|
2000
|
|
|
Baratze hori arraloratzen ari da, oldar berezia duten gazteei esker; horietan direla Urruñako Sustrai Colina eta Hendaiako Amets Arzallus. Biek lur aberatsean
|
dituzte
erroak bota eta zeruan gora hostotzeko prest dira. Biekin egon gara solasean).
|
|
|
Aizue: baldin bizirik bazaudete, esker mila zuei, zeren, naizena naizela, zuengatik bainaiz, eta zuen baitakoa
|
nauk
erroan; eta zuengatik nauk, zuen ondoan bizi izan naizelako, desterruan edo erdi desterruan azken urteotan bai, Errege Faltsuaren kontrako bertze gerla hura galdu ondoren, baina baita errespetu handi batean, nahiz eta zuek katoliko izan eta ni luthertar. Izan ere, oroitzen al duzue iaz izan genuen konbertsazionea, noiz eta jakinarazi bainizuen ezen irakurri berriak nituela Lutherok indulgentzien kontra skribatu zituen 95 tesiak —egun Parisen bizi den ene lagun mami Joseph Elizanburuk ezkutuki igorriak—, eta irakurraldi hark Lutheroren zale eta gura egin ninduela guztiz?
|
|
|
Liburuxka hura erre egin nuen. Maitasunak ez
|
du
errorik...". " Zure liburuak Ars Armandi izena zuen, ezta, Armando?".
|
|
|
Bi gizakien arteko elkarte batean, ezinbestekoa da elkartekide bati boto haztatua ematea, oinarri hartuta abantailadun sexuari aitortzen zaion lehentasuna. Horretan
|
du
erroa senarraren aginpideak.
|
|
|
Bi gizakien arteko elkarte batean, ezinbestekoa da elkartekide bati boto haztatua ematea, oinarri hartuta abantailadun sexuari aitortzen zaion lehentasuna. Horretan
|
du
erroa senarraren aginpideak. Gurasoena, beste aldetik ere, euren gizatasunetik eta zentzuaren heldutasunetik dator, eta, hainbatez ere, euren seme alaben ahuleziatik.
|
|
2001
|
|
|
" Nire poemei dagokien aldetik, hiru gauza iruditzen zaizkit, poemagintzaren sorrerari buruz, aipagarri. Alde batetik, literatura oro literaturaren literatura da, hots, literaturari berari buruzkoa, eta poema orok aurreko poemagintzan
|
du
erroa, eta nirea ere erreferentzia literarioz beterik dago." (IGB, 6)
|
|
|
literatura oro literaturaren literatura da, hots, literatura berari buruzkoa, eta poemaorok aurreko poemagintzan
|
du
erroa, eta nirea ere erreferentzia literarioz beterikdago (IGB, 6 or.).
|
|
|
ez dira lotuta geratzeko: «euskaran eta euskalkulturan
|
ditugu
erroak, baina erroak ez dira hersteko, baizik eta beste erro batzutara irekitzeko» (NENH, 147 or.). Horrexegatik, tradizioa onartzen denean, berezabaltasunean onartzen da, hots ez bakarrik, hemengoa?, baita, kanpokoa, ere:
|
|
|
Hori ere ez da gehiegi, milaka baitira edo milioika nik ulertzen ez ditudan gauzak. Nire oraingo dudak, ordea, barrenago bota
|
ditu
erroak. Nirekiko ari naiz galdezka ea auzi horrek âgaia eta tratatzeko modua direla  eta eta ez idazleen erruzâ ba ote duen behar bezalako funtsik.
|
|
|
Euskal gizarteak indarkeria eta haren inguruko fenomenoak ez zituen arrotz eta urrun, zuzeneko esperientzian bizi izaniko fenomenoak baitziren; norberak bizi izaniko gauzak ziren edo pertsonen arteko harremanen bidez edo partaide zaren elkarte edo taldeen bidez gizartean zabalduriko iritziak. Esperientzia horretan
|
zituen
erroak herritarrak ETAren indarkeriaren aurrean erakusten ari ziren arbuio gero eta zabalagoak.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, wahabismoak ez
|
du
errorik bota Arabiatik at, eta beste ezein herrialde ez da saiatu hura abian jartzen.
|
|
2004
|
|
|
Egunotako mehatxua ezin da, seguru asko, garai bateko pelikula eta eleberrietan ageri zen botoi gorri bakarrarekin ilustratu, baina mehatxuak, botoi gorri baten itxura bakarra izan ordez, askotarikoak
|
ditu
erroak, olagarroak bezalaxe. Eta, agian, izu gehiago sortzen du horrek.
|
|
|
XX. mendearen hastapena film mutuen garaia izan zen. Euskal dokumentalaren arteak ere, sasoi honetan
|
ditu
erroak. Eusko Ikusgayak izenpean, Manuel Inchaustik euskaraz, gazteleraz eta frantsesez azpi titulatutako dokumental sorta egin zuen.
|
|
|
Antxon Mendizabalen begi zolia ez genuke ikusmira kamutsa, nik uste, izenaren erauzpen horrek mundu zabalean
|
dituen
erro eta ondorio luze sakonak ezagutzeko. Diruenez, Mendebaldeko zibilizazioaren aurrerapenak eta demokraziak osin beltza bere erraietan atxikirik darama azken mende luzeotan.
