|
2008
|
|
|
Ondo prestatutako eta lan eskarmentua duten pediatrak kontratatu eta egonkortzeko mugak jartzen ditu, pediatra gutxi dagoen testuinguruan. Gainera, hizkuntz eskakizuna egiaztatu gabeko plaza duten pediatrek ezin
|
dute
Erkidego barruan mugitu, ez du ezertarako balio lan eskarmentuak, merezimendu zientifikoak eta egindako lanak (erabiltzaileek ondo baloratzen dutena), eta horrek desmotibatu egin dezake hainbat profesional.
|
|
2009
|
|
|
Azpiazuren arabera, PSOEk eta PPk,, eraginkortasun ekonomikoaren aitzakian?, edukiz hustu nahi
|
dituzte
erkidegoen eskuduntzak. Kataluniako, Extremadurako eta Andaluziako gober nuak ere kezkatuta azaldu dira dekretuarengatik, baina Azpiazuk oroitarazi zuenez, Eusko Jaurlaritzak ez du ezer esan.
|
|
|
Espainiako Gobernuak nahi
|
du
erkidegoetako arduradunekin adostea txertatzeko epea, eragin handiagoa izan dezan
|
|
2010
|
|
|
Jendearen elkartzeko gaitasuna oso garrantzitsua da bizitza ekonomikorako, baina baita gizarteko gainerako ia alderdi guztietarako ere. Elkartzeko gaitasun horretan eragina
|
du
erkidegoek zein neurritan dituzten arau eta balio komunak eta zein neurritan diren gai guztien interesa banakako interesen aurretik jartzeko. Balio partekatu horietatik sortzen da konfiantza eta konfiantzak, ikusi ahal izango dugun bezala, balio ekonomiko handia du, balio neurgarria, gainera.
|
|
2012
|
|
|
Barkosen arabera, benetako arazoak hor jarraitzen du: «4.000 milioi euroko aurrekontua
|
duen
erkidegoak 130 milioi euroko zuloa du».
|
|
|
Hala, 1986tik defizit hori bere ekonomiaren %8koa izan da batez beste, eta denbora horretan katalanek urtero ordaindutako zergen %43 ez da bertan inbertitu. Hala, gaur egun Kataluniak
|
du
erkidego guztien artean zorrik handiena: 42: 000 milioi eurokoa, bere barne produktu gordinaren %21ekoa.
|
|
|
Gobernuko bozeramaileak zehaztu du Andaluziak ez duela «inongo momentuan» baztertu Erkidegoen Likideziarako Funtsera jotzea, eta hori egingo balute ere, argi utzi nahi izan du funts hori ez dela «erreskaterako funts bat». Diazen ustetan, erkidegoek likidezia funts hori eskatzen dute finantza sistema «guztiz itxita» dagoelako; hala ere, ohartarazi du tresna horrek ezin
|
dituela
erkidegoen eskumenak mugatu. «Likidezia Funtsa ez da ez lasterketa bat, ezta enkante bat ere.
|
|
|
Larrialdietarako ez diren anbulantzia garraioetan eta beste zenbait osasun zerbitzutan «ordainketa partekatua» ezartzearen aurka agertu da Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburu berria, Jon Darpon. Ana Mato Espainiako Osasun ministroak bilerara deituak
|
zituen
erkidegoetako Osasuneko buruak atzo, eta lehen aldiz joan zen Darpon. Berrordainketaren aurka hitz egin zuen bileratik irtendakoan:
|
|
2013
|
|
|
Gastu murrizketaren parterik handiena bere gain hartu behar izan dute azken bi urteotan; batez ere, hezkuntza eta osasun arloetan. Oso estu hartu ditu orain arte Ogasun Ministerioak, eta defizita betetzen ez
|
zuten
erkidegoei euren finantzen gaineko kontrola kentzeko mehatxua ere egin die. Aurten beste era batera jokatu du.
|
|
2014
|
|
|
Jada lasta bat zarete, baina ikerketak dioenaren arabera hartuko dugu guk erabakia. Zoazte, arrisku handia
|
duzue
erkidego hau gobernatzeko. Ez jarraitu bide horretatik».
