
Ez, ez
|
dut
ezer esatekorik.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, hamabost minutu edo pasa arte, eta hain herri txikia izanda, ez zen inor azaldu tiro hotsen lekuan. Bazekiten zer izan zitekeen, sumatu egin zuten hala beharrez, halakoak aspalditik berehala sumatzen baitziren herri alu horretan, hori dela eta ez zuten gorpua mugitu, badaezpada, hila zegoen, guardia zibila etorriko, epailea, kazetariak, haien ardura zen, luzarotarrek ordea ezin
|
zuten
ezer esan, beti berdin izaten zen, ditxosozko kontenziosoa edo gatazka, zergatik ez zen babestu hain mehatxatuta, arriskutan izanda, urte askotan izandako ustezko lagunek hala aurpegiratuko zioten.
|
|
|
Bat bateko asmoa, nire neba nolabait lasaitzeko modukoa. Luzaz zain nago, baina alperrik, ez
|
du
ezer esango, ez behintzat dagoeneko begirada aspertu batez esan didana bainoago. Nire nebak badaki erabaki tinko bat hartu dudala, gorazarrera joango naizela, domina onartuko dudala, agian ere gure aitaren omenezko pare bat hitz botako dudala.
|
|
|
Gure aita kale bazter horretan akabatu zuten oso gustuko ez zuten bi abertzale sutsuk, etsai zuten bi auzokok, bere arroztasuna eta, areago, urtetan ekinaren ekinez egindako aberastasuna inola ere bakartzen ez zizkion senitarteko batek. Kale bazter horren ondoan gure aitaren gorpua egon zen luzarotar guztien begien aurrean eta ez
|
zuten
ezer esan, isilean eta buru makur etxeratu ziren, bertan, sutondoko babesean, marmarrean egiteko ez dakit gure aitaren zein erruren kontura. Orain gauzak oso bestelakoak omen dira, orain ez dago eskubiderik edo antzeko esaldiak esan ohi dituzte norbait garbitzen dutenean betikoek, ez dela modurik Euskal Herria askatzeko, ez dakit zeren edo noren askatu behar baldin bada, eta baita oraindik ere hain agerian duten alderdikeriarik nazkagarrienaren arabera, halako ekintzek, bai, ekintzek, abertzaletasunari batez ere kalte egiten diotela, terrorismoaren ustezko ondoriorik latzena edota garrantzitsuena balitz bezala.
|
|
|
Baina nik ezin
|
dut
ezer esan, ez baitakit aitaren konpromisoa norainokoa izan zen delako botere faxistarekin. Asmatu bai, gure aitak orduko erregimena, hasieran behintzat, guztiz gogoko izan zuen, eta ez da harritzekoa Nafarroako leinu karlista zahar batetik baitzetorren, baina inola ez karliston porrokatu bat, politika kontuetan karlismoa soilik ezagututako Lodosa inguruko herri txiki baten semea baino, Gerra Zibilean parte hartzeko aukera izan ez zuena garai hartan gazteegia zelako, baina bai bi anaia errekete izan zituena, bere herrixkako familia gehienek bezala.
|
|
|
Kopetaraino geunden eta auzo bilkura batean Manolotarren afera mahai gainean ipintzeko erabaki genuen. Inork ez
|
zuen
ezer esan nahi, den denak kolkilduta zeuden badaezpada Manolotarrek euren kontra jotzen zuten. Nik ezin nuen sinestu nire auzokideen koldarkeria, kalean zein eskaileretan elkar topo egiten genuela denetarik esan ohi zuten Manolotarren kontra, ez zegoela eskubiderik, zer edo zer egin behar zela euren bidegabekeriekin behingoz bukatzeko, hurrengo auzo biltzarra ezinbestekoa izango zela konponbidea bilatzeko.