|
|
|
Gu homogeneizatzea komeni zaie: horrela ez gara inongoak, ez
|
dugu
errorik... Eta, gainera, dirutza handiak lortzen dituzte.
|
|
|
Gauaren atzekaldeaneleb erriaren zati hori gizonareneta Ama Lurraren lotura magiko eta etenezinaren adibide ederra dugu. Poeta lurraren seme sentitzen da, lurrean
|
ditu
erroak sustraiturik, eta bertara itzuli nahi luke, hari lotu eta landatu zuhaitz edo landare bat bailitz. Lurra du ama eta sorleku, eta emakume baten besoetan balitz bezala, lurraren sabel mardo eta idorrean etzana zoriontasun beteenean dago.
|
|
2005
|
|
|
Bakea ez ote da zorionaren ezin baztertuzko baldintzetarik bat? " Gizonen zorionak zu
|
zaitu
erroa" zioen Xalbadorrek, bakeari mintzatuz101.
|
|
|
Fedea ez baita bortxaz sakatzen jenden gogoan, nahi bezain egiazkoa izana gatik. Eta Elizari ahantzia zitzaion, Constantin gabe
|
zituela
erroak hoin ederki eginak ordu arteko munduan.
|
|
|
Bibliaren erakaspen hori ahantzia ote zitzaien, esklabogoa onartzen zutelarik? Esklabutza zilegi zelako sinesteak hain barna
|
zituen
erroak garai hartako gizonen gogoan non ez baitira ohartu ere Ebanjelioa beste alde batetara zoala. Urrats bat aintzinera egiteko partez, biga egin zituzten gibelera gure bi apostolu famatuenek!
|
|
|
Bere poemak irakurri eta bere biografiak irakurtzeaz batera irizten diot sorterrian, lurrean, herrian indartzenziren erroetatik ateratako indarra, zuhaitza ipurditik botatzeko aizkolariak behar duen indarraren tamainakoa bazela, bederen... eta urrunago joanda, derrigorrean egin behar
|
zuela
erroen bidea ur bila, derrigor, ia ia, adarrak hausteko eta enborrak botatzeko prest zegoen gizarte hartan. Iruditzen zait nahiago zuela errotzea, enbor etzana izatea baino.
|
|
2006
|
|
|
|
ditu
erroak. Euren munduan, gizakia ez da naturaren jabe:
|
|
|
Mendebaldeko kultura modernoaren ikurrik esanguratsuena gizarte bizitzaren arrazionalizazioa da, eta, aldi berean, horixe da enpresa kooperatibo modernoaren ikurrik esanguratsuenetakoa, kultura horretako parte baita. Enpresa kooperatiboa kapitalean oinarritzen den enpresatik nabarmen aldentzen da bere planteamendu filosofikoei erreparatzen badiegu (industria iraultzak eta kapitalismoak dakartzaten injustiziei aurre egiteko sortuko den herri eta langile mugimenduan
|
dituzte
erroak planteamendu horiek), eta enpresaren antolamenduan gertatzen den botere banaketari erreparatzen badiogu. Sozietate kooperatiboak langile klaseari estatus politiko eta humano arras ezberdina aitortzen dio.
|
|
|
–Inork ez
|
ditu
erro errotik aztertu Ozuren Tokyo Storyko emakumeak eta Kabawataren nobeletakoak, ordea: neuk egingo dut.
|
|
|
gizona txehetzen
|
duen
errotan
|
|
2007
|
|
|
arrazoimen bital horrek biologian, arrazan?
|
baititu
erroak.
|
|
2008
|
|
|
Argudio oso osoak bereizketa hori du euskarri: Espainia historian zehar astiro astiro osatuz joan da, poliki poliki zertuz; Euskal Herria, berriz, arratsalde batean ero batek Abandoko lorategi batean egindako ametsaren emaitza da; zenbait naziok
|
badituzte
erroak iraganean, dentsitate historikoa; bertze zenbait, ordea, berri berriak dira eta ideologiaren amesgaiztoetan baizik ez dira gorpuztu. Betiko nazioak eta bart arratsekoak.
|
|
|
herritarrentzako idazki asko aurreko dokumentu batzuetan oinarritzen dira (dekretuak, legeak, txosten teknikoak...), eta dokumentu horiek, salbuespenik gabe, erdaraz eta barruko teknolektoan idazten direnez, kaleratu beharreko testuak erabat kutsaturik ateratzen dira. Horregatik gertatzen zaigu hain zail, esate baterako, Errenta Aitorpena edo beste hainbat agiri gure kontu betetzea; hain zuzen ere, mila dekretu, lege eta arauetan
|
dituztelako
erroak.
|
|
|
Lakarra bera kanpo konparaketagintzan erro teoriaren bat edukitzearen abantai laz jabetu da, eze ezagunak eta usuko diren kritikaz gain (lehen aipatu ditugunak) erroarekiko adostasuna ere erabili daiteke edozein ahaidetasun teoria epaitzeko orduan. Adibidez, karvelikoa eta euskararen arteko ahaidetasuna egiantza gutikoa da ez bakarrik kognatutzat eman diren kideek,, ondo aipatuak izan diren neurrian, jaki na?, soinu egokitasunik aurkezten ez dutelako, baita bi hizkuntzek
|
duten
erro eredua arras ezberdina delako ere.