|
|
|
Legeaz gain, giza eskubideak exijitzea edonorentzat da eginkizun bat, are gehiago haien gabezia pairatzen duten pertsonen lurraldeko arduradun instituzional goren batena, baita kasu honetan EPPK-ko kideek iraganean izandako jardueren kontra egonda ere. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako lehendakaria denez Urkullu, ardura berezi bat
|
du
erkidegoko herritarren giza eskubideen defentsan. Aste honetako datuen arabera, EPPKn 42 arabar preso daude, 163 bizkaitar eta 196 gipuzkoar; 401, kolektiboan, denera 472 dira?.
|
|
2018
|
|
|
aurrera egin dela urteotan, baina momentua heldu dela beste pauso bat emateko. Datorren urtean 40 urte beteko ditu EAEko estatutuak; hiru urte geroago egin zuten Euskararen Legea.Hizkuntza gutxituak
|
dituzten
erkidego batzuetan berritu dituzte estatutuak urteotan, eta egindako aldaketak kontuan hartu ditu Kontseiluak proposamena egiteko; baita Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloa ere.Horietako printzipio batzuk jadanik jasoak daude Gernikako Estatutuan; esate baterako, euskara ofizial izatea Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta «berezko hizkuntza» izendapena izatea. Hizkuntzagatik inor ez diskriminatzea ere estatutuan jasoa dago.Eskubide eta betebeharHizkuntza eskubideak bermatzeko proposamen zehatzagoak ditu Kontseiluaren dokumentuak:
|
|
|
Aurrerantzean ez: Madrilek ezarriko du ikasgai guztien edukien %55, hizkuntza koofizialak
|
dituzten
erkidegoetan, edo %65, gainontzekoetan. Hizkuntza gutxituei buruz, txostenak ez du zehaztasun handirik ematen.
|
|
2020
|
|
|
2006ko LOE legean bezala, beste hizkuntza ofizial bat
|
duten
erkidegoetan —hots, Nafarroa eta EAE—, Madrilek edukien %55 zehaztuko ditu, eta Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak gainerako %45 LOMCEk ez du ehunekorik zehazten, baina Hezkuntza Ministerioak ezartzen du zein diren enborreko irakasgaiak.
|
|
|
2006ko LOE legean bezala, beste hizkuntza ofizial bat
|
duten
erkidegoetan —kasurako, Nafarroa eta EAE— Madrilek edukien %55 zehaztuko ditu, eta Nafarroako Gobernuak zein Eusko Jaurlaritzak gainerako %45 Egun, LOMCEk ez du ehunekorik zehazten, baina Hezkuntza Ministerioak ezartzen du zein diren enborreko irakasgaiak.
|
|
|
Arazoari «bere osotasunean» irtenbide bat emateko, autonomoen mahai bat sortzeko beharra aldarrikatu du. «Gurea da halakorik ez
|
duen
erkidego bakarrenetarikoa».
|
|
2022
|
|
|
Horiek horrela, EAJko buruak garbi esan du Madrilgo gobernuak ezin duela espero EAJren «abstentzio taktiko bat», ez duelako testua «pasatzen utziko». «Enpresa hitzarmenetan ezadostasunak daudenean, beti eduki behar da erreferentzia bat langileen gutxieneko babesari lotua, eta erreferentzia horrek izan behar
|
du
erkidegoko ituna, gure kasuan lanbide arteko euskal esparru akordioa; hark %100en bermea dauka sindikatu eta patronalaren aldetik».
|
|
|
egitate bat da. Baina egin dugu egoera soziolinguistiko jakin batzuetan, eta gure erronkak izan behar
|
du
erkidegoko ikasle ororen eskubidea bermatzea. Horretarako aipatzen dira lekuan lekuko hizkuntza proiektuak...
|
|
|
Euskara garbian, baietz, beteko dituela neurriak, baina horrelako gaiak hobe
|
dituela
erkidegoekin negoziatu.
|
|
2023
|
|
|
Aldiz, aurreko neurketetan bigarren aukera moduan ikusi zen eredua lehen postura igaro da: eskumen gehiago
|
duten
erkidegoez osatutako estatu bat (%26tik %29ra).
|
|
|
Izan ere, atzo azaldu zuen «espiritu» horrek bereizten dituela autonomia erkidegoak eta erkidego historikoak: «Bereizketa horrek 1978ko [Espainiako] Konstituzioaren aurreko autogobernu errealitate propioa
|
dugun
erkidego historikoak identifikatzen ditu; hau da, Euskadi, Katalunia eta Galizia».
|