|
|
|
Adierazi zuen bezala berak pasatzen zizkioten paperen arabera egiten zituen balantzeak, excelak eta bulegari baten laguntzaz zenbakiekin zerikusia zuten lan guztiak, nominak barne. Berak ez
|
zuen
ezer esateko, nahiz eta beti Rafaelen agindupean lan egin. Manuren galderak zirela eta, zerbait gehiago aipatu zuen.
|
|
|
Osaba horrek berarentzat edo nire anaia txikiarentzat nahi du leinuaren nagusigoa. Gainera, osaba Fortunek, mugako zerbitzuetan ibili denez, oraindik ez
|
du
ezer esan berriro isildu zen eta jarraian hauxe bota zion:
|
|
2022
|
|
|
Horregatik, badakit kartzelan emango ditudan lehen asteak oso delikatuak izango direla. Denbora hori igarotzen denean, erakundeak jakingo du ez
|
dudala
ezer esan, eta nirekin konfiantza izaten jarraituko dute. Nagoen lekuan zein laguntza izango dudan esango didate; norekin fidatu naitekeen.
|
|
|
Horren arabera Fernandok esaten zuen Bermudok ez zuela pertsonalki borroka egingo eta borroka urrutitik eta salbu jarraituko zuela. Bermudok entzutean, ez
|
zuen
ezer esan baina erabaki zuen beldurtia ez zela erakutsiko zuela. Gainera, bere ingurukoen barre urduriengatik burla egiten ziotela uste izan zuen.
|
|
|
Hamarkada ezinbesteko haietan zehar zure energia ia guztia haurrak zaintzera doan eta dena amaitzen denean, barregarria da nola atzera begiratzen duzun eta nolabaiteko harridura ematen dizu dena zein azkar gertatu den ikusteak, zein kateatu zinen, zenbat lan egin duzun eta zure feminitatea nola lurrundu den. Hori guztia sentitzen duzu baina ez
|
duzu
ezer esaten, ez duzu adierazten. Orduan sortu zitzaidan eleberria idazteko ideia.
|
|
2023
|
|
|
Vergeriok Saxoniako Hautesleari esan zion kontzilioa Mantuan ospatzeko asmoa zutela. Juan Frederiko Hautesleak esan zion inperioko dietek erabaki zutela kontzilioa Alemanian egin behar zela eta ezin
|
zuela
ezer esan Esmalkadako aliatuekin hitz egin aurretik. Esmalkadako Ligak 1535eko abenduaren 21ean ezezkoa eman zion Vergeriori.
|
|
|
Eta bes teak ulertu egiten zuen askotan, malkoak eta barrea ulertzen diren bezalaxe. Hitz gutxitan esateko, inork ez
|
zuen
ezer esan nahi, baina lehen bezalatsu ulertzen zuten elkar.
|
|
|
Aitak ez zuen deus esan, amak ere ez, baina laguntza eman zidaten. Iratik ere ez
|
zuen
ezer esan, eta horrek mina eman zidan.
|
|
|
Harrezkero betiere nire ustezko" gortasunaren" kontura zer edo zer atera ohi du irizpidera sindikatuko beste kide batzuekin gaudela. Gaurkoan, oraingoa, espero
|
dut
ezer esan ez dezala, gutxienez eraikin honetako eskaileraburuan ezkutuak gaudela ilunpean sindikatuko hainbat kiderekin zein gurekin manifan zeuden beste lagun batzuekin, hau da, gurekin batera Resbaladero kaleko portale honetara arrapaladan sartu direnak txakurrengandik ihesi, Olagibel kalean zehar gindoazela oldartu zitzaizkigunean furgonetez zein ohiko gomazko pilota zein kezko boteez.... Sekula baino gogorrago, krudelago, zekenago jo egin dute txakurrek.
|
|
|
Eta berriz hasteko alfergura handitu. Musika nahi nuena adierazteko bitarteko bat izan da beti, eta orain ez
|
dut
ezer esateko.
|
|
|
Nola ez
|
duzula
ezer esateko. Gazteengana iristerik ez baduzu, beti egongo da sikiera belaunaldikideak astintzeko aukera.
|