|
|
|
20 Debianen oinarritutako banaketetan useradd m jarri behar da, bestela ez
|
du
erro katalogorik sortuko.
|
|
2009
|
|
|
Oso ilun dago, gainera? Zertarako nahi
|
duzu
errotara joan?
|
|
|
3 Baliteke Euskaldunako ekitaldia bezalakoen bidez biktima batzuen mina zintzoki arindu nahi izatea, baina aldi berean gure kontzientzi ausikia goxatu beharrak, bide batez gure zintzotasuna espektakulu bilakatuz, ez ote
|
du
errotik uhertzen asmo eder horren gauzatzea?
|
|
|
Abenduaren 11z geroztik, Defentsoriaren egitura eta funtzionamendua aztertzen ari dira Emakunde eta Eusko Jaurlaritzako Lehendakaritza, hobetu daitekeen tresna dela iritzita. Gogoeta aldia zabalik dagoela eta, oraingoz, Jaurlaritzak ez
|
duela
Erroren ordezkorik proposatuko azaldu du Emakundek. Defentsoriari buruzko hausnarketa urtarrilean bukatzea espero dute.
|
|
|
Bada, bai, komunitate koxkor honetan, ortzimugei begiratzeko beharrik. Eta
|
badugu
erro bizirik gure zoruaren pean, lur honetan behera (gure jarraiduraren enigmara), ekialde erdira (basamortuetatik geuretu zaigun tradizio izpiritualera) eta iparraldera (mendebalde europarraren ibilbide lodira) urrun zabalduak. Erroak temati izaten dira batzuetan.
|
|
|
Tradizionalaren eta hipermodernoaren arteko nahastea suma daiteke euskal iruditeria kirolzale berrian, beharbada, horregatik hartu du indar aparta?. Batetik, kirol zaletasunak
|
badu
erro tradizionalik: gizarte tradizionalek indar fisikoari egin diote gorazarre, horren baitan baitzegoen biziraupenaren zati handia, eta gure herri kirolak gorazarre tradizional horren adierazpen garbiak dira; hots, euskal munduak gihar tenkatuari dion liluratxoak badu erro tradizionalik.
|
|
|
Batetik, kirol zaletasunak badu erro tradizionalik: gizarte tradizionalek indar fisikoari egin diote gorazarre, horren baitan baitzegoen biziraupenaren zati handia, eta gure herri kirolak gorazarre tradizional horren adierazpen garbiak dira; hots, euskal munduak gihar tenkatuari dion liluratxoak
|
badu
erro tradizionalik. Bestetik, kirol zaletasunaren osagai hipermodernoa dugu:
|
|
|
Oso mekanismo sotil eta ia ikusezinen arrosario luzea dago irakurtzea bezalako ekintza itxuraz xume baten atzean, eta mekanismo sotil horiek automatizatuko badira, ez naiz aditua baina senak esaten dit ez dagoela beste biderik: euskararen erraien ezagutza behar du irakurketa mekanismoen irakaskuntzak; euskararen didaktikak eta metodologiak euskararen beraren erraietan euskarritu behar
|
dituzte
erroak, ez beste hizkuntza bateko metodologien kopia hutsean.
|
|
|
Euskalduntasunak, euskal nazionalismoak, bere adierazpen ideologiko guztietan?, XIX. mendean
|
ditu
erroak. Hau da:
|
|
2010
|
|
|
EAJn ikuspuntu asko dago, hainbat sentsibilitate dago ez sarri askotan aipatzen den penduluaren araberako sentsibilitateak: nekazal eta hiri munduko sentsibilitate ezberdinak, euskaldun eta erdaldun mundukoak guk bietan
|
ditugu
erroak, Bilbo eta Bizkaia, Donostia eta Gipuzkoa.
|
|
|
Agindu edo formula horrek Loiolako Ignaziok bere Ejercicios> lanean luke oinarri, barne examina funtsezko ikusiko
|
baitu
errotik kristautzeko. Egitura hau, geroago, erruz topatuko dugu, jada esan dugunez, bai Plat> eta bai Bed> sermoi moldeetan ere.
|
|
|
Aita lapurtarra zuen, Ziburukoa, eta ama, berriz, gipuzkoarra, Tolosakoa. Horrez gain, bere familiak
|
bazituen
erro sakonak Baztanen eta Iruñea aldean. Hori dela eta, Xabierrek bere sortze mundua Baztanen kokatu izan du beti.
|
|
|
Adierazpen artistiko horretan, bertsolaria, nortasun emailea eta sortzailea da, nor bere baitatik ari denean, nortasun iturri banakoarentzat zein kolektiboarentzat, jarrera sortzailean kontzientziaeta autokontzientzia gune bat iragarriz eta proiektatuz, ebokazio/ gogoramenaren poetikak islatzen duen indar diskurtsiboan, unea eta gunea bere eta «berezko» egiten ditu, darabilen hitzaren erresonantzia jantzi kultural berariaz azaldu/ jaso egin ohi duen eremuan. Erresonantzia estetiko horrek iraganean
|
ditu
erroak, oinarrizko konfigurazio baten aldarrian hizkuntzaren oroimen muinak gureganatua, egun, aurrera proiketatzen ari dena sortuz eta birsortuz, eraldaketa eta balio sozialen ispilu. Esan liteke oinarrizko konfigurazio horrek ondasun kulturala pitzarazten duela kolektibo horren batura indarrean adierazle.
|
|
|
Hain gutxi da idatzirik, eta hain eskasa dagoentxoa! Baina, egia da, bestalde, hain hedatuak (hedabiderik gabe bazen ere) eta hain zabalduak izan eta egon zirenez, denean
|
dituztela
erroak eta oihartzuna. Baina, itaundu ahala, argibiderik apenas.
|
|
|
Egia esateko, betiko legeari Jainkoaren lege deitu ahal zaio, bi esanguratan: alde batetik, Jainkoarengan berarengan
|
dituelako
erroak; eta, beste alde batetik, Jainkoarengandik zuzenean datorrelako, nahiz eta Berarengandik kanpo existitu. Lehendabiziko esangura aintzat hartuta, Platonek Jainkoaren lege deitu zion.
|
|
|
Haatik, teologoek San Agustinekin bat egiten dute, eta betiko lege deitzen diote, beste lege batetik bereizteko, alegia, Jainkoak bere izatetik kanpo ezartzen duen lege horretatik bereizteko; eta horrela deituko diogu guk ere. Betiko lege deitzen den errealitate horri dagokionez, egia da Jainkoarengan
|
dituela
erroak, eta egia da, orobat, haren probidentzia existitzen dela unibertsoaren gainean. Hurrean ere, esamolde horrek ez du beste esangurarik hauxe baino:
|
|
2011
|
|
|
Gaur egun, euskararen erabilera bermatzeko eta herri zein eskualde orok
|
dituen
erroak eta sustraiak ahalik eta ondoen mantentzeko, ezinbestekotzat jotzen da euskal guneak sortzea eta sortu ere, bakoitzaren bizilekuaren inguruan, osterantzean gune hauen gabeziak hiri handietara joatea dakar eta berarekin batera herrietako jendearen deserrotzea eta lekuko kulturaren galera.
|
|
|
Atseginak gaindi egin zaukun, erakutsi zaukularik, landarea nola den pizten lurpean; hazkurria zer araz meneratzen dakoten mutil xehe batzuek; ongailuak zer bilakatzen diren, lur barneko ilunbe bero hezean; zendako eta zer heinetan
|
dituzten
erroek iresten lurraren gozoak; hok zoin diren, eta nola, landareak beretu arau, neurri berean ahalaz ordaindu behar ditugun, ongailu berezi batzuez; lurretik goiti doalarik ondoa, hostoek nola duten hazten airetik, loreak zer jatorki duen eta zer ondorio; zertarik den azkenean osatzen bihia, gizonaren eta kabalen hazkurritzat.
|
|
2012
|
|
|
Historiak talka egiten badu gaurko eskemekin eta identitatearekin (ez ahaztu, Gorka, identitateak ere eraiki egiten direla), baliteke eskema horiek oker formulatuta egotea. Eta ausartuko nintzateke esatera gure eskema horiek oinarri bizkaitar eta foralista batez eraiki direla, eta oinarri horrek akulturazio prozesu batean
|
dituela
erroak, Garibai Felipe II.aren kronistaren garaitik botere espainolaren iturrietatik edan baitu. Edward Saidek zioenez, historiaren irakurketa da herri baten identitatea nabarmentzeko sistemarik onena gatazka egoeretan.
|
|
|
Gorputza jakintsuagoa da bere antzinatasunean; buruak ez daki gauza askorik oraindik, baina baietz uste du, eta harekin batera guk. Gorputzaren funtsa naturari dagokio, naturan
|
ditu
erroak. Burua soziala da, gizarteak sortu du eta gizartea kontentatzea du helburu.
|
|
|
Hori dela eta, hainbat autorek nahiago du postmodernitate terminoa baztertu eta modernitate berantiarraz hitz egin. Guk, tesi honetan, terminologia sinpletze eta errazte aldera, postmodernitateaz eta postmodernismoaz jardungo dugu, kontuan izanik beti ere postmodernismoaren ideia askok modernismoan
|
dituztela
erroak.
|
|
|
Lehenengo kapituluan aipatu dugunez, Ilustrazioaren edo Argien garaiko arrazionalismoan
|
ditu
erroak episteme modernoak. Ez da harritzekoa, beraz, Ilustrazioaren ideien eraginpean lan egin zuten itzultzaileek itzulpengintzaren diskurtso modernoa defendatzea.
|
|
|
Euskaran eta euskal kulturan
|
ditugu
erroak, baina erroak ez dira hersteko, baizik eta beste erro batzuetara irekitzeko. Euskaldunak izaki, mundua da gure bizitzaren eszenarioa, munduko gauzak geureak direla, gure tradizioa beste tradizioekin elkartu behar dela.
|
|
|
Tradizioa osatzen duen kateaketa edo ehun hori, Derridaren ustez, testuen arteko etengabeko transformazio edota itzulpen prozesua besterik ez da, non testu bakoitzak, aurreko testuarekiko arrastoak gordez baina aldi berean diferentziak sortuz, testu hori eraldatzen eta berritzen duen. Antzeko zerbait adierazi nahi izan zuen Sarrionandiak berak ere Izuen gordelekuetan barrena poema liburuaren hitzaurrean esandako harekin(?[...] literatura oro literaturaren literatura da, hots, literatura berari buruzkoa, eta poema orok aurreko poemagintzan
|
du
erroa, eta nirea ere erreferentzia literarioz beterik dago?, Sarrionandia 1981: 6), edota Hitzen ondoezan idatzitako harekin(. Liburuek unibertsoa errepikatu egiten dute eta, aldiberean, emendatu.
|
|
|
Azkorbebeitiak adierazten duen legez, ez du merezi Sarrionandiarengan aurki daitezkeen erreferentzia intertestualak banan banan zerrendatzea; hori baino garrantzitsuagoa da testuartekotasunaren oinarrian dagoen planteamendua aztertzea: testuartekotasunak edozein testu tradizio batean txertatzen dela gogorarazten du, eta aurretik idatzitako testuetan
|
dituela
erroak; hutsetik sortzea ezinezkoa dela erakusten du, eta zalantzan jartzen du, jatorrizko, deituriko obren originaltasuna (Azkorbebeitia 1998:
|
|
|
– Eta azken urteotan euskal gaietan egin ditugun aurrerapenez miretsirik baldin bagaude, ai, aurrera egin bagenitu beti aurrerapen horiek!?, ez dago ahaztutzerik aurrerapen horiek, gaurko izaerak eta egoerak, aldi igaroetan
|
dutela
erroa eta oinarria, batez ere oraindik orain, atzo esan dezakegu, euskaraz mintzatzen, hitz lauz nahiz neurtuz, ahalegindu ziren idazle eta bertsolariengan. (LIB II:
|
|
|
Goi gorengo literaturaren gailur gorriak landu behar baditugu, ez ditugu horrenbestez irakurgai erraz, guztientzakoak, bertan behera utzi behar. Eta azken urteotan euskal gaietan egiten ditugun aurrerapenez miretsirik bagaude, ai aurrera egin bagenitu beti aurrerapen horiek!?, ez dago ahaztutzerik aurrerapen horiek, gaurko izaerak eta egoerak, aldi igaroetan
|
dutela
erroa eta oinarria, batez ere oraindik orain, atzo esan dezakegu, euskaraz mintzatzen, hitz lauz nahiz neurtuz, ahalegindu ziren idazle eta bertsolariengan. (MEIG III:
|
|
|
– Eta azken urteotan euskal gaietan egin ditugun aurrerapenez miretsirik baldin gagaude, ai, aurrera egin bagenitu beti aurrerapen horiek!?, ez dago ahaztutzerik aurrerapen horiek, gaurko izaerak eta egoerak, aldi igaroetan
|
dutela
erroa eta oinarria, batez ere oraindik orain, atzo esan dezakegu, euskaraz mintzatzen, hitz lauz nahiz neurtuz, ahalegindu ziren idazle eta bertsolariengan. (LIB II:
|
|
|
Eta azken urteotan euskal gaietan egin ditugun aurrerapenez miretsirik baldin bagaude, ai, aurrera egin bagenitu beti aurrerapen horiek!? ez dago ahaztutzerik aurrerapen horiek, gaurko izaerak eta egoerak, aldi igaroetan
|
dutela
erroa eta oinarria, batez ere oraindik orain, atzo esan dezakegu, euskaraz mintzatzen, hitz lauz nahiz neurtuz, ahalegindu ziren idazle eta bertsolariengan. (LIB II:
|
|
|
Europako esparru juridikoa Europako babes sistemak ez du babes arau guztiak mende
|
dituen
erro araurik. Aldiz, 4 erregelamendu, 22 zuzentarau eta hainbat erabaki, proposamen eta txosten ditu, arauak duen mailaren arabera, estatu kideek aplikatu, beren gain hartu edo baloratu behar dituztenak, beren esparru juridiko propioa eratzeko.
|
|
|
Errenazimentuak Italian
|
ditu
erroak, eta hiru alditan banatzen da: quattrocentoa (XV. mendea), cinquecentoa (XVI. mendea) eta manierismoa (XVI. mendearen bigarren erdialdea).
|
|
|
Turismo jarduerak kulturan
|
ditu
erroak, ondarean bereziki, eta elementu horiei zer garrantzia ematen zaien, alegia, zer nolako ahalegina egiten den elementu horiek berreskuratzeko, mantentzeko eta haien berri emateko, halakoa da turismo jardueraren arrakasta.
|
|
|
ZezenakEuskalHerrian: gure baitan
|
dituzten
erro luze eskutuak, Udako Euskal Unibertsitatea, Bilbo.
|
|
2013
|
|
|
zergatik egin ote zion huts fede hark? Pilulengatik izan ote zen, fede eragileagatik, azken batean?, zeren pilula ustez magiko haiek, bere iruditegi pertsonalean. Raissarenean?, ez
|
baitzuten
errorik ez sustrairik, mundu zientifikoak, eta mundu berriak, azken batean, ez zuen bezala?
|
|
|
Atzean bilduta zeraman mototsa atondu zuen pare bat aldiz. Adats horia
|
zuen
erro ilunekin. Ilehori faltsua izango zen, ezagutzen nituen emakume ilehori gehienak bezala.
|
|
|
Araibar zaldunak tradizioan
|
ditu
erroak. XIX. mendearen bukaeran jaiotako euskal eleberrigintzaren sustraietan elikatzen da.
|
|
|
dela ezkutuan gorde den gai bati heldu izana, dela pertsonaia nagusia bere bizitzaren aldi batean ereduzko bizimodutik urrun ibili izana, dela hiztegi mailan mailegu gordin gordinei muzin ez egitea... Gehitutako osagai hauekin ere, tradizioan
|
ditu
erroak. Elikatu duten erro batzuk, XIX. mendea baino lehenagoko denboretan eratutakoak dira, nahiz eta XIX. mendean ez ezik, XX. mendearen bigarren erdian bertan ere oraindik ihartu gabe egon.
|
|
|
zergatik egin ote zion huts fede hark? Pilulengatik izan ote zen –fede eragileagatik, azken batean–, zeren pilula ustez magiko haiek, bere iruditegi pertsonalean –Raissarenean–, ez
|
baitzuten
errorik ez sustrairik, mundu zientifikoak –eta mundu berriak, azken batean– ez zuen bezala... eta hotz eta arrotz gertatu ote zitzaizkion, ondorioz, irudi haiek guztiak, guztiz artifizial.... Edo, bertze era batean erranda, motz gertatu ote zitzaion adimenaren fedea, bihotzaren fede sutsuarekin zerikusirik ez zuena eta ezinbertzean eraman zuena erantzun mekaniko eta halabeharrezko batera:
|
|
2014
|
|
|
Hori gutartekoa duk e gero! Arrunt buhamia duk!" Konnotazio baikorra
|
du
errotik gure hizkuntzan. Fazoinik gabekoa eta jendea gustuan ezartzen duena.
|
|
|
gure artedramaren zimenduak hil ala bizikoak ote direa transmititu nahi diegun belaunaldientzat.? Kontziente gara denak esanahi mailan mugitu behar diren oinarriak badirela, baina forma dugu ez laxatu nahi, zamaltzain eta beste pertsonaia guziak maite
|
ditugulako
errotik. Posible dea zuberotarra izatea eta hori ez ikustea, Moldavian ez duela arte obra bera ikusi, zuberotar guzien lana duela hor ukatzen musikatik haste?
|
|
|
Guti dakigu haietaz, bainan harreman batzuk lotu ditugu zenbaitekin, hala nola Saltako Gabriel Odriozola Zanbranorekin, bai eta Buenos Airesko Nancy Ivone Oxalderekin (ikus HERRIA 3270, 2014/09/25). Bertzalde, nun
|
zituen
erroak Joannes Oxaldek. Orain dela hamabost bat urte ikerketa batzuk egin nintuen artxiboetan.
|
|
|
Salbu haatik Ziburun: Trebesses senar emazteek aktibitate hori berabiatu dute duela 8 urte, familiatik
|
ukaniko
Errotan. Perigord eskualdetik ekarrarazten dute intzaurra, olioa egiteko.
|
|
2015
|
|
|
Gainera, herrian esaten ziren guztien berri izaten genuen: egunez ez omen zuen inork harekin topo egiten, baina gauez inoiz ikusia omen
|
zuten
errotako kanalaren ondoan, edo goizaldera pagadi aldetik jaisten, beti zubiaz bestaldeko tokietan, inoiz ez herrian bertan. Tximinoarekin ikusten zutelako edo, gehienek zirku batean lan egindakoa zela zioten.
|
|
|
–Ni etxekoa bezala
|
ninduan
errotan. Mutikotan ordu gehiago egiten nitian hemen, etxean bertan baino.
|
|
|
MIKELA UNTSAIN (Azkaine, 1973). Aitaren aldetik Beran
|
ditu
erroak. Amarenetik, Urdazubin.
|
|
|
Esan dugun moduan, euskarariezin zaio lurraldetasun printzipioa aplikatu. Hizkuntza aukeratzeko eskubidea aitortzen duen sistema batean, zailtasun juridikoak sortzen dira hizkuntza politika lurralderazteko, edo lurraldetasunprintzipiora hurbiltzeko, baina gaur egungo sistemak hizkuntza bati nolabaiteko lehentasuna emateko aukera ez
|
duela
errotik baztertzen iruditzen zait.
|
|
|
Hiriaren ulermen taxonomiko orokor baterako, honako hiru eskema topografiko eratu ditugu: ...rugarrenak «Publikoa/ Pribatua» alorra gehitzen du geometria bertikal baten besoan, aurkibide gurutzatu perpendikularrean, jakin arren bikote bakoitzak, fenomenologikoki, batak bestearen lekua har dezakeela (kasuistika amaigabea da, baina koordenatu zehatz batzuk zirriborroan, izaera sakratua goi partetik etorri da betidanik, zeru aldetik; aldiz, profanoaren ekosistema naturalak lurrean izan ohi
|
ditu
erroak), goia/ behea eta ezkerra/ eskuina dimentsioak elkarrekin trukatuz (paperean, grafikoak bi dimentsio ditu, baina espazio fisikoa hirukoa da, noski, diagonalak ere sortuz). Esaten ari garenaren lurzoruan oinak jartze alde, neuk bizi izan ditudan bi esperientzia aipatuko ditut:
|
|
|
Bizimodu teknologikoek informazioaren tankera bera dute: espazio denbora dimentsioak trinkotu egin dira, nonahitik ditugu aldi bereko harremanak, eta hainbestenarekin sinkronia lokala hautsi eta milaka zatitan egin zaigu, zatikiak informazioa bezala ez dira inon ainguratzen, ez
|
dute
errorik, hautsa dira haize zurrunbiloetan dantzan.
|
|
|
Gurean Erromantizismoaren eraginaz horrenbestez hitz egin bada, azken buruan, zerarengatik izan da, aniztasuna balioetsi zuen korronte haren laguntzaz defendatu delako euskal Zer anomaloaren biziraupena. Haatik, aniztasunak ere, babesle ona izan zedin, Naturaren irmotasunean behar
|
zituen
erroak.
|
|
|
Azkenik, testuak zioen" gure arrangurak
|
baitu
erro erlijiosoa, proiektu honek —edo hobea den batek— Elizaren inbokazio edo definizio publikoaren beharra dauka, Iruñeko Artzapezpiku Txit Gorenaren ahoz".
|
|
|
Gure baloreak ditugu pikoan eman behar. Gizartea
|
dugu
errotik aldatu behar. Egun guzietako tehenta goxo hartarik atera behar bailiteke!
|
|
|
Bestalde, ez neri erran herriko haritzak ez duela iraupenik. Bainan hortarako, sasipean sortu landare gaztea behar duzu lurpetik ateratu, erdian
|
duen
erro nagusiarekin, osoki, hori moztu gabe. Eta horrela, pozoindatua ez den lur berrian handituko da, emeki eta segurki, nor bera zaintzale zintzo egoiten bada!
|
|
2016
|
|
|
– Zuzen sinplifi katu_
|
ditu
erroez osatutako adierazpenak.
|
|
|
Generoaren araberako espazioaren kudeaketa eta distribuzioak uste baino garrantzi handiagoa izan du, eta espazioaren eta boterearen arteko asimilazioa arazo gisa planteatzera hel daiteke. Gizonezkoen eta emakumezkoen espazioa bizitzeko moduak sistema produktiboaren ikuspuntuan
|
du
erroa, esfera publikoaren eta pribatuaren arteko ezberdintasunean eta ondoriozko rolen banaketan.
|
|
|
Oteiza horrezaz, bestalde, ezer gutxi dakigu, Juan Iruretagoienaren ikerketei esker, bai ezaguna dela 1803.ean Albizturren jaio Juan Jose Bizente Oteiza Izuzkiza Mugerza Albisu izan zitekeela guri interesatzen zaigun gizona. Bere amaren aldetik giputzak
|
zituen
erroak, Errezil eta Zumarragakoak, baina aitaren aldetik, guziz nafarrak, Arriba, Lakuntza eta Azkaratekoak hain zuzen ere. Aita eta aitatxiaren lanbideei jarraikiz, bera ere medikua izan zen.
|
|
|
Idazleak atera dituen bertze bi liburuetan bezala, zenbait galde eta erantzun badira euskaraz idatziak eta idazleak asko maitatu duelakotz Hazparneko" Hitza Hats" euskararen pesta, hau aipatzen du liburuan. Carole Naulleau k Bretainian
|
ditu
erroak, gaur Biarritze eta Peirehorade hirien artean bizi da, bere idatzien bidez herriaren izaitea ikertzen du. J.A.
|
|
|
Bizkitartean, eta ez da ustekabea, kristau tradizioko lurretan dira loratu nagusiki mundu modernoak konkista estimatuenetzat dauzkan balore horiek, klerikalismoak, aintzinako ordrearekin bat eginik, gogorki kontra eginik ere. Izan ere, Nazareteko Jesusek
|
zuen
errotik irauli antzinako gizakiak bere buruaz, Jainkoaz, izadiaz edota gizakien arteko harremanetaz zeukan ikuspegia.
|
|
2017
|
|
|
Hura da arbelaren gainean ereiten den hazia bezala: sortzen da ongi, baina nola ez
|
baitu
errorik egiten, azkar ihartzen da.
|
|
|
Baina ezin izan zion ihes egin jazarpenari. Trentoko Kontzilioaren (1545? 1563) ostean, Kontrarreformak jarrera gogorra hartu zuen sendalarien aurka, haien boterearen eta komunitatearen kulturan
|
zituzten
erro sakonen beldurrez. Ingalaterran ere,, sorgin zintzoen?
|
|
|
Ikuspegi hori sendotasun osoz babestu zuen Carolyn Merchantek The Death of Nature (1980) [Naturaren heriotza] lanean. Haren esanetan, iraultza zientifikoak eta, bereziki, filosofia mekanizista kartesiarraren agerpenak ekarritako paradigma aldaketan
|
ditu
erroak sorgin ehizak. Merchantek dio aldaketa horrek naturari, emakumeei eta Lurrari ama babesle gisa begiratzen zion munduaren ikuspegi organikoa ordezkatu zuela, eta, baliabide iraunkor?
|
|
|
37 Mendebaldeko Indiei dagokienez, Anthony Barkerrek idatzi du esklaboen jabeek beltzaz (negro) eraikitako irudi gaiztoaren alderdi bakar batek ere ez
|
zuela
errorik, sakonean edo luze zabalean, sexu grina aseezinaren akusaziotik harago. Misiolariek adierazi zuten beltzek uko egiten ziotela monogamiari, lizunegiak zirela, eta tximinoekin harremanak zituzten beltzen istorioak kontatzen zituzten (121 or.). Afrikarren musikarako zaletasuna ere haien kontra erabili zuten, beren sen irrazionalaren froga gisa.
|
|
|
Estatu azpiko lurraldeak eta lurralde nazionalak, besteak beste, zilegitasun eta erantzuletasun politiko publikoaren guneak dira; izan ere, lanak nazioan
|
ditu
erroak: ekonomia nazionala eta lurraldearen barruan dauden biztanleen bizi maila hobetu nahi badira, tokiko estrategiak ezarri eta tokiko etekinak atera behar dira lanaren arloan.
|
|
|
Sozialista utopiko horien ametsa zen gizarte bat non jabe ekoizle independenteek modu ekitatiboan elkar trukatuko bailituzkete beren produktuak merkatu askean (McNally, 1993: 109); beste sozialista erradikalago batzuk, berriz, hala nola Marx eta Engels, horrelako gizarteen aurka zeuden,, gizarte komertziala? deiturikoaren aurka, eta, aldiz, gizartaren egitura ekonomiko eta politikoa aldatu nahi
|
zuten
errotik. Edonola ere, estatuaren esku hartzeari dagokionez, ekonomialari klasiko gehienek, tartean Millek (1966), Benthamek (1843) eta Sayk (1997, 2016), estatuak esku hartzearen alde zeuden, bai behintzat zenbait alor legegiletan, enpresari monopolistikoen aurkako legeak bultzatuz edo lehia hauspotuko luketen legeen alde eginez.
|
|
|
Gauza bera da, bai, edo gisa berekoa. Ez
|
dut
errotik ezagutzen, baina, aditu dudanaren arabera, bada igualtasun handi bat bortuetako artzain sistema horretan, elkarrekin egiten dituzte lan guziak, ardi esnedunekin, antzuekin, gasnarekin, etxolen garbiketa, kozinatzea... eta aldizka denak lan guzietan pasatzen dira.
|
|
|
Era berean, bizitzak gero eta prekarioago. Egungo kapitalismoak ezinbesteko
|
ditu
errorik gabeko indibiduoak, subjektibitate hori behar du. Zoriona
|
|
|
Azkenerako utzi ditugu arreta berezia merezi
|
duten
erro batzuk
|
|
|
Bokalen arteko r-a erraz galtzen da. Noizbait sakonago aztertzeko asmoa
|
dugu
erro hau, eta berarekin lotua dirudien aran ustez gardena.
|
|
|
Arnoa gelditzen da askotan jaun eta jabe besta apairutako mahainetan. Eta arnoak ere, janariek bezala, zapore hobea ez ote du nunbaiteko edo hurbileko lurrean barnakoak
|
baditu
erroak. Are hobea arno hori bera erosia izan bada elkarte baten eskutik, xede hau ala hura sustengatuz bidenabar!
|
|
|
Duela 40 urte gure gazteak baldin baziren" joankin", orain guk ditugu beste langile batzu" joankin" egiten. Guk
|
ditugu
errotik ateratzen Andesetako Indioak, Afrikako beltzak, Maghreb eko arabiarrak. Beren herritik joaterat bortxatzen!
|
|
|
Orain aipatzen den kasuak 2008 urtera garamatza, orduan Eusko Legebiltzarreko kide ziren Juan Mari Atutxa, Gorka Knorr eta Kontxi Bilbao kargugabetu baitzituen Espainiko Auzitegi Gorenak, Sozialista Abertzaleak talde parlamentarioa ez desegiteagatik. Auziak Batasuna eta bertze zenbait eragile politiko legez kanporatzeko estrategian
|
ditu
erroak. Batasuna legez kanpo utzi ondoan, 2003an, Sozialista Abertzaleak talde parlamentarioa desegiteko agindu zion Espainiak Eusko Legebiltzarreko Mahaiari.
|
|
|
Christine ile apaintzaile zen ofizioz, bainan etzuen segitu, haurrak hazi eta jende adinekoekin aritu da 10 urtez. Laurence Chambon Parisen sortua, ezkondua Emmanuelekin 1983an, etorri dira Sararat 2001 ean," Ihartzeberea" erosita, bainan Euskal Herrian Laurencek
|
bazituen
erroak partikulazki Kanbon, bere amatxik" Toki Eder" etxea bazuen, bere aitatxi Kanbon gerlako hilarrian ekarria, izan dituzte 4 alaba: Elodie 1984an, Marie 1985ean, Justine 1988an, Pauline 1993an eta 4 haur ttiki.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herri osoa estaltzen duen akademia dugu Euskaltzaindia, historia aberatseko erakundea. XX. mende hastapeneko urte bolboratsuetan
|
ditu
erroak. Eneko Bidegainek agertu berria duen" Lurraldea eta herria" liburuan kondatzen dauku gaur oraindik bizi den Euskaltzaleen Biltzarra euskal elkarteen amatxiizan zela mugaz bi aldetako euskaltzaleak biltzen zituen lehen erakundea, 1901ean Hendaian eta 1902an Hondarribian oinarriak finkaturik eta Gratien Adema Zaldubi, Arturo Campion eta Sabino Arana Goirik kudeaturik.
|